Urszula Stankiewicz
Tykocin, st. 39, gm. loco, woj.
białostockie, AZP
36-83/-Informator Archeologiczny : badania 26, 130
130 Ohres nowożytny
T y k o c in , s t. 39 M uzeum Okręgowe w B iałym stoku g m . lo c o , w o j. b i a ł o s t o c k i e
A Z P 3 6 -8 3 /—
Badania prowadziła mgr U rszula Stankiewicz. Finansow ane przez U rząd Gm iny w Tykocinie, Pierw szy sezon badań. S tary Rynek QCV-XX w.)
B adania prowadzono w związku z planow aną rewaloryzacją placu Czarnieckiego ze względu na zniszczenia drzew ostanu parkowego spowodowane huraganem w sierpniu 1992 r. Plac, n a którym po 1945 r. założono park, usytuow any je s t w centralnej części m iasta. Historycznie już od XV w. je st to teren Rynku Starego, przebudowanego przez J a n a K lem ensa Branickiego w pol, XVIII w. Znany z planów K. Nowickiego z ok. 1769 r. ma k sz ta łt wydłużonego trapezu o powierzchni ok, 1 ha, z niem al centralnie usytuow anym pom nikiem S tefana Czarnieckiego.
Celem badań archeologicznych było uchwycenie stratygrafii osadniczej oraz zlokalizo w anie znanego ze źródeł historycznych budynku ratu sza. Rozpoznano 101,10 m 2 powierz chni rynkowej, koncentrując się na zachodniej części placu. Uzyskano przekrój wzdłuż krótszej osi rynku (północ-południe) oraz przebadano cen traln ą część placu. Odsłonięto na gł. 0,85-1,1 m od powierzchni ziemi w arstw y naw ierzchni rynkowej z poł. XVIII w., wyko nanej w czasach Ja n a Klemensa Branickiego. Na gł. 1,1-1,45 m od powierzchni ziemi, poniżej dolnego poziomu nawierzchni, stw ierdzono występowanie w arstw y próchniczej o bardzo dużej zawartości wiórów i odpadów ciesielskich. W w arstw ie odkryto szczątkowo zachowane fragm. konstrukcyjne niewielkiego budynku drew nianego, być może kam ieni cy. N ajstarszy poziom użytkowy tw orzyła w arstw a piaszczysta o niewielkiej zawartości szczątków organicznych, dających b ru n a tn e zabarw ienie. Poziom datow ano jedynie cera m iką naczyniową z XV w. W w arstw ie tej odsłonięto duże fragm . spalonej konstrukcji drew nianej, prawdopodobnie budynku.
W wykopie usytuow anym przy zachodniej kraw ędzi bruku otacząjącego pom nik S tefa na Czernieckiego, na gł. 0,65 m od pow ierzchni ziemi, odsłonięto szczątkowo zachowany fragm . m uru kam iennego z zapraw ą w apienno-piaskow ą i ułam kam i cegły palcówki; zni szczony prawdopodobnie w 2 poł, XVIII w. i XX w.
Uchwycenie pełnej stratygrafii okazało się n a badanym obszarze u tru d n io n e ze wzglę du n a przeprow adzoną w poł. XX w. niwelację terenu. Zniszczono układ naw arstw ień początku XX oraz częściowo XIX w., nie naruszono w arstw XVTII-XV w.
Ruchomy m aterial zabytkowy stanow ią głównie fragm . naczyń glinianych, w stępnie datow anych na XV-XX w,, fragm. kafli, ok. 100 fragm . skóry (głównie obuwia), kilka podków i innych bardzo skorodowanych przedm iotów żelaznych, fragm . fajki, m oneta m iedziana, szydło kościane, fragm. naczyń szklanych (głównie butelek) oraz bardzo duża ilość kości zwierzęcych.
B adania będą kontynuow ane.
W le ń - Z a m e k Wojewódzki K onserw ator Zabytków
g m . lo c o , w o j. j e l e n i o g ó r s k i e w Jeleniej Górze A Z P 8 1 -1 5 /—
Badania prowadzili C. Buśko, K. Dymek, J. Piekalski, Zabudowa zam ku górnego i dom niem ane grodzisko wczesnośredniowieczne. Osada wczesnośredniowieczna.
Kontynuow ano badania mające na celu prześledzenie przem ian zachodzących w zabu dowie zam ku górnego oraz rozpoznanie bezpośredniego zaplecza dom niem anego wczesno średniowiecznego grodu. Prowadzono prace w obrębie wykopów n r III (budowla 2), V (bu dowla 5) i VIII (teren pomiędzy m urem obwodowym, kaplicą i budowlą n r 5) oraz zakończono odgruzowywanie dziedzińca, w którego północnej części odsłonięto piaskową
