Ziemniak Polski 2005 nr 1 32
PRIORYTETOWE ŚRODKI FIRMY BAYER
W OCHRONIE ZIEMNIAKA W 2005 ROKU
dr inż. Maria Pawińska
IHAR, Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie e-mail: mpawinska@wp.pl
produkcji ziemniaków wszystko roz-poczyna się od sadzeniaka. Powinien być dobrej jakości, bo stanowi pierwszy etap na drodze do uzyskania plonu spełniającego nasze oczekiwania - i to jest stwierdzenie nie podlegające dyskusji. Czasami jednak oczekujemy więcej, niż nam na to pozwala jakość materiału nasiennego (sadzeniak), warunki pogodowe w sezonie wegetacyjnym oraz nasilenie agrofagów (choroby, szkodniki i chwasty). Z tego wynika, że dobrze jest zadbać o stworzenie ziemniakom korzyst-nych warunków od początku ich rozwoju, a zaprawianie sadzeniaków to dobry początek ochrony młodych roślin. Do tego celu może-my zastosować zaprawę insektycydowo- -fungicydową Prestige 290 FS w dawce 100 ml na 100 kg bulw w ochronie plantacji na-siennych i 75 ml w ochronie ziemniaków jadalnych i dla przetwórstwa. Zaprawa ma szeroki zakres działania (rizoktonioza, dru-towce, stonka i mszyce), a zatem zaprawia-nie nią sadzeniaków w znaczący sposób ogranicza liczbę zabiegów ochronnych.
Rizoktonioza może występować w róż-nych postaciach: jako ospowatość bulw,
zgnilizna kiełków, próchnienie podstawy ło-dyg i opilśń łoło-dygowa. Jeżeli sadzeniaki są bardzo silnie porażone ospowatością (ponad 30% bulw), to ochrona bulw jest niezbędna. Stosując Prestige 290 FS, zatrzymujemy rozwój choroby na kiełkach i tym samym nie dopuszczamy do dalszego jej rozprzestrze-niania się na roślinie (żółknięcia i zwijania się liści wierzchołkowych oraz tworzenia opilśni łodygowej).
Jeżeli pole, na którym posadziliśmy ziem-niaki, było wcześniej użytkowane jako łąka, pastwisko, uprawiano na nim trawy lub rośli-ny motylkowe, albo było silnie zaperzone, możemy spodziewać się wystąpienia dru-towców. Wychodząc z gleby w okresie wio-sennym, uszkadzają one zarówno pędy, jak i bulwy, a tym samym mogą być przyczyną braku wschodów, czyli zmniejszenia obsady roślin. Żerują w bulwach i pozostawiają cha-rakterystyczne uszkodzenia: wżery ze-wnętrzne i kanały weze-wnętrzne zanieczysz-czone odchodami. Wykorzystanie tak uszko-dzonych ziemniaków to dla producenta duży problem, nie nadają się one bowiem do kon-sumpcji z powodu licznych otworków o
śred-W
Ziemniak Polski 2005 nr 1 33
nicy ponad 2 mm ani na materiał sadzenia-kowy, ani też do przetwórstwa (frytki, chipsy i inne). Zaprawiając sadzeniaki Prestige 290 FS, ograniczamy występowanie drutowców, a tym samym zmniejszamy liczbę uszkodzo-nych bulw.
Prestige 290 FS przemieszcza się w ro-ślinie, czyli charakteryzuje się działaniem układowym, natomiast w organizmie szkod-nika działa jako neurotoksyna (niszczy układ nerwowy). Środek jest skuteczny tak długo, jak długo utrzymuje się w roślinie odpowied-nie jego stężeodpowied-nie. Prowadzone przez wiele lat obserwacje (od roku 1995) skuteczności zaprawy corocznie potwierdzają jej wysoką efektywność w ochronie plantacji przed stonką ziemniaczaną. W praktyce do trzech miesięcy od sadzenia nie mamy problemu z tym szkodnikiem. W latach o małym nasile-niu występowania stonki nie ma potrzeby wykonywania ponownego zabiegu.
