Udział synaps elektrycznych w generowaniu hipokampalnego
rytmu theta in vivo
H enryk Gołębiewski, Barbara Eckersdorf, Jan Konopacki.
K atedra Neurobiologii Uniwersytetu Łódzkiego
Streszczenie
W obecnych dośw iadczeniach badano rolę synaps elektrycznych formacji hipokam pa w generow aniu lokalnie rejestrowanego rytmu theta u swobodnie poruszających się kotów. Dohipokam palne m ikroiniekcje karbenoksolonu oraz chininy (30|ag/l ц1) odw racalnie obniżały am plitudę i moc hipokam palnego rytmu theta w ystępującego spontanicznie, jak i w ywołanego drażnieniem czuciowym czy elektrycznym formacji siatkowatej śródmózgow ia. Hamujący wpływ ujaw nił się w 30 minut po m ikroiniekcji i obserwow any był przez około 9 godzin od podania każdego z zastosow anych środków farm akologicznych. N astępnie oba param etry aktywności rytmicznej stopniow o w racały do wartości kontrolnych. C zęstotliw ość rytmu nie ulegała zm ianom przez cały czas doświadczeń.
Wyniki uzyskane w obecnych badaniach do starczają pierwszych bezpośrednich dow odów wskazujących na istotny udział synaps elektrycznych formacji hipokam pa w m echanizm ach synchronizacji leżących u podstaw generowania rytm u theta w warunkach in vivo.
Słow a kluc zo w e : rytm theta, syn apsy ele ktryczne, in vivo
Wstęp
O scylacyjne zm iany potencjałów błonowych i tow arzyszące im
wyładow ania iglicowe neuronów rejestrow ane zew nątrzkom órkowo jak o rytm iczne potencjały polowe stanow ią wyznacznik pobudliw ości w sieciach neuronalnych OU N [2, 4 |. Szczególne zainteresow anie eksperym entatorów budzi aktywność występująca w paśmie częstotliwości charakterystycznej dla rytmu theta.
Ogólnie przyjęto, że aktywność theta zw iązana je st z fo rm acją hipokam pa (HPC), poniew aż w tej strukturze jest ona najlepiej w yrażoną aktyw nością elektroencefalograficzną [2, 3, 5, 15, 20]. M echanizm generow ania rytmu jest
wielopoziom owy, a w jeg o powstawanie zaangażowane są liczne struktury pnia mózgu, tylnego podwzgórza i przegrody. Model generow ania rytmu theta zakłada, że jąd ra pnia mózgu: jąd ra przednie mostu oraz jąd ra konarowo- m ostowe nakrywki w ysyłają ciągły strum ień impulsacji do neuronów przyśrodkowej części przegrody poprzez stację pośrednią, ja k ą je st obszar tylnego podwzgórza [2, 4, 5, 9, 21]. Z obszaru przyśrodkowej przegrody im pulsacja dociera do neuronów HPC, w ywołując rytm iczne oscylacje potencjałów błonowych w neuronach tej struktury. W ahania potencjałów błonowych komórek HPC, ulegając przestrzennem u zsum owaniu, dają w efekcie połowy rytm theta [2, 4, 5].
Istotą synchronizacji jest to, aby grupa neuronów generow ała potencjały z tą sam ą częstotliw ością i by były one fazowo zgodne [26]. N iezbędne je st do tego kom unikow anie się neuronów zachodzące za pośrednictwem przekaźnictw a synaptycznego. O statnie badania sugerują zaangażow anie synaps elektrycznych (połączeń szczelinow ych, gap junction, GJ) w aktywność oscylacyjną sieci neuronalnych [6, 27, 28, 29]. Strukturę synaps elektrycznych opisał w latach 60. ubiegłego wieku Robertson [22], określając je jako kanały o heksagonalnej strukturze. Biochem iczną identyfikację białek tworzących kanał przeprowadzili Kum ar i G ilula w 1986 roku [18].
Połączenia szczelinow e um ożliwiają, zgodny z gradientem potencjału, przepływ prądu jon ow ego pomiędzy komórkami [19]. Stąd neurony połączone synapsami elektrycznym i działają z precyzją pojedynczego neuronu [1].
