Opracowa³a Maja Kowalska
1Przegl¹d wa¿niejszych wydarzeñ
215 paŸdziernika–15 listopada
15–17.10. W Lublinie odby³o siê
5. Ogólnopolskie Sympozjum „Wspó³-czesne Problemy Geologii In¿ynierskiej w Polsce” dotycz¹ce aspektów geologicz-no-in¿ynierskich w procesie projektowa-nia i realizacji inwestycji budowlanych. G³ównym celem by³o pokazanie korzyœci wynikaj¹cych z odpowiedniego rozpozna-nia geologiczno-in¿ynierskiego w procesie budowlanym, przede wszystkim pod wzglêdem bezpieczeñ-stwa, ekonomii i trwa³oœci obiektów budowlanych, a zw³asz-cza strategicznych obiektów infrastrukturalnych. Sympozjum umo¿liwi³o wymianê doœwiadczeñ zdobytych podczas reali-zowania projektów, m.in.: drogowych, kolejowych i energe-tycznych. Sesje referatowe zosta³y podzielone na cztery czêœci tematyczne: Geologia in¿ynierska w procesie inwesty-cyjnym, Geozagro¿enia, Zastosowanie badañ geofizycznych w budownictwie oraz Ocena w³aœciwoœci pod³o¿a gruntowe-go. Podczas Sympozjum odby³y siê równie¿ dwa panele dyskusyjne oraz sesja posterowa. Ostatniego dnia Sympo-zjum zorganizowano wycieczkê terenow¹, podczas której uczestnicy odwiedzili Galeriê Tarasy Zamkowe w Lublinie oraz w¹wóz lessowy „Korzeniowy Dó³” ko³o Kazimierza Dolnego. Organizatorem Sympozjum by³ Pañstwowy Insty-tut Geologiczny – Pañstwowy InstyInsty-tut Badawczy, przy wsparciu Polskiego Komitetu Geologii In¿ynierskiej i Œrodo-wiska. Patronat nad Sympozjum objêli podsekretarz stanu w Ministerstwie Œrodowiska, g³ówny geolog kraju S³awomir Brodziñski, rektor Uniwersytetu Marii Curie-Sk³odowskiej prof. dr hab. Stanis³aw Micha³owski oraz prezes Narodowe-go Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej Ma³gorzata Skucha (artyku³y z sympozjum opublikowano w Prz. Geol., 62, 10/2).
17.10. W Oddziale Œwiêtokrzyskim PIG-PIB w
Kiel-cach odby³a siê konferencja popularnonaukowa „Skamie-nia³oœci i œrodowiska w zapisie kopalnym Gór Œwiêto-krzyskich. Znaczenie Œwiêtokrzyskiego Preparatorium ska-mienia³oœci w badaniach paleontologicznych”. Organizacja konferencji by³a powi¹zana ze zbli¿aj¹cym siê zakoñczeniem realizacji projektu Œwiêtokrzyskie preparatorium skamie-nia³oœci „Pod Tetrapodem”, dofinansowanego ze œrodków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Œwiê-tokrzyskiego na lata 2007–2013.
20–25.10. W Chinach przebywa³a delegacja Minister -stwa Œrodowiska z udzia³em podsekretarza stanu w Mini-sterstwie Œrodowiska, g³ównego geologa kraju S³awomira Brodziñskiego i zastêpcy dyrektora Departamentu Geologii i Koncesji Geologicznych w MŒ Kingi Wojtczak. Delegacja z³o¿y³a wizytê na zaproszenie wiceministra w Ministerstwie Ziemi i Zasobów ChRL Wang Min. Podczas konferencji China Mining 2014, w sesji Forum Ministrów, w której uczestniczy³o 10 zagranicznych ministrów ds. zasobów i/lub górnictwa, S³awomir Brodziñski przedstawi³ referat „New mining in Poland – globalisation or continuation in the EU country”. Wzi¹³ on tak¿e udzia³ w dyskusji w sesji poœwiêco-nej projektom chiñskiego gazu z ³upków. Podczas pobytu w Tianjin minister Brodziñski spotka³ siê z odpowiadaj¹cym mu stanowiskiem ministrem Zhong Ziran. Podczas oficjal-nego spotkania dyskutowano o mo¿liwoœciach wspó³pracy pomiêdzy obu ministerstwami, dotycz¹cej równie¿ wêglo-wodorów niekonwencjonalnych (relacja na str. 795).
