Marek Florek
Sandomierz, woj. tarnobrzeskie.
Kościół pw. św. Jakuba i Klasztor
Informator Archeologiczny : badania 17, 212-213
a i s
-f a u k o a * S t a l i n e o , nn p o d a ją ś r ó d . * p i s a n i . ś l a d y s p a lo n y oh ś o le a zabudowań 1 w y z tę p u ją o e rumowla-fcm ca Elan o 1 p rz e p a łó w a p o l i p a w e k sz u ją a · z a le z o z e a l e o b l a k t u pożarom · M ie w ie lk lo a a s y o a n la o b la k tu m a te r ia łe m o e ra m lo ia y m p r a y w z g lę d n ie Jad o p i l t a j ja g o a t y l l a t y o o 1 t a o b a o l o g l l w y tw a rz a n ia w sk azu je pod ra d a lo a a k r ó t k o t r w a l e u ż y t k o a u l * g ró d k a . S to s u k o w o a l k ł a l i b i d z n a le z io n y c h p iż s d m lo tó w wypo-
j a t e a l n w a w trz a , o s p r z ę t u , a z r z ę d z i , i t p . w s k a z u j) o e u p r z e d n i· o p u azo zsm ls o b la k tu p r z s z w ło ś o l- o i a l a wo ba o z b l l ż a j ą o o g o s i ę o l s b a z p l o o z a i d - t · · , b ąd ś s a o g r a b i a a l # go p rz e d s p a la n ie m . S z c z e g ó ł o wy oh d a r y oh d o ty o z ą o r o h a ^ y s t a n o j i i z n i a z o z s n i g g ró d k a d o s t a r c z a j ą ń r ó d ł a p iw a n e . K ra · fu n k c jo n o w a n ia o b ie k tu w lązaó m ożna z w y d a rz e n ia m i tzw . "w ojny g ło d o w e j" w 1414 ro k u , Wśród id l e s c lo n y c h m i e j s c a - wodo 1 z n a la z c y s i ę t a k i e B adoazki - g d z la szkody w ojanna w y n io sły од l e j n lZ 1 /2 w si s a m i e s z k a ł i j . B a d a n ia w K aóoszkaoh p o z w o liły a z p r je o ro w e a re m l· r e k c a ■ t r u k o j 1 zabudowy w w n ę tr z c a j m ajd an u ker c a . Z n ajd o w ały s i ę t*m t r z y z a b u d o w a n i· o d d z i e l n i · posadow iono ■ iooan t r a l e le a » m a jd a n ie , w s z y s tk ie p o d - p lw n lo a o e o n a fełębw kośd o k o ło 1JÛ -150 om, F isrw a z y z n io b t o p n w f o p o d o b o ls w ieża d r e s s i o n s p o sa d o w ione n a k a m ie n n e j ła w ie fundam entow ej w p ó łB o o o o -w so h o d a iz J o z ę i o l m ajdanu / n a r o ż n i k / o p o d s ta w ia k w a d ra tu 7 z 7 m.
Drugim z a b u d o w a als-i b y łe k u d n i a , a a ł o ż o s a □ e p l a n i e p r o s t o k ą t a 5 Z β m a z a g ł ę b i a n a swym pod piw» Leże n iem n a g łę b o k o d ó o k o ło 150 om, P iw n lo · t a zbudow ana b y ła z b e le k d re m iia n y o h k ła d z io n y c h c a z r ą b , o b le p io n y c h od z e w n ą trz g l i n ą / p o l e p ą / , i d ą c y m ogły byó c z ę ś c io w o zbudowane z c e g ł y , l a oz z a s a d n ic z a c z ę ś ó p o c h o d z i z p l e on k o w a ls k ie g o - zapew ne z Jego k o m in a, n a z ie m n a C lę 46 k u i o i zbudowana b y ła w k o n s t r u k c j i sz eohuloow * J, o a co w sk a z u ją d u ża l l o ś ó p r z e p a l o n e j p o le p y z c h a r a k te r y sty c z n y m i odciskam i d o ia n a k dom ostw a. T r z e c ia z a b u d o w a n i· o c h a re k to ru e m ie s z k a ln o - magazynowym zbudowano w o z ę ś c l po - lu d sL w o -zsch o d n l e j m ajdanu] p o s i a d a ł o o do p i a o i o ę z a g ł ę b i a n ą ο a o k o ło 1 3 ° on o wymiary u podstaw y
w y n o s iły 4 z 6 m. O b s ts ilę o is s i ę , n z p r z e s t r z e n i wieków, stoków s t o l c a n i s p o z w o liło n a uohw yosnls e w e n tu a ln e ] p a l i s a d y - p ł o t u a a s k r a j u m sjd a a u .
