Paul Barford,Ewa Marczak,Jerzy
Gąssowski
Podebłocie, st. 1, gm. Trojanów, woj.
siedleckie, AZP
69-73/-Informator Archeologiczny : badania 27, 77-78
Inform ator Archeologiczny 77
W wykopie odsłonięto i zadokum entow ano w arstw ę 1 — czysty, jasnożółty iess calcowy, który zalegał tam już n a głębokości 1- 1,1 m poniżej współczesnej naw ierzchni i stopniowo, poprzez pom arańczow obrunatne zabarw ienie (w arstw a 2) przechodził w intensyw nie czarną, kulturow ą w arstw ę 3.
W arstw a 3 zaw ierała relikty spalonych konstrukcji drew nianych w układzie krzyżują cym się oraz polepę i fragm. ceram iki. S trop jej był poziomo ostro ścięty w wyniku przepro wadzonych tam prac niwelacyjnych. Cechy technologiczne, ukształtow anie brzegów oraz zdobnictwo ceram iki z w arstwy 3 d atu ją relikty spalonych konstrukcji drew nianych na X-XI w. (do XIII w.?).
Powyżej zalegała w arstw a 4, zawierąjąca gruz kamienno-ceglany, z najstarszą ceram i ką datow aną na XTV-XV w.
Stratyfikacja i chronologia reliktów odsłoniętych w wykopie, a szczególnie wysoko za legający tam less calcowy w skazują, że zabudowa m urow ana piarżystej strony ul. Rybnej stanęła na zachodnim zboczu głębokiego (do 8 m poniżej współczesnej nawierzchni) wąwozu, stwierdzonego wcześniej w obrębie jezdni tej ulicy. Analogiczny układ n aw ar stw ień pod względem stru k tu ry i chronologii zadokum entow ano też w licznych wykopach wzdłuż nieparzystej, wschodniej stro n y ul. Rybnej, gdzie lokalizowany je s t wał obronny wczesnośredniowiecznego piodgrodzia, ząjmującego piółnocną p artię dzisiejszego Starego M iasta. Z porów nania w artości bezwzględnych stropu lessu caicowego na zachodnim zbo czu wąwozu — 191,48 m n. p. m. — z jego stropem n a zboczu wschodnim — 190,40 m n. p. m. — wynika, że te lokalne uw arunkow ania topograficzne u tru d n iały organizow anie od zachodu skutecznej obrony podgrodzia i wymusiły zapewne jeszcze w X w. dodatkowe um ocnienie również zachodniego zbocza wąwozu (relikty w w arstw ie 3). U m ocnienia te zniwelowano, kiedy po 1342 r. Lublin otrzym ał mury obronne, wzniesione po zew nętrznej stronie walów drew niano-ziem nych. Znajduje to po tw ierdzenie w ceram ice z XIV-XV w. pozyskanej z w arstw y 4.
Zniwelowane w XIV w. nasypy wczesnośredniowiecznych wałów obronnych podgrodzia w ykorzystano zapewne na tym odcinku do zasypania wąwozu na ciągu jezdni ul. Rybnej.
M ateriały i dokum entacja znajdują się w K atedrze Archeologii U niw ersytetu M arii C urie-Skłodowskiej w Lublinie.
I M ielec, st. 16, gm. loco, woj. rzeszowskie — patrz: młodszy okres przedrzymski — okres wpływów
i
rzymskichP o d e b ïo c ie , s t. 1 U n iw ersy tet W arszaw ski In s ty tu t Ar-gm . T ro ja n ó w , w o j. s i e d l e c k i e cheologii
A Z P 6 9 - 7 3 /—
B adania prowadzili mgr m gr Paul Barford i Ewa М агсгак (autorzy spraw ozdania) pod kierunkiem prof. dr. hab. Jerzego Gąssowskiego. Udział wzięli studenci In sty tu tu Archeologii U niw ersytetu W arszaw skiego, In sty tu tu Archeologii U niw ersytetu Londyńskiego oraz wo lontariusze z Polski. Finansow ane przez In sty tu t Archeologii UW i Wojewódzkiego K onserw atora Zabytków w Siedlcach. Dziewiąty se zon badań. Grodzisko wczesnośredniowieczne.
