Istota i przedmiot ujawniania informacji przez spółki giełdowe

Pełen tekst

(1)591. Mariusz Andrzejewski Katedra Rachunkowo.1 Flftan..we.. •. Istota i przez. ••. Ulawnlanla ., . .. 1. Wprowadzenie Ujawnianie informacji przez spólki gieldowejest procesem. który w sposób znaczący odróżnia te spólki od innych podmiotów gospodarczych nie notowanych na gieldzie, Zadania z tym związane określone zostaly przez przepisy prawne dotyczące rynku kapitalowego. a o ich przestrzeganie dbają glówne instytucje publicznego rynku papierów wartościowych: Komisja Papierów Wartościowych i Gield (KPWiG) oraz Rada i Zarząd Gieldy Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW), Instytucje te maj,! zasadnicze znaczenie dla kierunku rozwoju rynku kapitałowego w Polsce, Ujawniane informacje przez spólki giełdowe można podzielić na te. których źródłem jest rachunkowość tych podmiotów gospodarczych i na pozostałe , Dane zawarte w raportach finansowych. które są powszechnie dostępne dła inwestorów gieldowych. są przedmiotem dalszych analiz finansowych i stanowią zasadniczy czynnik w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych przez akcjonariuszy, Polski rynek kapitałowy jest jeszcze słabo rozwinięty. kapitalizacja giełdy nieznacznie przekracza 20% PKB. a ilość ulokowanych w akcje wolnych środ ków pieniężnych przez indywidualnych inwestorów jest. w porównaniu z krajami rozwiniętymi. znikoma, Informacja jaką mogą pozyskać potencjalni inwestorzy O spólkach gieldowych powinna mieć cechy. które sprawią. że zainteresowanie naszymi papierami wartościowymi wzrośnie i wiara w możli wość zysku z tego typu inwestycji będzie większa niż obawa przed bessą,. 2. latota proceau uJawniania InformacJI Ujawnianie informacji przez spólki giełdowe istotnie odróżnia je od innych podmiotów gospodarczych nie notowanych na gieldzie. Proces ten w poszczególnych krajach jest regulowany przez przepisy prawne dotyczące rynku kapita-.

(2) Marius: łowego,. a nad prawidłowym jego prlebiegiem czuwają główne instytucje rynku papierów wartościowych . Dążąc do określenia istoty przedmiotu i zakresu ujawniania informacji, należy rozważania te rozpocząć od próby zdefiniowania poję cia "informacji". Slowl1ik języka polskiego określa informację jako "czynnik, dzięki któremu ludzie lub urządzenia mogą sprawnie i celowo działać"'. Informacje o pracowywane i publikowa ne przez s półki no towane na gieł dach papierów wartośc iowych są podstawą do podejmowania trafnych decyzji przez inwestorów giełdowych. Schemat blokow y wpływu ujawniania informacji przez spółki giełdowe na proces decyzyjny przedstawia ry s. I . Na podstawie analizy przytoczonej wcześniej defini cji informacji oraz ry s. I można stwierdzić, że istotą ujawniania informacji przez spółki giełdowe jest wywoły wanie .. akcji'" u potencjalnych inwestorów, której .. reakcją" byłoby osiągnię cie przez nich zamierzonego celu , czyli uzyskanie zysków z tytułu posiadania danych papierów wartościowych łub uniknięc ie ewentualnych strat. Informacja jest niezwykle istotnym czynnikiem dla prawidłowego funkcjonowania rynku kapitałowego. Prezydent J.F. Kennedy powiedział , że ..jed y ną rzec zą, która kosztuje drożej niż informacja, jest ludzka ignorancja"] Określe nie to jest niezwykle trafne w stosunku do zdarzeń, jakie mają miejsce na gieł dach papierów wartośc i o wych. Wynika z niego również fakt, że w obecnym ś wi ec ie informacj a, nie tylko w sensie gospodarczym, stanowi cenne dobro, za które niejednokrotnie płacimy znaczne sumy pieniężne. Jednak należy zadać sobie pytanie, kto ponosi koszty tworzenia i publikowania informacji o spół kach giełdowych i czy ktoś za nie płac i . U podstaw zasad działania każdego rynku kapitałowego jest