Podobny sposób działania charakteryzuje środek najnowszej generacji - Calypso 480 SC (tiachlopryd), o trzydniowym okresie ka-rencji, zalecany w dawce 75 ml/ha do zabie-gu nalistnego. W stosunku do owada wyka-zuje on działanie kontaktowe i żołądkowe (neurotoksyna), a w roślinie układowe. Do-brą skuteczność w zwalczaniu stonki obser-wujemy przez okres utrzymywania się od-powiedniej koncentracji środka w roślinie, czyli przeciętnie do czterech tygodni od za-biegu. Ważne tutaj jest to, że temperatura otoczenia nie ma wpływu na efekt zwalcza-nia stonki, ponieważ środki z tej grupy che-micznej działają skutecznie zarówno w tem-peraturach poniżej, jak i powyżej 20oC.
Istotnym elementem dla prawidłowego rozwoju ziemniaka jest ochrona przed pato-genami grzybowymi, czyli jak najdłuższe zabezpieczanie plantacji przed alternariozą i zarazą ziemniaka. W ostatnich latach ob-serwuje się zmiany w populacji patogenu
Phytophthora infestans, a konsekwencją
tego jest między innymi wcześniejszy pojaw i występowanie zarazy nie tylko na liściach, ale także na łodygach ziemniaka. Proble-mem jest także technika wykonywania za-biegów nalistnych, które nie zabezpieczają w wystarczającym zakresie przed rozwojem choroby na łodygach, zwłaszcza przy bujnej naci. Pomocne w rozwiązywaniu tych
pro-blemów mogą być środki Tattoo C 750 SC i Pyton 60 WG. Ich wspólną cechą jest to, że zalecane są do ochrony przed alternariozą i zarazą ziemniaka, do stosowania zapobie-gawczego i interwencyjnego. Każdy z nich zawiera dwie substancje biologicznie czyn-ne, w tym jedną o działaniu kontaktowym, które zapewnia ochronę tylko tej części ro-śliny, na którą naniesiono preparat. Środki te różnią się natomiast specyfiką działania.
Tattoo C 750 SC (zalecane dawki od 2,0 do 2,5 l/ha) charakteryzuje się działaniem układowym (chlorowodorek propamokarbu) i kontaktowym (chlorotalonil). Działanie ukła-dowe oznacza wnikanie środka do rośliny i przemieszczanie się wraz z sokami roślin-nymi, a więc zabezpieczanie przed rozwo-jem choroby na nowo przyrastających czę-ściach roślin. Jeżeli zastosowany zostanie do zwalczania alternariozy, czyli do pierw-szego zabiegu ochronnego, będzie to dzia-łanie interwencyjne. Ale jednocześnie może to być także działanie zapobiegawcze przed pierwszymi infekcjami zarazy ziemniaka za-równo na liściach, jak i na łodygach.
Pyton 60 WG (zalecane dawki od 1,0 do 1,25 kg/ha) ma działanie wgłębne (fenami-don) i kontaktowe (mankozeb). Działanie wgłębne polega na ochronie w miejscu na-niesienia środka oraz w kilku warstwach ko-mórek w głąb rośliny, bez dalszego prze-mieszczania się. Także zastosowanie tego środka do zwalczania alternariozy można potraktować jednocześnie jak zabieg profi-laktyczny w zwalczaniu zarazy ziemniaka. Zastosowanie zaprawy Prestige 290 FS, insektycydu Calypso 480 S.C. oraz fungicy-dów Tattoo C i Pyton 60 WG stanowi ele-ment kompleksowej ochrony, której celem jest niedopuszczenie do strat w oczekiwanej jakości i wielkości plonu.
Bayer CropScience Al. Jerozolimskie 158 02-326 Warszawa www.bayercropscience.pl tel. 022/572 36 12 fax 022/572 36 03
