Literatura
BRISTOW C.S., SKELLY R.L. & ETHRIDGE F.G. 1999 — Crevasse splays from the rapidly aggrading, sand-bed, braided Niobrara River, Nebraska: effect of base-level rise. Sedimentology, 46: 1029–1047. CAILLEUX A. 1942 — Les actiones éoliennes périglaciaires en Euro-pe. Mm. Soc. Géol. de France, 41: 1–176.
CANT. D.J. & WALKER R.G. 1978 — Fluvial processes and facies sequences in the sandy braided South Saskatchewan River, Canada. Sedimentology, 25: 625–648.
FRENCH H.M. 1996 — The Periglacial Environment. Longman, Sin-gapore.
HUIJZER A.S. & ISARIN R.F.B. 1997 — The reconstruction of past climates using multi-proxy evidence: an example of the weichselian ple-niglacial in northwest and central Europe. Quat. Sc. Rev. 16: 513–533. GODZIK J. 1980 — Zastosowanie morfometrii i graniformametrii do badañ osadów w kopalni wêgla brunatnego Be³chatów. Studia Regio-nalne, IV (IX). PWN Warszawa-£ódŸ.
GODZIK J. 1991 — Sedimentological record of aeolian processes from the Upper Plenivistulian and the turn of Pleni- and Late Vistulian in Central Poland. [W:] Kozarski S. (red.), Late Vistulian (=Weich-selian) and Holocene Aeolian Phenomena in Central and Northern Europe. Z. Geomorph., Supplement-Band, 90: 51–60.
GODZIK J. 1995a — Vistulian sediments in the Be³chatów open cast mine, central Poland. Quatern. Stud. Poland, 13: 13–26.
GODZIK J. 1995b — Wp³yw procesów eolicznych na genezê górno-plenivistulianskich aluwiów w œrodkowej Polsce. Acta Univers. Lodziensia, Acta Geogr., 20: 99–107.
GODZIK J. 2001 — Stratygrafia i paleogeografia osadów czwarto-rzêdowych w œrodkowo-zachodniej czêœci kopalni „Be³chatów” z wyko-rzystaniem morfoskopii ziarn kwarcowych. [W:] E. Mycielska-Dowgia³³o
(red.), Eolizacja osadów jako wskaŸnik stratygraficzny czwartorzêdu. Wyd. WGiSR UW.
HUIJZER B. & VANDENBERGHE J. 1998 — Climatic reconstruction of the Weichselian Pleniglacial in northwestern and Central Europe. J. Quat. Sc., 13: 391–417.
MARUSZCZAK H. & GODZIK J. 2001 — Znaczenie paleogeogra-ficzne osadów fluwioperyglacjalnych poprzedzaj¹cych nasuniêcie l¹dolodu odrzañskiego w dolinie Wis³y œrodkowej. [W:] E. Myciel-ska-Dowgia³³o (red.), Eolizacja osadów jako wskaŸnik stratygraficzny czwartorzêdu. Wyd. WGiSR UW.
MIALL A.D. 1996 — The Geology of Fluvial Deposits. Sedimentary Facies, Basin Analysis, and Petroleum Geology, Springer, Ber-lin-Heidelberg-New York.
MYCIELSKA-DOWGIA££O E. & WORONKO B. 2004 — The degree of aeolization of Quaternary deposits in Poland as a tool for stratigraphic interpretation. Sedimentary Geology, 168: 149–163. SEPPÄLÄ M. 2004 — Wind as geomorphic agent in cold climates. Cambridge University Press.
SOKO£OWSKI R.J. 2002 — G³ówne jednostki litostratygraficzne póŸnego plejstocenu w kopalni Wapienno na Kujawach. IX Konferen-cja „Stratygrafia Plejstocenu Polski” Plejstocen Pomorza Œrodkowego i strefa marginalna lobu Parsêty. Borne-Sulinowo, 3-7 wrzeœnia 2002 r. SOKO£OWSKI R.J. 2003 — Struktury kriogeniczne w stanowisku Wapienno k/Inowroc³awia i ich wartoœæ interpretacyjna. [W:] IV Semi-narium Genez, litologia i stratygrafia utworów czwartorzêdowych — streszczenia. Poznañ, 13-14 paŸdziernika 2003 r.