powszechny, równy i bezpłatny d ostęp do informacji ujawnianych przez spółki publiczne. Powszechny dostęp do informacji jest spełniony przez łatwo ść uzyskiwania danych dotyczących rynku kapitałowego , które są publikowane w środkach masowego przekazu. Obecnie w polskiej , jak ró wnież zagranicznej prasie dzienniki podają na swoich łamach informacje dotyczące aktualnej sytuacji na rynku kapitałowym, często poświęcając tym zagadnieniom wyodrębnione szpalt y'. Giełdy papierów wartośc iowych informują na bieżąco o sytuacji na parkiec ie poprzez biuletyny publikowane po zakończeniu sesji, serwisy elektroniczne oraz poprzez informacje zamieszczane na stronach telegazety'. Powszechny dostęp l Słownik. jfzyka polJkiego. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993. za: Z. Nowakowski. W Sikorski. Informatyka hl'Z lajt'11mit.' . Mikom. Warszawa 1997, s. J 4. 2 W tym wypadku s ł owo. "akcja" jest okrcśleniem. l.aczcrpnięlym. z picrwszc:j zasady dynamiki .. a nic okresIeniem . pod którym kryje się pojęcie papieru wartościowego . J B. MartincI , Y.M . Marti. WywiaJ gospodar(::.)' . PO:'YSkiWlH/;/' i oc:Jmma illJormrlLji , PW E, Warszawa 1999, s. 15. 4 W Polsce funk cje tę spe łnia "Parkiet", czasopismo którego te matyka dotyczy wył.}cznic zagadnień i bici.ący c h wyd arze ń maj11cych miej sce na polskim i międzynarod owyc h rynkach kapi .. lalowych. j W Polsce w paragrafie 194 Regulaminu G i ełdy Papierów Warto ścio wy c h w Warszawie SA czytamy, że jej oficjalnym wydawnictwem jest Cedula Giełdy Warszawskiej. Jednak znikoma popu·.

(3) Istota ; ~~~!'!!..:: ~~'!!!:~0:'/!'.:'!'.!:'!'1~..~____________. __. do internetu pozwala na dokonywanie wlasnych analiz sytuacji na g iełdzie . W tym niezwykłym obszarze, okre ślanym częs to mianem "świata wirtualnego" , można napotkać profesjonalne bezpłatne programy służące dl' przeprowadzania analizy technicznej lub fundamentalnej spółek giełdowych'-. ~. Przyczyna dz ia łania, czyli pozyskanie nowej informacji o spółce lub jej otoczeniu. Dotyc hczasowy zasób informacji o danej s półce i jej otoczen iu. Proces decyzyjny,. Uzyskany efekt. czyli dokonanie. podjętej. bądź. decyzji. zaniechanie transakcji zakupu s prlc-dażya k cji. Analiza retrospektywna danych o s półce i przebiegu not o wań. Rys . I . Wpływ ujawniania informacji przez spólki gieldowe na proces decyzyjny Zród ło: opracowanie wł asne .. Spośród wymienionych trzech cech giełdowe pl'wszechn ość ściśle łączy się. informacji ujawnianych przez spółki z równym dostępem do nich licznych potencjalnych i rzeczywistych inwestorów giełdowych . Równy dostęp jest zapewniony między innymi przez stosowne przepisy w poszczególnych krajach, które regułują obrót papierami wartościowymi. Przepi sy te w szczegółnośc i określają , jakie informacje mają b yć ujawniane, a przede wszystkim, kiedy i w jakiej formie. Chodzi tutaj głównie o zdarzenia, któryc h wystąpienie powinno być zgłoszone przez spółkę g i e łdową w formie rapo rtów bieżących przygotowywanych w każdym przypadku, gdy ma miejsce istotne zdarzenie wpływające na dotychczasową sytuację przedsiębiorstwa . Raporty te zawierają informacje o sytuacjach, które mogą mieć wpływ na podejmowane przez inwestorów decyzje w danym momenc ie . Są to informacje np . o pozytyw nym zakoń czeniu negocjacji w sprawie podpisania znaczącego kontraktu , coraz częściej ostatnio spotykane decyzje władz spółek () planowanych fu zjach , czy np . inforJ urność. tego. żródła. cji przez spółki. informacji nic pozwala na znaczny wzrost. powszechn ości. ujawniania informa-. giełdowe .. (, Przykładem takiego programu jest Giełd a Gold II firmy Abakus , kt óry wS lal bezp łatnie udost~pniony w internecie pod adre sem: www .abakus .com.pJ..

