Bogusław Bojanowski
Łupowo, gm. Bogdaniec, woj.
gorzowskie
Informator Archeologiczny : badania 15, 102-103
102
Badania p row ad zili m gr K lem ens M a cew icz, m gr K rzy sz to f Spychała i m gr Sylw ia Wuszkan /au tork a sp ra w o zd a n ia /. F in an sow ał WKZ w Opolu. S zósty sez o n badań. C m entarzysk o kultury łu życk iej z o k resu h a lsz ta ck ieg o .
Stanowisko p ołożone j e s t w o d le g ło ś c i około 600 m na zachód od toru kolejow ego, około 200 m na zachód od drogi do L asow ic W ielkich, około 350 m na południe od rz ek i B o g a cicy , obok la su .
Stw ierdzono n a ru szen ie teren u alep r ze badanego w latach u biegłych. W p r z e s z ło ś c i b y ł to te r e n uprawny, ob ecn ie n ieu ży tek poddany niekontro low anej e k sp lo a ta c ji piasku p rze z m ie jsc o w ą lud n ość.
Podjęto kilkudniowe badania Ratow nicze, zak ładając trzy niezbyt •"Wielkie wykopy. P ie r w sz y o p ow ierzch n i około 20 usytuowany z o s ta ł p rzy n iew ielk im w yb ierzysk u , na w schód od la su i drogi polnej. S traty g r a fia teg o wykopu p rzed sta w ia ła s ię następująco: pod w arstw ą orną o gru b o ś c i około 15 cm w ystąp iła 40 cm w arstw a plasku, do którego p r z e sią k - nęła próchnica, pod n ią znajdow ał s i ę c a le c , a w nim z a le g a ły obiekty a r c h e o lo g ic z n e . O dsłonięto i przebadano w je g o ob ręb ie 4 obiekty, w śród nich w yróżn ion o 1 grób popielnicow y, 2 groby sz k ieleto w e i 1 ja m ę o n ie ok reślo n ej funkcji. Groby s z k ie le to w e w yróżn ion e zo sta ły na podstaw ie w ym iarów , k o n sy ste n c ji i zab arw ien ia w ypełniaka, n ie zachow ały s ię żad ne s z c z ą tk i k o stn e. W ystąpiły jed yn ie n iezb yt lic z n e fragm enty naczyń, a w g rob ie oznaczonym nr 2/81 znajdow ał s i ę n iew ielk i garnek chropow aty. W obu grob ach w y stą p iło po kilka dużych k am ien i polnych, bez śladów p rzep a len ia . Grób popielnicow y ozn aczony nr 1/81 z o s ta ł c z ę śc io w o z n is z czon y przed p rzyb yciem arch eolo gów . W ja m ie grobow ej znajdowała s i ę p op ieln ica obsypana r e sz tk a m i sto su i drobne fragm enty naczyń.
D rugi wykop za ło żo n o p rzy północnym skraju zagajnika, na zachod niej ś c ia n ie n ie w ielk ie g o wykopu ek sp loatacy jn eg o. U w idocznił s i ę w nim fragm en t grobu cia ło p a ln eg o , w schodnia je g o c z ę ś ć uległa z n isz c z e n iu p odczas "dzikiego" w yb ieran ia plasku. Obiekt z a le g a ł b ezp ośred n io pod 20 cm w a rstw ą orną. Na w yp o sażen ie grobu sk ład ały s i ę jedyn ie drobne fragm en ty naczyń, obok nich w ystąp iły kawałki sp alon ych k o śc i, drobne w ę g ie lk i d rzew n e i sp alen izn a.
Po zakończeniu e k sp lo r a c ji w /w obiektów , o c z y sz c z o n o ścia n y po z o sta ły c h wykopów poek sploatacyjn ych i wykonano n iew ielk i wykop sp raw d zają cy, b iegn ący w zdłuż drogi polnej. N ie stw ierd zo n o tu śladów w y stę powania obiektów a rch eo lo g iczn y ch .
ŁUPÓW O, gm . B ogdan iec B iuro D okum entacji Zabytków woj. g o rzo w sk ie K onserw ator Zabytków
A rch eolo giczn ych w G orzow ie Wlkp,
103
Badania prow ad ził m gr B ogusław B oja nowe ki. F i nansow ał WKZ w G orzow ie Wlkp. P ie r w sz y sezo n badań. Oaada lu d n o ści k u l t u r y łuĄfckleJ i ślady osadnictw a w c zesn o śred n io w iecz n e g o .