Identyfikacji synaps elektrycznych dokonywano stosując technikę
w prow adzania do w nętrza neuronu barwnika i obserw ow anie jeg o
rozprzestrzeniania się na inne, sąsiednie komórki. Zastosow anie tej metody w badaniach na szczurach (in vivo) pozwoliło dokonać wizualizacji neuronów formacji hipokam pa, wcześniej zdiagnozowanych jako kom órki, których aktywność zw iązana była z połowo rejestrowanym rytm em theta [16]. Te inform acje sugerowały, że GJ pom iędzy komórkami HPC stanow ią istotny elem ent strukturalny, zapew niający określony stopień synchronizacji sieci neuronalnej, niezbędny do pow stania rytmicznej aktywności w olnofalow ej theta.
Badania prowadzone techniką in vitro wykazały, że połączenia szczelinowe biorą udział w generowaniu aktywności epileptycznej [12, 24, 28]. Związane są one także z pow stawaniem rytmu gam ma i oscylacjam i o wysokiej częstotliw ości (15 0 -2 00 Hz) [27, 29].
Nasze w cześniejsze badania prowadzone na skrawkach HPC (in vitro) poświęcone były udziałowi synaps elektrycznych w genezie hipokam palnego rytmu theta. W ykazaliśmy, że blokery synaps elektrycznych - karbenoksolon i chinina dodane do sztucznego płynu m ózgow o-rdzeniowego opłukującego
cholinergicznego (karbachol) pobudzenia preparatu. Obserw ow any efekt był nieodw racalny [17]. Stosując dootrzewnowe iniekcje obu blokerów połączeń szczelinowych u kotów (in vivo) również obserwow aliśm y blokowanie
hipokam palnej aktywności rytmicznej. Jednak w tym układzie
eksperym entalnym efekt blokowania rytmu był przejściow y - aktyw ność theta pojaw iała się po kilku godzinach od podania każdego z użytych środków farm akologicznych [10].
W obecnej pracy badaliśm y udział synaps elektrycznych w powstawaniu
hipokam palnego rytmu theta rejestrow anego u kota w warunkach
spontanicznych i rytmu wywołanego stym ulacją czuciow ą i elektryczną. Aby wykluczyć obw odowe, niespecyficzne efekty działania blokerów synaps
elektrycznych, zarówno karbenoksolon, jak i chininę podawaliśm y
dohipokam palnie.
Materiały i metody
Każdem u z sześciu kotów zaim plantowano (w narkozie barbituranowej,
Hexobarbital, 90 mg/kg) jednostronnie: kaniulę w odzącą do obszaru
grzbietow ego hipokam pa, dw ubiegonow ą elektrodę rejestrującą do warstwy drobinowej НРС, a także dw ubiegunow ą elektrodę drażniącą do obszaru formacji siatkow atej śródm ózgow ia (Ryc. 1). Im plantacji dokonywano w oparciu o w spółrzędne stereotaktyczne z atlasu Jaspera i Ajm one-M arsan 113] Szczegóły operacji oraz warunki prowadzenia dośw iadczeń opisano wcześniej [ Щ
Kota um ieszczano w kam erze doświadczalnej i dokonyw ano 120
sekundowego zapisu kontrolnego hipokam palnego EEG w warunkach
spontanicznych, podczas drażnienia czuciow ego (gw izdanie, klaskanie m achanie ręką) oraz w trakcie elektrycznego drażnienia MRF (100Hz, 0.2 ms, 0.2-0.5 mA;
10 s). Dokonywaliśm y mikroiniekcji karbenoksolonu oraz chininy, w dawce 30|ug i objętości 1ц1. N astępnie w kolejnych okresach poiniekcyjnych (15, 30, 60 min. oraz 2, 4, 6, 8, 10 i 12 godzin) rejestrowaliśm y aktywność elektroencefalograficzn ą HPC pojaw iającą się spontanicznie oraz aktywność w yw ołaną drażnieniem czuciowym i elektrycznym . H ipokam palną aktywność EEG analizow ano off-line stosując program kom puterow y Spike-2 (Cam bridge Electronic Désigné, UK). Sześćdziesiąt dw usekundowych próbek aktywności EEG rejestrow anej w warunkach spontanicznych i po drażnieniu czuciowym (zarówno w kontroli, jak i w kolejnych okresach poiniekcynych), poddawano analizie szybkiej transform anty Fouriera (FFT). Oznaczano w ten sposób dom inującą częstotliw ość i moc dominującej częstotliwości w paśm ie theta
E le k tro d » d ra ih iiq c n
K a n iiilii w od/.;)c:i Elektrod* rcjcUrujЦсм
■I., i t 'i 4 V Ч V
Ryc. 1. Schem a t prze dsta w ia jąc y lokalizacje elektro dy rejes trujące j i drażn iące j oraz um ie jscow ienie kaniuli za im pla ntow ane j chronic znie w m ózg u kola (J as pe r i A jm on e-M arsa n,
1954).