SOKO£OWSKI R.J. & BLUSZCZ A. 2004 — Litho- and chronostrati-graphy of Late Quaternary deposits in Wapienno quarry, NW Poland. [W:] 8thInternational Conference “Methods of Absolute Chrono-logy”.17-19th
May 2004, Ustroñ, Poland.
ZIELIÑSKI T. 1998 — Cyklicznoœæ w osadach rzek roztokowych. Pr. Nauk. Uniw. Œl¹skiego, Geologia, 14: 68–119.
WskaŸnikowe cechy uziarnienia aluwió
w
i ich znaczenie we wnioskowaniu o dynamice procesu
Ma³gorzata Ludwikowska-Kêdzia*, Ewa Smolska**
Badania prowadz¹ce do wyznaczenia litofacji okre-œlaj¹cych œrodowisko depozycji dotycz¹ zarówno tekstury, jak i struktury osadu (Miall, 1985; Zieliñski, 1995). W ods
³o-niêciach obie cechy osadów s¹ czytelne i dlatego szcze-gó³owe badania uziarnienia wydaj¹ siê zbêdne. Jednak w badaniach osadów z profili wierceñ w³aœnie cechy uziar-nienia s¹ podstaw¹ wnioskowania o œrodowisku depozycji i jego dynamice. Przedstawienie uziarnienia aluwiów za pomoc¹ krzywej kumulacyjnej w skali prawdopodobieñ-stwa (Visher, 1963) oraz na diagramie C-M (Passega, 1964; Passega & Byramjee, 1969) umo¿liwia ustalenie mechanizmu transportu i wraz z wartoœciami rangowymi wyraŸnie zwiêksza mo¿liwoœci interpretacyjne w zakresie dynamiki œrodowiska depozycyjnego (Gradziñski i in., 1986; Racinowski i in., 2001). Równie¿ analiza relacji pomiêdzy podstawowymi wskaŸnikami uziarnienia stano-wi Ÿród³o informacji o œrodostano-wisku depozycji i jego dyna-mice (Mycielska-Dowgia³³o, 1995; Szmañda, 1998; Ludwikowska-Kêdzia, 2000; Kordowski, 2003).
Celem badañ by³o porównanie uziarnienia aluwiów ró¿nych subfacji rzek roztokowych i meandrowych. Do analizy porównawczej wybrano badane wczeœniej osady wspó³czesnych rzek roztokowych na przedpolu lodowców
Fláa i Fall w SE czêœci Islandii (Giriat & Smolska, 2004; Angiel i in., 2005), widoczne w ods³oniêciach osady san-drów Czarnej Hañczy i Rospudy (Zieliñski, 1993; Zieliñski & Smolska, 1999; Ostrowska i in., 2003) oraz osady holo-ceñskiego dna doliny Belnianki, pochodz¹ce z wybranych profili wierceñ (Ludwikowska-Kêdzia, 2000). Szczególn¹ uwagê zwrócono na odzwierciedlenie dynamiki œrodowi-ska depozycji we wœrodowi-skaŸnikach uziarnienia i na wykresach zale¿noœciowych pomiêdzy wskaŸnikami.
Analizy uziarnienia wykonano metod¹ sitow¹ i kombi-nowan¹ sitowo-areometryczn¹ wed³ug zaleceñ Myciel-skiej-Dowgia³³o (1995). W przypadku najdrobniejszych osadów zastosowano metodê laserow¹. Parametry uziar-nienia obliczono wed³ug Folka i Warda (1957).