(4) Mariusz Af/drz.ejewski. macje O zmianach we wladzach spólek. Chcąc zapewnić równy dostęp wszystkim potencjalnym inwestorom do tego typu informacji, powinny one być podane do publicznej wiadomości po zakończeniu sesji gieldowej w danym dniu . Równość w dostępie do informacji to przede wszystkim zapewnienie, że pewna grupa osób zainteresowanych tymi informacjami nie będzie ich posiadala wcześniej lub w większym zakresie w stosunku do innych inwestorów. Brak odplatności za informacje o spólkach gieldowych, jaką zapewnia giełda wszystkim uczestnikom obrotu publicznego, jest w pewnym sensie konsekwencjq równego do niej dostępu. Jeżeli informacje o spółkach byłyby dostępne za odpowiednią opłatą, to nie zawsze mielibyśmy do czynienia z równym dostępem do tego typu informacji, gdyż nie wszyscy zainteresowani byliby w stanic ponosić tego typu koszty. Z bezplatnością za pozyskiwane informacje przez strony transakcji giełdowych wi"że się postawione wcześniej pytanie o to, kto ponosi koszty opracowywania pakietu informacji o spółkach gieldowych. Nie tylko osoby zawodowo interesujące się rynkiem kapitałowym wiedzą, że koszty te w pelni ponoszą same spólki gieldowe. Bezplatność w dostępie do danych o spólkach jest dla akcjonariuszy i potencjalnych inwestorów ważnym czynnikiem funkcjonowania rynku kapitalowego . W kontek ście przedstawionej definicji informacji, jej zasadniczych cech w obszarze rynku kapitalowego oraz schematu całego procesu ujawniania informacji przez spólki giełdowe należy stwierdzić, i.e jego istotą jest zapewnienie zainteresowanym stronom powszechnego , równego i bezpłatnego dostępu do informacji, na podstawie których mogą oni podejmować decyzje inwestycyjne, świadomi ryzyka, które się z tym wiqżc .. 3. Przedmiot procesu ulawnlanla Informacll Wiadomości , które można uzyskać z giełdowych źródeł informacji, dotycz<, w znacznej części spraw związanych z aktualną sytuaej'l ekonomiczną danej spółki. Chcqc dokladnie określić termin "informacji o sytuacji ekonomicznej firmy", nale ży podkreślić, że chodzi tu przede wszystkim o dane z zakresu szeroko rozumianej rachunkowości spólek notowanyc h na publicznym rynku papierów warto śc iowych . W mniejszym stopniu są to także dane na temat znacznych pakietów akcji lub innych informacji z zakresu zarządzania i nie. tylko . Studiowanie dzienników publikuj'lcych informacje o giełdzie pozwala zauważyć, że zasadnicza część tych informacji wiąże się z rachunkowością spółek gieldowych. Wielu przedstawicieli nauki podejmowało się definiowania terminu "rachunkowość"'. Okres ostatniego stulecia stanowił znaczny rozwój tej dyscypliny naukowej, która od samego początku swojego istnienia jest Por . m.in . dcfinkjc przytaczane przez: S. Surdykow ska . Had/l/llkowoś{' mird:,J'lIarodowa, Zakamyczt: , Kraków 1999, s, 32-33, a także: M. Gmytrasicwicz. A . Karmańska, l. Olchowicz, RlU: lllmk () II'() .~,i JIII(/IIS()W(l. Difin, Warszawa 1996. s. 17- 20. 7.