21.10. Rada Ministrów przyjê³a za³o¿enia do projektu
ustawy Prawo wodne. Wprowadzone zmiany maj¹ na celu uporz¹dkowanie systemu zarz¹dzania wodami w Polsce i wype³nienie zadañ wynikaj¹cych z Ramowej Dyrektywy Wodnej.Najwa¿niejsze za³o¿enia projektu nowego Prawa wodnego obejmuj¹ zmianê struktury prawno-organizacyj-nej organów administracji publiczprawno-organizacyj-nej w sprawach gospoda-rowania wodami (rozdzielenie kompetencji w zakresie inwestycji i utrzymania mienia Skarbu Pañstwa zwi¹zanego z gospodark¹ wodn¹ od funkcji administracyjnych i plani-stycznych); stworzenie racjonalnego, spójnego i efektywne-go systemu finansowania efektywne-gospodarki wodnej oraz wzmoc-nienie nadzoru ministra w³aœciwego do spraw gospodarki wodnej nad instytucjami funkcjonuj¹cymi w tym obszarze. Planowana jest zmiana struktury w³adzy wodnej i gospoda-rowania wodami, zgodnie z zasad¹ „jedna rzeka – jeden gospodarz”. Nowe Prawo wodne ma wprowadziæ pe³n¹ reali-zacjê zlewniowej polityki gospodarowania wodami, przez wype³nianie kryteriów: funkcjonalnoœci, bezpieczeñstwa, zrównowa¿onego rozwoju, efektywnoœci ekonomicznej, trwa³oœci ekosystemów i akceptacji spo³ecznej.
21.10. W Pa³acu Prezydenckim w Warszawie odby³a
siê, zorganizowana w ramach Forum Debaty Publicznej „Samorz¹d Terytorialny dla Polski”, konferencja „Gdzie chcemy ¿yæ – Krajobraz Polski”. Poprzedzi³o j¹ uroczyste otwarcie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
Bro-788
Przegl¹d Geologiczny, vol. 62, nr 12, 2014
KALENDARIUM
1
Pañstwowy Instytut Geologiczny – Pañstwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa; maja.kowalska@ pgi.gov.pl.
2
Czêœæ Kalendarium dotycz¹ca informacji o przysz³ych wydarzeniach jest dostêpna na naszej stronie internetowej (www.pgi.gov.pl/ prz_geol) w zak³adce Kalendarium wydarzeñ.
nis³awa Komorowskiego wystawy fotografii finalistów konkursu „Krajobraz dobry i z³y”. Patronat nad konkursem objêli minister œrodowiska Maciej Grabowski oraz general-ny dyrektor ochrogeneral-ny œrodowiska Micha³ Kie³sznia. Wysta-wê mo¿na by³o ogl¹daæ do 20 listopada 2014 r. przed Pa³acem Prezydenckim na Krakowskim Przedmieœciu.
22.10. W Pañstwowym Instytucie Geologicznym – PIB
w Warszawie odby³y siê warsztaty poœwiêcone wybranym aspektom formalno-prawnym z zakresu geologii in¿ynier-skiej i hydrogeologii. Warsztaty zorganizowano w ramach realizowanego przez PIG-PIB projektu „Geologia samo-rz¹dowa” – serwis geoinformacyjny PIG-PIB dotycz¹cy geologii, górnictwa, ochrony œrodowiska, administracji i przepisów prawa, który finansowany jest ze œrodków NFOŒIGW.
