Koncepcja zabudowy hydrotechnicznej Wisły i jej dorzecza oraz potrzeby rozpoznania geologicznego

(1)

SUMMARY

Tihe PHIP'er pTesent:s some sta.t.emem.ts imtpor.bant f.or pl•a.nnitn1g g.eol.ogii•oal su.rv•eys: l) T:he deve•lo1pment of nati•olllal eoonomy requitres hia.rmtonious tpr.og:ress i!I1 its inldiviidual br.an.cihes; 2) T•he dev•etlqpme:nt res•ults in deft~nri.te dhan,ges 01f g.eological e'nViiT·onment; a:nd 3) Int.ensif:i•oa,t•i·on of the de.v·elopment requi'res fotfie-castintg of both t•he .p.r·esent a·nid :Du:tture dha•nges O·f the .g;eto,l.og;kal enviTon~rnent and tthie contsdous mo-dellin,g of the eng.ineeritng-igeolog.ioal envriTto.nme.nt.

The engineetf'1ng-,gelol,ogiictal .envi:rotnmen;!; of .a .gtiven obj.ec.t of the M.a:n ad;iv.ity is detHned as a. pa;rt of the geol.ogkal envi1r·onment w!hiicih itnHuences the o.biject and itts use on the one hantd and i1 is sulb}ede!d to t.he i:nrfl.uenee .o.f the obj.ect on the otiher hland. EnJgi1n eer.ing -igeol•og.i.ca1 en Vli.r:otntm,en t boundaifi.es, eSipec:ially th1ose o.f a hyd:r•o·beohtni·oal object . are defi:ned. Tthe prolblem of alterta.t,~on of geol.o.gie~al env.itronment dtue t·o oons:tT:uctJton and exploit.ati•on ocf hyld!r.otecihnic:a1 obtjeots is dliscussted. S.ome oo:ncl'ustions oon:eenning per.siPedtive dets~gtndng o.f g•e,olo,gioal (eng.ineeriu:'l<g-tgeo1o.gicta•l) s;urv.eys for the needs ocf the p:rognatmme of use o,f the V·istula River Vtalley and oatchment a.rea a.nd tihe us·e of water res·our·ces of the country are given.

PE310ME

B CTaTbe ccpOpMyJiupoBaHHbi CJie,ll,yiOI.I..V1e Te3'J11Cbi MMe'lOI.I..liWe 60JibiiiOe 3•Ha'łeHMe ,ll,JI.H rmaH~poiBaHM.H reo-JIOrM'łeCKMx Ji1·ecJie,ll,OBaHl1M:

1 pa3BllfTMe Hapo.u.uoro X<03.H:ti·eTBa Tpe6yeT

rapMO-HM'łecKoro pa3tB'J.1Tl1.H •Bcex ero OTpacJie:ti,

2 3TO pa3•BI1'Tli1e Bbi3blmaeT orrpe.u.eJieHHbie nepeMeHbi B reOJIOrM'łeCKOM •C!pe..u.e,

3 li1HTeHCl1cp·Y11Kai..J;:Vf.H 3'TOTO pa3.BJ1T:l1.H Tpe6yeT rrpe-.ll.YC'Ma'Pp:vmaHJi1.H J13MeHeHli1M ·B reOJIOrM'łeC'KOM cpe-,ll,e He TOJlb'KO 'B HatC'TO.HIIJ;eM BpeMeHM, HO TO:R<:e B 6-y,ll,yiiJ;eM, a TaK:R<:e Tpe6yeT •C03HaTeJibHOrO cpOpMMpOBaH'M.H reOJIOT0-J11H:R<:eHepotf •ope.,ll,bi. IIpMBe.rt.eHo orrpe.u.eJieHMe IIOH.HTM.H reoJioro-WH:R<:e-HepHo:if •cpe,ll,bi ,ll,.aHHOrO 0'6'beKTa 'łeJIO•Be'łeC'KOM ,ll,e.H-TeJibHOCTJ1, Ka.K T'OM 'ł.atC'TJ1 reOJIOrM'łe•CKOM cpe)l,bi, KO-TOpaJI ·C O,ll,HOM C'T'OpOHbl OIKa3brBaeT IBJI'J1.HHI1e Ha ,ll,• aH-HbiM 06'beKT J1 ero cpyHKU:I1'0Hl1pOIBaHli1e, .a ·C )l,lpyro:if eTopOHbi nO.rt.·BepraeT'C.H BJII1HHli1IO 3Toro o6'heiKTa. Orrpe-.u.eJieHbi rrpe.u.eJibi reoJIOTO-ti1iH:R<:eHepHo:t1: ctpe,ll,bl, oco6eH -HO rl1)~\pOTeXHJ1'łeCIKOrO 06'beKTa.

OnHcaH •Bonpoc rrpeo6pa:R<:eHMJI reoJiorM'łecKo:ti •cpe -.ll.bi BICJie~CTIBli1e IIOC''l1pOtfKI1 'J1 3KiCIIJiya TaL\l1l1 rl1. ,rr;poTeX-HI1'!eCK'Mx ·o6'beKTOB. IIp:wBe.rt.eHbi rrpe,rr;Jio:R<:eHM.H ,ll,JI.H rrepcrreKT'JIJJBHOro :rrmłHI1POBaHM.H reoJiorM'łe·cK•l1x (reo-Jioro-MH:R<:ei-repHbix) l1CCJie,ll,'OIBaHli1M ·CB.H3aHHbiX C !]pO-rp.aMMOM OCBOeHJ1.H ,ll,OJ1J1Hbi BYłCJibi J1 ee 6ac•ce·:t1:Ha, a TaK:R<:e C ~CCJie,ll,O'BaHJ1eM BO,ll,HbiX pecypCOB Haiiieti: CTp.aHbi.