(5) Istota i ~::!:~~t:'d'J~ '(1~ ":!: 'Il~i<~II~1i~".!!J~~'.'1!::.:" _ ___ __________ ściśle powiązana. z praktykq gospodarczą'. E. Hurzym określ" rachunkowość jako .. uniwersalny , elastyczny. podmiotowy system informacyjno-kontrolny , zdeterminowany metodą bilansowq. która jest nierozerwalnie z nim związana metodą poznawczą, umożliwiającą tworzenie liczbowego obrazu wartości oraz wynikających stąd rachunków między podmiotami gospodarczymi"". Funkcja informacyjna rachunkowości, na którą zwraca uwagę autorka powyższej definicji jest z punktu widzenia roli rachunkowośc i w procesie ujawniania informacji przez spółki giełdowe jedną z bardziej istotnych 10 Przykładem definicji rachunkow ośc i z podkre ś leniem jej funkcji informacyjnej jest określenie mówiące. że ..rachunkowość jest dzialalnośc ią usługową . Jej funkcją jest dostarczanie informacji kwantytatywnych głównie finansowych o jednostkach gospodarczych . Informacje te slużą podejmowaniu decyzji ekonomicznych, dokonywaniu racj onalnych wyborów pomiędzy alternatywnymi kierunkami dzialania"" . B. Micherda dostrzega fakt. że "p oprawność rachunku ekonomicznego, sprzężonego i opartego na rachunkowości. uwarunkowana jest rzetelnością tej ostatniej. Rzetelność tę rozpatrywać można na rÓŻnych płaszc z y znach. lecz decydujące znaczenie ma ocena jej swoi stego produktu. jakim są tworzone przez nią informacje. Jest ona bowiem, bąd ź może być. aktywnym źródlem wszechstronnych informacji ekonomicznych"". Oprócz rzetelności, omawiając cechy informacji jako czynnik decydujący o przydatności rachunkowo ści, wymienia się również istotność. sprawdzalność oraz wymierno ść". Wymierność i sp rawdzalność informacji. jakie spotkać można na rynku papierów wartościowych. jest pod stalą kontrolą instytucji odpowiadających za prawidlowy przebieg procesu ujawniania informacji przez spólki giełdowe. Narzędzia. za pomocą których mogą one spelniać swoje funkcje nadzorujilce , to m.in. regulacje określające zasady rachunkowości w danym kraju. jak również przepisy określające w sposób szczególowy sposób tworzenia informacji ujawnianych w raportach finanso wych przez spólki gieldowe . Wymierność w rachunkowości zapewnia między innymi jej podstawowa metoda. jaką jest metoda bilansowa. ST. Surdykowska określa tę metodę jak o "źródlo sily systemu rachunkowośc i w zmaganiach z pomiarem, opi sywaniem i interpretowaHistoria procesu powstawania rachunkow() ~c i jako J zi edziny wiedzy opisana zos tała prlcz I. ZięlOw s ką, Pierwsi teoretycy rachunkowo.Set, Zeszyty Naukowe AE w Poznaniu , Poznatl 1999, nr 272, por. m.in .: A. Jaklik , B. Michcrda, l.JJ.m dy raclllmkowoJci. WSiP, Warszawa 1994. s. 9- 10. <) E. Burzym, R(JcJl/mk()wo .~(.1 przedJi ę! biorSlw i il/styrlU.) i, rW E, Warszawa 1980. s, D. ]B Funkcje rachunk o wości zas Iały opisane m.in . przez: S, Skrl.ywan, Teo retyczne polista)',.')' mclumJwwoJci. PWE . Warszaw,l 197 1, a tak i.e: Z. Mcssncr . "iformucyj"" fUlJkcja racll/",k.owo.\:ci - kiau"ki jt'j doskonalenia , referat opublikowany w materiałach konferencji naukowej pl.: R(/chullk () u 'O.~l r jako system i dy.\"cyplim/l1 twkowlI , SGPiS, Warszaw,\ 1981, s. 27 . 11 D. Knywda . RCl(.'J"",koU'oJĆ jiI/(III.\·o wa . r:'undacja Rozwoju Ra c hunkowo śc i w Polsce. Warszawa 1999,S . 14,cyt. za: A. Bclkaoui, ACCOlwtillg Tlle ory, ł-IBJ Pub!., 1985. 12 B. Michcrda. AllalitycZ1JaJimhja m clwllkowo/,ci w okresie pruj.\:ciowym do gospodarki rynkowej , Zeszy ły Naukowe AE w Krakowie. Seria specjalna: Monografie nr 129. Krak()w 1997. s. 41 . t J D. Misinska. Podsta wy flI ch ul/koll'o.\:d . PWN, Warszawa 1994. s. 12 . li.

