Streszczenie
W dysertacji podjęto kluczowe zagadnienia związane z oceną ryzyka zawodowego, występującego podczas robót górniczych na przykładzie kopalni podziemnej, eksploatującej złoża rud metali (Zn-Pb) systemami komorowo-filarowymi i zabierkowymi. Po analizie znanych i najczęściej stosowanych sposobów określania wielkości zagrożeń zaproponowano nowe podejście do szacowania ryzyka wystąpienia szkody na zdrowiu pracownika, stawiając tezę, że skutecznym i efektywnym instrumentem do porównywania ryzyka zawodowego na różnych stanowiskach pracy oraz wskazywania zagrożeń, mających decydujący wpływ na poziom bezpieczeństwa pracy na danym stanowisku, może być opracowana kompleksowa metodyka szacowania ryzyka–KMSR. Celem naukowo-badawczym pracy jest opracowanie algorytmu metodyki całościowego szacowania ryzyka wystąpienia szkody na zdrowiu pracownika, która pokazuje nowe możliwości i zalety w porównaniu z klasycznym podejściem do procedur oceny ryzyka zawodowego. W pracy ponadto dokonano szczegółowej charakterystyki zagrożeń górniczych występujących na wybranych stanowiskach pracy w podziemnej kopalni rud, a następnie zastosowano nową metodykę, opartą na analizie konkretnych przykładów z praktyki górnictwa rudnego. Wyznaczenie ryzyka zaproponowaną metodyką umożliwia oszacowanie go całościowo w kontekście potencjalnej szkody na zdrowiu. Nowe podejście zaprezentowane w rozprawie, oprócz przeprowadzonych obliczeń poziomów ryzyka i określenia „wag” poszczególnych zagrożeń, podaje dodatkowe rozwiązania dotyczące efektywnych sposobów przedstawiania i interpretacji wyników przeprowadzanej oceny załodze zakładów górniczych.
Abstract
In the dissertation, the key issues related to occupational risk assessment have been undertaken, taking place in mining works, based on the real example of the underground mine exploiting metal ore deposits (Zn-Pb) with room and pillar, and short-wall mining methods. After analysis of the well known and the most commonly used ways of determination the size of threats, the new approach to estimate the risk of damage to the health of the employee has been proposed, with the thesis that the effective and efficient instrument to compare occupational risk in different workplaces and to indicate risks, having a decisive impact on the level of work safety in a given position, is the developed new comprehensive risk assessment methodology-KMSR. The aim of scientific and research work is to develop a methodology for a holistic assessment the occupational risk to the health of the employee, which shows a new opportunity and advantages as compared with a classical approach to the procedures of the assessment of the occupational risk. Additionally, mining threats occurring on selected workstations in an underground mine of metal ores were characterised in details, and then the new methodology has been applied, based on an analysis of specific examples from the lead and zinc mine. Determination of the risk with the proposed methodology enables its estimation it as a whole in the context of a potential damage to health. The new approach presented in the dissertation, besides of the calculations of the levels of risk and determine the "weights" of individual risks, provides additional solutions for effective ways of presenting and interpreting the results of the evaluation carried out to the crew of the mines.