ALEKSANDE.R ŁASKI

Hydro.projekt

KONCEPCJA ZABUDOWY HYDROTECHNICZNEJ

WISŁY

I

J

EJ DORZECZA ORAZ POTRZEBY

ROZPOZNANIA GEOLOGICZNEGO

UKD 627.84/.88.001.12(282.243.61 +282.4) :550.8.004.14:/628.1( =201/-202) + 628.0~4.2+627.513

Ko·ncepcj.a hyldtr.o•t•echrui.c:z'llej z.albu:d.owy Wii:sły i jej d1_orz_._{ecza je}_l_{s't prz}_._edmi_t_ottem _Situd.iów _pr.owald_l_zony_,_ch ohec:n!ie prz.ez HyJdiTolprujtetkt .na zJeceni·e Miitnitst.er,stbwa R·ol•n.i!Ct.w:a, ,przy WStpóŁpfta,cy wielu itnllly.ch bli!Ur

pro-jektowy·ch. S:tu.dlia te mają stw,or~zyć !podtsta·wę do sf:ormuto·wa:nia prog~ra1mu zalbudo•wy hydro:tech:n:itcz -nej, sta,nowlią~cej .el.e.mentt kompl·e'ksow.ego zalgo,Sipt oda-r.owa:ni'a. i wy1korzyistatnia Wi,sły, pr.zy1go1towywanego w mY'śl Utstaleń zawatrltytch w Uchrwlatle i ·inny·ch

ma-t.eria,ła•ch XII P.lenum KC PZPR.

.P!ra•c.atmti ·objęto pT·zedls•i·ęw!ztię.cita poiCiJs,ta•w:owego bu-dowrui'Ct'w.a wodneg.o, a mi.a,now'i<c.ie: butdlowę wli elo-zadani•owy;c:h .z1bitorr:niików retencyjtnytch i pr:z,e,rzu.tów wody, zahuldo.wę ż:etglulg·owo-tenergetytozną Witsły, r•eg•

u-la,cję ·inny,ch rz.ek żeglowtnyJoh ,i spŁawmy-ch,

zabudo-wę po'tiokó.w ,gó:I'slktkh O·na;z zagad.nJi·Emi.a Otchlr·o.ny prze-ci•wpowodlzli•ow:ej tY'e:h rz.e.k. Za:kTe:s Slt'uidiów przewti-duje:

l. Ana,K'zę .i uś!Ciś,len.i·e lo·ka·llitz.a.cj·i orraz g.łównych paramteltirów posz.cz·eigó1nych stt.o,ptnii wodny·ch ka, ska-dy Wi,sly i wi·elo,z•a!datn:i•owY'ch zbi•o.rn.itków wodnych ora·z tra·s sytSttte•m.owy~ch ,pT:zertzutów wody i tras

po-łączeń ż.e,glug,owy.ch, z:wlią•z,a,ny·ch z dtr.ogą wodną Wti -sły na podtst.a.wie wts.tęplnytch ro:ztpotZJruań wa1run:ków to,pograilli.c.zny.ch, hydtr·o,log:tc·z,nY'ch i hyldtro•geo,lo,g.i. cz-nytch, a taik•że stanu ;z.a!g,o:s.poda.rotwanlia te:r.en6w,'PTZ; e-witdyw.any.c.h do z.a.ję!C.i.a prze:z te obl:e1kty :Q.ydrot·e· ch-nkzne.

2. Określ·e.nli•e, na podtstfatwie priZ€1pro•wadZIOny·ch

ba-dań, .odtCitnków r.z·e:k s;płaiW\nytc·h i żeglowny•ch

wyma-g.ajątcyoh butdo•wy .luib mlode.rnitz•a.cj'i obwałowań pflz. e-ciiWtpotwodZJi•o.wy·ch.

3. Okr;e:§.l.entie, na pod:stta•Vv1ie dokolllany,ch badań,

od·c·iników rz.ek i po:toków g6rski•c.h wymtalgający,ch za-budowy.

4. Alktuali,za•cję ,p•otdSitaiWOWY·Ch patf·ametoró.w te•ch -nicz:ny.ch i kosztów oraz wstępną .analizę

poszczegól-.nych prrtzetdJs,i·ęWtzięć hydtrottechn:i.czny.ch, .z uw.zg!lętdin.ie

n.i·em rozwitą~zań w.ar•i'an•tlowych .i ok,r·e'Ś'l-eniem

,utwarun-kowań wy1bo1ru walfli.atn.tbw.

5. S:z.a.oun·ek wiellko·śd podstalwo,wy,ch rotdiZlajów ro-bót, ma~teriałów budowlanych d turządzeń .o-raz ·cytkli reahzacyj'nytch potstz•cz.etgMny•ch •OhitetktÓ'W hydm.t· ech-ruiczny•ch, a. w przypaidktu olbwałowań o•ra1z :zalbudo•wy r:z,ek i pottalków górskli•ch - dl.a potsz.cze.gó1nyJch .Zt lew-r.i rze:azny,ch.

6. 0\k:,reśllen:ie za1sad i wa:ru.nków ettalpowan,i•a r•ea.

-li•zacj~ programu z punktu Wtild:z.en;i,a IP'O.t:f'z,eb li wy-mo1gó:w gotSIP otda~r ki w.otdtnej, a zwłats.z,cza zaqpatttr·zenJia go,stpod,alfki .narodowej w wodę or.a:z OtCJhrrony prz.ed

po,wodtz:ią i ,ef\oz·ją koryt rz.ecztny.c:h.