22.10. Na terenie Zespo³u Szkó³ im. W³adys³awa Jagie³³y
w Kurzêtniku (woj. warmiñsko-mazurskie) otwarto lapida-rium, w którym s¹ prezentowane 23 g³azy narzutowe, usta-wione wzd³u¿ specjalnie urz¹dzonej przed budynkiem szkolnym œcie¿ki. Ska³y te odznaczaj¹ siê bogactwem odmian petrograficznych oraz zró¿nicowanymi formami, bêd¹cymi œladami d³ugiego transportu w l¹dolodzie ze Skandynawii. Na szczególn¹ uwagê zas³uguje grupa trzech granitów, które zyska³y status pomnika przyrody „Grupa trzech g³azów narzutowych w Kurzêtniku”. Masa g³azów wynosi od 8 do 13,5 tony, wysokoœæ oko³o 1,5 m, a obwód ka¿dego z nich przekracza 7 m. Zosta³y one nazwane imio-nami darczyñców: Jan, Kazimierz oraz Adam. Patronat nad uroczystoœci¹ objê³o Kuratorium Oœwiaty w Olsztynie oraz Oddzia³ Geologii Morza PIG-PIB.
23.10. Sejm przyj¹³ raport z realizacji Polityki
Ekolo-gicznej Pañstwa (PEP) w latach 2009–2012 z perspektyw¹ do roku 2016. Raport zosta³ wykonany w 2013 r. W do-kumencie oceniono efekty PEP, koncentruj¹c siê przede wszystkim na stopniu i zakresie realizacji jej priorytetów. Oceniono wp³yw, jaki na tê politykê mia³y programy wspó³finansowane ze œrodków UE oraz fundusze ekologicz-ne – narodowy i wojewódzkie. Przedstawiono ponadto analizê zobowi¹zañ Polski w obszarze œrodowiska w per-spektywie 2020 r. oraz aktualny stan ich realizacji. Okreœ-lono tak¿e najwa¿niejsze kierunki przysz³ych dzia³añ, maj¹ce na celu trwa³y rozwój gospodarczy przy minimaliza-cji negatywnego oddzia³ywania na œrodowisko. Kluczowe tematy objête opracowaniem to: gospodarka wodno-œcieko-wa, gospodarka odpadami, ochrona powietrza, ochrona przyrody i leœnictwo.
23–24.10. W Brukseli odby³ siê Szczyt Rady Europy,
podczas którego przywódcy pañstw uzgodnili m.in. nowy pakiet klimatyczno-energetyczny. Polskê reprezentowa³a premier Ewa Kopacz, która po powrocie podkreœla³a, ¿e podczas szczytu zosta³y osi¹gniête wszystkie istotne dla Polski postulaty. Polsce uda³o siê m.in. wynegocjowaæ utrzymanie systemu darmowych pozwoleñ na emisjê CO2
dla sektora elektro-energetycznego na poziomie 40% do 2030 r. System darmowych pozwoleñ na emisjê mia³ wygas-n¹æ w 2019 r. Zawarty kompromis zak³ada tak¿e, ¿e udzia³ energii ze Ÿróde³ odnawialnych w ca³kowitym zu¿yciu ener-gii elektrycznej wyniesie 27% w 2030 r. Cel ten bêdzie
wi¹¿¹cy na poziomie ca³ej UE, ale nie dla poszczególnych pañstw cz³onkowskich. Polsce uda³o siê te¿ wynegocjowaæ korzystne zapisy, jeœli chodzi o fundusz rekompensuj¹cy biedniejszym krajom koszty ambitnej polityki klimatycznej UE.