(6) Mariusz Andrzejewski. niem działalności gospodarczej"l4. Rachunkowość i jej metoda bilan sowa leżą u podstaw jednego ze sposobów wspierania procesu podejmowania decyzji przez akcjonariuszy, jakim jest wykorzystanie warsztatu anali zy fundamentał nej spółek notowanych na giełdzie". Istotn ość ujawnianych przez spółki informacji jest ich niezwykle ważną cechą. Dokładne określenie , jakie informacje mogą mieć wpływ na decyzje inwestorów , a jakie nie , wpływa na to, czy są one ujmowane w ujawnianych pakietach. czy też mogą zostać pominięte. Komisje papierów wartośc iowych i zarządy gield dbają o to, żeby subiektywizm w tej kwestii nie stanął na przeszkodzie zapewnienia równośc i dostępu do informacji dla wszystkich jej potencjalnych odbiorców. W tym celu w większości krajów dla informacji z zakresu rachunkowości zostały przygotowane specjalne wzory raportów finansowych . Warto zw róc ić uwagę na relacje z,\c hodzące pomiędzy systemami rachunkowości w poszczególnych krajach, a zakresem ujawniania informacji przez spó łki giełdowe. Przykład Stanów Zjednoczonych najwyraźniej wskazuje, "i.e to potrzeba ujawniania informacji o spółkach giełdowyc h determinuje zmiany w systemach rachunkowości, a nic odwrotnie. Dobitnym tego dowodem niech będzie fakt , że to właśnie wielki kryzys z lat 1929- 1933 przyni ós ł w USA zasadnicze zmiany w regułacj i rynku kapitałowego . Po tych wydarzeniach powołano do życia K omisję Papierów Wartościowych (SEC - Securily and Exchange Commision), która także obecnie, poprzez prace Rady Standardów Rachunkowości Finansowej (FA SB - Financial Accounting Standards Board). reaguje na potrzeby inwestorów i wprowadza w życie stosowne standardy z zakresu rachunkowości. Podkre ś lając znaczenie rachunkowości w proce sie ujawniania informacji przez spółki giełdowe, można przyt oczyć pogląd Z. Lutego, który uważa, że "rachunkowość stanowi informacyjną tkankę podmiotu gospodarczego, podobnie jak tkanka nerwowa organizmów żywych. To ona pozwala śledzić zmianę materii iłościowej i wartościowej w klasycznym nkładzie : towar - pieniądz towar. Zrozumienie zasad rachunkowości oraz logiki tworzonych zapisów na kontach pozwala ocenić działalność gospodarczą oraz podejmować decyzje o szerokim zakresie czasowym"". Analizując rolę rachunkowości w procesie ujawniania informacji przez spółki giełdowe, trzeba pamiętać o wykształconej na przestrzeni lat strukturze tej dziedziny nauki, którą przedstawia rys. 2. Z punktu widzenia zapotrzebowania rynku kapitałowego na informacje rachunkowościowe najważniejsza jest S. Surdykowska. op. cit ., s. 33. IS Analiza fundamentalna polega na oparciu się na inform"lcjilch płynącyc h ze sprawuzd<ll) finansowych s pół ek giełdowyc h . Analiza techniczna natomiast polega na progno1.ow:miu prą· sztych wy soko śc i kursu akcji d;lIlcj s półki na podstawie dotychczaso wego przebiegu Iych notowań i wyszukiwaniu różnego rodzaju formacji, na podstawie których można przewid z i eć dalszy przebieg tych nOlOwali . 16 Z. Luty, Finanse spółek . Elementy radllmkm.... o.~ci finll1/.\'lHI'l>j, Wydawn ictwo Akademi i Ekonomicznej im Oskara Langego wc Wrocławiu , Wrocław 1997, s. 9. 14.

