e-mail: redakcja@amu.edu.pl
NR 9 (168) OWRZESIEÑ 2007ISSN 1231- 8825
UAM z bliska i z daleka
¯YCIE
UNIWERSYTECKIE
2
¯Y CIE UNIWERS YTECKIE O nr 9 (168) O wrzesieñ 2007UAM z bliska
Collegium Minus, Rektorat
Nowootwary Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa
¯Y CIE UNIWERS YTECKIE O nr 9 (168) O wrzesieñ 2007
3
w numerze
¯YCIE
UNIWERSY TECKIEUAM POZNAÑ
nr 9 (168) Owrzesieñ 2007 Wydawca:Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Rektorat, 67-712 Poznañ, ul. Wieniawskiego 1
Rada Programowa:
Prof. Joachim Cieœlik, prof. Andrzej Kostrzewski, prof. Wojciech Nawrocik, prof. S³awomira Wronkowska-Jaœkiewicz (przewodnicz¹ca, prorektor UAM)
Redaktor naczelny:
Jolanta Lenartowicz | len_media@op.pl
Stali wspó³pracownicy: Teksty: Adam Barabasz, Danuta
Chodera-Lewandowicz, Marcin Piechocki, Romuald Po³czyñski, Ewa Woziñska, Magdalena Zió³ek, Maria Rybicka
Zdjêcia: Maciej Mêczyñski, Maciej Nowaczyk Korekta: Lucyna Drajewska
Adres redakcji: 61-734 Poznañ,
ul. Nowowiejskiego 55, tel./fax 061 829 39 60
Biuro redakcji: Marta Dzionek Zdjêcie na ok³adce: Kazimierz Fryœ Opracowanie graficzne: Agata Rz¹sa Druk: ARTPRESS – Studio Grafiki Komputerowej
Spó³ka Jawna T. Waloch, E. Waloch, ul. Poznañska 281, 88-100 Inowroc³aw ISSN 1231- 8825
Materia³ów nie zamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytu³ów.
Za treœæ zamieszczanych og³oszeñ, reklam i komunikatów redakcja nie odpowiada. Zapraszamy do wszechstronnej wspó³pracy.
5 perspektywy
Z wizerunkiem w³asnym
Z prof. dr. hab. Stanis³awem Lorencem, rektorem UAM rozmawia Jolanta Lenartowicz
6-18 nasz Uniwersytet
Przedstawiamy wydzia³y
19 w rozwoju
UAM - placem budowy
Z Kanclerzem Stanis³awem Wachowiakiem rozmawia Jolanta Lenartowicz
20 nowe indeksy
Tegoroczna rekrutacja zakoñczona
21- 26
Uniwersytet na sportowo
Wicepremier Zyta Gilowska otwiera budynek Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, 19 wrzeœnia 2007, Morasko, UAM
Wydzia³ WNS, ul. Szamarzewskiego
Zdjêcia
4
¯Y CIE UNIWERS YTECKIE O nr 9 (168) O wrzesieñ 2007wydarzenia
•• We wrzeœniu odby³o siê kilka zna-cz¹cych konferencji, studenci I roku
mieli okazjê uczestniczyæ w Obozie Inte-gracyjnym w Miêdzyzdrojach, a przed s³ubickim Collegium Polonicum odby³y siê Targi Aktywnoœci Spo³ecznej Activi-te. Przed nami paŸdziernik, który na pewno zdominuj¹ wydarzenia zwi¹zane z rozpoczêciem nowego roku nauki. Osoby, które chcia³yby zamieœciæ na na-szych stronach informacje o planowa-nych konferencjach, seminariach, sym-pozjach, s³owem tych wydarzeniach, o których warto poinformowaæ spo³ecz-noœæ akademick¹, proszone s¹ o kon-takt z Redakcj¹ „¯ycia Uniwersyteckie-go” do 8. ka¿dego miesi¹ca.
•• W dniach od 30 lipca do 18 sierp-nia odby³a siê Letsierp-nia Szko³a Jêzyka i Kultury Polskiej. Szko³a jest
wspól-nym przedsiêwziêciem UAM i wielkopol-skiego oddzia³u Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. W tegorocznej edycji udzia³ bra³o 83 s³uchaczy z bli-sko 20 krajów. W programie zajêæ oprócz intensywnego kursu jêzykowego znalaz³y siê wyk³ady z historii Polski, li-teratury, teatru, filmu, geografii, kultu-roznawstwa oraz konwersatoria. W trakcie warsztatów mo¿na by³o uczestniczyæ w kursie „gotowania po polsku”, wzi¹æ udzia³ w próbach chóru oraz poznaæ polskie tañce narodowe. Podobne jak w latach ubieg³ych pok³o-siem Letniej Szko³y jest gazetka „Po polsku”, z której miêdzy innymi mo¿na dowiedzieæ siê, z czym kojarzy siê cu-dzoziemcom s³owo „Polska”. •• Kolegium Europejskie w GnieŸnie od nowego roku akademickiego przyj-mie w swoje szeregi studentkê z Ro-sji. Jest to kolejna osoba po
studen-tach z Bu³garii, Ukrainy i Macedonii. Stypendium dla Rosjanki ufundowa³ sa-morz¹d Gniezna. Jak zapowiada dyrek-tor Kolegium, prof. Aleksander Miko³aj-czak, jest to pocz¹tek szerszej wspó³-pracy z uczelniami miasta Siergiej Pa-sad ko³o Moskwy. Uczelnie maj¹ za-miar wyst¹piæ do Unii Europejskiej o wspólne granty badawcze.
•• Targi Aktywnoœci Spo³ecznej odby-³y siê 5 wrzeœnia w S³ubicach. Celem
targów by³a: promocja dzia³alnoœci spo-³ecznej w województwie lubuskim, fo-rum wymiany doœwiadczeñ oraz
przed-stawienie wymiernych efektów w prze-ciwdzia³aniu bezradnoœci spo³ecznej. Na specjalnie przygotowanych sto-iskach aktywnych organizacji mo¿na by-³o zapoznaæ siê z dzia³alnoœci¹ wielu or-ganizacji równie¿ z Frankfurtu. W trak-cie targów odby³a siê konferencja, pod-czas której omówione zosta³y g³ówne kierunki rozwoju lubuskich organizacji pozarz¹dowych, przedstawiono Ÿród³a finansowania inicjatyw spo³ecznych. Or-ganizatorem targów by³a Fundacja na rzecz Collegium Polonicom.
•• Campus Akademicki Miêdzyzdro-je 2007 pod has³em „7 dni nieziem-skiej przyjemnoœci” odby³ siê w dniach
od 1 do 7 wrzeœnia. Obóz zorganizowa-³y Fundacja UAM i Zarz¹d Samorz¹du Studentów UAM, od dwóch lat odbywa siê on w ramach Ogólnopolskiego Cam-pusu Akademickiego. W tym roku do „œwie¿o upieczonych” studentów z UAM do³¹czyli równie¿ pierwszorocz-niacy z Uniwersytetu Medycznego, Aka-demii Rolniczej, Wy¿szej Szko³y Banko-wej w Poznaniu oraz Akademii Wycho-wania Fizycznego.
W ci¹gu tygodnia studenci mieli okazjê poznaæ strukturê i specyfikê swojej uczelni i wydzia³u, a tak¿e – jak zapo-wiadali organizatorzy – „pozyskaæ wie-dzê, bez której trudno jest siê odnaleŸæ w nowym „akademickim” œwiecie”. W ramach campusu mo¿na by³o uczest-niczyæ w wielu propozycjach szkolenio-wych, w tym m.in. w warsztatach do-skonalenia personalnego, a tak¿e po-znaæ sposoby: radzenia sobie ze stre-sem czy efektywnej nauki przed sesj¹. •• XXVIII Seminarium Metodyczne sieci Alliance Française odby³o siê w dniach od 10 do 13 wrzeœnia.
W tym roku organizatorem by³ œwiêtuj¹-cy rocznicê 20-lecia Oœrodek Alliance Française przy UAM. Uczestnikami se-minarium bêd¹ pracownicy 17 oœrod-ków AF, przedstawiciele wydawnictw francuskich, przedstawiciele francu-skich instytucji, uczelni i Ambasady Francji. Zgodnie z duchem czasu tego-roczne seminarium poœwiêcone by³o wykorzystaniu najnowszych technologii w nauczaniu jêzyków obcych. ••38. Miêdzynarodowa Konferen-cja Naukowa Poznañ Linguistic Meeting pt. „Linguistic topics at
the start of the new century: an over view” odby³o siê w dniach od 13 do 16 wrzeœnia w Kolegium Europejskim w GnieŸnie. Organiza-torem jest Instytut Filologii Angiel-skiej.
••XXI Letnia Szko³a M³odych Peda-gogów pt. „Wychowanie: pojêcia,
procesy, konteksty. W perspektywie interdyscyplinarnej” odbywa siê w dniach od 24 do 29 wrzeœnia w Do-mu Pracy Twórczej w Ci¹¿eniu. W ra-mach wyk³adów, seminariów i dysku-sji podjête zostan¹ zagadnienia doty-cz¹ce wychowania w jego szerokich interdyscyplinarnych kontekstach. Do udzia³u w spotkaniu zaproszeni zostali uczeni z ró¿nych dziedzin, w tym m.in. pedagogiki, socjologii, psychologii, filozofii i kulturoznaw-stwa. Swoj¹ obecnoœæ zapowiedzieli nastêpuj¹cy Profesorowie: Maria Du-dzikowa, Stanis³aw Dylak, Anna Giza--Poleszczuk, Jan Grad, Roman Kubic-ki, Tadeusz LewowicKubic-ki, Zbyszko Melo-sik, Jan Poleszczuk, ks. Kazimierz Popielski, Kazimierz Przyszczypkow-ski, Bogus³aw ŒliwerPrzyszczypkow-ski, El¿bieta Tar-kowska, Tomasz Wêc³awski. W ra-mach proponowanych wyk³adów i se-minariów zaproszeni Goœcie podejm¹ próbê rozpoznania nowych kategorii i pól, które mog¹ i powinny staæ siê przedmiotem refleksji wychowawczej wykraczaj¹cej poza tradycyjny kr¹g nauk o wychowaniu.
•• XI Poznañskie Dni Ksi¹¿ki Na-ukowej odbêd¹ siê w dniach od 11 do 13 paŸdziernika.
Targi organizowane s¹ z inicjatywy Wydawnictwa Naukowego UAM przy wspó³pracy z Polskim Towarzy-stwem Wydawców Ksi¹¿ek, Stowa-rzyszeniem Wydawców Szkó³ Wy¿-szych oraz Centrum Kultury Zamek. Ich celem jest promocja wydawców ksi¹¿ek naukowych, popularnonau-kowych, muzycznych oraz wydaw-ców akademickich z ca³ego kraju. Wystawie towarzyszyæ bêdzie pro-mocyjna sprzeda¿ ksi¹¿ek. Jak w la-tach ubieg³ych w ramach Targów od-bêd¹ siê konferencje problemowe, promocje oraz spotkania autorskie w tym roku Goœæmi Honorowymi bê-d¹ Krystyna Zachwatowicz i Andrzej
Wajda. MZ
Kalendarium
Przed nami inauguracja roku akademickiego.
