Wiesław Skrobot
Gierłoż, gm. Ostróda, woj.
olsztyńskie, st. 19
Informator Archeologiczny : badania 22, 94
94
W CZESNE ŚREDNIOWIECZEludzkiej n a różn y ch p o zio m ach ch ro n o lo g iczn y ch o p ierały się n a m ało d la g n o s ta y c z n y m te c h n ic z n ie 1 sty listy c z n ie zbiorze c e ram iczn y m [In w en tarz k rz e m ie n n y tak że b a rd z o fra g m e n ta ry czny). T a k w ięc o b ra z I z aso b y m a te ria łó w ru c h o m y c h o sa d n ic tw a w p oszczególnych o k re s a c h J e s t b a rd z o zd efo rm o w an y przez In te n sy w n ą e k sp lo a ta c ję s ta n o w is k a , szczególnie przez l u d
n o ść k u ltu r y oksyw skiej, w lelb arsk le j 1 w k o ń c u przez o b ie k ty zw iązan e z c m e n ta rz y s k ie m . Z a te m u z y s k a n e d a n e m ajq zaledw ie w arto ść Iden ty fik acy jn ą, u n iem o żliw iając re k o n s tru k c ję d y n a m ik i o sa d n ic tw a n a z b a d a n y m w ykopallskow o fragm encie s ta n o w is k a .
M a te ria ły z b a d a ń przechow yw ane s ą w M agazynie I n s ty tu tu P ra h isto rii UAM w P o z n a n iu . B a d a n ta b ę d ą k o n ty n u o w a n e .
I D rążgów K olonia, gm. Ułęż, woj. lu b elsk ie, s t. 1 - p a trz o k re s wj>ływów rzy m sk ich .
I
F r a n c ls s k o w o D o ln e , g m . Iła w a , w o j. o l s z ty ń s k i e , mt. a i 3B a d a n ta prow adził m gr W iesław S k ro bot. F in a n s o w a ło BBIDZ w O lszty nie. Pierw szy sezo n b a d a ń . O s a d a w cz e sn o śre d n io w ie c z n a .
O s a d ę o d k ry to w tra k c ie b a d a ń ΛΖΡ w 1086 r. M ateriał zab y tk o w y z p o w ierzch n i obejm ow ał - ob o k w czesnego śred n io w iecza - rów nież In n e o k resy chro n o lo g iczn e, szczególnie In ten sy w n ie w y stęp o w ała c e ra m ik a n o w o ży tn a. O bfitość m a te ria łu n a p o w ierzch n i n ie po tw ierd ziła się w tra k c ie b a d a ń w ykopaliskow ych. Po w y k o n a n iu p rzek ro ju przez form ę teren o w ą ow alnego n a s y p u ziem nego, położonego w północnej p a rtii sta n o w is k a stw ierd zo n o , że J e s t to rodzaj "o s ta ń c a " pow stałego w w yniku w y b ieran ia p la s k u w n ajb liższy m o to c z e n iu form y. P otw ier d ziły lo w yk o p y m iędzy D rw ęcą a n a sy p e m 1 gw ałtow nie u ry w a ją c e się ciąg i w a rstw y k u ltu r o w ej, k tó r a w y stą p iła w n asy p ie.
Liczne w ykopy, z a w ierające Jed y n ie lu in o ro z rz u c o n e frag m en ty c e ra m ik i o ró żn ej c h ro n o logii 1 d u ż e Ilości żużli żela zn y ch , pozw alały w y s u n ą ć w n io sek , że re lik ty o sa d n ic z e zo sta ły zn isz c z o n e w o k re s ie n ow ożytnym (XVI - XVII w .l, z k tó ry m n a le ż y w iązać p a le n is k a o d k ry te nn p ó łn o c n y zach ó d od n a s y p u .
P ra w d o p o d o b n ie m niej zn iszczo n a J e s t w a rstw a w la s k u na p o łu d n iu od "o s ta ń c a ", ale g ę s te poszycie 2 5 -le ln le g o m io d n ik a n ic pozw alało n a zało żen ie w ykopów .
N ie p rz e w id u je a ie k o n ty n u a c j i b a d a ń .
I
G ąsk i. gm. G niew kow o, woj, bydgoskie, s t, 18 - p a trz o k re s w pływ ów rzy m sk ich . B iu ro B a d a ń I D o k u m e n ta c ji Z a b y t ków w O lszty n ieB a d a n ia prow adził m gr W iesław S k ro bot. F in an so w ało BBIDZ w O lszty nie. Pierw szy se z o n b a d a ń . O s a d a w cze sn o śre d n io w ie c z n a
O s a d a w chodzi w sk ła d k o m p le k su osadniczego o sz e ro k im p rz e k ro ju c h ro n o lo g ic z n y m (od ep o k i k a m ie n ia do w czesnego średniow iecza). K om pleks położony j e s t n a p iaszczy ste) w yspie d n a p ra d o lln y D rw ęcy (i>ow. ok. 70 ha).
R o zp o zn an o p ó łn o cn y k ra n ie c o sa d y o d s ła n ia ją c relik ty u ż y tk o w a n ia tego te r e n u p rz y n a j m niej w d w óch o k re s a c h ch ro n o lo g iczn y ch : po d w a rstw ą k u ltu ro w ą z w iązan ą ze w czesn y m śre d n io w ie c z e m stw ie rd z o n o p o zo stało ści o sa d n ic tw a sta rsz e g o ; n a g ra n ic y to rfu I p la s k u w y stąp iły m ało c h a ra k te ry s ty c z n e frag m en ty c e ra m ik i niezw ykle sła b o w ypalonej, a tak że k o śc i zw ierzęce. W w a rstw ie to rfu o d sło n ięto p ry m ity w n ą fasz y n a d ę o m iąższo ści 4 0 cm , k tó ra n o siła ś la d y d z ia ła ln o śc i ognia. O k reślen ie c h ro n o lo g iczn e reliktów w torfie n ie je s t n a tym e ta p ie b a d a ń możliw e.
G ra n ic ą p ó łn o c n ą o s a d y w czesn o śred n io w ieczn ej była Unia s ty k u p la s k u z 1огГет. W śród o b iek tó w w yróżniono fra g m e n t przyziem ia n aziem n eg o b u d y n k u zrębow ego, d w u k ro tn ie w y s tą p iła p rz e k ła d k a z d ra n ic na podłożu 15 cm w arstw y k u ltu ro w e j, p o n a d to dw ie Ja m y z d u ż ą Ilością w ęgli d rzew n y ch I sp a le n iz n y . O d k ry to ta k ż e 8 o w aln y ch o b iek tó w o ś r e d n ic a c h 40 - 80 c m 1 p rz e k ro ju n leck o w aiy m . k tó ry c h w y p ełn lsk a s ta n o w iła s p a le n iz n a 1 g ru d k i sto p io n eg o (sp rażo n eg o ) m in e ra łu , być m oże kredy. F u n k c ja ty c h o b iek tó w nic J e s t J a s n a .
M ateria ł c e ra m ic z n y był znikom y, a to ze w zględu n a peryferyjny c h a r a k te r p rz e b a d a n e g o fra g m e n tu o sad y . Pew ne cech y tech n o lo g iczn e J a k też m orfologiczne w sk a z u ją je d n a k , że o s a d a eg zy sto w ała we w czesn y ch fazach w czesnego śred n io w iecza,
K o n ie c z n e *д d a ls z e b a d a n ia . G ie rło ż , g m . O s tr ó d a , w o j. o l s z ty ń s k i e , • t . 19
B iuro B a d a ń I D k u m en tac JI Z abyt- ków w O lszty n ie__________________