Pu.nik1tem wy•jś·oia dla. prowa~d'z:otnylch obecni•e prac są Wyn'i'k·i ,po;ptrlz,etd.nii•ch wi:elOll•ettn.i-ch ·stuidi•ÓW, 'któ.re zna,la·zły •ostatnio wyraz w dwóch dokumenta·ch. iSą to: - Decyzja nr 142/76 Prezydium Rlządu z dtnia 24 gru:dnti1a 1976 r. w spra•wi•e proglram'u giO;S(potdalfk!i 1_wodn_·_{ej na}_._l_·_a't.a_1.97_:_{6'--119&0 ora}₁_{z p.odisttar.v}_._owy:c_•_h

kie-runików j.ej perSipektywliczn.eg.o .roz,wojtu do rok·u .20t00.

"'WSitętpne za'łoż·eni,a· progTatmu komtP·lek1_so•weg_·_{o z.a} -go,SJpoda:r otwalllila i ,wytk O•r z y~s~t.atn:ia W :,s,ły", O'l)'r a•C· O-wan·e w formti•e r.obtoc:z;:ej w cz,e,:r.wcu 1.97•8 r. przez

.K•omitsję Plalll'Oiwania przy Radz1_i:_{e Ml}_i_n_iit_Sibrów. :Oprac:o•WYIWan y otbetctnie k Oimtpleiktsowy pr-o.gr am 1 z:a-go·S!podaiT'ow.ania. i wytk•orrzy!s;batnia WHsly Olfatz za.s• o-bów wodny·c'h kT.a:ju prtz•edls'tatwi•ollly :z·ots.t.atnti•e na tle o·ceny ,pers!Pe'ktywi•ctzny.ch zadań ~o·spoda•rk:i wo1dnej w k:ra,ju ,i w dorrz·ecz..u Wi1sły, prztepr.owadzonej gł-ów

n:i.e na podSJtatwie do•ty,c.htc.z·atsowych .badań wy.k•ot na-nych tW rama-oh problemu węzłowe,go .10.1.2. "Zago-S'Poda;ro,wa.ni,e i o·chtf'ona z·a:sohów wodny·ch w P,ol-s;ce". Ocena ta UtWzg.lę!dtnJiać bęidzlie jednak za•c.hodzą

c.e olbe·cn.ie ztffili.a.ny w .stzatc·u:nika·ch temtpa. ,i ki·elflutn

(2)

ków datLsJz,eg.o wztr·os•tu po'tr:zetD V.no,any.c:l1 w na'W1i!ąJZ·2,

niu do aikltuailny.ch pro;gno•z roz,woju d.etm.Q.<J\r•ad:lk~znego

i g,oSJpoda!fcz•etgo kra,ju.

Na.leży ,podkr·aślti'Ć, .ż,e· ja.k wytnilka ze W1s:pomtnia<nej

Uch waly, na!d:rz.ędtnym i wi·oidącym cetlem

komiP'lelk-s·owe-go za•gJOiS\P'Oda<rowtanJia Wils•ły i jej dom·ecz.a jest

uczyn1ienie ·z systemu wodtnego tej r·z·ekli j.edrnetg.o z

podtstawo•wy.ch źtródeł' z·ao,patrtz,Em!ia w wtodę mi18.'SL

za'kladów ,pr:z.emys.łotvvy.ch i oibs:Z'a:rów .r.ol:n'kzy.ch. Mieć

to będzti-e decydują;ce .znaC'zenie dla lilk<widatc•ji def

i!cy-tów wody, wys.tępulją,cy.ch jtuż obeclrui•e w nie>k.Jtóryd1

r·ejonach d,one1cz•a Wi1sły :i zmnti.ej,sz.enlia · s:topnia

z.8.-grotż-Emi,a w priZY'Siz•łiO'Ś'Cii ty1mi de!flilcy·bam.i d.at1szy,ch

ob-s.zatrów.

Frog-r,am za1btudowy .hyldr.olbe,c.hini,cznej Wi1s·ły i• j.ej do

-rz.ecza .wytntiika zarów1no .z dąż.enia do .spe~nli·enii.a. tego

podS'ta,wo•wego ce'lu, jak .i. dals:zy.ch równi<e its-totbny•ch

zadań, a m.ia!llo·w[iC'ie:

sitworzeni·a wa•r!Un'ków utmoożiliw:iający.ch dta,leko

idącą initen.syf,itka,cję p:rotduik•Ciji. •f'o1nej zatrówn:o .w

do-lini•e Wti<sły, jak i j.ej dlome•czu (z,atg'ots)podar.owa'nie

W.i.sły slt.ano•wtl·ć bęidz1i1e w tY'm a.spetk'Ci>e ,jede;n z .waż

nych ele:metntów ;p:ro;gtratmu wyży1_wli·e1_n_'_i.a_na1rodu);

- ,pelneg.o wylkorzy.sta:nlia W\i,sły d'la celów

,energe-tyicz,nytoh i tra:ns'POITtt;owy1ch, po·zw,a.laj,ą,ce,g.o na ził•a;g.o

dlz.enie wy,sltęrpują,cy•ch nap'ięć w biilairJ.rSii·e

pa.NrvVO'W'O--elll.erge·tyiCZtny.m ri syslt·em'ie .tr.antStporrt•owytm .km·ju;

-- .S'tiworrzetnlia do1godnych warutnków rotzwtoju

tu-rystyki i ·WY'PO·Czyn.ku;

- z·wi~ę~s;z.eni•a storp,nia zaibe·zpi.eiC'Zelll.ia :r:rrizted powo-·

dzią doLiny te1j rrz,etk\i .i .je,j d·otpływów:

Ze wztg1lędu ll.la. tTwtająice ,j,eszlcz.e prace, ko,ncepcji

ro•zwią,zań .prezent,owalnJllch w n1iniiejszym aTtylkule nie

można trakrt:~ować ja,k·o· .otstate•CZJnY•Ch i należy się

E-c.zyć z możlirwoś,ci'ą .wpro·waldze,ni'a wielu ztmlian za~ró

wno w toku da,1Stzy,ch s~t·ud>ibw, .j1a.k i na etap.ie

dy-skusji., urz.g.odlnrień i podejmoiwa·n:ia decy.zji. Os:ią,glll.l:ę

Ctle prz,ed:srtatw'iony·c.h wy,żej celów wyma:gać będz;(e:

- ztwiętk·sz.enia st,o,prnia dy~pO'zycyjnotś·oi .za1sohó:w

\V'Ódny,ch W'ils,ły, pr,zez stbwror.z.eni·e w j.ej do,rz·e·C'ZIU n'

e-zbędnej po•jerrninotś!Ci zbtirornilkowej i sy1stemu prz.e

nv.-tów wód;

- zaibudo·wy h.)ndrotbechtn::,cztne1j kmy•ta sa,mej Wits•ły,

pr'"?:Y jednoc.zes:t1y.m u.re.g,ullowatri:iu i s.ta.bilitza·cjti

sto-suników wodny,ch na obsz•atra1ch u1żyt:kow.a:nych r·

ol,rri-cz,o w do-1\:Illi·e \VLsły i przez re•alha•cję .w soz•etrok,im

zakres:•e pr.zeds:ę'vv.z,i·ęć me1l1_0Tacyjny_._ch_, odwadtnitają

co-:na•wa.dniająicych Olfa"Z przedsięwz:ięć o·chrGny prz,ed

p-o w od.z;ią.

Nale,ży .ztwtró<Ci-ć UI\Ma·gę, że jak .wyll.lilka z oha,r.ak.tetru

i zalkreJsu ty.c.h ptf'z,edsliĘiw:z:ięć za,gols,podarowall.iie

Wi-sły j.e:s;t śd.śle i wil·elnsbro~n:nii,e z;Wliątzane z z,agos

,po-dat~'·owa,n·:.e,m, wy'kCirz;,ns'tatnliem i o.chro.~1ą za,sohów

wo-dnych Plra.kty,c.znie w całytm dOiftzeczu tej rz·ek:i..

K'O-nieczn·ość UtWZig;lęldiniallli,a. tytch po,v;tiązań leży u pi

>::l-staw genera,Lnej kon·c.e:pcji i za·ł·oż.eń pro·gramtu

kom-pleksowe.go za,gostpoda•r·ow·an:ia .i wy:k.•o,rzy,Sita:n:ia Vv:1s1.y.

Zagadnienia te leżą WJprawdz1i.e po·z,a zakTesem

re[.e·-ro,wany,ch przedsięlwizięć z.albudowy hydr,oltechJnitc:;:nej,

lelclz ,podkreś.le1nie tej z,a.le·ż.noś·C.i jest sz,cz,egóitn:i'e l1s.

Lo-tne.

Zhi01rni,k,i retencyjne i przerzuty wody d,o

obiS!Za-rów defi,cyboiwych st·2Dowią pods.tawotwy element

k1s1Z:t.ałttowa:nia dyts,pozy,cyjlnych za1s-ob6w wodnych w

dost·osowa.niu do wi·elkości i Toz'kła!du ,p·o·t'rz·eb

wod-ny.c.h ludnoś.ci i gorstpodatriki nar•o:dlowej. Budlawa tyd1

obi.e:k,tćtw s,t.a.noiwi s:ztc,zegó.l,nie its·t·o•tny element

zago-s,podarowania donzeCIZa \V'i:sły, chatralk:teryZiują.c·ego się

og1r:om.ną .P,ierów:nomiernośdą ,prze!płyiWÓIW .natural,ny·ch.

Z.gtodinie z kolll.•ceplcją za:budowy dortze·c•za, likwida,cja

za.g1r•o,żeń dect'i,cytam:i wody nas1tą1p:i ,poprze-z reah!za,cję

do 20.00 r.:

- 16--:18 d.uży•ch, w,iel·o•za.dani,owych .zhiornilkótw

re-tencyjny.ch o łąlc:znej po.jetm:niOŚ•Cti 2,5---3,7 mld m3,

pnuewi\dywany.ch główlnie ·na ka:r,paclki!ch do\PłY

wach Wisły;

- 5 dUiŻY'Ch p.rzer:ztu.tó\w wody o kom,plelks•OW:yim wy

·-kcr.zylstal11iu i S'Zer,oik'itm zasięgu oddziałjllwarnia, o

łąc1z:nej clŁutg·oś.ci ·Olk. 440 km i przepusrbotwoś.ci ok.

80 m3/s.

Jako s•zmnegó:lntie ważne dla f'OZJwiązania gł6w.nych

problemó:w zagosl);>::xla•r·owa,nia zasobów V\1\odlny;ch do

-rzeeza, zg•odtnie z pr:zoWiidywa,nyrrni pobr•zeba,mi, m•oż

na W1s•ka1zać nast~puj1ące p.r'zed.sięw,:n~ęcia w omar-via

-ny'm zakresie:

l. BudtD1wa 3 dużytch .zibli,orników retencyjnych na

karpackich dopływach Wisły: świnna· Poręba na

Ska-wie, Cnchów II na. Du~naj.cu i Nierw\itstka na Sanic:.