24.10. Minister œrodowiska powo³a³ zarz¹dzeniem
nowy sk³ad Pañstwowej Rady Ochrony Przyrody (PROP) na kadencjê 2014–2019. Rada liczy 40 cz³onków bêd¹cych przedstawicielami œwiata nauki, praktyki i organizacji eko-logicznych, dzia³aj¹cych na rzecz ochrony przyrody. Pierw-sze posiedzenie Pañstwowej Rady Ochrony Przyrody w nowym sk³adzie odby³o siê 30 paŸdziernika br. Przewod-nicz¹cym PROP zosta³ dr Andrzej Kepel reprezentuj¹cy Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”, zaœ jego zastêpc¹ prof. dr hab. Wies³aw Dembek z Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Falentach. Pañstwowa Rada Ochrony Przyrody jest organem opiniodawczo-dorad-czym, dzia³aj¹cym przy ministrze w³aœciwym do spraw œro-dowiska. Do zadañ PROP nale¿y w szczególnoœci: ocena realizacji ustawy o ochronie przyrody, opiniowanie strategii, planów i programów dotycz¹cych ochrony przyrody, ocena realizacji programu ochrony i zrównowa¿onego u¿ytkowa-nia ró¿norodnoœci biologicznej, opiniowanie projektów aktów prawnych dotycz¹cych ochrony przyrody, przedsta-wianie wniosków i opinii w sprawach ochrony przyrody oraz jej popularyzowanie.
28.10. W Luksemburgu odby³a siê Rada ds.
Œrodowi-ska. Na spotkaniu Polskê reprezentowa³ Marcin Korolec, wiceminister œrodowiska, pe³nomocnik rz¹du ds. polityki klimatycznej. Przedmiotem obrad by³y: przygotowania do konferencji ONZ COP20, która odbêdzie siê w grudniu br. w Limie; zazielenianie w ramach przegl¹du strategii „Europa 2020” maj¹cej na celu stymulowanie zrównowa-¿onego wzrostu w krajach Unii Europejskiej oraz pakiet odpadowy, czyli ustanowienie nowej dyrektywy dostosowa-nej do za³o¿eñ 7. programu dzia³añ w zakresie œrodowiska. Dyrektywa ta konsoliduje przepisy zawarte w dyrektywach: 2008/98/WE w sprawie odpadów, 94/62/WE w sprawie opa-kowañ i odpadów opakowaniowych, 1999/31/WE w spra-wie sk³adowania odpadów, 2000/53/WE w spraspra-wie pojazdów wycofanych z eksploatacji, 2006/66/WE w sprawie baterii i akumulatorów oraz zu¿ytych baterii i akumulatorów, a tak¿e 2012/19/UE w sprawie zu¿ytego sprzêtu elektrycz-nego i elektroniczelektrycz-nego.
1.11. Minister œrodowiska Maciej Grabowski powo³a³
Andrzeja Dziurê na zastêpcê generalnego dyrektora ochrony œrodowiska. Andrzej Dziura jest radc¹ prawnym, absolwen-tem podyplomowych studiów menad¿erskich w Szkole G³ównej Handlowej oraz zarz¹dzania w administracji publicznej na Akademii Leona KoŸmiñskiego. Od 11 lat pracuje w administracji publicznej, realizuj¹c zadania z za-kresu ochrony œrodowiska, od 2010 r. zwi¹zany z Gene-raln¹ Dyrekcj¹ Ochrony Œrodowiska, gdzie przed objêciem stanowiska zastêpcy generalnego dyrektora ochrony œro-dowiska pe³ni³ funkcjê zastêpcy dyrektora Departamentu Ocen Oddzia³ywania na Œrodowiska, a od listopada 2011 r. dyrektora tego departamentu.