(3-7 Hz). W przypadku aktywności wywołanej drażnieniem elektrycznym MRF
analizowano 5 dwusekundow ych próbek zapisu aktywności
elektroencefalograficznej HPC. Amplituda rytmu theta określana była
bezpośrednio z zapisu analogowego EEG. Średnie wartości trzech mierzonych param etrów aktywności rytmicznej: częstotliw ości, am plitudy oraz mocy, wyznaczone w w arunkach kontrolnych i po iniekcji każdego z zastosow anych
blokerów synaps elektrycznych, poddaw ano jednoczynnikow ej analizie
wariancji (Kruskal-W allis) a następnie testowi M anna-W hitneya.
Wyniki
Aktywność połowa rejestrow ana z HPC swobodnie poruszającego się kota zarów no w w arunkach spontanicznych, jak i wywołana drażnieniem czuciowym
składała się z fragm entów aktywności nieregularnej poprzedzielanych
regularnym rytmem theta. Drażnienie czuciowe, a jeszcze bardziej elektryczne drażnienie M RF zwiększało prawdopodobieństwo pojawienia się rytmu theta w zapisie EEG.
Dohipokam palne m ikroiniekcje zarówno karbenoksolonu, ja k i chininy nie zm ieniały ogólnego zachowania zwierząt Powodowały one natom iast statystycznie istotne obniżenie am plitudy i mocy rytmu theta rejestrowanego z HPC kota (w porów naniu z param etram i kontrolnym i). Efekt ten w idoczny był
w 30 minut po iniekcji. Obniżenie amplitudy i mocy rytmu utrzym ywało się przez około 9 godzin po iniekcji, a następnie oba param etry aktywności rytmicznej stopniowo powracały do wartości kontrolnych (osiągając je w 12 godzin po m ikroiniekcji obu blokerów GJ). Odm iennie niż opisane parametry, częstotliw ość rytmu theta pozostawała na statystycznie niezm ienionym (kontrolnym ) poziom ie przez cały czas doświadczeń. O pisane zmiany dotyczyły zarówno rytmu theta w ystępującego spontanicznie, ja k i rytmu wywołanego stym ulacją czuciow ą czy też drażnieniem elektrycznym MRF (Ryc. 2-5).
i -1 SJ I OM 1« h 1S h S
i
R yc. 2. Ś redn ie w a rtości (± S E ) m ierzonych param etrów rytm u theta: [czę stotliw o ści (Hz); am plitudy (pV ); m ocy (ц У 2)] spon tan iczn ego A, w yw oła nego sen sorycznym o, oraz elektry cznym drażn ieniem □ M R F rejestrow ane go w kontroli (K ) oraz w kolejn ych sekw encjach czasow y ch po do hipo kam p alne j m ikroiniekcji karbenoksolo nu.
S ' 1
ш
3J
Frequoncy [Hi] 1 rhrUrf^ T . . , 10 12 14 16 1« 20 Frequency |Кг| ÇT loooo i шю 4000 2000I
Ç- 10000 3 I *°°° Frequency (Hz) 3 I *000 «ООО 40001 2000-j 2 4 6 6 10 12 14 16 18 20 Frequency (Hz] 0 ■ ^ - r S - r r - T (H 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 Frequency (Hz) Ç" loooo Ç* 10000 ę - 10000 j 8000 £ МОП 4000 j Ą f M j 1 woo ЫЮ0 4000 j 8000 “ 2000 b j ł t t , -г-l , 1 , , 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 2000 0 i 2000Æ
10 12 14 16 18 20 Frequency [Hz| . А ь Frequency |Hz| 10 12 14 16 18 20 Frequency |Hz| Frequency (Hz] «£■ 10000 3 I «000 ]jx ■11. « 10 l î H 16 IS 20 Frequency (Hzj Ç IR yc . 3. W pływ d oh ip okam p alne j m ikroiniekcji ka rben oks olon u n a hipok am p aln y rytm theta. A - s pon tan iczn y; В - w yw o łany dra żnienie m sensory czn ym ; С - w yw o ła ny drażnieniem ele ktrycznym M R F. H istogram y p rz ed staw ia ją FFT z 2-sek. o dc ink ó w zapisu k o ntro lne g o EEG o raz w ybra nych sek w en cji czaso w ych po iniekcji k arb eno kso lonu . W prawej części każdego histog ram u u m ie szc zo no 2 sek und ow e fragm enty an alog ow eg o zapisu aktyw n ości EEG hipok am p a.