Zbiornib te będą głćtwnymi źródłami czy:stej wody

w perspe~ktywie, ,stanowiąc konty:nua·cję

rs·aliz·owa-nej już z3.ibUtdlowy :ZJba·O·rni'kowej diCtrzecza górnej

Wi-sły (;w budowli e zbi,or:nrilki w OLJors:zJty;nie i Dohc·

zy-c ach).

2. Budo•wa zb'~,o.rni:ka Granne na Btugu jako

pod-S!tawoweg1o e1emen.tu zag·OSipOida:rowania za,s·obÓiw tej

rz·e>ki, .głównie dla potrzeb rolnictwa, •ma.jące,go 1po~

nadt•o s'zc·zególnie 1st1_{otne zna,ozenie r::rz.-2ci'W!pOtW<odz;.}_•

o-we.

3. Bud1owa zbi.orr:tnirka I,zbioca na W~eiPf'ZtU stanowią

ca pie,r,wJS,zy element s:>~stemu za·opa·br'z•enia w

wo-dę .o,;:;,s~za-rów Wyżyiny Lubelisk!iej, w tym s·z.c,zegM:J.ie

agJ.omeracj1_{i lubel}_i_s_iki_ej, _{Lub:e,lslkieg·}_o _{Zagłębia Węgio}

weg•o i rej1o.rl:ÓIW inten.sy,wnęgo tDtZJWo.j:u r·olnktiwa

w:ZJdl•uż ka,n.a,Łu Wli8jprz-:Krz.na. '\V' ratmatch teg•o

sys,te-mu :pr1zewidtu,je się pc':la:dtbo bu.do•wę przerzUitu wb:l

z Tanwi, a nas:tęp:n1:e z Saau 'N ko,lej·ny.ch eta1pach

foQIZlWOj'U.

Niezale::żm;ie od wym:ieni,oill.y;e:h pmedst~ęvvzięć prze

-widuje s·ię .realiza:cję do 2•JQ{l r. killku.s·et mał;ych

nb'i,or-ni:ków o łą1c'zmej r:.o·jemt:l•o.śc'i nzędu 2 mld m3 orraz

lo.ka1nych ,przerZtutt(,,w w·ody o łącznej dŁugtOŚ,ci o<k.

1000 k:m, przetzona,c·z.o.ny;ch głć!Wir.tie dla reaEza•cji pro

-gramu naw.odlntień rc<kliczyc-h.

Ktonc•e;pcja zahudo1wy hydro.t.echniezn.ej 'Wisły

prze-widU!je bud•01w:ę Zlwa.rt.ej kaiSkady stt.O'Pilli wodny1ch na

całej dlutg'o,ś,ci bi·egu W1_iiSły, _·Od _ujś.cia _P.r_·_zem_i_S_I_ZY _po

ujśde d'o m1orza. Zabudowa po·wi,n;na. z3Jpe<WID!ić

uzy-skatnie mo:żJliwie na·)więk:szych efektó:w er:ergetyczi1ych

i tran1spor1_to_1Wy1_ch, _{przy o.g:rani.c:zeniu} _do _koniecz1nego

mJ11!1imiUm niek·OifiZY'Stnych na·stępS'tw pięt:rzenia rwód

W·i,sły, ZiWłaiSIZIOza w odniesic:on.iu d·o r•o.ltn~c.bwa

(zajiiDtO-vvranie .uży!tków rolm.ych, po.dtt.o,pien.ia). Oz:1actza t.o

po-t.r'Ze,bę po1S·zukiwa1nia r.o,ZJw,;ąz.ań gtOdzą.cych dążenie

energetyk!i i żegLu.gi do uzy1s:kiwa,nia wyls,oikich pięt

rzeń ZIWiertC!iatdła wody (,wyższ,e pięt:::-zenie - więks.ze

efekty), z wyrno.gami wynikającymi z użyt!ko1wa:nia

terenów ptr,zylega:ją·cy.ch d·o rwki (;z reg:uły piętrzenia

moż.lilwie niskie).

Katskalda ·1_,7it_s_ł_y,_ze_w;]g1:~~~:3u_na_sw.e_zmarC'zenrie _jako

dr-oga wodna, ma w pr:zyszl1_o_,_śc..i_._UIZY_i_{S.kać po}₎_w'iązanie

z systemem dw.gi wodnej Od.ry pl1Zez Kanał śląski.

Roz;p.at:rytwa1ne jes1t róiwn·ietż powią,zatni,e jej kaoałam1

żeglugo•\Nylmi z Lubel:s.kim Zagłębiem W ęgJ,owym rerj.onem Bia·Łetgo Zagiłębia w doJin1i.e Ni.dy, jaik ró:w-ni·eż ze Stalową V\l,o.lą vv dto!itl1'ie Sanu.

Prace stiU,dliałne i pr·oje•kbetfvve ,Prowad:w'I1e od wie-.

lu la,t nad koll1:C8jpcją kaskady Wi,sły gó\~mej

pozw·o-liły na znaoZJne ograni,·.::'?.e:1,ie zakresu doda,ttko,wych

studiów i przedlsit.a1wienie roz,w·iązatnia te·chniJ:::,:ZJn.ego

kaiSikady w jednym wa1Tia1n>Cie. P.rzetw'~duje on budowe

na tym odc-iniku Wils'ły 13 s~L·c,pni wod!ny·ch, z którrych

3 (Dvi:my, Sm,oUce, K!ośdiUszlk·o) z:13.1jdują się już w

budow·ie. Łą1cZJnie ze s1bopnia:mi is.tni,eją:,2ymi (f .... ą.c.za

ny, :Cąbie, Przewó1z) ka·ska.da W1is-ły górnej Lczyć bę

ci'z:.e 16 obiekttÓiw i ulttwoTIZY dr•o.gę wodną klc;sy IV,

.o- d'~ugo·ś·ci 234 km, .s.ktr8.rcają,c t:ra;sę po· .rzece o 37 h:m. W odtróżmieniu od tYIPO!WY1CP s·t•o,pni. kr_.s,k2.dy, nie

powodujących nadpiętr.zenia I.'Jielkich wód i

o<?;rani-czają·c;;nch spięt:r1zenia d:o. G'bszatru koryta rze~~:.i, <:J

,d-mi.etnnym ohieikterrn bęidlz.ie zbi·o:rnik No1wy Korczyn

przewidziany dla umożliwienia pracy przewałowej

elektrowni wodnych kaskady projektmvanych przy

stopniach wodnych począv,·szy od ujścia Dunajca.