3.11. Uruchomiono anglojêzyczn¹ wersjê serwisu
infor-macyjnego pañstwowej s³u¿by geologicznej na temat gazu 789
ziemnego i ropy naftowej ze z³ó¿ niekonwencjonalnych. Jest on dostêpny pod adresem: http://infolupki.pgi.gov.pl/en. Ser-wis stanowi Ÿród³o informacji z kraju i ze œwiata, opracowa-nych przez specjalistów, nie tylko na temat zasobów, technologii poszukiwania i eksploatacji gazu z ³upków, ale tak¿e kwestii œrodowiskowych, spo³ecznych i ekonomicz-nych. Prowadzenie serwisu odbywa siê w ramach projektu realizowanego przez Pañstwowy Instytut Geologiczny – PIB – „Wsparcie dzia³añ informacyjnych i analityczno--wdro¿eniowych nt. wêglowodorów z formacji ³upkowych na rzecz bezpieczeñstwa energetycznego Polski i ochrony œrodowiska, w tym udzia³u spo³eczeñstwa w procesie udzie-lania koncesji”. Jednoczeœnie zosta³o uruchomione konto serwisu na facebooku: https://www.facebook.com/infolup-ki?ref=hl oraz na twitterze https://twitter.com/infolupki. Wersja polska serwisu, dostêpna pod adresem http://info-lupki.pgi.gov.pl/pl zosta³a uruchomiona 8 maja br. Zagad-nienia warte wyjaœZagad-nienia i szerszego opracowania mo¿na zg³aszaæ na adres: infolupki@pgi.gov.pl.
5.11. Polska zosta³a przyjêta w poczet cz³onków miê -dzynarodowej Grupy ds. Obserwacji Ziemi (Group on Earth Observations – GEO). Tym samym liczba krajów uczest-nicz¹cych w pracach GEO wzros³a do 95. Grupa ta zosta³a utworzona jako organizacja maj¹ca na celu prowadzenie kompleksowej obserwacji Ziemi. Koordynuje ona prace licznych agencji rz¹dowych i innych organizacji, dziêki czemu zapewnia efektywnoœæ w tworzeniu nowych projek-tów i rozwi¹zañ w ramach dziewiêciu priorytetowych obszarów dzia³añ: katastrofy, zdrowie, energia, klimat, rol-nictwo, ekosystem, bioró¿norodnoœæ, wody i atmosfera. Udzia³ w pracach GEO u³atwia dostêp do globalnych danych i informacji o Ziemi, które stanowi¹ podstawê do podejmowania decyzji w sprawach ochrony œrodowiska i wdra¿ania polityki zrównowa¿onego rozwoju, poprawy warunków ¿ycia oraz wspierania innowacyjnoœci i wzrostu gospodarczego w skali globalnej. Inicjatywa skoordynowa-nia systemów obserwacji Ziemi pojawi³a siê na Œwiatowym Szczycie Zrównowa¿onego Rozwoju w Johannesburgu w 2002 r. Podczas pierwszego Szczytu Obserwacji Ziemi w Waszyngtonie w lipcu 2003 r. przyjêto Deklaracjê po-wo³uj¹c¹ tymczasow¹ Grupê ds. Obserwacji Ziemi, której zadaniem by³o opracowanie za³o¿eñ i planu wdro¿enia Globalnego Systemu Systemów Obserwacji Ziemi – GEOSS. Z kolei na III Szczycie Obserwacji Ziemi w Bruk-seli w 2005 r. przyjêto 10-letni plan wdro¿enia w ¿ycie GEOSS oraz oficjalnie powo³ano miêdzyrz¹dow¹ Grupê ds. Obserwacji Ziemi (GEO), odpowiedzialn¹ za realizacjê tego Planu. Jednym z inicjatorów w³¹czenia Polski do GEO by³ Pañstwowy Instytut Geologiczny – PIB.
5.11. Uruchomiono serwis popularnonaukowy
Pañs-twowego Instytutu Geologicznego – PIB – Jedna Ziemia. Serwis, poœwiêcony geologii i naukom o Ziemi, jest dostêpny pod adresem http://www.jednaziemia.pl/. Celem twórców serwisu jest popularyzowanie wiedzy o geologii
Polski i œwiata, zasobach surowców, stanie œrodowiska i wynikach badañ naukowców. Serwis jest skierowany przede wszystkim do uczniów, studentów, nauczycieli i wszystkich osób zainteresowanych geologi¹ i geotury-styk¹. Zosta³ wykonany tak¿e z myœl¹ o u¿ytkownikach urz¹dzeñ przenoœnych, w wersji mobilnej. Komentarze, uwagi oraz propozycje tematów godnych opracowania mo¿na przesy³aæ na adres: jednaziemia@pgi.gov.pl lub przez formularz kontaktowy na stronie serwisu.