¯Y CIE UNIWERS YTECKIE O nr 9 (168) O wrzesieñ 2007
5
perspektywy
•• Rozmawialiœmy niedawno o tym, ¿e do poznañ-skiego œrodowiska naukowego, w tym równie¿ do Uniwersytetu, zbli¿a siê wysoka fala... pieniê-dzy p³yn¹cych z Unii Europejskiej?
– Tak. A owa fala jest zwi¹zana z tym, ¿e Unia podej-muje wysi³ki (finansowe te¿), aby wyrównywaæ pewne dysproporcje miêdzy poszczególnymi krajami cz³onkow-skimi. W ró¿nych dziedzinach i w wielu elementach funkcjonowania, równie¿ w tych, które maj¹ pomóc wy-korzystywaæ zdolnoœci intelektualne Polaków.
•• Przypuszczam, ¿e s¹ one przeznaczane na œciœle konkretne cele?
– Oczywiœcie. A ponadto maj¹ to byæ projekty ukie-runkowane na badania prowadz¹ce do opracowania no-wych technologii i ich wdro¿enia w system gospodarki. Ten postulat wymaga po³¹czenia wysi³ków ca³ego œrodo-wiska naukowego Poznania. Najlepszym rozwi¹zaniem organizacyjnym wydaje siê powo³anie stosownych kon-sorcjów skupiaj¹cych naukowców reprezentuj¹cych pla-cówki uczelniane, Polskiej Akademii Nauk, instytuty re-sortowe, centra badawcze itp. Powo³aliœmy dwa konsor-cja. Pierwsze o nazwie „Miêdzyuczelniane Centrum Na-noBioMedyczne”, którego inicjatorem jest Pan prof. dr hab. Stefan Jurga, nale¿¹ce do Programu Operacyjnego -Infrastruktura i Œrodowisko. Drugim jest „Wielkopolskie Centrum Zaawansowanych Technologii w Poznaniu” lo-kuj¹ce siê w ramach Programu Operacyjnego – Innowa-cyjna Gospodarka, którego inicjatorem jest Pan prof. dr hab. Bogdan Marciniec specjalizuj¹cy siê w nowocze-snych technologiach chemicznych. Obok uczelni akade-mickich, instytutów PAN, instytutów resortowych nale¿y do niego równie¿ Poznañski Park Naukowo-Technolo-giczny, Urz¹d Marsza³kowski i Urz¹d Miasta.
Pierwszym zadaniem obydwu konsorcjów bêdzie stworzenie odpowiedniej infrastruktury, która znajdowaæ siê bêdzie na Kampusie UAM na Morasku. Na te cele przeznaczone zostan¹ œrodki finansowe rzêdu 100 mln Euro.
•• Czy to w znacz¹cy sposób odmieni wizerunek Uniwersytetu jako placówki naukowej, badaw-czej?
– Poprzez powo³anie konsorcjów, o których wspo-mina³em, znacznie silniej akcentowane bêd¹ badania zwi¹zane z wdro¿eniami. Dot¹d Uniwersytet przede wszystkim preferowa³ badania podstawowe. Nie chce-my z tego rezygnowaæ i w ¿aden sposób nie odsuwaæ ich na bok. Chcemy jednak, aby równie¿ te badania mog³y choæ w czêœci zmierzaæ do wspólnego celu. Wy-daje siê, ¿e potrzeb¹ chwili jest podjêcie badañ w ra-mach tematu, który ma roboczy tytu³ „Przeciwdzia³anie negatywnym skutkom zmian klimatycznych w Wielko-polsce i w obszarach przyleg³ych”. Mam nadziejê, ¿e w przysz³oœci równie¿ na badania w tym zakresie pozy-skamy finansowanie. W tej chwili przygotowuje siê du-¿a konferencja, organizowana wespó³ z Fundacj¹ UAM. Ma ona wskazaæ i przedyskutowaæ g³ówne kierunki dzia³añ, wskazaæ na zespo³y ludzkie, chêtne i przygoto-wane do ich podejmowania. To temat przysz³oœci.
Oczywiœcie, to co bêdzie szczególnie przedmiotem
naszych zainteresowañ i wzmo¿onego zewnêtrznego fi-nansowania, nie bêdzie w ¿adnym razie eliminowaæ tych badañ i dzia³añ, które s¹ tradycyjnie, z powodzeniem prowadzone na bie¿¹co przez ca³e rzesze uczonych, doktorantów, pracowników naukowo technicznych, ad-ministracyjnych...
Jak dot¹d bêdzie powstawa³o ka¿dego roku kilkaset prac doktorskich, dziesi¹tki habilitacji, powstawaæ bêdzie wiele, interesuj¹cych dzie³, coraz wiêcej osób bêdzie pu-blikowa³o w miêdzynarodowym obiegu, uczestniczy³o w konferencjach i krajowych, i miêdzynarodowych. A to jest przecie¿ zadaniem uniwersytetów, zw³aszcza tych „nieprzymiotnikowych”, tradycyjnych.
O tym, ¿e na tej p³aszczyŸnie mamy wiele istotnych, godnych wyró¿nienia osi¹gniêæ, œwiadcz¹ nagrody mini-sterialne, presti¿owe wydawnictwa, itp.
•• Czyli nie nale¿y mieæ obaw, ¿e to du¿e, nadcho-dz¹ce wraz z unijnymi funduszami zainteresowa-nie badaniami aplikacyjnymi, œcigazainteresowa-nie nowocze-snoœci odsunie uniwersyteckie poczynania na po-bocze?
– Nie. Choæ koniecznoœæ wprowadzenia pewnych zmian zarysowuje siê przed nami. Myœlê, ¿e i tegoroczna rekrutacja wskazuje na to. Ju¿ widaæ , ¿e zbli¿aj¹cy siê ni¿ demograficzny z pewnoœci¹ odci¹¿y nas od nadmier-nych obowi¹zków dydaktycznadmier-nych. Czas i si³y zwolnione przez to, spo¿ytkowaæ bêdzie mo¿na na zwiêkszenie, zintensyfikowanie dzia³alnoœci naukowej.
•• Przyjdzie wiêc pora na wiêksze skupienie s³u¿¹ce badaniom?
– Tak , to te¿ sprzyjaj¹ca okolicznoœæ, ¿eby tak moc-no anga¿owaæ siê w sprawy, o których mówiliœmy na wstêpie. Szeroko zakrojone dzia³ania wdro¿eniowe po-kazuj¹ spo³eczeñstwu, ¿e warto inwestowaæ w naukê, ¿e najpierw doceniona musi byæ... g³owa.
•• Ka¿de przedsiêwziêcie badawczo naukowe, zw³a-szcza nowe, podejmowane na szerok¹ skalê wy-maga wczeœniejszego przygotowania, stworzenia bazy, infrastruktury, Podjêcia inwestycji. To te¿ wielkie wyzwanie.
– Tak. Tych placów budowy jest i bêdzie sporo. Wy-mieniê dla przyk³adu jedynie dalsz¹ rozbudowê Moraska; czekamy na pozwolenia na podjêcie budowy Wydzia³u Chemii i sali sportowej. Historycy zg³osili wolê ulokowa-nia siê na Morasku, podobnie Archiwum Uniwersyteckie. Rozpocznie budowê Wydzia³ Prawa i Administracji przy alei Niepodleg³oœci. Dojrza³ projekt budowy domów stu-denckich na Morasku. Poprawi³a siê komunikacja Cen-trum z Moraskiem, poprawi siê jeszcze, bo zbuduje siê przejœcie podziemne pod torami. Nowe miejsce znajdzie historia sztuki. Musi nast¹piæ rewitalizacja Szamarzewa, remont Novum. Budujemy bibliotekê dla polonistów, obiekty w GnieŸnie, Kaliszu i Pile. Jest tego wiele, a ja mam jeszcze jedno w³asne marzenie.
•• Jakie?
– ¯eby w S³ubicach zbudowaæ p³ywalniê z prawdzi-wego zdarzenia. Dziêkujê z rozmowê
Z wizerunkiem w³asnym
Z prof. dr. hab. Stanis³awem Lorencem,
rektorem UAM rozmawia Jolanta Lenartowicz
Zdjêcie
6
¯Y CIE UNIWERS YTECKIE O nr 9 (168) O wrzesieñ 2007nasz
Uniwersytet
W
ydzia³ Biologii UAM wyró¿nia siê wœród wy-dzia³ów nauk biologicznych w Polsce unikato-wymi specjalnoœciami w programach kszta³ce-nia. S¹ to hydrobiologia i ochrona wód w ramach kie-runku ochrona œrodowiska, ekologia i zarz¹dzanie zaso-bami przyrody oraz bioinformatyka w ramach biologii. Bioinformatyka, o bardzo nowoczesnym programie na-uczania, przynosi sukcesy takie jak ten naszej m³odej bioinformatyczki w miêdzynarodowym presti¿owym konkursie rozszyfrowania struktury bia³ek.O bioinformatyce mo¿emy tak¿e mówiæ jako o nowo-czesnej dyscyplinie naukowej intensywnie rozwijanej na wydziale i s³u¿¹cej ró¿nym innym dyscyplinom, ot choæ-by biologii molekularnej, taksonomii, ekologii. Bardzo dobrze rozwija siê biologia œrodowiskowa, czyli taka, ja-ka zgodna jest z tradycyjnym wyobra¿eniem przyrodni-ka, obserwuj¹cego w terenie roœliny i zwierzêta. Szczyci-my siê osi¹gniêciami akarologii, nauki badaj¹cej rozto-cze. Mówi siê czêsto o poznañskiej szkole akarologicznej, wywodz¹cej siê od prof. Jana Rafalskiego. O uznaniu w œwiecie dla poznañskich akarologów œwiadczyæ mo¿e wielkie wyró¿nienie, jakim uhonorowano prof. Czes³awa B³aszaka, który otrzyma³ tytu³ doctora honoris causa Uni-wersytetu w Vechcie.
Wyró¿nia siê osi¹gniêciami tak¿e poznañska ornito-logia – badania ptaków, ich zachowañ i komunikacji g³osowej. Praca prof. Piotra Tryjanowskiego z tej dzie-dziny ukaza³a siê w „Nature”, a jest to jedno z najwiêk-szych wyró¿nieñ dla ka¿dego biologa. Instytut Biologii Œrodowiska wykonuje tak¿e dla inwestorów ró¿norod-ne oceny przyrodnicze terenów pod inwestycje lub par-ki narodowe.
Instytut Antropologii wspó³pracuje z archeologami, na
przyk³ad przy wykopaliskach w Egipcie, ale prowadzi tak¿e badania nad wspó³czeœnie ¿yj¹cymi ludŸmi. Jedna z ostatnich prac dotyczy³a na przyk³ad œmiertelnoœci Wielkopolan w ujêciu historycznym.
Instytut Biologii Eksperymentalnej oraz Instytut Biolo-gii Molekularnej i BiotechnoloBiolo-gii prowadz¹ badania na poziomie komórki, a wiele z nich rewolucjonizuje do-tychczasow¹ wiedzê biologiczn¹, np. dotycz¹c¹ ewolucji czy klasyfikacji gatunków. Obydwa instytuty specjalizuj¹ siê w badaniach z wykorzystaniem roœlin transgenicz-nych. Warto jeszcze wskazaæ badania nad mechanizma-mi regulacji dzia³ania genów, zw³aszcza odkrycia zespo-³u prof. Zofii Szweykowskiej-Kuliñskiej.