(7) Istota i ~~~:::":'Y::.~~~:..!..".'!:.".~~'.:.:..: _____ ________ _ _ rachunkowość. finansowa, a szczególnie dwa spośród trzech wyróżnionych w niej elementów: sprawozdawczość finansowa i analiza sprawozdań finansowych . Rachunkowość zarządcza jest ukierunkowana na wewnętrzne potrzeby firmy i z tego powodu ma o wiele mniejsze znaczenie w ujawnianiu informacji przez spółki giełdowe" . Praktycy i teoretycy rachunkowośc i zgodnie określają ją mianem "języka biznesu", który dostarcza informacji umożliwiających ograniczanie ryzyka gospodarczego i inwestycyjnego, w naszym przypadku również ryzyka zwią zanego z inwestycjami w akcje spólek giełdowych" .. ,,. Rachunek. , ,. : Rachunek ko szlów d z iałalno śc i ,:. mająlkowy. ,,: Rachunek wyników działalnośc i ,. RjcllUnkow{) ~ć zarządc i.a. ,. . .. --- -- -... ,. -. --.-. .-~ .-. : . .. . -.. . - .. . , .. -.-.- -- .-- ----_ ... Księgowo ść. ,:. . - --. --. Spniwozdawcwk finan sdwa , , Anali~il sprawozdań fil1ans~ych. • Rys. 2. Slruktura. Rachunkowosć. •. rachunkowości. Żródło: A . Jaklik , B. Mic herda . op . ci/ .. s. 15 .. ,. Zakres ujawnianych informacji przez spólki giełdowe jest szerszy i nie ogranicza się tylko do publikacji raportów finansowych . Oprócz informacji, których źródlem jest rac hunkowo ść , spólki ujawniają także dane oskladzie akcjonariuszy, w szczególności informacje o tzw . znacznych pakietach akcji, wyjaśnienia dotyczące powiązań kapitałowych danej firmy z innymi podmiotami gospodarczymi, a także bieżące informacje na temat zdarzeń, które mogłyby wpłynąć na notowania spółki w danym momencie". Dlatego na Cechy rachunk o wości finansowej i rachunk o wości zarządclcj oraz różni ce między nimi zost ały przedstawione przez ST . Surdyk o w s ką, op . df .• s. 35- 36 . POL m .in.: M. Dobija, Rad"mkowo.k :.ar:.ądCZ.ll . PWN. Warszawa 1995 , s. 27 . a także : W. Gabruscwicl. A . Kumcia - Sowińska, H . Poclschkc . RacllllnKolVo.':({ zar:. ądcw. PWE. Warszawa 2000. s. 30. I!\ S.T . Surdykowska, op. cif .. s. 24. Pur. W.B . Meigs. R.F . Mcigs. Accounrillg fhe Basi.,· for Decishm .~ . McGraw·HiII Book Co ., New York 1987 (rozdz . I - Accollnthlg: Tlle Language of 17. 8US;/If.<;... ) . 19. Źródłem lego Iypu informacji o spó lkach gic.łdowych są przede wszystkim raporty bicżące ..

(8) Mariusz. przedmiot ujawniania informacji przez spółki składają się nie tylko informacje rachunkowościowe, ale także rodzaje informacji wyżej wymienione. Mając to na uwadze, trzeba pamiętać o konieczności rozpatrywania procesu ujawniania informacji przez spółki giełdowe w dwóch zasadniczych fazach: w fazie wprowadzania akcji spółki na giełdę (rynek pierwotny) oraz w okresie notowania tych akcji na giełdzie (rynek wtórny)20. rynek. Segment Ilł raporty bieżqce (dotycz,}ce np. przekroczenia progów określających znaczne pakiety akcji, podpisania znaczqcych umów itp.). Segment II. wtórny. raporty okresowe: roczne, półroczne i kwartalne - składane. (wypełnianie bie7,ących. przez spółki. obowiązków. giełdowe. do KPWiG. informacyjnych). .- .. *" .... -.,----*--------------"-------*_ ... __ ... -... '.'-rynek pierwotny (informacje zawarte w prospekcie emisyjnym). •. • •. Segment I : Segment IV informacje finansowe wynikające: skład akcjonariatu spółki, z treści rozdziału II, VII, IX i X : analiza SWOT, informacje prospektu emisyjnego () władzach spółki itp. L -_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _~--------------+. informacje finansowe (rachunkowościowc ). ,, • • • • •. pozostałe. informacje. Rys. 3. Przedmiot ujawniania informacji w ujęciu horyzontalno-wertykalnym Źródło: opracowanie własne.. Chcąc określić dokładnie, co kryje się pod pojęciem przedmiotu ujawniania informacji przez spółki giełdowe, można go zobrazować w układzie horyzontalno-wertykalnym (rys. 3). Dysproporcja między obszarem obrazującym. ujawniane informacje o charakterze finansowym, a obszarem przeznaczonym dla informacji pozostałych jest odzwierciedleniem udziału rachunkowości w całym procesie ujawniania tych informacji przez spółki giełdowe.. 4.. Zakończenie. Praktycy zajmujący się lokowaniem wolnych środków pieniężnych w akcje spółek notowanych na giełdzie korzystają z narzędzi analizy fundamentalnej lub analizy technicznej. Pierwsza z nich ma ścisły związek z rachunkowością, 20. J. Socha, Rynek - Gie/da -lnwl'stycje, Olympus, Warszawa 1998, s. 13-16..