Osada usytuowana je s t po prawej s tr o n ie lin ii kolejow ej z K o str z y na do G orzow a W lk p ., koio nasypu k olejow ego, w ew nątrz terenu s z t u c z nie obw ałow anego.
2
Badania o b jęły p o w ierzch n ię 1 0 7 ,5 ш , s ą kontynuacją prac w c z e ś n ie js z y c h - z roku 1970, prowadzonych p rzez m g r .T a d eu sza Sento- wa na cm en tarzysk ach łu życk ich , oddalonych o 1 0 0 -1 5 0 m od osady w lin ii p r o ste j. W b ie żą cy m roku za ło żo n o tr z y wykopy.
Wykop I o w ym iarach 3 x 2, 5 m m ia ł ch arak ter son d a żo w o -ro zp ozn a w czy. W tr a k c ie ek sp lo r a cji ujawniono w w a rstw ie o sa d n icz ej dwie jam y odpado w e w ypełnione m a teria łem ce ra m icz n y m i k o śćm i z w ie r z ę c y m i. W arstwa o sad n icza jednorodna - z m a teria łem h a lsz ta ck im , jedyn ie na je j str o p ie m inim alna d o m ieszk a ce ra m ik i w c z esn o śred n io w iecz n e j.
Wykop II o w ym iarach 1 5 x 4 m zlok alizow an y na p rzy p u szczaln y m sk raju osad y p o zw o lił rozp ozn ać tą c z ę ś ć te ren u . Z odkrytych n aw arstw ień w yni k ało, iż te r e n ten do połowy XIX wieku b y ł zb iorn ik iem wodnym . W tra k c ie budowy nasypu k olejow ego z o s ta ł zasypany I zrów nany z tą c z ę ś c ią , na której zn a lezio n o śla d y po o s a d z ie .
Wykop Ш o w ym iarach 10 x 4 m założon y na o s i wykopu 1 ujawnił tr z y ja my odpadowe oraz 7 p alen isk kam iennych. Obiekty te za leg a ły na g łę b o k o ś c i około 1 m pod p ow ierzch n ią. N ie stw ierd zon o konstrukcji m ie s z k a l n o-g o sp o d a rczy ch . Odkryty w ob ręb ie tych obiektów m a te r ia ł zabytkowy /c e r a m ik a k o śc i z w ie r z ę c e , o ś c i ry b ie, fragm en t p r z ę ś llk a l noża ż e l a z n e g o / pozw ala s tw ie r d z ić , iż jam y w ykorzystyw ane były p rze z lud n ość kultury łu życk iej z o k resu h a lsz ta ck ieg o , n atom iast p a len isk a - krótko trw ałe - użytkowane były p rzez lud n ość w c zesn o śred n io w iecz n ą .
W op arciu o a n a liz ę m ateriału ce r a m ic z n e g o m ożna datować o sa d ę w jej fa z ie n a jsta rsz ej na p oczątek epoki że la z a /H C -Ш )/, a n ajm łodszej na p rzeło m X /X I w, a, e. Usytuowana była nad n iew ielk im zbiornikiem wodnym połączonym z rzek ą W artą p op rzez r o z le w isk a . Z wykonanych w c z ę ś c i w sch od niej so n d a iy wynika, Iż osada zajm ow ała w tym rejon ie p r z e s tr z e ń o p ow ierzch ni około 0, 5 ha. Zarówno w o k r e s ie h a lszta ck im , jak t e ż we w czesn y m śre d n io w iecz u lud n ość tu z a m ie sz k a ła zajm ow ała S ię hodow lą z w ie r z ą t, ryb ołów stw em .
M ateriały znajdują s i ę w B iu r z e D okum entacji Zabytków - u Kon ser w a to ra Zabytków A r ch eo lo g iczn y ch w G orzow ie Wlkp,
P r a c e b adaw cze na tym stanow isku z o s ta ły zak oń czon e.
MADELY, gm . Pątnów w oj. sie r a d z k ie
Stanow isko 1
Muzeum A rch eo log iczn e i E tn o g ra ficz n e
