W. Romiński,M. Krawczyk
Nysa, Rynek Garncarski, gm. loco,
woj. opolskie, AZP
93-31/-Informator Archeologiczny : badania 27, 93-94
Inform ator Archeologiczny
N o w e M ia s to n a d W a r tą , s t. 2 M uzeum R egionalne w Jaro cin ie gm . lo c o , w o j. p o z n a ń s k ie
A Z P 5 9 -3 2 /—
B adania prowadzi! doć. d r hab. Ryszard Grygiel przy współudziale m gr m gr Eugeniusza Czarnego i Bogdana Walkiewicza. Finansow ane przez U rząd Gm iny w Nowym Mieście, M uzeum Regionalne w Ja ro cinie i M uzeum Archeologiczne j Etnograficzne w Łodzi. Grodzisko stożkowate.
Stanowisko składa się z grodziska stożkow atego otoczonego w ałem i fosą oraz z pod grodzia od strony wschodniej grodziska. B adania wykopaliskowe poprzedziło wykonanie odwiertów do głębokości 4,5 m. Stwierdzono występow anie do głębokości ok. 2 m gruzu ceglanego. Wykopy założono na szczycie grodziska.
Wykop I o wym iarach 5 x 5 m założono w ćwiartce północno-wschodniej. Do głębokości ok. 0,5-1 m zalegała w arstw a przem ieszanego gruzu. Głębiej stw ierdzono zwalisko piw ni cy murow anej budowli z XVI-XVII w., której wschodnia granica przebiegała ok. 1,5-2 m od w schodniej gran icy w ykopu. Ślady budow li m urow anej zalegały do głębokości ok. 1,9 m. N a tym poziomie we wschodniej części wykopu uchwycono narożnik drew nianej budowli z XV/XVI w. Na poziomie 2,1 m zalegał ju ż jednolity piasek całcowy. Dokonano dwóch odwiertów do łącznej głębokości 4,6 m. N a głębokości 4,5 m stw ierdzono poziom pierw otnej łąki. Oprócz ceram iki w wykopie wystąpiły m.in. liczne fragm. kafli oraz przedm iotów szklanych (kielichów i płytek witrażowych).
W ćwiartce północno-zachodniej założono następny wykop o wymiarach 3 x 2 m . W wyko pie tym do głębokości ok. 2 m zalegały ru in y budowli m urow anej. Poniżej, do głębokości 4,2—4,3 m, w zachodniej części wykopu znąjdow ala się piw nica średniowiecznej wieży obronno-m ieszkalnej. Zaobserwowano ślady belek tw orzących w schodnią ścianę budowli. Oprócz ceram iki wystąpiły tu m ilitaria: belty, hak do nap in an ia kuszy, płytki m etalowe — fragm. pancerza?
Podsumowując, w dwóch wykopach o łącznej pow ierzchni 31 m zarejestrow ano ślady trz e c h budow li: d re w n ia n e j z XIV w., d re w n ia n e j z XV/XVI w. o raz m u ro w an ej z XVI-XVII w. Wszystkie budowle noszą ślady pożaru. O dkryte budowle m ożna powiązać ze źródłam i historycznym i. Wieża XIV-wieczna stanow iła zapewne siedzibę pierwszych właścicieli Nowego M iasta — Doliwów. Budowla m urow ana zw iązana je s t zapewne z rodzi n ą Rozdrażewskich h e rb u Doliwa, właścicieli Nowego M iasta od końca XV do poł. XVII w.
M ateriały i dokum entacja znajdują się w M uzeum Regionalnym w Jarocinie. B adania będą kontynuow ane.
N y s a , R y n e k G a r n c a r s k i M uzeum w Nysie g m . lo c o , w o j. o p o ls k ie
A Z P 9 3 -3 1 /—
Badania prowadzili m gr m gr W Romiński, M, Krawczyk (autor sp ra wozdania). Finansow ane przez inw estora prac budowlanych — Spół dzielnię M ieszkaniową „O św iata” w Nysie. N aw arstw ienia m iasta średni owiec z nego.