Du¿ym sukcesem jest to, ¿e ju¿ drugi rok z rzêdu Wy-dzia³ Biologii zajmuje pierwsze miejsce na UAM zarówno pod wzglêdem liczby, jak i wartoœci grantów – co czwar-ta z³otówka w uniwersyteckich granczwar-tach pochodzi w³a-œnie od biologów. To oznacza, ¿e zarówno tematyka ba-dañ, jak i prowadz¹cy je nasi uczeni s¹ wysoko ocenia-ni. Figuruj¹ oni tak¿e wœród autorów dwóch obszernych wydawnictw: s³ownika terminów biologicznych i pod-rêcznika do biologii komórki roœlinnej.
Wreszcie warto wspomnieæ o Pracowni Technik Bio-logii Molekularnej. Jest ona nowoczeœnie wyposa¿ona, z automatycznym systemem do sekwencjonowania ge-nów – korzystaj¹ z niej nie tylko biolodzy, gdy¿ wydzia³ wspó³pracuje z innymi uczelniami: wspólnie z Uniwersy-tetem Medycznym i Akademi¹ Rolnicz¹ prowadzimy 29 projektów. Wydzia³ Biologii szczyci siê te¿ swoimi zbio-rami przyrodniczymi, unikatowymi w skali œwiatowej, z wieloma kolekcjami – niektóre powstawa³y od 100 lat. Zbiory przyrodnicze s¹ chronione i przechowywane zgodnie z najnowoczeœniejszymi standardami. MAJ
Wydzia³ Biologii UAM
Prof. dr hab. Andrzej Lesicki
{
ul. Umultowska 89
61-614 Poznañ, tel. 061 829 55 52
Molekularne, genetyczne i mikrobiologiczne badania podstaw niektórych schorzeñ u ludzi • badania reakcji na stres œrodowiskowy • zmiennoœæ genetyczna populacji roœlinnych i zwierzêcych • bioenergetyka i fizjologia molekularna • bioinformatyka • genomika
i proteonomika • fitoremediacja • zachowania spo³eczne i komunikacja dŸwiêkowa u zwierz¹t • ewolucja molekularna i fenotypowa roztoczy • skutki inwazji roœlin i zwierz¹t obcego pochodzenia oraz organizmów transgenicznych.
Wybrane tematy badañ:
Zdjêcia
¯Y CIE UNIWERS YTECKIE O nr 9 (168) O wrzesieñ 2007
7
nasz
Uniwersytet
W
tym roku akademickim przed Wydzia³em Che-mii otwiera siê perspektywa nowej siedziby na Morasku. Inwestycja po³¹czona bêdzie z budo-w¹ Wielkopolskiego Parku Technologicznego, w planach którego przewidziany jest równie¿ gmach dla chemików. Kolejn¹ nowoœci¹ na WCH jest uruchomiona od tego ro-ku akademickiego nowa specjalnoœæ – Chemia Kosme-tyczna, która, jak pokaza³a tegoroczna rekrutacja, cieszy siê ogromnym zainteresowaniem ze strony kandydatów na studia. Nabór prowadzony jest zarówno na studia I, jak i II stopnia. Jak zapowiada prof. Schroeder, nowa spe-cjalnoœæ ma szansê staæ siê bardzo wa¿nym obszarem edukacji chemicznej.W dziedzinie badañ naukowych prowadzi siê na wy-dziale oko³o 20 tematów badawczych. Wœród nich nale-¿y odnotowaæ realizacjê dwóch dunale-¿ych grantów. Pierw-szy rozwojowy zwi¹zany jest z badaniem receptorów molekularnych. Prace te docelowo maj¹ s³u¿yæ wykrywa-niu komórek rakowych i ich ró¿nicowawykrywa-niu w stosunku do zdrowych komórek. W drugim – badania zwi¹zane z chemi¹ supromolekularn¹. Wa¿ne dla wydzia³u s¹ pra-ce zespo³u prof. dr. hab. Bogdana Marciñca zwi¹zane z chemi¹ krzemu i rozwojem obszaru badañ zwi¹zanych z silikonami i pochodnymi.
Kolejny istotny dla wydzia³u obszar prac naukowych to badania zwi¹zane z analityk¹: pocz¹wszy od analizy zwi¹zanej z bia³kami prowadzonej przez prof. dr. hab. Mariusza Jaskólskiego a¿ poprzez analitykê zwi¹zan¹ z najnowoczeœniejszymi technikami ICP, które pozwalaj¹ wykrywaæ bardzo ma³e stê¿enia substancji w próbce. Te badania zwi¹zane s¹ kontrol¹ i monitoringiem naszego œrodowiska. Wa¿nym dla Wydzia³u Chemii obszarem ba-dañ s¹ równie¿ zeolity i to wszystko, co zwi¹zane jest z kataliz¹ powierzchniow¹. Jest to dynamicznie rozwija-j¹cy siê kierunek, w którym sukcesy odnosz¹ zespo³y ba-dawcze prof. dr hab. Marii Zió³ek i prof. dr. hab.
Stanis³a-wa KoStanis³a-walaka. MZ
Wydzia³ Chemii
Prof. dr hab. Grzegorz Schroeder
{
Collegium Chemicum
ul. Grunwaldzka 6
60-780 Poznañ
tel.: 061 829 1335
fax: 061 829 1505
e-mail: depchem@amu.edu.pl
http://www.amu.edu.pl
• Synteza i w³aœciwoœci fizykochemiczne zwi¹zków
or-ganicznych i biooror-ganicznych.
prof. dr hab. Zdzis³aw Paryzek, prof. dr hab. Henryk Ko-roniak, prof. dr hab. Jacek Gawroñski
• Synteza i w³aœciwoœci fizykochemiczne zwi¹zków
nie-organicznych i bionienie-organicznych. prof. dr hab. Wanda Radecka-Paryzek
• Stereokontrolowana synteza makrocz¹steczek jako
chiralnych czynników ró¿nicuj¹cych. prof. dr hab. Ja-cek Gawroñski
• Synteza i w³aœciwoœci fizykochemiczne
modyfikowa-nych nukleozydów purynowych i pirymidynowych. prof. dr hab. Bernard Juskowiak, prof. dr hab. Boh-dan Skalski
• Synteza i badania zwi¹zków fluoroorganicznych o
po-tencjalnym zastosowaniu w medycynie, rolnictwie i otrzymywaniu nowych materia³ów. prof. dr hab. Hen-ryk Koroniak
• Wysokorozdzielcza krystalografia bia³ek. prof. dr hab.
Mariusz Jaskólski
• Badania polimorfizmu i ferroelektrycznoœci
kryszta-³ów. prof. dr hab. Andrzej Katrusiak
• Synteza i technologia zwi¹zków krzemoorganicznych
o szczególnych w³aœciwoœciach (fine chemicals). prof. dr hab. Bogdan Marciniec
• Synteza i w³aœciwoœci fizykochemiczne nanostruktur.
prof. dr hab. Grzegorz Schroeder
• Synteza i modyfikowanie zeolitów i innych sit
moleku-larnych do celów katalitycznych. prof. dr hab. Maria Zió³ek
• Spektrometria masowa w analizie biologicznie
czyn-nych produktów naturalczyn-nych. prof. dr hab. Grzegorz Schroeder
• Synteza i struktura kompleksów metali z
bioliganda-mi – zastosowanie rezonansu magnetycznego j¹der metali do badania struktury. prof. dr hab. Grzegorz Schroeder
• Symulacja i modelowanie komputerowe procesów
fi-zykochemicznych. prof. hab. Jacek Komasa
• Optymalizacja metod oznaczania pierwiastków
œlado-wych oraz substancji uci¹¿liœlado-wych dla œrodowiska. prof. dr hab. Jerzy Siepak, prof. dr hab. Jacek Na-wrocki
• Zwi¹zki metaloorganiczne i metalonieorganiczne i ich
zastosowanie w syntezie organicznej i syntezie mate-ria³ów polimerowych. prof. dr hab. Bogdan Marciniec
• Elektrochemii luminescencja w uk³adach
zawieraj¹-cych jony lantanowców. prof. dr hab. Bronis³aw Marci-niak, prof. dr hab. Stefan Lis
• Chemia i biochemiczna aktywnoœæ zwi¹zków
natural-nych. prof. dr hab. Bohdan Skalski
• Fotokatalityczne i fotobiologicznie generowanie
wodo-ru z wody. prof. dr hab. Marek £aniecki.
Wybrane tematy badañ:
Zdjêcia
8
¯Y CIE UNIWERS YTECKIE O nr 9 (168) O wrzesieñ 2007nasz
Uniwersytet
N
a wydziale niezale¿nie od tego, czy pracujemy na Filologii Polskiej, Klasycznej czy S³owiañskiej, zaj-mujemy siê w gruncie rzeczy tym samym, czyli dzie³ami literackimi, ich ideowymi, artystycznymi i jêzy-kowymi aspektami – mówi prof. J. T. Pokrzywniak, dzie-kan WFPiK. – I podobnie jak dzie³a literackie powstaj¹ w wyniku wysi³ku indywidualnego, w twórczej samotno-œci, tak i my pracujemy w trybie indywidualnym. Dlate-go, gdybym mia³ przedstawiæ kompletn¹ listê zadañ ba-dawczych realizowanych na wydziale, to musia³bym ko-lejno wymieniæ wszystkich pracowników. To by³by do-piero pe³en obraz, niestety, dla osób postronnych nudny i nieciekawy – dodaje.Spoœród imponuj¹cej liczby realizowanych projektów badawczych uda³o siê wy³oniæ te, które moj¹ charakter zespo³owy. IFP prowadzi m.in. badania, siêgaj¹c do naj-starszych i najbardziej aktualnych problemów kultury li-terackiej. Wœród nich warto wymieniæ ogólnopolski mini-sterialny projekt badawczy dotycz¹cy tradycji humani-zmu w dawnej i wspó³czesnej literaturze i kulturze pol-skiej oraz, realizowany wspólnie z Wydzia³em Humani-stycznym Uniwersytetu w DreŸnie, projekt „Sarmatyzm i nowoczesnoœæ”. Ponadto organizowany jest wraz z Uni-wersytetem Szczeciñskim i Œl¹skim cykl konferencji sta-nowi¹cych próbê podsumowania przemian, jakie doko-na³y siê w kulturze i w literaturze po roku 1989. Równie¿ we wspó³pracy z wieloma oœrodkami w kraju na
wydzia-le prowadzone s¹ badania nad literatur¹ Holocaustu. Zespo³owy charakter maj¹ te¿ prace o charakterze dramatologicznym, teatrologicznym i filmoznawczym. Dobre tradycje, siêgaj¹ce czasów realizacji „Bibliografii Li-teratury Polskiej Nowy Korbut”, maj¹ ci¹gle twórczo kon-tynuowane prace dokumentalistyczne.
W dziedzinie badañ jêzykoznawczych Poznañ ma œwietne tradycje dialektologiczne. S¹ one kontynuowane w cyklu spotkañ „Gwary dzisiaj” – gromadz¹cych dialek-tologów z wielu krajów. Ponadto poznañscy jêzyko-znawcy wspó³pracuj¹ z oœrodkami w Bydgoszczy, Szcze-cinie i Lublinie. Si³¹ poznañskiego jêzykoznawstwa jest te¿ wyrazisty nurt badañ nad gramatyk¹ historyczn¹ i hi-stori¹ jêzyka, czêsto w rozmaitych przedsiêwziêciach in-tegruj¹cy historyków jêzyka i literatury.