7.11. W PAN Muzeum Ziemi w Warszawie otwarto
kolejn¹ wystawê czasow¹ z cyklu „Natura – Sztuka”, zaty-tu³owan¹ „Sokotra – wyspa smoczej krwi”. Autorem pre-zentowanych na wystawie zdjêæ jest Jacek Herman-I¿ycki. Na barwnych fotografiach mo¿na podziwiaæ niepowtarzal-ny krajobraz Sokotry – najwiêkszej spoœród czterech wysp niewielkiego archipelagu, le¿¹cego na Oceanie Indyjskim pomiêdzy Afryk¹ a Pó³wyspem Arabskim. Dziêki d³ugo-trwa³ej izolacji wytworzy³a siê tam unikatowa roœlinnoœæ. Obecnie najwiêkszym bogactwem archipelagu jest wyj¹tkowa na skalê œwiatow¹ przyroda i dawna kultura beduiñska. W 2008 r. Sokotrê wpisano na Listê Œwiatowe-go Dziedzictwa UNESCO. Badacze i ekolodzy uwa¿aj¹ tê najwiêksz¹ arabsk¹ wyspê za jedno z 10 najwa¿niejszych miejsc dla zachowania bioró¿norodnoœci Ziemi. Wystawa bêdzie czynna do 28 grudnia br. (relacja na str. 797)
10–11.11. W Aichi Nagoya w Japonii odby³a siê
miê-dzynarodowa konferencja UNESCO. Podczas spotkania podsumowano Dekadê Edukacji dla Zrównowa¿onego Rozwoju. Jest to globalna inicjatywa oficjalnie og³oszona przez ONZ na 10 lat. W 2002 r. Zgromadzenie Ogólne NZ podjê³o decyzjê zobowi¹zuj¹c¹ wszystkie pañstwa do przyst¹pienia do Dekady od 2005 r. Do koordynacji i pro-mocji dzia³añ wyznaczono UNESCO. Podczas konferencji zdecydowano, ¿e dotychczasowe dzia³ania pañstw cz³onkowskich ONZ powinny byæ kontynuowane tak¿e po roku 2015, czyli po zakoñczeniu obowi¹zywania Dekady. Pañstwa cz³onkowskie mog¹ liczyæ na wsparcie UNESCO jako globalnego lidera i partnera. Przyjêto tak¿e deklaracjê dotycz¹c¹ edukacji dla zrównowa¿onego rozwoju, zgodnie z któr¹ Pañstwa cz³onkowskie ONZ maj¹ podejmowaæ, w ramach partnerstwa, dzia³ania na rzecz w³¹czania tema-tyki zrównowa¿onego rozwoju do programów nauczania na wszystkich poziomach i we wszystkich typach szkó³. W ten proces powinny byæ zaanga¿owane tak¿e samorz¹dy i organizacje pozarz¹dowe.
13.11. W Pa³acu Prezydenckim w Warszawie
Prezy-dent Rzeczypospolitej Polskiej Bronis³aw Komorowski wrêczy³ akty nominacyjne 36 profesorom, reprezentu-j¹cym m.in. nauki humanistyczne, techniczne, muzyczne i spo³eczne. W gronie profesorów s¹ przedstawiciele pol-skich uczelni i instytutów. Wœród nominowanych znaleŸli siê m.in. przedstawiciele Akademii Górniczo-Hutniczej – Khalid Saeed i Krzysztof Wojciechowski, mianowani pro-fesorami nauk technicznych.
790