a ea su n u jąo , b a d a n i· a a gródku p o zw o liły n a odkrycie nowego, a le z a u e g o d o tąd oe Żisml Ohełm- o k te j DbroanegD grodu ryoarsklw go. /w s e n s ie zabudowy w e a ę t r z n e ] / , System zabudowań o e h a ra k te rz a go spod z rem o-m ieszkalnym usytuowaayoh a ia c s n t r a l a l a z wolnym majdanem - podwórcem su g e ru je m in ia tu rę z a ło ż e n ia zamku, /n a ro ż n a w ie ż a /. J e s t to wlęo odmienna k o n cep c ja z a ło ż e n ia w ie js k ie j r y c e r s k ie j s ie d z ib y o b ronnej w porów naniu choóby dc S ło sz e e /n iu n b ro c n y dwór dwukoodygnanyJny na w y n ie sien iu moren cnym z system u umocnień - w ału i f o s y / czy F ls m lą t /w le lo k o n d y ^ a c y Jna wieża m loszkaln o-nbrnn- s a c s kopca z p a l i s a d ą u Jegn k u lm in e a ji/, w » a z c te Pyńska /sv ste m zabudowań n a wzgórzu morenowym sugerującym wczean nirednlow ionzne g r o d z is k ^
Z a s a d n ic z y t r z o a badań w B al o s i k a c h z a k o ń c z aa o . P o z o s t a ło je d y n ie p r z e b a d a n ie f o s y p r z y p ó ł nocnym s t o k u g ró d k a , oo z a m ie rz a s i ę wykonań p r z y pomocy w ie r c e ń w c e l u p e łn e g o ro z p o z n a n ia fo e e y la ta r a s u j ą c e g o a a s z a ł o ż e n i · . P rz e p ro w a d z o n e w o k o lic y o b l a k t u p o o z iś tiw a o la p o w ie rz c h n io w e p o z w a la ją e a s t w i e r d z e n i a i s t n i e ć l a /o s a d n ic tw o w i e j s k i e / w y stę p o w an ia oe r a ń l k i śre d n io w ie c z n e j , a n i k ł a ś la d y rud d a rn io w y c h n a podm okłych łą k a c h o r a z c o b l i s k i e J e z i o r o S a m io sk ie / о к . 1 ,5 km a a p ó łn o c od g ró d k ą / b y ły p o ś re d n im śró ń łe m u tr z y m a n i· o sa d n ik ó w . Wied omem bowiem J e s t , że K leukon S te in w s g s o trz y m a ł w 1402 r . p raw o w olnego ry b o łó w stw a o · wspomnianym Je z Lorze z n a d a ń K a p itu ły C h e łm s k ie j.
M a t e r i a ł y z p r z e - o s t a ł y z ło ż o n e w Muzoш B e g ia n s ln y a w B ro d n ic y ,
MADZIKOWO STA 3D p a t r z w czesne J ra d n lo w is o z e
w oj, p ł o c k i e S ta n o w isk a " O a lk "
B iu ro Badań i Dokimioz t e o j l Z abytków w T a rn o b rz e g u
B a d a n ia p r o w a d z ił mgr M arek F l o r e k , Fl',w >snw ał B31DZ w T a rn o b rz e g u . P ie rw sz y se zo n badań / p o p l i e rw ie od 1970 ? ./. K o ś c ió ł i k l a s z t o r / X I I I - 3ΓΤΙΙ w . / .