W Instytucie Filologii Klasycznej realizowane s¹ pro-jekty badawcze o charakterze miêdzynarodowym, miê-dzyuczelnianym i ogólnopolskim.
W Instytucie powstaj¹ znacz¹ce przek³ady literatury antycznej, np. komedii Plauta, komedii Terencjusza, wy-boru poezji wygnañczych Owidiusza, liryki staro¿ytnej Grecji czy s³ynnej „Sztuki kochania” Owidiusza.
W ramach dzia³alnoœci statutowej IFK realizowanych jest wiele tematów badawczych, które m.in. koncentruj¹ siê wokó³ hellenistyki, ale tak¿e literatury i kultury rzym-skiej oraz zwi¹zków literatury antycznej z polsk¹, szcze-gólnie w zakresie problematyki nowo³aciñskiej. MZ
prof. zw. dr hab.
Józef Tomasz
Pokrzywniak
{
Collegium Maius
ul. Fredry 10, 61-701 Poznañ
tel.: 061 829 46 92, 94; fax: 061 829 46 90
Wydzia³ Filologii Polskiej i Klasycznej
Instytut Filologii Polskiej:
• Studium z zakresu onomastyki i toponimii poznañskiej. • Prace z zakresu frazeologii wspó³czesnej.
• Dokumentalistyka literacka – Kalendarz ¿ycia i twórczo-œci Cypriana Norwida.
• Dramatologia i teatr regionalny – historia i wspó³cze-snoœæ; film a literatura.
• Socjologia literatury, antropologia i krytyka literacka. • Historia i teoria literatury.
Instytut Filologii Klasycznej:
• Literatura staro¿ytnej Grecji. • Komedia rzymska; nowe przek³ady. • Komedia i proza grecka.
Katedra Filologii S³owiañskiej:
• Biblistyka w krêgu „Slavia Latina” i „Slavia Orthodo-xa”. Fenomenologiczna i semiotyczna refleksja nad du-chow¹ i ideow¹ przestrzeni¹ „Slaviae Orthodoxae” ja-ko wschodniochrzeœcijañskim modelem kulturowym i powi¹zanymi z nim œredniowiecznymi systemami pra-wos³awnych kultur s³owiañskich.
• Ideowy, artystyczny i jêzykowy kszta³t literatury bu³gar-skiej XIX i XX w.
• Problematyka to¿samoœci kulturowej, historycznej i na-rodowej S³owian.
• Procesy rozwojowe wspó³czesnych jêzyków po³udnio-wos³owiañskich w œwietle przemian socjopolitycz-nych.
Wybrane tematy badañ:
Zdjêcia
¯Y CIE UNIWERS YTECKIE O nr 9 (168) O wrzesieñ 2007
9
nasz
Uniwersytet
Wydzia³ Fizyki
{
ul. Umultowska 85
61-614 Poznañ
tel.: 061 829 52 02
fax 829 51 55
e-mail: dziekfiz@amu.edu.pl
Dziekan prof. dr hab. Ryszard Naskrêcki
W
ydzia³ Fizyki zatrudnia ponad 250 pracowni-ków naukowo-dydaktycznych, dydaktycznych i pomocniczych. Ogromny potencja³ naukowy Wydzia³u stanowi 81 pracowników samodzielnych, w tym 25 osób z tytu³em naukowym profesora. W ¿yciu naukowym Wydzia³u aktywnie uczestniczy tak¿e kilku-nastu profesorów emerytowanych.Wydzia³ posiada uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora nauk fizycznych w trzech dziedzi-nach: astronomia, biofizyka i fizyka oraz doktora habili-towanego nauk fizycznych w dziedzinie fizyka. W la-tach 2000-2006 nadano 70 osobom stopieñ naukowy doktora, a 20 osobom stopieñ naukowy doktora habilito-wanego.
W tym roku akademickim przed Wydzia³em stawiane s¹ zadania zwi¹zane z wdro¿eniem nowego systemu stu-diów 3+2, w szczególnoœci zaœ z uruchomieniem nowe-go kierunku studiów Biofizyka z trzema specjalnoœciami: Biofizyka molekularna, Fizyka medyczna i Optyka oku-larowa/Optometria.
Kolejnym wa¿nym wydarzeniem jest zawi¹zanie kon-sorcjum z Wydzia³em Elektroniki i Telekomunikacji Poli-techniki Poznañskiej oraz Wydzia³em Informatyki i Go-spodarki Elektronicznej Akademii Ekonomicznej w Po-znaniu w celu wspólnego prowadzenia studiów II stop-nia (studia miêdzywydzia³owe) na kierunku autonomicz-nym o nazwie Techniczne Zastosowania Internetu. W prowadzeniu tych studiów bêdzie uczestniczy³ amery-kañski koncern informatyczny Telcordia.
Wyzwaniem dla Wydzia³u bêdzie te¿ uruchomienie nowoczesnego Centrum Nano-Bio-Medycznego. Jego podstawowym zadaniem bêdzie interdyscyplinarne
kszta³cenie na poziomie magisterskim i doktorskim. Dzia³alnoœæ naukowa WF realizowana jest w wielu obszarach badawczych. Wœród nich warto wymieniæ na-stêpuj¹ce: 1) optyka kwantowa i nieliniowa, informatyka kwantowa, 2) radiospektroskopia (NMR, EPR, NQR), spektroskopia optyczna, 3) fizyka fazy skondensowanej, fizyka kryszta³ów, fizyka polimerów, 4) fizyka mezosko-powa, spintronika i nanoelektronika, 5) biofizyka i fizyka medyczna, 6) akustyka molekularna, elektroakustyka, psychoakustyka, akustyka œrodowiska i pomieszczeñ, 7) astrometria fundamentalna, dynamika sztucznych sateli-tów Ziemi, dynamika ma³ych cia³ uk³adu planetarnego, astrofizyka gwiazdowa (uk³ady podwójne).
Spoœród d³ugiej listy realizowanych tematów badaw-czych uwagê zwracaj¹ te rozwijaj¹ce siê bardzo dyna-micznie i przez to obiecuj¹ce dla Wydzia³u. MAJ
• Badanie zjawisk fizycznych w uk³adach o rozmiarach rzêdu nanometrów z punktu widzenia mo¿liwoœci ich wykorzystania w nanoelektronice.
• Fizyka kwantowa i teoria informacji – nowe perspekty-wy.
• Badanie w³aœciwoœci nanocz¹steczek (biologicznych – bia³ka, fragmenty DNA, wirusy i sztucznych – mice-le, polimery i kuliste koloidy) w zawiesinach o ró¿nych stê¿eniach.
• Poszukiwanie nowych materia³ów ferroicznych i mo¿-liwoœci ich zastosowañ.
Wybrane tematy badañ:
Zdjêcia
10
¯Y CIE UNIWERS YTECKIE O nr 9 (168) O wrzesieñ 2007nasz
Uniwersytet
W
ydzia³ Historyczny to szeœæ jednostek, ka¿da odrêbna, choæ wszystkie przesi¹kniête duchem historycznym, a badamy dzieje i pradzieje po-przez wszystkie epoki, co dziœ, w dobie specjalizacji, jest pewn¹ rzadkoœci¹.Najwiêkszy jest:
Instytut Historii, jedyny w kraju, który w tak szerokim zakresie specjalizuje siê w historii staro¿ytnej. Silna i o du-¿ych tradycjach jest mediewistyka, która od dawna zajmo-wa³a siê pocz¹tkami pañstwa polskiego i odwiecznym spo-rem, maj¹cym zabarwienie polityczne: Czy to S³owianie, czy Germanie zasiedlali polskie ziemie zachodnie? Dziœ po-znañska mediewistyka obejmuje tak¿e inne „zapomniane ludy Europy” – jak brzmi tytu³ ksi¹¿ki prof. Jerzego Strzel-czyka. Nie poprzestajemy na historii dawnych wieków: w centrum uwagi s¹ i dzieje wspó³czesne w aspekcie poli-tycznym i kultury politycznej: epoka PRL, dzieje „Solidarno-œci”, czy bardzo wa¿ny dzia³: archiwistyka wspó³czesna, zwi¹zana m.in. z zasobami IPN-u, sposobami ich krytycz-nej oceny i odczytywania. Otworzyliœmy te bardzo potrzeb-ne specjalnoœci. Now¹ specjalnoœci¹ jest równie¿ socjoeko-nomika, podejmuj¹ca tematy z pogranicza historii i ekono-mii oraz wiedza o kulturze. Wa¿na jest równie¿ metodolo-gia historii, wyros³a z tradycji szko³y poznañskiej.
Badania wykopaliskowe, prowadzone przez Instytut w £eknie, dotycz¹ce roli Cystersów czy badania w No-vae, a ostatnio na Krymie wzbogacaj¹ wiedzê historycz-n¹ na temat ¿ycia w minionych czasach.
Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej specjalizowa³ siê tradycyjnie w kulturze ludowej, zw³aszcza polskiej, ale wspó³czesne przemiany rozszerzy³y zakres badañ poza
gra-nice Polski i nasi specjaliœci badaj¹ spo³ecznoœci Azji, Afryki oraz Ameryki Œrodkowej i Po³udniowej, staj¹c siê eksperta-mi problematyki tych obszarów. W Afryce nasi uczeni an-ga¿uj¹ siê te¿ w niesienie pomocy humanitarnej. Du¿a uwa-ga kierowana jest na Wielkopolskê i pogranicze polsko-nie-mieckie oraz wa¿ny problem – skutków globalizacji.
Instytut Historii Sztuki jest jedynym w Polsce zajmuj¹cym siê histori¹ sztuki staro¿ytnej, ale jest tak¿e bardzo silny w dziedzinie znawstwa sztuki wspó³czesnej. Nasi absolwen-ci s¹ przy tym specjalistami z zakresu muzealnictwa, wysta-wiennictwa, rynku sztuki czy ochrony zabytków, a bardzo ciekawie zapowiada siê nowa specjalnoœæ, jaka jest naucza-na przy wspó³pracy z Kolegium GnieŸnieñskim – europej-ska turystyka kulturowa, ³¹cz¹ca historiê sztuki z turystyk¹. W Instytucie Prahistorii wci¹¿ ¿ywa jest – jedyna na pol-skich uniwersytetach – „szko³a” teorii i metodologii archeolo-gii, samodzielnie interpretuj¹cej odkrycia archeologiczne. Po-nadto nowa metodyka badañ, nowy, elektroniczny sprzêt, bardzo szerokie pole badañ zwi¹zane zw³aszcza z planami budowy autostrad (ostatnio na S-3) nies³ychanie wzbogaci³o i zmieni³o nasz¹ wiedzê o ¿yciu ludzi w pradziejach. Bada-nia, zw³aszcza na Ostrowie Tumskim w Poznaniu, to odkry-cia dostarczaj¹ce materia³u do dyskusji nie tylko naukow-com, ale i opinii publicznej. Coraz wiêksz¹ popularnoœæ zdo-bywa tak¿e archeologia antyczna i orientalna.
Katedra Muzykologii ma bardzo dobr¹ renomê w ca-³ej Polsce; jest miêdzy innymi jedyn¹, która kszta³ci znaw-ców opery – operologów.