Głównym celem prac wykopaliskowych w 1993 r. było lepsze poznanie rozplanow ania w nętrza grodziska. Wytyczono 5 wykopów (XXVII, XXIX, XXXI, XXXII, XXXIII) o łącznej powierzchni 372 m 2. Wykop XXVII znajdował się we wschodniej części stanow iska, pozo stałe wykopy zlokalizowano w jego północno-zachodniej partii.
Wykop XXVII wytyczono u podstawy w alu III grodziska, po jego wew nętrznej stronie. Mial on n a celu odkrycie starszej fazy osady przygrodowej n r 2 i spraw dzenie, czy u pod nóża w alu istniała zabudowa zw iązana z jego funkcjonowaniem. W wyniku przeprow adzo
78 Wczesne średniowiecze nych prac zarejestrow ano 11 podstawowych jednostek stratyfikacyjnych oraz odkryto 2 obiekty przestrzenne. O biekt n r 1 stanow iła półziem ianka? m ieszkalna lub gospodarcza (odsłonięta częściowo). O biekt n r 2 to owalna jam a o średnicy ok. 50-60 cm. Spośród zabytków ruchom ych ilościowo dom inują fragm . glinianych naczyń (1398 fragm ., w tym: 1 fragm . talerza, ucho od naczynia starożytnego) i kości zwierzęce. Na uwagę zasiugiye również żelazny grot z zadzioram i w obiekcie 1. O dkryte w opisywanym wykopie ślady osadnictw a świadczą o istniejącej w tej części grodu zabudowie, która pow stała po w ybu dowaniu walu III.
W wykopie XXIX zarejestrow ano 14 obiektów przestrzennych, w tym m.in. 2 jam y pradziejowe, 2 jam y poslupowe, 3 jam y o nieustalonym pochodzeniu i funkcji, 3 jam y naturalne, ślady po orce oraz 2 jam y nowożytne.
W wykopie XXXI uchwycono 4 obiekty przestrzenne: ziem iankę, 2 jam y oraz obiekt, w obrębie którego występowały fragm . polepy i kam ienie.
W wykopie XXXII odkryto 1 obiekt, który je st pozostałością po korzeniach drzewa. W wykopie XXXIII odkopano ślady po budynku, dołek poslupowy oraz ślady po korze niach drzewa.
W wyniku przeprowadzonych prac wykopaliskowych w części północno-zachodniej grodziska odkryto półziem iankę i szereg jam (pradziejowych i współczesnych). Jam y wy stępowały wokół w nętrza grodziska, poza strefą budynków.
M ateriały i dokum entacja znajdują się w Instytucie Archeologii U niw ersytetu War szawskiego.
P o d e b ło c ie , s t. 5 U n iw ersy tet W arszaw ski In s ty tu t Ar-g m . T ro ja n ó w , w o j. s i e d le c k ie cheologii
A Z P 6 9 -7 3 /—
Badania prowadzili m gr m gr Paul B ar ford i Ewa M arczak (autorzy spraw ozdania) pod kierunkiem prof. dr. hab. Jerzego Gąssowskiego. U dział wzięli studenci In sty tu tu Archeologii U niw ersytetu W arszaw skiego, In sty tu tu Archeologii U niw ersytetu Londyńskiego oraz wo lontariusze z Polski. Finansow ane przez In sty tu t Archeologii UW i Wojewódzkiego K onserw atora Zabytków w Siedlcach. Pierw szy se zon badań. Śiady osadnictwa wczesnośredniowiecznego (trzecia osa da przygrodowa?).
Podczas prac wykopaliskowych w 1993 r. przeprow adzono ratow niczo-sondażow e ba dania u podnóża grodziska (po jego południowej stronie), ponieważ w wyniku zakładania wodociągu we wsi zniszczeniu uległy trzy znajdujące się tam obiekty wczesnośredniowiecz ne. O biekt n r 1 — półziem iankę — zarejestrow ano w północnym profilu wykopu XXVIII. O biekt n r 3 — jam a o nieregularnym kształcie — widoczny był w południowym profilu wykopu XXX.
Odkrycia te zachęciły do przeprow adzenia wstępnego rozpoznania te re n u poniżej wy m ienionych obiektów. W tym celu w ykopano 10 dołków sondażow ych w zdłuż linii wschód-zachód. W siedm iu z nich w ystępow ała w arstw a kulturow a, co świadczy o istnie n iu śladów osadnictw a wczesnośredniowiecznego na południowym stoku cypla.
D okum entacja znajduje się w Instytucie Archeologii U niw ersytetu W arszawskiego. Badania będą kontynuow ane.