W z w ią z k u z p ra c a m i remontowymi p r z y k o ś c i e l e pw. św. J a k u b a 1 k l a s z t o r » « D anin ik o n ów p r t a p powadzono bad s a l * r a t a w ale* · o r e s o b j ę t o n a d z o ra m i p r a c e z ie m n e , W wyki®!* Г/ВД o w ym iaraob 4 z 5 a , p r z y le g a ją c y m od p o ł u d n i · d o z o a j d u j ą o a j s i ę pod n ie la tn i e jncym p e ile s z o a e n lo m z * rożnym SAMOWI S3Z
w oj. t a c o o b r z e s k i·
313
-p lw a io y " n a Jednym m e n o · , o d s ł o n i ę t o k a a jd u ję o y s i ę я -p o łu d n io w e j l o l u l t -p lo n la y -p ie r w o tn y / ? / . o tw d r i* } lo L o v y i ■ to p y f i a l u u t o m 1 l a l i · p t t l l t dwóoh p n y p l r o f d n u r y n y l i u j i e f d o s to p y f u n - d i » i t o H j ■ · » < * · ] p r z y p o r y . P o n a d to · tw ie r d z tu e u w a rn tw ln n le , k t ó r e n a l a ł w la ia ó я k o le jn y m i P га e b u d e a u l a s 1 1 rem o at »ml k l » · * t o r u w IT w, X V III w ., w я p o l . H l w. 1 a · p o o z q tk u XX w lek u , K a t a r i » ! ruohomy - g łó w n ie o erem lk » l k » f l » - n a la * datow eó »■ XV - X V III w. W w ykopie I l / в З , о o h a -
r e k t e r z e a o a d a t u , e l c k e l l * ое««уя wewsqtrw w y m le ilo e · J plwwloy » t e l e r d l o z o o a n » tm » l.J 3 p o « lo«7 u t y l k o n e , Je d n a k ■ b r a k u M t i r l a t a zab ytkow ego n l a ■» a a t l l a o l a l l a l n u l a .
Bad a a l · i a a d l o r y będą k a i t y i u m u · .
sxHixxtiiaz
в о ] . t a a o b r z e a k l e Zamek
PP P ra o o w a le X o a a a rw a a jl. Z a b y t k i· P ra o ban l a A ro h io lo g io z a o -lo a fl« rwe to r e k e O d d a la ł * Saeexow ia
B a d a a la p r o e a d z l l l : n * r A n to n i L u belozyk i mgr K lo h a ł P r oka a / a u t o r e p r a w o x d a n la /. FlnioBDwuł «XZ s T e m o b rz e g u T r a e o l se z o a b c d e d . Zamek i re d a iow t a oza у /XV w ./ 1 no w o Z y tiy .