Jednostronne m ikroiniekcje 1.0 д1 soli fizjologicznej (rozpuszczalnik obu blokerów synaps elektrycznych), do formacji hipokam pa nie wpływały ani na rejestrow aną lokalnie aktyw ność EEG, ani na zachow anie kotów (dane nie zamieszczone).
л---1---1---1---1 i i i i г
Ctrt 16 min 30 min 1 h 2 h 4 h e h 8 h 10 h 12 h
R y c. 4 . Śre dnie w a rto ści (± S E ) m ierzon ych pa ram etrów rytm u theta: [czę stotliw ośc i (Hz); am p litud y (pV ); m ocy (|iV 2)] spo nta niczn eg o Д, w yw oła nego sens oryc znym o, oraz ele ktryczn ym drażn ieniem □ M R F reje strow an ego w kontro li (K ) oraz w ko lejn ych sekw encja ch czasow y ch po do h ipo kam pa lne j m ikroiniekcji chininy.
г I* j i Jtu 10 12 14 16 IB 20 Frequency [Hz] „li l;ll)n ,ir, T 8 10 12 14 16 10 20 Frequency |Hz| Ç 100(10 I »«* 4000-2000 - Ap4Qut—.-- i-10 12 14 16 i-10 20 Frequency |Hz| о idooo hjLb= 10 12 14 16 18 20 Frequency [Hz] 57 КИЛ 8 кого UŁrfTfn^ 10 12 14 16 18 20 Frequency |Hz| * 7 10000 8 8000 1 1 i 1 1 ę *
10000-W Ü
j
2 * в 8 Ю 12 14 16 18 20 ° M i -, T , , i , , 0. 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20Frequency |Hz| Frequency |Hz) 6 8 10 12 14 16 18 20 Frequency |Hz]
6 8 10 12 14 16 18 ?0 Frequency [Hz]
К у с. 5. W pływ d oh ipo kam pa lne j m ikroiniekcji ch inin y na hipo ka m pa lny rytm theta. A - s pon tan iczn y; В - w yw ołan y d rażnieniem se nsorycznym ; С - w yw oła ny drażnieniem ele ktryczny m M R F. H istogra m y prze ds ta w iają F FT z 2-sek. odc inkó w z ap isu ko ntro lne go E EG ora z w ybranych se kw enc ji czas ow yc h po iniekcji chininy. W prawej części ka żdeg o histog ram u u m ie szczo no 2 sek u nd ow e fragm enty a nalog ow e go zapisu ak tyw ności E E G hipokam pa.
Dyskusja
Udział przew odnictw a elektrycznego w powstawaniu rytmu theta nie podlegał dotychczas systematycznem u badaniu, choć od kilku lat przybywa inform acji św iadczących o istotnej roli połączeń szczelinow ych w genezie synchronicznej aktyw ności oscylacyjnej o różnym zakresie częstotliwości [8, 12, 27, 28, 29]. W yjaśnieniu roli synaps elektrycznych w pow stawaniu rytmu
theta w preparatach skrawków formacji hipokam pa pośw ięcone były
eksperym enty prowadzone w naszym laboratorium [17]. Stosując dwa blokery połączeń szczelinow ych, karbenoksolon oraz chininę wykazaliśm y, że synapsy elektryczne zlokalizow ane w obszarze komórek piram idow ych CA3 hipokampa biorą udział w powstawaniu rytmu theta wywołanego stałym , tonicznym pobudzeniem cholinergicznym . Wywołany rytm i skorelow ana z nim aktywność kom órkowa były nieodw racalnie znoszone przez oba blokery GJ.