Archeologiczne badania ratow nicze miały n a celu przebadanie te re n u przeznaczonego pod zabudowę. W ram ach wykopu budowlanego przebadano obszar o powierzchni 184 m . N aw arstw ienia do głębokości 2 m, n a k tóre składały się głównie hu m u s oraz nowożytne w arstw y gruzowiskowe, usunięto sprzętem m echanicznym . B adaniam i objęto naw arstw ie n ia leżące poniżej tego poziomu, do głębokości ok. 4-4,2 m, tj. do spągu naw arstw ień kulturow ych. W wykopie odkryto ogółem 20 obiektów, w tym 12 kloak. Były to w
większo-Późne średniowiecze
sei obiekty duże, o prostokątnym lub kw adratow ym zarysie i głębokościach dochodzących do 3 m. Ich ściany boczne zbudowano z poziomo ułożonych desek, łączonych na zrąb, w narożach wzmocnionych dodatkowo od w ew nątrz pionowymi palam i. W kloakach znale ziono ok. 200 całych lub nieznacznie uszkodzonych naczyń glinianych. Ponadto odsłonięto 4 wkopane w ziemię studzienki o konstrukcji beczkowej oraz podłogę budynku zbudow aną z masywnych desek dębowych. W naw arstw ieniach kulturow ych oraz w ew nątrz obiektów znaleziono dużą ilość zabytków ceramicznych, wyroby ze skóry, żelaza, cyny, fragm . przed miotów drew nianych i szkła.
W wyniku przeprow adzonej analizy de ndrochron o logicznej próbek drew na dębowego u s ta lo n o , że n a js ta r s z y o b ie k t p o w stał po 1244 r., n a to m ia s t podłoga b u d y n k u w 1266/1267 r. G eneralnie przebadane n aw arstw ien ia m ożna datow ać na XIII oraz XJII/XTV w., a konstrukcje kloak na XV w.
M ateriały i dokum entacja znajdują się w M uzeum w Nysie.
O lk u s z , s t . 2, m u r y m ie js k ie K onserw ator Zabytków Archeologicz-gm . lo c o , w o j. k a to w i c k i e nych w K atow icach
A Z P 9 8 -5 3 /3 8
B adania prowadzili m gr m gr J. P ierzak i D. Rozmus. Finansow ane przez Miejskiego K onserw atora Zabytków w Olkuszu. Pierw szy se zon badań. M ury m iejskie z okresu średniowiecza.
W dniach 14 V-24 VI 1993 r. w Olkuszu, w rejonie ul. Kościuszki, gdzie znajdował się niegdyś K lasztor A ugustianów i wschodni odcinek m urów miejskich, przeprow adzono sondażowe badania wykopaliskowe. Miały one na celu prześledzenie przebiegu m u ru obronnego z XIV w. oraz zlokalizowanie baszty narożnej, znanej z przekazów ikonograficz nych. O dkryto fragm . m uru obronnego o szerokości 210 cm, wykonanego w technice opus em plectum , licowanego miejscowym czerwonym piaskowcem. M ur te n posiada w yraźne analogie do m u ru odkrytego w południowej części m iasta, pochodzącego z czasów Kazim ie rz a Wielkiego (pierwsza w zm ianka z 1366 r.).
O dkryto również poszukiwaną, powiązaną z m urem obronnym pólbasztę o w ym iarach 10 X 5 m. W stępnie datow ać ją możemy na schyłek XIV w. W XV w, półbasztę zam knięto m urem od stro n y m iasta. Wiązać to należy z w prowadzeniem broni palnej. W nętrze baszty pogłębiono. W trak cie eksploracji w nętrza odkryto liczny m ateriał ceram iczny z XV i XVI w. U zyskano też 9 m onet — denarków jagiellońskich. W XVI w. miały miejsce kolejne przebudow y w obrębie w nętrza baszty. W ybudowano kolejny m urek n a osi m uru obwodo wego, w odległości ok. 90 cm od ściany zamykającej budowlę. Stanow ił on bliżej nieokre ślony w ew nętrzny podział baszty.
O dkryte relikty będą wyeksponowane w projektow anym tu rezerw acie archeologicz nym, który obejmie swym zasięgiem również pozostałości przylegającego do m u ru obron nego K lasztoru o. o. Augustianów, rozebranego w XIX w.
M ateriały w raz z dokum entacją przekazane zostały do Działu Archeologii M uzeum Śląskiego w Katowicach.