Instytut Wschodni wypracowa³ ju¿ taki potencja³, ¿e zmierzamy do otwarcia nowego kierunku studiów: Wschodoznawstwa. MAJ
Prof. Danuta
Minta-Tworzowska
{
Collegium Historicum,
ul. Œw. Marcin 78, 61-809 Poznañ,
tel.: 061 829 47 02, e-mail: dhist@amu.edu.pl
Wydzia³ Historyczny
• Instytut Historii: historia staro¿ytna, w szczególnoœci
pogranicze imperium rzymskiego (wykopaliska w No-vae, na Krymie), historia œredniowieczna, historia XVI--XVIII wieku, XIX i XX wieku; historia cystersów, histo-ria stosunków polsko-niemieckich, dzieje Wielkopol-ski, najnowsza historia PolWielkopol-ski, historia wojskowoœci, historia krajów ba³kañskich, socjoekonomia, kultura polityczna, historia kultury,
• Instytut Historii Sztuki: krytyka artystyczna,
malar-stwo od XV do XIX wieku, zagadnienia sztuki wspó³-czesnej,
• Katedra Muzykologii: historia muzyki polskiej,
etno-muzykologia, teoria i historia opery,
• Instytut Prahistorii: prahistoria Wielkopolski, Kujaw,
Pomorza i obszaru nadba³tyckiego, ostatnio badania w Turcji,
• Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej: polska
kultura ludowa i jej przemiany, antropologiczna inter-pretacja kultury krajów rozwijaj¹cych siê,
• Instytut Wschodni: przemiany w krajach
postkomuni-stycznych, mniejszoœæ polska w by³ych republikach ra-dzieckich, dzieje Rosji, kraje ba³kañskie.
Wybrane tematy badañ:
Zdjêcia
¯Y CIE UNIWERS YTECKIE O nr 9 (168) O wrzesieñ 2007
11
nasz
Uniwersytet
P
oznañska matematyka ma du¿e tradycje, które z sukcesem kontynuuje. Myœlê tu o analizie funk-cjonalnej, któr¹ w Poznaniu zaszczepi³ niegdyœ prof. W³adys³aw Orlicz z lwowskiej szko³y matematycz-nej. Jest to wci¹¿ silna poznañska szko³a analizy funkcjo-nalnej, a o sukcesie œwiadczy choæby fakt, ¿e jeden z ba-daczy, zajmuj¹cy siê t¹ dziedzin¹, prof. Jerzy K¹kol jest cz³onkiem hiszpañskiej Akademii Nauk. Od 2 lat realizo-wany jest grant europejski z pogranicza analizy funkcjo-nalnej i topologii.Ka¿dy s³ysza³ te¿ o trzech m³odych poznañskich ma-tematykach, którzy rozszyfrowali tajemnicê Enigmy, ³a-mi¹c w czasie okupacji niemieckie szyfry. Tê kryptolo-giczn¹ tradycjê kontynuuje prof. Jerzy Kaczorowski, spe-cjalista teorii liczb, tak¿e cz³onek PAN. Na naszym wy-dziale jest Centrum Kryptologii.
Nie bez dumy zaznaczê, ¿e na Wydziale Matematyki i Informatyki pracuje a¿ trzech cz³onków Akademii Nauk, który to tytu³ jest wyrazem uznania autorytetu ba-dacza. Jest wœród nich te¿ prof. Tomasz £uczak, niegdyœ najm³odszy profesor w Polsce, specjalista matematyki dyskretnej i teorii grafów. Na ostatnim œwiatowym Kon-gresie Matematycznym prof. £uczak zosta³ poproszony o wyg³oszenie referatu, co jest du¿ym wyró¿nieniem. Grant, który realizuje on ze swoim zespo³em, to praca z pogranicza genetyki i matematyki. Takie miêdzydy-scyplinarne projekty pokazuj¹, w jak wielu dziedzinach matematyka ma swój wa¿ny wk³ad: presti¿owy profe-sorski grant Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej z zakresu nauk spo³ecznych otrzyma³ matematyk prof. Roman
Murawski na pionierskie prace z dziedziny filozofii i hi-storii matematyki.
Trzeba te¿ wspomnieæ o badaniach z logiki i metod logicznych w informatyce. Nasz Wydzia³ uczestniczy w badaniach nad sztuczn¹ inteligencj¹ i jêzykiem, a wy-niki tych badañ bêd¹ s³u¿yæ w ramach wielkiego projek-tu Platformy Bezpieczeñstwa w walce z przestêpczoœci¹ i terroryzmem. Grupa badaczy zajmuje siê algorytmik¹, nie bez sukcesów praktycznych, gdy¿ ich program t³uma-cz¹cy otrzyma³ Z³oty Medal na MTP. Mo¿emy pochwaliæ siê tu utalentowanymi studentami, którzy w ramach zajêæ stworzyli komunikator toku-toku, podobny do gadu-ga-du, ale automatycznie t³umacz¹cy w obie strony teksty w obcym jêzyku.
O tym, ¿e nie s¹ nam obce problemy ¿ycia codzien-nego, œwiadczy fakt uruchomienia dwóch nowych spe-cjalnoœci. Matematyka finansowa i aktuarialna kszta³ci analityków bankowych i ubezpieczeniowych, a druga specjalnoœæ: analiza danych osoby, umiej¹ce analizowaæ wielkie liczby danych, np. w du¿ych firmach czy instytu-cjach. Podobnie praktycznie u¿yteczni bêd¹ absolwenci takich specjalnoœci jak technologie informatyczne czy sie-ci komputerowe i bezpieczeñstwo systemów.
Matematyka zawsze by³a nauk¹ miêdzynarodow¹ – wspó³pracujemy z kilkudziesiêcioma uniwersytetami na ca³ym œwiecie, realizujemy 3 miêdzynarodowe projekty, a w ci¹gu roku organizujemy kilka du¿ych miêdzynaro-dowych konferencji. Bêd¹ce w czo³ówce listy filadelfij-skiej czasopismo „Random Structures and Algorithms” ma swoj¹ redakcjê w³aœnie na poznañskim Wydziale. MAJ
Prof. Marek Nawrocki
{
ul. Umultowska 87, 61-614 Poznañ,
tel.: 061 829 53 11,
e-mail: wmiuam@math.amu.edu.pl
Wydzia³ Matematyki i Informatyki
• Teoria liczb algebraicznych. • Nieregularnoœci rozk³adów liczb
pierwszych i idea³ów pierwszych.
• Zaawansowane badania z
dziedzi-ny analizy funkcjonalnej.
• Niearchimedesowe przestrzenie
Banacha i przestrzenie lokalnie wypuk³e.
• Faktoryzacja operatorów Montela. • Teoria przestrzeni LS.
• Losowe struktury dyskretne. • Dzia³ania grup Liego w
przestrze-niach topologicznych.
• Teoria grafów losowych.
• Równania ró¿niczkowe i ca³kowe
w przestrzeniach Banacha.
• Logika matematyczna i podstawy
matematyki.
• Logika w sztucznej inteligencji. • Lingwistyka matematyczna.
• Metody analizy matematycznej i
prze-strzeni funkcji i ich zastosowanie.
• Algebraiczna teoria liczb. • Geometria algebraiczna. • Kombinatoryczna teoria liczb. • Historia logiki.
• Filozofia matematyki. • Algorytmy kryptologiczne. • Bezpieczeñstwo danych. • Teoria algorytmów.
Wybrane tematy badañ:
Zdjêcia
12
¯Y CIE UNIWERS YTECKIE O nr 9 (168) O wrzesieñ 2007nasz
Uniwersytet
Dziekan
prof. dr hab.
Henryk Rogacki
{
Collegium Geographicum
ul. Dziêgielowa 27
61-680 Poznañ
tel.: 0 61 829 61 10
fax 0 61 829 62 81
e-mail: dziegeo@amu.edu.pl
Collegium Geologicum
ul. Maków Polnych 16
61-606 Poznañ
tel. 0 61 829 60 11
• Modelowanie odbicia spektralnego
od powierzchni gleb.
• D³ugo i krótkookresowe zmiany
wa-runków obiegu wody pod wp³ywem czynników naturalnych i rosn¹cej antropopresji na obszarze dorze-cza Warty i rzek Przymorza.
• Zmiennoœæ typów pogody na
obsza-rze Polski w latach 1951 – 2000.
• Elementy antropogenicznej
trans-formacji œrodowiska przyrodnicze-go, stabilizacja obszarów zdegrado-wanych, od³ogów i nieczynnych linii kolejowych.
• Zagospodarowanie turystyczne
wy-branych obszarów chronionych w œwietle koncepcji ekoturystyki.
• Przestrzenne zró¿nicowanie i
dyfu-zja technologii informacyjno-komu-nikacyjnych.
• Zmiany rynku rolnego w Polsce
po 1989 roku.
• Wspó³praca miêdzynarodowa
jed-nostek samorz¹du terytorialnego w Polsce.
• Zmiany systemów osadniczych
pol-sko-niemieckiego obszaru przygra-nicznego.
• Terytorialne podsystemy
s¹siedz-kie w du¿ym mieœcie.
• Konwergencja zjawisk demograficznych. • Geomorfologia i osady strefy
litoral-nej jezior.
• Kr¹¿enie materii mineralnej w
l¹do-wym geoekosystemie Zatoki Admi-ralicji – Antarktyka.
• Morfodynamika wybrze¿y klifowych
na wyspie Wolin.
• Paleogeografia górnego
czwarto-rzêdu Polski pó³nocnej.
• Paleoekologia Polski Pó³nocno
– Wschodniej.
• Modelowanie numeryczne
trans-portu zanieczyszczeñ w warstwach wodonoœnych.
• Diageneza ró¿nowiekowych
pia-skowców z Polski Zachodniej.
• Pleistoceñskie osady polodowcowe
Polski S-litologia i geneza.
• Sk³ad izotopów wapnia w
biogenicz-nych fosforanach jako podstawa analizy obiegu wapnia w oceanach paleozoiku.
• Geologia wysadów solnych Europy
Œrodkowej.
• Dynamika geoekosystemów strefy
polarnej.
• Turystyka osób nies³ysz¹cych.
Mo¿-liwoœci i ograniczenia rozwoju w aspekcie geografii turyzmu.
Wybrane tematy badañ:
N
a Wydziale Nauk Geograficznych i Geologicznychprowadzi siê obecnie 147 tematów badawczych z zakresu geografii fizycznej, hydrologii, klimato-logii, geomorfoklimato-logii, geoinformacji, paleogeografii, bio-egeografii, geografii spo³eczno-ekonomicznej, geologii, mineralogii czy te¿ hydrogeologii.
Oto kilka przyk³adów wa¿niejszych tematów badaw-czych realizowanych w roku akademickim 2006/2007: W Instytucie Geografii Fizycznej i Kszta³towania Œrodowi-ska trwaj¹ badania nad zmiennoœci¹ typów pogody na obszarze Polski w latach 1951 – 2000. W Instytucie Geo-grafii Spo³eczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzen-nej realizowany jest projekt: „Competitiveness of Europe-an MetropolitEurope-an Regions within the enlarged Union”. Te-mat Wspó³czesne procesy geomorfologiczne w ró¿nych strefach morfoklimatycznych – uwarunkowania, przebieg, skutki w œrodowisku przyrodniczym prowadzony jest w Instytucie Paleogeografii i Geoekologii. Natomiast In-stytut Geologii realizuje badania w zakresie tematu: Mate-ria pozaziemska i skutki jej upadku na przyk³adzie
osa-dów pleistoceñskich po³udniowego i wschodniego obra-mowania Ba³tyku”.