Zestawienie parametrów uziarnienia (wyliczonych dla wybranych do analizy osadów fluwialnych) na wykresach zale¿noœciowych wskazuje na wystêpowanie 2 trendów (uk³adów) wyró¿nionych przez Mycielsk¹-Dowgia³³o (1995). W analizowanych osadach roztok wyraŸnie zaznacza siê uk³ad I, odpowiadaj¹cy facji osadów korytowych. Jest on stosunkowo s³abiej zaznaczony w osadach rzek meandro-wych i zwykle obejmuje drobniejsze oraz lepiej wysorto-wane osady. Natomiast dobrze zaznaczony jest uk³ad II, odpowiadaj¹cy osadom pozakorytowym. W osadach Belnian-ki jest uk³adem dominuj¹cym. Zaznacza siê równie¿ osobna grupa punktów, charakterystyczna dla osadów akumulacji zbiornikowej (Ludwikowska-Kêdzia, 2000).Na diagramach zale¿noœciowych zwraca uwagê strefa, zwykle w
przedzia-200
Przegl¹d Geologiczny, vol. 55, nr 3, 2007
*Instytut Geografii, Akademia Œwiêtokrzyska, ul. Œwiêto-krzyska 15, 25-406 Kielce, mlud@pu.kielce.pl
**Wydzia³ Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieœcie 30, 00-927 Warszawa, e.smolska@uw.edu.pl
le Mz = 1–2,5 phi id1= 0,5–1,5, gdzie linie trendów I
(osa-dów korytowych) i II (osa(osa-dów pozakorytowych) ³¹cz¹ siê, co wskazuje na wystêpowanie podobnych warunków dyna-micznych transportu i depozycji osadóww œrodowisku kory-towym i pozakorykory-towym.
Osady badanych koryt sandrowych (roztokowych) charakteryzowa³y siê wyraŸnie wiêkszym zró¿nicowaniem œredniej œrednicy ziarna i zwykle s³abszym wysortowa-niem ni¿ osady korytowe rzek krêtych, dlatego wydaje siê, ¿e przebieg linii trendów (jej nachylenie) mo¿e sugerowaæ dynamikê œrodowiska depozycji na diagramach Mz-d1,
Mz-Sk1orazd1-Sk1.
Dla wszystkich analizowanych osadów wykonano równie¿ diagram C-M. Na obecnym etapie badañ mo¿na jedynie stwierdziæ, ¿e wyd³u¿ony i poziomo przebiegaj¹cy cz³on, odzwierciedlaj¹cy transport trakcyjny PON, jest cha-rakterystyczny dla rzek, których energia wynika g³ównie z masy wody, a wiêc rzek nizinnych o niewielkim spadku. Natomiast ten sam cz³on rozci¹gniêty w pionie jest charak-terystyczny dla koryt o znacznym spadku — rzek wy¿yn-nych.