Odmiennie ,przedts·tavlria s:ę ~ta,n zaawan.s·ow1n.ia p.ra•c

nad koncepcją zaibudorwy lA": sly ś.r,o.dlk,o:\V·3j, dla któ:rej

De•cyzja 142/76 przewid:yw1·a·ła do 20{J•0 r. jedyn.ie

(3)

-wy ka,skady, w ramad1 wys•C.'1ywa.:1y•ch obecnie s• tu-chów roz\waż•on·o w1:ele w2.:ria•ntów układu kasikady

·;,-n,sły środlkowej, WJib:era.jąc z nich d·o OiDTa•cow.ania

2 warianty podst.a.w·OIWe. Wa:riant I o. m·o-±lt:rwie s:

kon-ce.ntJ.·o~wa:ny,c:h SiP.a.da1ch, mni·e}nej ilooś.c.i s:t•o,pni, z sz,

e-r·Oiki•m za,stiOiS•O'W a!ni.elm d.er yrw a•C j i żeg'lug·D<WtO -en erg •21t y-cznych. Wariant ten przewiduje budowę 9 stopni, położonych w rejonie Warszawy. Waric:mt II o

roz-wiązaniach przewiduj2_cych niższe piętrzenia, a więc

mniejszy wpływ na tereny przyległe _i ograniczają

cych ilość derywacji. Wariant ten przewiduje budowę 12 sbopni. W rozvviązaniach obu wa.riantów kaskady pierwszy ze stopni wodnych, poł_ożony poniżej ujścia

Sanu, pełnić ma rolę stopni2. wyrównawczego dla

potrzeb pracy przewałowej elektrowni wodnych.

P.om!l.mo te;goo, ż.e ka1skada Wi1sly do·l:nej, pod·ohnie

jak Wliis.ły gór.r:e;j, by;ła plrzedmi'Citem wie;lru prac

s.tu-diallny.ch i pr·Oije!kltiowych, opra•C!Oiwane ·zostały w ra-maich ohe•cnJich strudiów dwa wla'rlia,D.ty zaibl,ld•owy be-go 'Odcinika rze!ki •Wyniklo .to z potneby rozważ-enia

pos,tull1_{01WaJne~g~o podwy,:źls}_,_z,e•nia _kla_;_{sy dro.g.i}_·_wo_·_{dined ('z}

IV dlo V), eo jalk WJikaz.ały prace w'iąz.a~oby się ze

:umianą uJdaldU i Ho•Ś'::Ii S•bO•P'1i WOid!DY•Ch. .

Wariant I przewiduje budowę 5 stopni wodnych, ktoce w1ra•z-· z i1s·bnieją•cym s·bopr2iem we WłoiCłatwiku

Ll-tw01rzą zwartą ikas·kaldę .pozwa·laj,ącą na ;·_1 zyskani·e

d·ro·sr:i . wtodnej IV k,l,a:sy ora1z zai.nlst.aJ:otwa·nie ok 12,50 J:/I•W mlocy w ele!kbrio1wnia:eh wlotdnych. \V-a1r1i,ant II

za-kłada budo•wę katskaidy poztwatlającej na uz:>~skanie

pa-ram,e1trów drogi wo!CJ1ne!j kla1sy V, co WY!maga zwięk

szenia ilości no·wo bu::lowanv':•h sto•Dni Ido 7_ "Jrzv 'll'Zy:ska:n:iu m1o.cy itr.s,tC?•J,owarnej "meri1u 1:300 M.W; W -oh~ waii'ian:ta•ch p,rzewid~.Ije s1ię plo;t:rzebę budlo1wy diodat-kowego .Sit10ipnia wyrĆI\1\11D2tWIC'Ze•!to w ·Oidlci'l'tku uj•śtcio

wym Wisły, dla z:-w1ię!k!stzeD1ia efelkty'lii!•DtOści energ•

ety-C:.?1nej kasikady DOIDr·z.e.z z:niEiSi·eD.ie o,ą:r.ani·czeń w pra-cy o·s:truttnie~o jej st1opnia (Pde&:'bo lub T·czetw).

PovAąza;nie d['•0.g1i -vvlo,dt"',e.i W•tsły z pto:r•tami mo,rskimi

ZaJe,wem Wi,ś·ltaln}1m or,z.ev.~idywa:ne jest P01Dr•ze1z

mo-rlerni·zaicję ilstniejątcy.c-h poło_~zeń w·odln:)'lch (Witsła

Ma.rtwa i . Śmiała•, rzeka S·zlka.rpa!Wa, No•.gąt) i

bu-dowę no•wy.ch ślU!Z od!plorw•iedni1ch dla klatsy IV ('lu·b V)

drogi v,nodnej.