W arte podkreślenia je st to, że do niedawna nie dysponowaliśm y danymi wskazującymi na rolę GJ w generowaniu aktywności rytm icznej prowadzonym i na modelu in vivo - anestetyzowanych, czy swobodnie poruszających się zwierzętach. Praw dopodobnie wynikało to z faktu, że podaw anie blokerów połączeń synaptycznych in vivo wywołuje obwodowe efekty niespecyficzne, z letalnym i włącznie [7, 23]. Obecnie dysponujem y ju ż inform acjam i o wpływie obwodow ych iniekcji blokerów GJ na rytm theta u kota. W naszych .w cześniejszych badaniach stw ierdziliśm y bowiem , że dootrzew now e iniekcje zarów no korbenoksolonu, ja k i chininy całkow icie znoszą aktywność synchroniczną rejestro w an ą z HPC. Efekt ten jest w pełni odw racalny, rytm theta pojawia się ponownie w zapisie EEG po kilkunastu godzinach od obwodowej iniekcji obu środków farm akologicznych [10]. Zanikanie rytmu theta po perfuzji skrawków hipokam palnych roztw orami karbenoksolonu i chininy obserw ow aliśm y ju ż w badaniach in vitro [17]. Jednakże w tym przypadku efekt blokow ania był nieodwracalny, co praw dopodobnie wynikało z niem ożliwości utrzym ania skrawków w dobrej kondycji przez długi czas, niezbędny do skutecznego „w ypłukania” blokerów synaps elektrycznych. O tym, że czas ma w tym przypadku istotne znaczenie przekonują nas wyniki doświadczeń, w których stosowaliśm y procedurę łączon ą in vivo/in vitro. W tych eksperym entach badaliśm y aktyw ność EEG preparatów skrawków HPC pobranych od szczurów poddanych obwodowej prem edykacji roztworam i blokerów synaps elektrycznych. Wykazaliśm y, że karbenoksolon i chinina przejściowo znosiły rejestrowany z hipokam pa rytm theta (in vitro). Efekt ten zależał od czasu, jaki upływał pom iędzy dootrzew now ą iniekcją blokerów GJ a pobraniem skrawków do badań in vitro (patrz Kowalczyk i wsp. w obecnym tomie). Odw racalność efektów blokowania rytmu theta wskazuje, że nie
w ynikają one z uszkodzenia tkanki nerwowej przez stosowane blokery, ale przypuszczalnie spow odow ane są wpływem tych środków farmakologicznych na neuronalne m echanizm y synchronizacji.
W yniki obecnych doświadczeń in vivo, w których dokonywaliśm y
dohipokam palnch iniekcji karbenoksolonu i chininy potw ierdzają to
przypuszczenie. W ykazaliśm y, że dohipokam palne iniekcje blokerów synaps elektrycznych redukowały w około 50% am plitudę i moc rytmu theta. Obwodowe podanie obu środków farm akologicznych natom iast, całkowicie blokowało aktyw ność rytm iczną na wiele godzin. Różnice w działaniu karbenoksolonu i chniny w ynikają więc ze sposobu podaw ania blokerów GJ. Podane dootrzew nowo, przenikają przez barierę krew-m ózg [14, 28) i blokują synapsy elektryczne nie tylko na obwodzie, ale rów nież te zlokalizow ane na różnych piętrach system u neuronalnego odpow iedzialnego za generowanie hipokam palnego rytmu theta. System ten biegnie przez pień mózgu, tylne podwzgórze, przegrodę do formacji hipokam pa [2, 4, 5]. N atom iast oba środki podane m iejscow o w yw ierają działanie jedy nie w obszarze dyfuzji, stąd efekty tłum ienia rytm u theta są bardziej ograniczone.
W naszych obecnych dośw iadczeniach efekt obniżenia am plitudy i mocy hipokam palnego rytm u theta wystąpił po około 30 minutach od lokalnych
m ikroiniekcji karbaneksolonu i chininy. Podobne odroczenie efektów
obserwowaliśm y w badaniach in vitro [17] i po dootrzewnow ym podaniu obu blokerów [ 10]. O droczenie efektów po podaniu blokerów synaps elektrycznych opisali także Ross i współpracow nicy [24], badając znoszenie aktywności epileptycznej w obszarze CA1 skrawka HPC. Wydaje się, że m echanizm tego efektu wiązać m ożna z długotrwałymi procesam i fosforylacji i agregacji podjednostek białkowych tw orzących koneksony [25].