Ze wzglêdu na poznanie roli interpretacyjnej wyników badañ uziarnienia pojedynczych prób szczególn¹ uwagê zwrócono na przebieg krzywej Vishera i jej znaczenie iden-tyfikacyjne w wyró¿nieniu litofacji fluwialnych. Zagadnie-nie to by³o analizowane w licznych, rozpoznanych od-s³oniêciach litofacji sandrów Czarnej Hañczy i Rospudy (Zie-liñski & Smolska, 1999). Na podstawie krzywych Vishera wyró¿niono litofacje okreœlane jako wskaŸnikowe dla roztok. Krzywe Vishera wykreœlono dla wszystkich analizowa-nych serii sandrowych i w zale¿noœci od wykszta³cenia poszczególnych odcinków krzywej wydzielono wœród nich grupy o podobnym przebiegu. Zestawienie krzywych uziarnienia i wskaŸników uziarnienia, a nastêpnie przeœle-dzenie zmian ich po³o¿enia na wykresie Mz-d1i diagramie
C-M wskazuje na to, ¿e stanowi¹ one logicznie u³o¿one punkty, nawi¹zuj¹ce do dynamiki œrodowiska fluwialnego i mechanizmu transportu osadu. Skrajne po³o¿enie zajmuj¹ osady s³abo wysortowane, reprezentuj¹ce œrodowisko o zmiennej dynamice, z przewag¹ gwa³townej depozycji, których krzywe Vishera cechuje przebieg jednocz³onowy lub s³abo wyodrêbnione cz³ony. Wraz drobnieniem osadów i popraw¹ wysortowania (osady ³ach poprzecznych i kana³ów miêdzyodsypowych) coraz wyraŸniej zaznacza siê na krzywych odcinek wleczeniowy i nastêpnie saltacyjny, a redukcji ulega odcinek zawiesinowy. Dla osadów œrednio wysortowanych charakterystyczne s¹ krzywe dwuodcin-kowe, saltacyjno-wleczeniowe.Dla najdrobniejszych osa-dów piaszczystych charakterystyczne s¹ krzywe trzyod-cinkowe,z najlepiej zaznaczon¹ populacj¹ saltacji. Punkty reprezentuj¹ce te krzywe na wykresie Mz-d1s¹siaduj¹ lub
nieco zazêbiaj¹ siê z punktami osadów korytowych dalszej czêœci uk³adu I, obejmuj¹cego gruboziarniste i stosunkowo s³abo wysortowane osady rzek meandrowych (np. Ant-czak, 1986; Gonera, 1986; Gêbica, 1995). Wœród badanych osadów sandrowych drobnoziarniste serie zawieraj¹ce znaczn¹ iloœæ zawiesiny, nale¿¹ce do uk³adu II, mia³y udzia³ marginalny.
Analiza typów krzywych Vishera wykreœlonych dla
osadów Belnianki wskazuje, ¿e uk³ad I, s³abiej zaznaczo-ny, jest reprezentowany przez krzywe dwuodcinkowe,
sal-tacyjno-wleczeniowe (w przypadku grubszych osadów, najs³abiej wysortowanych) oraz krzywe z dominuj¹cym odcinkiem saltacji (dla osadów drobniejszych, lepiej wysor-towanych). W uk³adzie II wraz z drobnieniem osadów i pogorszeniem siê stopnia wysortowania wystêpuj¹ z kolei krzywe z coraz wyraŸniejszym (d³u¿szym) odcinkiem zawie-sinowym i zredukowanym (krótszym) saltacyjnym. W wyró¿-nionej, osobnej grupie punktów, reprezentuj¹cej zbiornikowe osady mu³kowe, krzywe Vishera charakteryzuj¹ siê 2 subpo-pulacjami w obrêbie dominuj¹cegocz³onu zawiesiny. Kon-sekwentne przeœledzenie kszta³tu krzywych Vishera w profilach pionowych osadów, w nawi¹zaniu do zmian po³o¿enia odpowiadaj¹cych im punktów na wykresie zale¿noœcio-wym Mz-d1, sugeruje, ¿e przejœcie w profilu pionowym
osadów z uk³adu I (osadów korytowych) do II (osadów wezbraniowych), mo¿e byæ zapisem rzeki meandrowej, piaszczystej, z du¿¹ koncentracj¹ zawiesiny i warunkami do akumulacji zbiornikowej.Brak wyraŸnego zaznaczenia siê uk³adu I nale¿y najprawdopodobniej wi¹zaæ z ma³¹ energi¹ rzeki, czyli s³abymi mo¿liwoœciami transportowa-nia i przerabiatransportowa-nia grubszych frakcjonalnie aluwiów.
Przedstawiona powy¿ej analiza, obejmuj¹ca ³¹cznie kilka sposobów prezentacji cech uziarnienia, daje szansê bardziej precyzyjnego ustalenia mechanizmu transportu oraz dynamiki œrodowiska depozycyjnego.