(9) Istota i gdyż. opiera się na wykorzystaniu informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych spółek giełdowych. Analiza techniczna polega natomiast na prognozowaniu kursów danej spółki w pr7.y s złości. wykorzystuj'lc do tego notowania z przeszłoś ci . Istnieją różne, często diametrałnie różne, opinie na temat możliwości i przydatności tych dwóch wymienionych narzędzi pomocniczych do podejmowania decyzji inwestycyjnych . Niewątpliwie istotą informacji, jaką uzyskujemy z anałizy powszechnie publikowanych sprawozdań finansowych, jest moi.liwość ich wykorzystania przy podejmowaniu decyzji co do zakupu łub sprzedal.y danych papierów wartościowych. Należy jednak pamiętać, że te powszechnie dostępne, bezpłatne informacje mogą być przydatne pod warunkiem ich dobrego rozumienia, u podstaw czego łeży znajomość głównych zasad i metod stosowanych we współczesnej rachunkowości.. Literatura Burzym E., Rachllnkowo.\:(~ prz. eJsięhior ,\'t)\l i illslytm)i, PWE, Warszawa 1980, Gabruse wicl W" Kamela-Sowiliska A" Poctschkc H" Rachlmkowo.\:d zarządcza . Warszawa 2000.. Gmytrasicwicz M". Karmańska. A" Olchowicz 1.,. Rac!llłflk o wo,\:(' filum.\'oH.'{/,. Difin, WM-. s/.uwa 1996.. Jaklik A" Michcrda B" 'hl.mdy rachunkowości , WSiP. W"rszaw;'1 1994. Krzywda D., Raclllmkowo ,( ć j/IlWI.WW(l, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce , Warszaw,1 1999, Martinel B., Mani Y.M., Wywiad gospOlJarczy, Poz}'Jkiwonie i ochronll informacji , PWE, Warszawa 1999. Messner Z h!/órmacyjna fUllktja raclllmkou'o,~ c i - kiuullki jej doskonalenia, referat opublikowany w materiałach konferencji naukowej pL Rachullkowo,\!« jako sysTem i dyscyplina 'lalIkowa • SGPiS , Warszawa 1981 . Micherda B .• AnalilycZIIajimk cja rachunkmvo.ró w okr eJit~ prZ('j::.~cio lVym do gospodarki rynkowej. Zeszyty Naukowe AE w Krakowie , Seria specjalna: Monografie nr 129, Kra,t. ków 1997.. I. Nowakowski Z., Sikorski W., 'njormll1yka bl'Z. tajc",,,h.· , Mikom , Warszawa 1997 Skrzywan S., Teoretyczne podstawy radwnkowo,ki, PWE , Warszawa 1971. Socha J " Rynek - Gie/da - Jnwestytje, Olympus , Warszawa 1998, Surdykowska S.T ., RlIcht",kmvD.\~ć mi"dzy"arodowa , ZaKamycze , Kraków 1999. Ziętowska 1., Pierwsi Il'ofl't,'t'C)' radwllko\Vo.\:ó, Z~szyty N:lukowc AE w Poznaniu, Poznali 1999,nr272.. The Release ol Inlormatłon by Companles Llsted on the Stock Exchange In a market economy inrormation is of primc importance, and lt often has a profound influence on the way cClmomic cntitics function, Companles whose shares arc traded have strictly defined obligalions wilh rcgard lo informalion . Complying with Ihem is oftcn difficult and expcnsivc , One may supposc , Ihough , Ihat Ihe fact or being a lisie d company in.

(10) Mariusz Andrzejewski itselfbrings certain non-quantifiable benefits. Therefore, preparing and publishing financial statemcnts in compliance with stock market regulations remains. despite the regulatory complexities, cost-effcctive. But more and more often on the Polish capital market we see investors deciding to withdraw the shares of a com pan y from trade. This is not good for the Polish economy. The quality of informatioo should be high enough to encourage potential investors to buy shares. The information that listed companies relcase is free and uoiversally available. This paper states that a substantial amount of the information released by listed companies originates in their accounting systems, whcre the financial statements that go on to be published are prepared..

(11)