Wspó³czesna geografia, podobnie jak wiele innych dys-cyplin naukowych, rozwija siê bardzo intensywnie w kie-runku informatyzacji badañ. O dalszym rozwoju nauk geo-graficznych i geologicznych decydowaæ bêdzie zdolnoœæ badaczy do opanowania coraz nowszych technologii in-formatycznych i korzystania z niezwykle intensywnie roz-wijaj¹cych siê informatycznych narzêdzi badawczych. W zakresie nauk geograficznych i geologicznych dziedzi-n¹ podlegaj¹c¹ najszybszemu rozwojowi jest kartografia cyfrowa. Niezwyk³e miejsce zajmuj¹ Systemy Informacji Geograficznej GIS (Geographic Information Systems).
Sposób tworzenia map topograficznych oraz map te-matycznych podlega w ostatnich latach intensywnej prze-budowie. Koñczy siê czas drukowania map analogo-wych na papierze. Obecnie coraz wiêcej zastosowañ za-równo badawczych, jak i praktycznych znajduj¹ mapy cyfrowe zarówno w formie rastrowej, jak i wektorowej. Opracowanie i powielanie map w postaci rastrowej otwiera nowe mo¿liwoœci prezentacji kartograficznej roz-maitych komponentów œrodowiska przyrodniczego. Jesz-cze wiêcej mo¿liwoœci oferuj¹ mapy cyfrowe w postaci wektorowej. U¿ytkownik (maper) sam mo¿e dostosowy-waæ treœæ mapy do analizowanego problemu naukowe-go czy te¿ praktycznenaukowe-go.
W ostatnich latach na Wydziale podejmowany jest du-¿y wysi³ek organizacyjny i inwestycyjny w kierunku roz-woju cyfrowych technologii geoinformatycznych. MZ
Wydzia³ Nauk
Geograficznych
i Geologicznych
Zdjêcia
Dziekan, dr prof. hab. Jan Grad
¯Y CIE UNIWERS YTECKIE O nr 9 (168) O wrzesieñ 200713
nasz
Uniwersytet
Wydzia³ Nauk
Spo³ecznych
{
ul. Szamarzewskiego 89,
60-567 Poznañ,
tel.: 061 829 22 51
e-mail: socuam@amu.edu.pl
K
iedy chcia³em zorganizowaæ spotkanie dziekanów wydzia³ów nauk spo³ecznych z ca³ego kraju, oka-za³o siê, ¿e ¿aden oprócz poznañskiego nie ³¹czy w sobie a¿ tylu, bo piêciu dyscyplin nauki. To stanowi o naszej sile i specyfice, poniewa¿ wiele zagadnieñ ogól-nych, takich jak spo³eczeñstwo obywatelskie, transforma-cja ustrojowa czy komunikatransforma-cja spo³eczna analizowanych jest u nas pod wieloma k¹tami. Filozofia odpowiada na pytania o etyczne skutki przekszta³ceñ, kulturoznawstwo – o stan kultury po transformacji (przygotowaliœmy na ten temat obszerny raport dla samorz¹du wojewódzkie-go), psychologia – o zmieniaj¹ce siê postawy wobec pra-cy (zajmujemy siê m.in. problemem pracoholizmu); so-cjologia odpowiada na pytanie, jak zmieniaj¹ siê struktu-ry spo³eczne i œwiadomoœæ ludzi, a politologia zajmuje siê burzliwym w okresie transformacji ¿yciem politycznym.Nie sposób w tak krótkiej wypowiedzi uj¹æ wszystkich nurtów badawczych naszego Wydzia³u: ich spis zajmuje trzy strony. Na pewno mamy wielu ekspertów z zakresu spo³ecznoœci lokalnych, samorz¹dnoœci, mniejszoœci naro-dowych. Do tradycji poznañskiej nale¿y socjologia miasta i w tej dziedzinie wielokrotnie s³u¿yliœmy Poznaniowi eks-pertyzami i badaniami. Dzia³a Centrum Badañ Jakoœci ¯y-cia, które na bie¿¹co, we wspó³pracy z w³adzami miasta, prowadzi takie diagnozy. Na Wydziale dzia³a te¿ oddzia³ Towarzystwa Etyki Biznesu. Nasi filozofowie zajmuj¹ siê równie¿ etyk¹ ekologiczn¹ i filozofi¹ feministyczn¹. Silna jest nasza psychologia edukacji, a nowoczesny podrêcz-nik z psychologii klinicznej pod redakcj¹ prof. Heleny Sêk otrzyma³ nagrodê ministerialn¹. Instytut Nauk Politycz-nych i Dziennikarstwa, który przygotowuje siê do wrze-œniowego zjazdu Polskiego Towarzystwa Nauk Politycz-nych specjalizuje siê g³ównie w dziedzinie œwiadomoœci i kultury politycznej w Polsce. Na pewno jesteœmy tak¿e ekspertami co do wielu aspektów integracji europejskiej. Zawi¹za³a siê grupa m³odych badaczy, zajmuj¹cych siê socjologi¹ wizualn¹ – to nowy, ciekawy kierunek
ba-dañ spo³ecznych, w którym nie posi³kujemy siê ankieta-mi, lecz obrazami faktycznych zdarzeñ poddawanych analizie socjologicznej.
Nasi badacze uczestnicz¹ w kilku projektach miêdzy-narodowych. Jeden z nich dotyczy zrównowa¿onego rozwoju rolnictwa, w innym zajmujemy siê problemami pogranicza niemiecko-polskiego, w kolejnym – proble-mami nierównoœci spo³ecznych w krajach postkomuni-stycznych. Inny projekt miêdzynarodowy poœwiêcony jest pracy spo³ecznej, a we wspó³pracy z Norwegami zaj-mujemy siê jêzykiem mediacji.
Praktycznie nie ma tematu ¿ycia spo³ecznego, którego nie podejmowaliby nasi uczeni i to zarówno na poziomie teoretycznym, jak i praktycznym, s³u¿¹c ekspertyzami i raportami zleceniodawcom. MAJ
• Instytut Filozofii: kognitywistyka, filozofia kultury,
ety-ka ekologiczna, filozofia religii, wspó³czesna kosmolo-gia.
• Instytut Kulturoznawstwa: nauki o kulturze,
uczestnic-two w kulturze, zabawowa sfera kultury, historia i teo-ria filmu, kultura gospodarcza.
• Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa: kultura
polityczna, przezwyciê¿anie wrogoœci w jednocz¹cej siê Europie, euroregiony, stosunki polsko-niemieckie, ³ad informacyjny, wolnoœæ s³ów.
• Instytut Psychologii: psychologia zdrowia,
uwarunko-wania agresji, pracoholizm, wspó³czesna rodzina, przemoc wobec dzieci i ludzi starych.
• Instytut Socjologii: wspó³czesne teorie socjologiczne,
trendy cywilizacyjne, nowe style zachowañ i prze-kszta³cenia etosu, m³odzie¿, rodzina (m. in. ma³¿eñ-stwa bezdzietne).
Wybrane tematy badañ:
Zdjêcia
¯Y CIE UNIWERS YTECKIE O nr 9 (168) O wrzesieñ 2007
nasz
Uniwersytet
N
a Wydziale Neofilologii obecnie zatrudnionych jest 490 nauczycieli akademickich pracuj¹cych w 9 jednostkach naukowych: Instytutach Filologii: Angielskiej, Germañskiej, Romañskiej i Rosyjskiej oraz w Instytucie Lingwistyki Stosowanej, Instytucie Jêzyko-znawstwa i Instytucie Orientalistycznym, poza tym w Ka-tedrze Skandynawistyki i KaKa-tedrze Ekokomunikacji.Badaniami naukowymi objêto w szerokim zakresie te-matycznym 27 jêzyków obcych. Dziedziny badañ to: jê-zykoznawstwo, literaturoznawstwo, kulturoznawstwo, traduktologia (translatoryka, translacja) i glottodydaktyka (nauczania i uczenia siê jêzyków obcych). Prowadzone badania s¹ podstaw¹ dla nowoczesnych programów dy-daktycznych.
Dziêki du¿ym osi¹gniêciom naukowym i dydaktycz-nym Wydzia³ Neofilologii posiada pierwsz¹ kategoriê przyznan¹ przed 10 laty przez Komitet Badañ
Nauko-wych i cieszy siê dobr¹ opini¹ w kraju i za granic¹. Pracownicy naukowi zajmuj¹ siê opracowaniem pod-rêczników do nauczania jêzyków obcych.
– To ogromna trudnoœæ, aby z tak szerokiej gamy osi¹-gniêæ i projektów badawczych wytypowaæ najwa¿niejsze – mówi prof. dr hab. Józef Darski, dziekan Wydzia³u Neofilologii. – Ze wzglêdu na bogactwo osi¹gniêæ na-ukowych i planów badawczych wska¿ê tylko na kilka osi¹gniêæ ostatniego roku oraz niektóre wa¿ne projekty badawcze – dodaje. MZ
14
Wydzia³
Neofilologii
Collegium Novum
Al. Niepodleg³oœci 4
61-874 Poznañ
tel.: 061 829 35 00
lub 061 829 36 40
fax 061 829 35 01
Kierownik Dziekanatu
Agnieszka Miko³ajczak
e-mail: akam@amu.edu.pl
Dziekan, prof. dr hab.
Józef Darski
Wykaz wa¿niejszych kierunków ba-dañ naukowych i tematów badaw-czych realizowanych na Wydziale Neofilologii UAM (ze wzglêdu na
bo-gactwo tematyki podajemy bardzo wyselekcjonowany wybór):
Instytut Filologii Angielskiej UAM: • Jêzykoznawstwo historyczne
jêzy-ków starogermañskich.
• Literatura angielska i
jêzykoznaw-stwo literackie.
• Kulturoznawstwo
brytyjsko-amery-kañskie.
Instytut Filologii Germañskiej: • Historia literatury niemieckiej. • Literatura i kultura austriacka. • Stosunki polsko-niemieckie. Instytut Filologii Romañskiej: • Lingwistyka kulturowa i badania
re-toryczne.
• Badania nad frazeologi¹ i
paremio-logi¹ jêzyka francuskiego.
• Przek³ad intersemiotyczny. Instytut Filologii Rosyjskiej: • Zwi¹zki s³owotwórstwa z
gramaty-k¹ i leksygramaty-k¹ w jêzyku rosyjskim.
• Stosunki literackie
polsko-rosyj-skie od czasów najdawniejszych do wspó³czesnych.
• Problem euroazjatyckoœci w
litera-turze rosyjskiej.
Instytut Jêzykoznawstwa:
• D³ugofalowe projekty badañ
porów-nawczych nad literatur¹ (szczegól-nie wêgiersk¹, fiñsk¹, litewsk¹, ³o-tewsk¹, koreañsk¹ i wietnamsk¹).
• Badania porównawcze nad kultur¹,
komunikacj¹ miêdzykulturow¹ oraz komunikacj¹ spo³eczn¹ wraz z me-chanizmami komunikacji wizual-nej.