Literatura
ANGIEL P., BORKOWSKI K., GIRIAT D., SMOLSKA E. & SZWARCZEWSKI P. 2005 — Szlak sandrowy Fláalökull — wskaŸnikowe cechy sedymentologiczne dynamiki œrodowiska. [W:] P. Molewski (red.), Rekonstrukcja procesów glacjalnych w wybranych strefach marginalnych lodowców Islandii — formy i osady. Przewodnik wycieczki terenowej, Islandia, 14-28 sierpnia 2005. Instytut Geografii UMK, Toruñ.
ANTCZAK B. 1986 — Transformacja uk³adu koryta i zanik bifurkacji Warty. Wyd. Nauk. UAM, Poznañ.
GÊBICA P. 1995 — Ewolucja doliny Wis³y pomiêdzy Nowym Brze-skiem a Opatowcem w vistulianie i holocenie. Dokum. Geogr. 2, IGiPZ PAN, Wroc³aw.
GIRIAT D. & SMOLSKA E. 2004 — Charakterystyka teksturalna wspó³czesnych osadów sandrowych lodowców Fláa i Fall w SE Islandii. Polish Polar Studies, XXX Miêdzynarodowe Sympozjum Polarne, Akademia Morska w Gdyni, KBP PAN, Klub Polarny PTG, Gdynia. GONERA P. 1986 — Zmiany geometrii koryt meandrowych Warty. Wyd. Nauk. UAM, Poznañ.
GRADZIÑSKI R., KOSTECKA A., RADOMSKI A. & UNRUG R. 1986 — Zarys sedymentologii. Wyd. Geol.
KORDOWSKI J. 2003 — Struktury wewnêtrzne i uziarnienie osadów pozakorytowych doliny Wis³y w Kotlinie Toruñskiej i Basenie Unis³awskim. Prz. Geogr., 75: 601–621.
LUDWIKOWSKA-KÊDZIA M. 2000 — Ewolucja œrodkowego odcin-ka doliny rzeki Belnianki w póŸnym glacjale i holocenie. Wyd. Aodcin-kade- Akade-mickie Dialog, Warszawa.
MIALL A.D. 1985 — Architectural-element analysis: a new method of facies analysis appliedto fluvial deposots. Earth Sci. Rev., 22: 261–308. MYCIELSKA-DOWGIA££O E. 1995 — Wybrane cechy teksturalne osadów i ich wartoœæ interpretacyjna. [W:] E. Mycielska-Dowgia³³o & J. Rutkowski (red.), Badania osadów czwartorzêdowych.Wybrane metody i interpretacja wyników. Wyd. WGiSR UW.
OSTROWSKA A., OŒWIECIMSKA-PIASKO Z. & SMOLSKA E. 2003 — Cechy sedymentologiczne ró¿nowiekowych osadów koryto-wych na przyk³adzie doliny górnej Czarnej Hañczy (Pojezierze Suwal-skie). Pr. St. Geogr., 33: 59–70.
PASSEGA R. 1964 — Grain size representation by CM patterns as a geological tool. J. Sedim. Petrol., 34: 830–847.
PASSEGA R. & BYRAMJEE R. 1969 — Grain size image of clastic deposits. Sedimentology, 13: 233–252.
RACINOWSKI R., SZCZYPEK T. & WACH J. 2001 — Prezentacja i interpretacja wyników badañ uziarnienia osadów czwartorzêdowych. Wyd. UŒ, Katowice.
201
SZMAÑDA J. 1998 — Aluwia wybranych obszarów równin zalewo-wych Drwêcy i £¹¿yny w œwietle analiz teksturalnych. [W:] IV Zjazd Geomorfologów Polskich „G³ówne kierunki badañ geomorfologicz-nych w Polsce. Stan aktualny i perspektywy”. Wyd. UMCS, Lublin. ZIELIÑSKI T. 1993 — Sandry Polski pó³nocno-wschodniej — osady i warunki sedymentacji. Wyd. UŒ, Katowice.