Pned\s,taJw~one ko.ntC€\P•b}e r'O'?Iwia:zań r.toldsta1wo·w.)11ch elementótw ZJabPdio•wy hyKi.Toit-e~c.hnic·znei Wlitsły i jej

do.rzecza, UIZU\pel<n~i,o•ny1ch pr.a:camii reg,pkcYJ}ny,mi rze.}-;:

oraz prog,r.a•melffi otbvva'ł-oJWań pr:ze.ci:v.1DIOt\MOcJizio·w:'l1t:"h ·w obsza•rze do['·zec•:z:a., W:Y"ZJnatez.ają .ogóltn.e kie:ruinki i r•O· Z-m.iary nieizbędin eglo Dtrto,,?Jram.u r0'7i1JIO.Zn1_{.a.:ni a warun}₁_ków

i·nżynier:sko-.ge•ologi<czny.ch i hy.rlir•o,getot},oQ'i,('t?•rlY•Ch.

Kie-runki pra;c w tym za1k'reslie beda, się ksz:ba~t·o•wać w spo,sób ZJrÓŻlni;c·O·W2D~'. zs1·2żr:ie od tYID1J. obiielkttórw (zbi'O·f!nik retency.jny, sb01pień wo.d\ny, r:twzer:?m't, ka1nał że,g'lu~o·wy ~~p.).

W przypadku zbiorników retencyjnych s?cze gól:-ne zna·c:zeni.e bę'dą mieć, w orzeważa.ją,re.j H1ośd przy-na:dków, badania inżynierSik.o-~g:eoliO'.?Jkzme rej.<)<"lll pl1:i~e

kroju p;iętr;z.e;nia ora1z Oibs;z.a,rów ewen.tv:J!lnei }o,ba• ]i,za-cji za,pó;r boczny·ch l·nb obwaro1wań o·ch'ro.n.nych maz

roz,poznaiDJi·e wa•rudców hydroog·e.olto!ti•r7_l'lv;ch _c_·_z_._a.szy zbiorniika i ob:sza;rÓ!w ch•:--.oni'O'YlY.Ch. Dla st101on.i

wo.d-n,Y1ch obok baidań oblslza,r·u Do,sad:o•wieni.a hu;cho;v.nl,i

oiet-rzacvch ze slzcz.egóilny,m Uivl.nZiglednienriem warunikó•w

od\viodnietnia dołó'w f·u:nd8ment.o•wyich (.r:łę'bok'O o•osaido-wi·one bldYin'k•i eleiktlrm'"n:i w01dinylch) s;z,.:-:zególnie ·po

-W8Jżny problem •sta·n owi0 lheda 1hada·'1l8. ;n od za·po~·.·

ho'c•z:ne i oblwa•k•wa•nia on'~z r;o·?.r""'·7t'13n'ie mn·ia:n w wa-ru rJ.ka•ch h,Y1dr.oo.:eol•o·gi:c·zny1ch obsrz:a-rÓ'\ĄT chr•0·'1 i·ony.ch, zaJWt:>H i obls1za•ró1w DID~ewidY,w8tnej i'nltensvfi1kadi pr·o-d;u'k·cH rolnej w z1wiąizlku ze sta.bi·HzaJc,ją no.:ZJiomó•'V 'NÓd g;n!inltto.wych.

P.r:z.e!'lzulty wód i k.atnałv że!t.1u1,,o;we (mające chalralk-ter inwes\ty;cj·i lin!ilo•wv.ch) wvTI18t!!BĆ bc>·rła s·.?e.~okiee:o r·OZJD·O·z:nania W8Jrunków if'ŻVI"'i,er·sko-e:eo•lto·?1i~?.J'l"'Ch i

hy;olf!oe:e•ol.ogi·c•zny:ch w na:s•ie r•Ot?I'Jat.ryrv'll8·n~.~--h tr2:s ich nrz.ebie.e!u, z u.wy,ptJikile.nli•em różnVleh elermen.tÓiw

pro-gTam•u ba1dtań zal·e7,ni·e od prze<wi·dVJwany•ch tYJpóiw b11

-clrJ\;1Tli t(;kana.ł zi,emny, Turo·ciągi ~t;;vlowe lub

że1beto-we). ·

We ws;zy!stlk'ich przypadlkad1 na s.:Zi:ze;;61ną u:wa.gę

zasług;ują problelffiy zwiątzane z roz;p,oz:nanierrn złóż

kr.u,s·zyw naturalnych dla· pr:o•dwk:cj1i berbonów hydro-t·echni.c,z:ny.ch oraz mat.e•I'Iiałów d10 budo1wy ZClfpÓ['

zie-mnY'ch, ZJa,róvJino złóż ma1tertia.lÓiw s,Y1pik!i.ch, j.aJk i ma:t·

e-riałów spoistych. Prawidłowe rozpoznanie istniejących

w tym za:kre,sie mlożl1_{i,w,ośd pokr:r~ci.a}

pobmeb ZJw:iąza

nych z rea,lJilza•e}ą brU!dlo•wli hydr•ot-echn~i·CZiny•ch ma. ni,e

ty1l1ko głórwne zna1ctzenie dla pr·ojelktó•w o-rga.n,i'ZaJCjli

f!O-bÓ!t, leoz również w isJtoitny SIPio.sób Wjpływać bę

d.zi·e na właślciwą o·c·enę ko~s·zitów rea\lizacj1i ora1z

nie-zbędn.e@o ZJaanga.żJowoani.a Si'pll'ZęJtu.