• W ramach prowadzonych badañ
w zakresie lingwistyki komputero-wej w ostatnim roku szczególnie podkreœliæ nale¿y prace nad rozwi-janiem metod ekscerpcji kolokacji ze zbioru tekstów pisanych oraz automatyczn¹ analizê morfologicz-nych damorfologicz-nych jêzykowych ze zbiorów tekstów pisanych.
Instytut Lingwistyki Stosowanej: • Jêzykoznawcze analizy i teorie
kon-trastywne polsko-niemieckie.
• Jêzyki specjalistyczne, zw³aszcza
niemiecki jêzyk prawa i ekonomii.
• Teoria i praktyka nauczania
jêzy-ków obcych, zw³aszcza jêzyka nie-mieckiego i polskiego jako obcego, nauczanie wczesnoszkolne i doro-s³ych, nauczanie bilingwalne.
Instytut Orientalistyczny:
• Zagadnienia islamu i œwiata
kurdyj-skiego – etnolingwistyka i antropo-logia kulturowa, literaturoznaw-stwo orientalne.
• Jêzyki i literatury Japonii –
jêzyko-znawstwo i literaturojêzyko-znawstwo orientalne.
• Jêzyki i kultury Azji Œrodkowej –
jê-zykoznawstwo orientalne oraz et-nolingwistyka i antropologia kultu-rowa.
Katedra Skandynawistyki:
• Historia jêzyków germañskich,
cel-tyckich, s³owiañskich.
• Wspólnoty komunikatywne regionu
ba³tyckiego.
• Semantyka przestrzeni w jêzykach
odleg³ych kulturowo.
Katedra Ekokomunikacji
• „The role o humor in
communica-tion: towards an ecological appro-ach” – dr Marta Grzeœkowiak.
• „The concept of organizational
cul-ture in communication studies” – dr Maja Hrehorowicz.
• „The attitude towards and the
re-ception of TV commercials – a cross-generational perspecti-ve: research results analysis” – dr Kinga Kowalewska.
Wybrane tematy badañ:
{
Zdjêcia
¯Y CIE UNIWERS YTECKIE O nr 9 (168) O wrzesieñ 2007
15
nasz
Uniwersytet
Z
a dwa lata kaliski Wydzia³ Pedagogiczno-Artystycz-ny bêdzie posiada³ jeden z najnowoczeœniejszych obiektów w kraju. Biblioteka na oko³o 150 tysiêcy ksi¹¿ek, sala koncertowa z widowni¹ na 400 osób oraz parking na æwieræ tysi¹ca miejsc. Wraz z rozbudow¹ Wy-dzia³ planuje uruchomienie kolejnych kierunków stu-diów. Ju¿ od paŸdziernika rusza bardzo elitarny kieru-nek, dot¹d wi¹zany tylko z Akademi¹ Sztuk Piêknych – malarstwo.Dzia³alnoœæ naukowa Wydzia³u Pedagogiczno-Arty-stycznego dotyczy trzech podstawowych dziedzin nauki albo sztuki: dziedziny nauk humanistycznych, dziedziny sztuk plastycznych oraz dziedziny sztuk muzycznych.
– Oczywiœcie tak skonstruowany profil Wydzia³u zmu-sza czêsto do poszukiwania zagadnieñ, problemów, któ-re wyartyku³owa³yby to, co wspólne dla Wydzia³u, a nie to, co osobne, to jednak poci¹ga czêsto ryzyko interdy-scyplinarnoœci – podkreœla prof. dr hab. Szymon Wróbel.
Silne œrodowisko filologiczne, filozoficzne, informa-tyczne oraz jêzykoznawcze reprezentowane na Wydziale pozwala rozwijaæ badania wi¹zane zwykle z jêzykoznaw-stwem kognitywnym lub psychologi¹ poznawcz¹. Do-tychczas uda³o siê w tym zakresie zorganizowaæ kilka konferencji (przy udziale IFiS PAN): w temacie reprezen-tacji poznawczych, kompetencji jêzykowych, modularno-œci ludzkiego umys³u, pamiêci, a w tym roku ju¿ we wrze-œniu odbêdzie siê konferencja na temat utajonych funkcji umys³u oraz pod koniec paŸdziernika o wyobraŸni.
Warto te¿ chyba wspomnieæ o nowym projekcie ba-dawczym, zatytu³owanym Eu Universities Grant-'Europe For Children'. W projekcie uczestniczy kilka uniwersyte-tów, m.in. Uniwersytet Galatasaray z Turcji, Uniwersytet im Arystotelesa z Aten, Uniwersytet Powszechny z
Salo-nik oraz Zarz¹d Miasta Besiktaº z Turcji. Jest to projekt zwi¹zany z edukacj¹ biblioteczn¹ i polega na propago-waniu czytelnictwa bajek wœród dzieci i doros³ych, wraz z intencj¹ stworzenia czegoœ w rodzaju œwiatowego ka-nonu tego gatunku literackiego.
Na Wydziale prowadzona jest bardzo intensywna dzia-³alnoœæ artystyczn¹. Szczególnym osi¹gniêciem kultural-nym ubieg³ego roku by³ cykl koncertów w wykonaniu prof. Andrzeja Chorosiñskiego, Witolda Zalewskiego, Paw-³a Wróbla, Kazimierza Madzia³y, przeprowadzonych w ra-mach projektu pt.: „Muzyka Organowa Europy”, realizo-wana na terenie województwa wielkopolskiego. Obecnie w fazie finalizacji znajduje siê projekt mgr. Krzysztofa Nie-gowskiego zwi¹zany z opracowaniem i analiz¹ muzycznej interpretacji „Tryptyku Rzymskiego” Jana Paw³a II. Jego pierwszym elementem by³o wykonanie w kwietniu br. przez po³¹czone chóry kaliskie (w tym chóry akademickie UAM) utworu „Wzgórze w Krainie Moria” (kompozycja i dyrekcja mgra Krzysztofa Niegowskiego).
Natomiast w zakresie edukacji plastycznej prowadzo-ne s¹ liczprowadzo-ne prace artystyczno-badawcze. Nale¿y tu wspomnieæ dokonania prof. Jaros³awa Koz³owskiego. Na-de wszystko warto odnotowaæ, ¿e uczestniczy³ on m.in. w 27 Biennale artystycznym w Sáo Paulo w Brazylii.
Co do zdarzeñ uczelnianych – odby³a siê bardzo intere-suj¹ca wystawa zwieñczaj¹ca dorobek pracowni plastycz-nych reprezentowaplastycz-nych na Wydziale, ukazuj¹ca zarówno ró¿norodnoœæ programow¹ poszczególnych pracowni, jak i ró¿norodnoœæ indywidualnych postaw studentów. Warto te¿ chyba wspomnieæ o tegorocznych dyplomach licen-cjackich i magisterskich, które w du¿ym procencie dotyczy-³y sztuki rzeczywiœcie wspó³czesnej, m.in. zagadnieñ „sztu-ki krytycznej”, feminizmu oraz to¿samoœci. MZ
Wykaz (niepe³ny) projektów badaw-czych wraz z osobami realizuj¹cymi je na Wydziale Pedagogiczno-Arty-stycznym w Kaliszu Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu: • Autonomia ucznia w nauce jêzyków
obcych – dr hab. Miros³aw Pawlak.
• Rozwijanie œwiadomoœci
kulturo-wej na lekcjach jêzyka obcego – dr Marek Derenowski.
• Mowa: miêdzy produkcj¹ a
recep-cj¹ – dr Janusz Badio.
• Eu Universities Grant-'Europe For
Children' – mgr Bart³omiej Reszuta.
• Miêdzykulturowy wymiar
komunika-cji idei w dziejach nauki – prof. dr hab. Jaromir Jeszke.
• Diversities of the common history
– Modern history of Central Euro-pe and its teaching In the Vise-grad 4 Countries – prof. dr hab. Ja-romir Jeszke/ dr Micha³ Jarnecki.
• Muzyka Organowa Europy – prof.
Andrzej Chorosiñski.
• Twórczoœæ fortepianowa Alberto
Ginastery – dr Adam Podskarbi.
• Muzyka oratoryjna i kantatowa
w aspekcie praktyki wykonawczej – prof. dr hab. szt. Barbara Werner.
• Liryka wokalna George'a
Gershwi-na w aspekcie praktyki wykoGershwi-naw- wykonaw-czej – dr Izabela Je¿owska.
• Miêdzynarodowe Sympozjum
Sztu-ki W³ókna – prof. dr hab. Ewa Pora-dowska-Werszler.
• Akwatinta elementem
porz¹dkuj¹-cym transpozycjê obrazu graficzne-go – dr Maciej GuŸniczak.
• Problem lewej i prawej strony –
re-lacja elementem porz¹dkuj¹cym transpozycjê obrazu – mgr Kajetan Wiœniewski.
• Dydaktyka artystyczna – w stronê
edukacji plastycznej – dr Anna Ro-spenk-Spycha³a.
• Zastosowanie teatroterapii w
reha-bilitacji m³odzie¿y upoœledzonej umys³owo i osób doros³ych w pode-sz³ym wieku – dr Anita Stefañska.
• Ewolucja ksi¹¿ki i biblioteki w
roz-woju cywilizacyjnym – prof. dr hab. Marian Walczak.
• Przygotowanie nauczycieli do
prze-wodzenia we wspó³czesnej szkole – prof. dr hab. Miros³aw Œmia³ek.
• Poczucie osamotnienia m³odzie¿y
szkolnej – charakterystyka wybra-nych aspektów – mgr Justyna Szy-mañska.
• Program fotografii ojczystej jako
narzêdzie propagandy pañstwowej w II RP i PRL-u – dr Maciej Szyma-nowicz.
• Polityka dotycz¹ca to¿samoœci
i 'edutainment': rozwój alternatyw-nych sposobów socjalizacji i trans-feru wiedzy – prof. dr hab. Szymon Wróbel/ mgr Bart³omiej Reszuta.
Wybrane tematy badañ:
Wydzia³ Pedagogiczno-Artystyczny w Kaliszu
Pe³ni¹cy funkcjê dziekana
prof. dr hab. Szymon Wróbel
ul. Nowy Œwiat 28-30, 62-800 Kalisz
tel.: 0 62 767 07 30 lub 767 07 31, fax 764 57 21
e-mail: nike@amu.edu.pl
{
{
Zdjêcie
Dziekan, prof. dr hab. Andrzej J. Szwarc
Collegium Iuridicum
ul. Œw.Marcin 90
61-809 Poznañ
16
¯Y CIE UNIWERS YTECKIE O nr 9 (168) O wrzesieñ 2007nasz
Uniwersytet
• Pierwszy obejmuje problematykê zwi¹zan¹ z funk-cjonowaniem podmiotów gospodarczychimieszcz¹ siê
w nim takie tematy badawcze jak: administracyjno-prawna reglamentacja dzia³alnoœci gospodarczej, integracja w go-spodarce œwiatowej, europejskie ipolskie prawo gospodar-cze, swoboda œwiadczenia us³ug przez podmioty wspólno-towe w Polsce, prawo spó³ek, ochrona konsumenta, praw-ne problemy konkurencji.