ZIELIÑSKI T. 1995 — Kod litofacjalny i litogenetyczny — konstrukcja i zastosowanie. [W:] E. Mycielska-Dowgia³³o & J. Rutkowski (red.), Wybrane metody i interpretacja wyników. Wyd. WGiSR UW. ZIELIÑSKI T. & SMOLSKA E. 1999 — Cechy strukturalne i tekstu-ralne osadów sandrowych. [W:] Dynamika procesów stokowych i flu-wialnych w rzeŸbie m³odoglacjalnej w œwietle wybranych cech sedymentologicznych osadów. Mat. Warsztatów Terenowych w Jele-niewie k. Suwa³k, 13–17.09.1999.
Osady wodnolodowcowe krótkiego transportu i cechy ich uziarnienia
na przyk³adzie Wysoczyzny Szurpi³ i Krzemianki (Pojezierze Suwalskie)
Tomasz Boye*, Ewa Smolska**
Na WysoczyŸnie Szurpi³ i Krzemianki osady wodnolo-dowcowe rozpoznano zarówno w ods³oniêciach, jak i na podstawie sond rêcznych (Ber, 1967, 1968; Boye, 2005). Wiele z nich charakteryzuje siê cechami osadów krótkiego transportu, co wed³ug Zieliñskiego (1992) pozwala je zali-czyæ do facji sto¿ków marginalnych.
Celem badañ by³a analiza cech strukturalnych i tekstu-ralnych osadów piaszczystych i ¿wirowych, z domieszkami zarówno frakcji kamienistej, jak i pylasto-ilastej. Szczególn¹ uwagê zwrócono na uziarnienie tych osadów i odzwiercie-dlenie cech uziarnienia we wskaŸnikach pr¹dowego œrodo-wiska depozycyjnego na diagramie CM (Passega, 1964)
oraz diagramie Mz-d1(Mycielska-Dowgia³³o, 1995).
Sk³ad granulometryczny wybranych serii okreœlono metod¹ sitow¹. Dla serii zawieraj¹cych frakcje kamieniste analizê wykonano w terenie, stosuj¹c sita oczkowe, powiêk-szaj¹c masê analizowanej próbki odpowiednio do wielkoœ-ci najgrubszej frakcji (Rutkowski, 1995).
Bardzo s³abo i s³abo wysortowane osady wodnolodow-cowe, piaszczysto-¿wirowe i ¿wirowo-piaszczyste buduj¹ wzgórza i pagórki czo³owomorenowe i wa³y ozów, lokal-nie wystêpuj¹ tak¿e wœród droblokal-niejszych serii tarasów kemowych i pomiêdzy gliniastymi seriami moren martwe-go lodu. Struktura tych osadów by³a obserwowana w ods³oniêciach, np. w okolicach wsi Prudziszki i Okr¹g³e (Boye, 2005). Przewa¿aj¹ w nich litofacje warstwowañ poziomych i struktur masywnych (Gh, Sh, GSh, SGh i Sm,
GSm), rzadziej zaznacza siê warstwowanie skoœne (Sp, SGp, SGl). Struktura osadu oraz udzia³ frakcji ¿wirowej i
kamie-nistej wskazuje na œrodowisko o znacznej energii (górnego ustroju pr¹du lub z pogranicza dolnego i górnego ustroju pr¹du), w którym zachodzi³ transport. Akumulacja w sto¿-kach proglacjalnych lub w rzesto¿-kach o re¿imie roztokowym nastêpowa³a w czasie du¿ej poda¿y materia³u skalnego, po krótkim transporcie, zwykle w sposób gwa³towny. Analo-giczne facje buduj¹ce moreny czo³owe zosta³y opisane przez Zieliñskiego (1992), który przedstawi³ równie¿ sche-mat ich depozycji i okreœli³ je jako wskaŸnikowe dla sto-¿ków glacimarginalnych.