Podsum ow ując, wyniki obecnych dośw iadczeń po raz pierwszy w skazują na uczestnictw o synaps elektrycznych w procesach synchronizacji aktywności neuronalnej leżących u podstaw generowania rytmu theta u swobodnie poruszających się zwierząt.
Piśmiennictwo
1. B enn ett M .V .L . (19 97) G a p jun c tio ns as electrical synapses. J. N e ur oc yto lo gy . 26: 34 9-46 6. 2. B lan d В. H. (2 000 ) T he m edial septum : node o f the as cen din g brains tem hippocam pal
sy nch ron iz in g pathw ays. W: N um an R. (ed). T he behav ioral n e urosc ie nc e o f the septal re gion. Sp rin ge r-V erlag , N ew Y ork, s. 115-145.
3. B land B.H. (1 986 ) T h e ph y sio log y and ph arm aco log y o f hippo cam p al the ta rhythm s. Prog.
4. B land В .H., O ddie S.D. (2 001) T heta band os cilla tion and sy nch ron y in the hippoca m pal form atio n and ass ociated structure s: the case for its role in se ns o rim otor inte gration. Behav.
B rain Res. 127: 119-136.
5. B land B. H ., C olom L.V. (1 993 ) E xtrinsic and in trins ic prope rties un de rlying os cilla tion and sy nc hron y in lim bic cortex. Prog. N eu robiol. 41: 157-208.
6. C arle n P .L., S kinn er F., Z ha ng L., N aus C., K os hnir M., V e las q uez J.L .P . (2 000 ) T h e role o f g ap ju n c tio n s in seizures. B rain Res. Rev. 32: 235-241.
7. C asc io W .E ., Y ang H., M u ller-B o re r B.J., John son T.A . (200 5) Is c hem ia-ind uc ed arrhythm ia: the role o f co nne xins , ga p ju n ctio ns , and attenda nt cha nges in im puls e pro pag ation. J.
E lectroca rdio l. 38: 55-59.
8. D ra guhn A., T ra ub R.D., Sh m ilz D., Jefferys G .R. (1 998) E lectrica l c ou pling un de rlies high- frequ ency osc illa tio ns in the hippo cam pu s in vitro. N ature 394: 189-192.
9. G o łębie w sk i H. (2 0 05 ) Rola przegrody w generow an iu hip ok am pa lne go rytm u th eta u kota. W y daw n ictw o U n iw ersytetu Ł ódzkieg o, s. 7-43.
10. G ołę biew s ki H., E cke rsdo r B., K onopa cki J. (2 005 ) T he effect o f gap ju n c tio n blo ckag e on hip poca m p al th eta activity. A cta N eurobiol. Exp. 65: 325.
11. G o łęb iew sk i H., E cke rsdo r
ß„
K onopacki J. (2 002 ) Septal ch olin erg ic m e diation o f h ippo cam p al th eta in the cat. B rain Res. Bull. 49: 407-412 .12. Jahrom i S.S., W entland K., Piran S., C arlen P.L. (200 2) A n tico nv ulsa nt actio ns o f gap ju nc tion a l bloc ke rs in an in vitro seizure m odel. J. N eu rop hysiol. 88: 1893-1902.
13. Ja sp er H., A jm o ne -M ars an C. A. (195 4) A stereotaxic atlas o f the dien cep h alon o f the cat. N ation al R e se arc h C o unc il o f C anad a, Ottawa.
14. Je llinc k P. H., M o n de r C., M cE w an В. S., Sakai R.R. (199 3) D ifferential in hib itio n o f beta- h yd rox ystero id de hy drog en ase by carb en ox olo ne in rat brain re gion s and periphe ral tissues. J.
Steroid. B iochem . Mol. B iol. 46: 209-213.
15. K onopa cki J. (1 998 ) T h eta -lik e activity in the lim bic co rtex in vitro. N eu rosci. B iobehav.
R e v.22: 311 -323 .
16. K onopack i J., B lan d B .H., Dyck R. (200 3) Intracellula r re cord ing and labe ling o f neu ro ns in m id line struc tu re s o f the rat brain in vivo using sha rp ele ctrod es. J. N eurosc i. M eth. 127: 85- 93.