B a d a a la konoen tro w a ły e l ę в a p i l a oone J o z ę d o l z a ło & a n la zamkowego. Io h celem b y ło o d a l o a l ę - a l a r z u t u poziom ego n k r z y d ła p ó ł* осп« e o , p r z e b a d a n ia Jago z w lq z k u ■ ls tn la jg o y m o b a o a la b ialy ak la n
żurkowym , warunków 1 poziom u zalop.aa l a a to p y fu n d am en to w ej, P o z a tym a c a ł o d o i M a ło a l ę t o zew - » « t n i j z a r y s / o k togom / u l a ł y z ozesów X a z l a l a r z a W ie lk ie g o . D z ię k i teg o ro czn y m bad aa Ido n t a ł a n lę r ó w n ts t m o il lw a r e k o n s tr id c o ja b ran y w ja z d o m ] p o c h o d z ą c » ] z k o ń c a XV w lak u . i a a l l z a la c b o a a o y c h ,
murowanych r o l lk t d w a r o b i te k ta o lo z n y e h p o z w o l i ł a u s t a l l ó 5 f a z ro zw o ju z a ł o t a a i a zamkowego. W yniki p r a o s ą ob eo iil* w ykorzystyw an « p r z y p re o a c h rakon e tru k o y jay o b zabudowy « г у б а » zam- k ow eso, P e ł n a d o k u m e n ta c ja z bad a i z n a j d u j » a l t w P r a o e n l l r o h e e l o g l o a i e . K a a s e r s a t o r s k i a J PP P B O /foosaÓw, s x m Mał.2 woja b i a ł o s t o c k i « S ta n o w isk o 1 p a t r z w azeaaa ó re d a lo w le o z * s a m L m i l , rm . Łom t a w oj· ł a n t y ń s k l a 3 t a a . 1 - g r o d z is k o - “ Odra K ró lo w e j Вашу“ • t a i , 2 - r e l i k t y k o i o l o ł a 1 o n a a ta r z y s k o “ iw .W aw rzy aleo " Un 1 s e r s y te t Wa re z a wzkl I n s t y t u t i r c h e o l o r . 1 B a d a n i a p r o w a d z i l i i pr o t ,d r b a b . J e r z y CJąeewskl 1 n e r Swa I i t n n k a ; u c z e s t n i c z y l i a g r J a o e k W y so o kl 1 m a r K a t a r z y n a Dmowska. F in a n so w a ł IKZ w L o r t y . D ru g i s e z o n b ad an . O r o d z l a k o t H I - H V w i e k . 30 U k t y k o ί ο l a ł a 1 c m e n t a r z y s k o : d r e d e l o w l a o z o 1 n o W D t y t n o i d . ■■
S ta n owi я ko_ 1 _ ;_ gr o d ź lo k o " ? ó re _ X ró 1 o wm J _ Bon j *
Ha o b s z a r z e g r o d z is k a kontynuow ano b a d a n ia g ró d k a w ł n io ln e r o / s t a n . 1 - 1 / o ra z p r z e k o p a n o wał o b ro a a y m iędzy I a I I p o d g ro d ziem / * t a a . 1 - B / 0 / . Ł ą c z n ie z b e d a u o 112 rr2 .
■ wykopach a a s ta a o w ie k u 1 -1 o d k r y to 1 p rz e b a d a n o ł ą c z n i e 9 o b i o k t d · u k ła d u p r z e s t r z e n n e g o o r a z 7 i l a l iw p o s łu p a o h . W w iąkw zeóol b y ły t o Jamy o b i l t e j a i a o k r a i l e n a J f u s k o j l ., n a jp ra w d o p o d o b . w ie j g o a p o d a r o z e j. Je d n a z Jtm , o b i e k t 1 0 , z a w i e r a ł a p a l e n l n k o . I n n a , o b i e k t a r 1 - m ia ła k s z t a ł t p r o n to k ą tn y o wymlareoh 2 ,0 0 z 2,0 0 m Ł ro z rz u o o n e p a le n ia k o a n a r n t n l k u p o łu d n tow o-w aahodal··
W iróó z a b y tk ó w w y d z ie lo n y c h z e b r a n o p rz e d m io ty m e ta lo w e , g ł ó r a t e a n t a t e l a z n e , t a l a z s y Ł a b lą k w ia d ra 1 n o t y o e , I g ł ę brązow ą 1 t a k l e t p l a r d o l o n k l , p o i » tym o s e ł k i k a n ie * » « 1 p r i ę i l l k l g l i n i a n a 1 z łu p k u w o ły ń sk ie g o . Ha uwagę la l ł u g u j · unzk o d zn aa o s t r o g a i e j o i n a z n a l e z l o a a w rozw