Z prawn¹ problematyk¹ funkcjonowania podmiotów gospodarczych nierozerwalnie zwi¹zane jest
zagadnie-nie przestêpczoœci gospodarczej i zorganizowanej,
zw³aszcza gospodarczej. Przedmiotem badañ prowadzo-nych na Wydziale w ramach tego kompleksu tematycz-nego s¹ zw³aszcza: kryminalistyczna problematyka wspó³czesnej zorganizowanej przestêpczoœci ekonomicz-no-finansowej, techniczno-kryminalistyczne metody we-ryfikowania autentycznoœci dokumentów, badanie wieku dokumentu, biometria, naturalna zmiennoœæ cech graficz-nych podpisów, enomoskopia, terminologia pismoznaw-cza, metody pomiarowe w badaniach pismoznawczych, komputerowe wspomaganie ekspertyzy pismoznawczej, rozpoznanie autofa³szerstwa, powo³ywanie i ocena do-wodu z opinii bieg³ego, zw³aszcza w sprawach gospo-darczych.
Nowym i szczególnie donios³ym wyzwaniem podjê-tym w tematach realizowanych na Wydziale jest miêdzy-narodowe wspó³dzia³anie w œciganiu sprawców prze-stêpstw, zw³aszcza w obszarze UE. W kompleksie tej pro-blematyki wyró¿niaj¹ siê zw³aszcza trzy zagadnienia objê-te badaniami: po pierwsze – tworzenie instrumentów prawnych zwiêkszaj¹cych skutecznoœæ prowadzenia tzw. transgranicznych postêpowañ karnych, po drugie – idea tworzenia europejskiego (unijnego) prawa karnego i eu-ropejskich (unijnych) instytucji prawno-karnych, jak euro-pejskie (unijne) s¹downictwo karne, europejska (unijna) prokuratura, instytucja „Eurodefensora” (instytucja wspie-raj¹ca realizowanie prawa do obrony w transgranicznych postêpowaniach karnych) oraz po trzecie – analiza
stan-dardów i praktyki w pañstwach cz³onkowskich Unii Eu-ropejskiej w zakresie prawa do obrony w postêpowaniu przeds¹dowym oraz tworzenie w tym wzglêdzie minimal-nych standardów i harmonizacja regulacji prawminimal-nych obo-wi¹zuj¹cych w tej kwestii w pañstwach cz³onkowskich Unii. Powy¿sze tematy s¹ tak¿e realizowane w formie udzia³u nauczycieli akademickich Wydzia³u w dwóch miêdzynarodowych zespo³ach badawczych: „Ein Gesamt-konzept für die europäische Strafrechtspflege” oraz „To-wards Harmonization of European Rules on Right of De-fence in Pre-trial Stage”, finansowanych przez Parlament Europejski w ramach programu europejskiego AGIS.
Szereg tematów badawczych realizowanych na Wydziale mieœci siê w problematyce prawnej ochro-ny praw w³asnoœci intelektualnej, zw³aszcza praw
au-torskich, i prawa mediów. S¹ to takie tematy jak na przy-k³ad: wynagrodzenie w prawie autorskim, ze szczegól-nym uwzglêdnieniem prawnych aspektów reklamy w
In-ternecie, wykonywanie praw w³asnoœci intelektualnej
w œwietle prawa konkurencji, prawa do nagrañ progra-mów radiowych i telewizyjnych w prawie autorskim, po-zycja prawna organizacji zbiorowego zarz¹dzania prawa-mi autorskiprawa-mi i prawaprawa-mi pokrewnyprawa-mi w œwietle prawa europejskiego.
Wydzia³ realizuje te¿ tematy badawcze zwi¹zane z prawn¹ problematyk¹ ochrony zdrowia: prawo zdrowia publicznego, kliniczne badania i bezpieczeñ-stwo leków, regulacje wspólnotowe w zakresie rejestra-cji leków.
W
tym roku rozstrzygniêty zosta³ konkurs archi-tektoniczny na now¹ siedzibê dla Wydzia³u. Budynek powstanie przy Al. Niepodleg³oœci 53, a jego budowa rozpocznie siê najprawdopodobniej na wiosnê przysz³ego roku. W ci¹gu najbli¿szych miesiêcy na Wydziale szykuj¹ siê te¿ zmiany w planach i progra-mach studiów, s¹ one zwi¹zane z rozporz¹dzeniem mi-nistra dotycz¹cym nowych standardów nauczania. MZWydzia³ Prawa i Administracji
Obecnie na Wydziale realizowane s¹ 122 tematy badawcze. Spoœród szerokiej
tematyki badawczej wyró¿niæ mo¿na m.in. 5 kompleksów tematycznych.
{
Zdjêcia
¯Y CIE UNIWERS YTECKIE O nr 9 (168) O wrzesieñ 2007
17
nasz
Uniwersytet
W
ydzia³ Studiów Edukacyjnych jest wiod¹cym oœrodkiem badañ pedagogicznych w Polsce. Dzia³aj¹ na nim: 2 kierunki studiów, kilkanaœcie specjalizacji, 15 kierunków studiów podyplomowych. Rokrocznie na Wydziale wydawanych jest kilkadziesi¹t ksi¹¿ek i kilkaset artyku³ów i doniesieñ badawczych, przeprowadzane s¹ obrony doktorskie, otwierane prze-wody habilitacyjne i profesorskie – równie¿ naukowców z innych uczelni.WSE cieszy siê rosn¹cym z roku na rok zainteresowa-niem ze strony kandydatów na studia. W tym roku oble-gana by³a specjalizacja z zakresu doradztwa zawodowe-go i personalnezawodowe-go (17 osób na jedno miejsce), du¿ym za-interesowaniem cieszy³y siê te¿ studia z zakresu edukacji wczesnoszkolnej i jêzyka angielskiego oraz tradycyjnie ju¿ pedagogika resocjalizacyjna i opiekuñczo-wycho-wawcza, a tak¿e pedagogika specjalna. – Tegoroczna re-krutacja pokazuje, ¿e pora myœleæ o zmianie profilu kszta³cenia – mówi prof. dr hab. Wies³aw Ambrozik, dziekan WSE – jeœli coraz wiêksz¹ popularnoœci¹ ciesz¹ siê specjalizacje, które rolê pedagoga widz¹ nie tylko w szkole, ale w placówkach doradztwa, wsparcia spo-³ecznego i terapii w szerokim tego s³owa znaczeniu.
Tematyka badañ realizowanych na Wydziale Studiów Edukacyjnych obejmuje szeroki obszar wspó³czesnej pe-dagogiki. Jest ona zwi¹zana z coraz bardziej narastaj¹cy-mi problemanarastaj¹cy-mi spo³ecznynarastaj¹cy-mi i, w konsekwencji, z ko-niecznoœci¹ obejmowania coraz wiêkszej grupy ludzi roz-maitymi pozaszkolnymi formami oddzia³ywañ opiekuñ-czo-wychowawczych, a tak¿e bardzo specjalistycznymi czêsto formami wsparcia i pomocy spo³ecznej.
Obszarem tych badañ jest miêdzy innymi tematyka
zwi¹zana z t¹ czêœci¹ spo³eczeñstwa, która w wyniku przemian cywilizacyjnych i gospodarczych uleg³a margi-nalizacji i wykolejeniu. S¹ to zw³aszcza problemy zwi¹za-ne z resocjalizacj¹ nieletnich, szczególnie w obszarach œrodowisk lokalnych, a tak¿e z readaptacj¹ spo³eczn¹ osób, które przebywaj¹ w zak³adach zamkniêtych, ale tak¿e problemy z osobami dotkniêtymi bied¹, bezrobo-ciem, koniecznoœci¹ migrowania itp. Tutaj te¿ mieszcz¹ siê badania zwi¹zane z terapi¹ i wsparciem osób o ró¿-nych znamionach niepe³nosprawnoœci, upoœledzenia czy te¿ choroby.
Kolejna grupa problemów zwi¹zana jest z ci¹gle zmie-niaj¹cymi siê wymaganiami na rynku pracy i dotyczy przy-gotowania jednostki do przezwyciê¿ania ró¿nego rodzaju barier mentalnych i spo³ecznych. To s¹ tematy badawcze z zakresu doradztwa zawodowego czy personalnego, a tak¿e problemy zwi¹zane z koniecznoœci¹ kszta³towania zarówno w skali spo³ecznej, jak i indywidualnej postaw nastawionych na kszta³cenie ustawiczne, wynikaj¹ce g³ów-nie z potrzeb dynamiczg³ów-nie zmieniaj¹cego siê rynku pracy.
Prowadzone s¹ tak¿e badania nad funkcjonowaniem poszczególnych szczebli szkolnictwa od przedszkola po szko³ê wy¿sz¹. Jest to obszerna tematyka zak³adaj¹ca po-szukiwanie modelu wspó³czesnej szko³y w aspekcie jej funkcji dydaktycznych, wychowawczych i opiekuñczych. W polu zainteresowañ badawczych znajduje siê te¿ te-matyka zwi¹zana z problemami wspó³czesnej m³odzie¿y, ale tak¿e z potrzebami edukacyjnymi poszczególnych œrodowisk i regionów oraz z realizowaniem w nich od-powiadaj¹cej tym potrzebom polityki oœwiatowej.
S¹ to oczywiœcie tylko przyk³adowe tematy badawcze realizowane na Wydziale. MZ
Wydzia³
Studiów
Edukacyjnych
Dziekan, prof. dr hab.
Wies³aw Ambrozik
{
Wydzia³ Studiów Edukacyjnych
ul. Szamarzewskiego 89
60-568 Poznañ
e-mail: wse@amu.edu.pl
Dziekanat:
tel.: 061 829 23 43, 061 829 22 01,
061 829 22 97
Oto przyk³ady tematów badaw-czych prowadzonych na Wydziale Studiów Edukacyjnych:
• Problemy edukacji wczesnoszkolnej. • Problemy m³odzie¿y w dobie
trans-formacji ustrojowej i ich przezwy-ciê¿anie.
• Problemy wychowania
obywatel-skiego w perspektywie miêdzyna-rodowej oraz edukacja wobec rasi-zmu i ksenofobii. Problemy globali-zacji i europeiglobali-zacji szkolnictwa.
• Teorie programów kszta³cenia
sty-muluj¹cych i wspieraj¹cych rozwój oraz zasady konstruowania tych programów.
• Trudnoœci w komunikowaniu siê
dzieci niepe³nosprawnych.
• Ocena efektywnoœci systemu
edu-kacyjnego i terapeutyczno-rehabili-tacyjnego w usamodzielnianiu osób z niepe³nosprawnoœci¹ inte-lektualn¹.
• Funkcjonowanie typowych
œrodo-wisk wychowawczych instytucji i or-ganizacji spo³ecznych w okresie przemian spo³ecznych oraz analiza problemów socjalnych rozmaitych kategorii osób w zró¿nicowanych uk³adach sytuacji spo³ecznych.
• Problematyka edukacji ustawicznej
ze szczególnym uwzglêdnieniem
potrzeb edukacyjnych osób doro-s³ych.
• Problemy wychowawczego
funkcjo-nowania szko³y wspó³czesnej oraz uczestnictwa i zaanga¿owania spo-³ecznego m³odzie¿y.
• Problemy kszta³cenia i
dokszta³ca-nia nauczycieli w kontekœcie po-trzeb wspó³czesnej szko³y.
• Doskonalenie procesów
kszta³to-wania w ró¿nych typach szkó³.
• Problemy doradztwa zawodowego,
personalnego i kszta³cenia usta-wicznego oraz polityka oœwiatowa i instytucjonalne formy przeciw-dzia³ania marginalizacji seniorów.
Wybrane tematy badañ:
Zdjêcia