17. K ono pack i J., K ow alcz yk T ., G ołębiew ski II. (20 04) E lectrical co u p lin g un de rlie s theta os cilla tion s reco rde d in hippo cam pa l form ation slices. B rain Res. 1019: 270 -274 .
18. K um ar N.M ., G ilu la N.B . (19 86) C lon ing and ch ara cterisation o f hum an and rat live r cD N A s e nco d in g fo r a ga p ju n c tio n protein. J. C ell Biol. 103: 767-776.
19. M a cV ica r B .A., D udek F.E . (1 981) E le ctron ic c ou plin g be tw ee n py ra m ida l cells: A direc t dem on s tration in rat h ipp o cam p al slices. Scie nce 213: 782-78 5.
20. M iller R. (1 991 ) W: B raite nberg V., B arlow H. B., B ullock T. H., Flo rey E., G rus se r O. J., Peters A .(ed s.). C ortico -hippo cam pa l interplay an d the rep rese ntation o f c on tex sts in the brain . Spring er-V e rla g, B erlin He idelb erg, s. 35-127.
21. N o w ac ka A., Ju rk ow lan ie c E., T rojn ia r W. (2 002) M ic roinjectio n o f p roc ain e into the p e du n cu lo po ntine tegm e ntal nu cle us sup pres ses hippocam pal th e ta rh ythm in u retha ne- a nes th etize d rats. B ra in Res. B ull., 58: 377-384.
22. R o be rts o n J.D . (19 63 ) T h e occ urrenc e o f the sub unit pattern in the u n it m e m b rane o f club en d in g s in th e M a u thn e r cell syn apses in gold fish bra ins. J. C ell B iol. 19: 201-221
23. R o drigu ez -Sino va s A., G arcia -D o rad o D., R uiz-M ean a M., So ler-S o ler J. (2 004 ) E n hanc ed effec t o f gap ju n c tio n un co up lers on m acrosc opic electrica l pro pe rties o f rep erfuse d m y o c a rd iu m ../. P hysiol. 15;559: 245-257.
24. R oss F.M , G w yn P., Sp answ iek D., D avies S.N. (2 000) C a rbe no xo lo ne de presses sp on tan eou s ep ile ptifo rm activity in the CA1 region o f rat hip pocam p al slices. N e uro scienc e
100: 789-796.
25. Spray D. C., R osental R., Srin ivas M. (2 002) Prosp ects o f ratio nal d eve lopm en t o f ph arm acolo gica l gap ju n ctio n channcl blockers. Curr. Drug Targ. 3: 45 5-46 4.
26. Stc riade M., G lo o r P., L inas R. R., Lopes Da Silv a F. H., M e sulam M. M. (199 0) Basic m echanis m s o f cerebral rhythm ic activities. E le ctroenc ephalog r. Clin. N eu roph ysio l. 61: 982- 993.
27. T rau b R .D., B ib bing A., Fisahn A., L eB eau F.E .N ., W hittin gto n M. Buhl A.E .H. (2000) A m odel o f gam m a frequ ency netw ork oscilla tion s ind uced in the rat CA 3 region by carba chol in vitro. E urop. J. N eurosci. 12: 409 3-410 6.
28. T ra ub R .D ., D raguhn A., W hittington M .A., Baldew eg T., B ibb ing A., Buhl E .H ., Sc h m itz D. (20 02) A xonal ga p ju nc tio n s betw een principal neurons: A novel sourc e o f netw ork os cillatio ns, and pe rhap s epilep toge nesis . Rev. N eurosci. 13: 1-30.
29. T raub R.D., W hitting to n M .A ., Buhl E .H ., LeB eau F.E .N., B ibb ing A., Boyd S., C ro ss H„ B aldew eg T. (2 001 ) A po ss ible role for gap ju n c tio n in ge neratio n o f very fast EE G os cillation s pre cedin g the onse t of, and perhaps initiating, seizure s, E pilepsia 42: 153-170.
A dres do k ore sp on de nc ji: H e n ry k G o łę b iew s ki Katedra N eu rob iolo gii U niw ersytetu Ł ódzkiego
ul. R ew oluc ji I9 0 5 r nr 66 90 -22 2 Ł ódź tel. (48 42) 66 55 673 e-m ail: hgo leb @ biol.u ni.lo dz .pl