Analizowane osady ró¿ni¹ siê od osadów typowych dla roztok swobodnie odprowadzaj¹cych wody na przedpolu l¹dolodu (Zieliñski, 1993; Zieliñski & Smolska, 1999) przede wszystkim gorszym wysortowaniem, które mieœci
siê w zakresied1od 1,25 do 3,5. Rozk³ad ich uziarnienia jest
zbli¿ony do symetrycznego lub, rzadziej, skoœny dodatni — przewa¿a frakcja drobnoziarnista w stosunku do frakcji o maksymalnej czêstoœci. Krzywe uziarnienia reprezen-tuj¹ce te osady cechuj¹ siê dobrze zaznaczonym odcinkiem transportu w trakcji dennej, stosunkowo s³abo zaznaczon¹ faz¹ saltacji oraz znacznym udzia³em zawiesiny, co wska-zuje na utrudniony odp³yw wód.
Równie¿ po³o¿enie punktów reprezentuj¹cych badane
osady na diagramach CM i Mz-d1potwierdza ich
odrêb-noœæ od osadów roztokowych. Na diagramie CM (Passega & Byramjee, 1969), ze wzglêdu na znaczne ró¿nice wiel-koœci ziaren odpowiadaj¹cych pierwszemu centylowi i medianie, lokuj¹ siê one w polach I i II, wskazuj¹cych na
bardzo dynamiczne œrodowisko. Na diagramie Mz-d1
(Mycielska-Dowgia³³o, 1995) tworz¹ uk³ad I, tak¿e cha-rakterystyczny dla dynamicznych œrodowisk, lokuj¹c siê w jego strefie zewnêtrznej, reprezentuj¹cej osady stosunko-wo gruboziarniste i s³abo wysortowane.
Literatura
BER A. 1967 — Szczegó³owa mapa geologiczna Polski 1:50 000, ark. Jeleniewo. Inst. Geol.
BER A. 1968 — Objaœnienia do szczegó³owej mapy geologicznej Pol-ski 1: 50 000, Ark. Jeleniewo. Inst. Geol.
BOYE T. 2005 — Geneza wybranych form rzeŸby Wysoczyzny Szur-pi³ i Krzemianki. Arch. WGiSR UW.
MYCIELSKA-DOWGIA££O E. 1995 — Wybrane cechy teksturalne osadów i ich wartoœæ interpretacyjna. [W:] E. Mycielska-Dowgia³³o & J. Rutkowski (red.), Badania osadów czwartorzêdowych. Wybrane metody i interpretacja wyników. Wyd. WGiSR UW.
RUTKOWSKI J. 1995 — Badania uziarnienia osadów bardzo grubo-ziarnistych. [W:] E. Mycielska-Dowgia³³o & J. Rutkowski (red.), Bada-nia osadów czwartorzêdowych. Wybrane metody i interpretacja wyników. Wyd. WGiSR UW.
PASSEGA R. 1964 — Grain size representation by CM patterns as a geological tool. J. Sedyment. Petrol., 34: 830–847.
PASSEGA R. & BYRAMJEE R. 1969 — Grain size image of clastic deposits. Sedimentology, 13: 830–847.
ZIELIÑSKI T. 1992 — Moreny czo³owe Polski pó³nocno-wschodniej — osady i warunki sedymentacji. UŒ, Katowice.
ZIELIÑSKI T. 1993 — Sandry Polski pó³nocno-wschodniej i warunki sedymentacji. UŒ, Katowice.
ZIELIÑSKI T. & SMOLSKA E. 1999 — Cechy strukturalne i tekstu-ralne osadów sandrowych. [W:] Dynamika procesów stokowych i flu-wialnych w rzeŸbie m³odoglacjalnej w œwietle wybranych cech sedymentologicznych osadów. Mat. Warsztatów Terenowych, Jelenie-wo k. Suwa³k, 13–17.09.1999.
202