Ws1tępne oceny, dto.k,oname na r:;;odtsta.Jwie dotyichc:za·

s~owych doś,wiadCIZJeń i za.kłc,::' a.ją1ce r:;tr:ze.c:ię:t.ne

warun-ki trudn·ośtCi dla prrzewlidylwa•J.y.ch o-.:lieik'tów

hydrote-ch:ni·cz.nJich, pro1watdzą dlo n.alsitępują·c.)11ch stzaJcunfkórw

zakresu po•distt.a1_WOIWy,ch _{ty,:rów r}_·_oibót _i _prac badaw-czych w dlziedlzinie geo1to@ii, ktO:ni2•C'ZJny·ch d10 wyfkona-nia dla "Programu Wisła":

--=- wiercenia m·echan'ilc:zne i tęcz~e o

ZJrozni-cowa-~ej głębokoś·ci (pr.zewa:ż!n1i.e w g•ranitca,eh 10---~6.0 m),

w iloś1ci ok. 600 ty\s. m, w tym ok. 1/3 wi-er•C!eń

cHa· pr1ze:.slon cementa~cy:jny,ch w podł·o:źlu buld•OIWtlti

hy-drolte.ch:nicz!Dylch; na1leży podk•reśltić, że c:zętŚ·Ć tych

w1ier·ceń związana będizie· z ba.d.antiamli WJD'dlo·chło~n:no

ści;

- ro·21poznanie w.a,runików hydlr·o.g.eollogitczn.)11ch dla obsiza.ru ok. 30.0 000 ha, potzo·slta,ją•cy;ch pod WiPłJTiwem spię1t:r;zęn1i.a wód stbOiPD.iami wodnymi kasikady Wd.tsły

oratz w zas1ięg!U wpływów kana.łów że,gl!UgOIWY'Ch przerzutć.w wód;

- r-c:ztpotz.na.ni•e w.a:runków hyd,r.ogeol•og:i.c.z•:1ych dla

z1bii·o:rnik6w retencyj:ny·ch o po,wietriZICh'ni za.lewu ok. 100 000 ha;

- rozpormanie złóż k:ru•s•ZJTIWa dla bebon.ó:w h,Y1dro-t·2·chtni.cznych drenaży i fiilt,rów o łąlc:ZJnej kubat1urize

do 10.0 mln m3.

Na,l-eży pr.zy tym pod!k•reśHć, ż·e za:kre1s r·ozr;;.o,

zna-nia złóż S!Uiro:wcóiW p10'W1in1ien wyłkirac:zać pO!za ramy

zakreślone 1potrz·e1bami .realizac·ji olbieC-\:·tóv,i'

h;·drde·:?h-nicznJ1ch, a wiązać s.ię z koniec,zntOśtCią zbada.n1ia złóż

surowców różnego rodza1j1U wyls'tęjpująlcych w obs,za·rze

przyls,złej loika!ilza,cj~i zailewów powodoJWanych Sip;ętrze

ni•elffi wód w zlbiornikach l!U:b stotpniac::1 wodnych.

Nie m:ożna rÓiwini•e.ż pomlijać koniec:znośCii ro,~pOtZJna

nia wa•ruinkórw g·e•oJ.ogiiclzno-1nżyn'ieu:ts!ki~ch dla wieilu

in:west y;c j'i bo1w.a:r1zy1s zą,c ych, ZJw.iązanY'ch in.t egml:ni'e z

reali.za•cjamli budotwtl,i hydlr.o:t-e:chniic·zny.ch, jaik: dll"og:i,

mosty, tporty, prz·eład•o•wnie, .osiedla prz,cowniez.e i el{JStpilioa!tacyjne, obiekty zaplec.za buidowla•Degio uj.ęlcia wód, sy:s.temy wioidolci.ą~g.owe i kanaJiitZJC:.'eyjne, oc·zy-szc;zaklie śiCi:eikÓiw.

.Za.gadnie'ntie odp<OI'Nii·edn.ie~ ska.olrtdyno,.wa,ntia w c-za-sie przedstawionego wyżej zakresu rozpoznania

geo-l·O·g•i•cz,nego z pmzewidyrwanycrh po1stępem rea,liizaccj,i

oble-któw .hJidrotechniczny·ch ".Programu_ Wisła" uz.nać

na-J:e1ży :z;a j-eden z bamdz'i·ej i,sltloltnych p['obllem6iw,

wa-runkują·cy·ch właśdiWy pfi.zebieg pr:zedislięrwiZiiętr'kL

Na-leży bow1iem uwz.~lęd'nić SIPecytfikę biu:dtotWin:idtwa

wo-dnego, :dla. ikt6r.e:g·o oikre·s .st'Uidiów, lbald•ań, ro7DC'''·

ca-nia wa•ru:rukó1w terentO~wy•ch i g.eo:Lo.~ic•znyclh

p,oprz.e-d.zać musi WJiraź:nie Wiłaś1ciwe pr.a1ce plrojeikto!Wie, a

dla oma:wliany;ch o.bi·ek'tó'IW W:y"D1₀_·_S.i O!Cl Z:Jt7JW}1C'?J"tj 2-3 18Jt, przy praw.i.diolwy\m przebiegu i Si1Jiralwtnej

orga-niza·cji badań. B:~lo;rą•c pod uiWa.gę Dl:e'Zlbę:lny cykl

p['o-jeiktowania (•vvlra,z z U!Z·?'•o·dnieniam'i i zaltiwie,rd!zeni.em dokum.ent.atcjd.) ro•ZlPOCizęcie ptra,c bada1w•:''ZY'Ch p,otwi.nno na,s·tępio•wać z wy:pr.zedrz:,enliem co · n ajm1o.iei 4---.5-ł·e•t.

nilm, w s•t,o,suntku do pnzewl!dJiwanego r·OIZiptO·c·z.ęc.ita

re-alilz a.cj:i i1nw es't y•cji.

P1r01Wad~i t\o w ko.n·.se1,;Wencj·i do W1n1i•o·sku, że dla

zam•ier:wnej reaU!za.cj'i omruwianego proog~ramiu nietz.bę dine j·est wy\k1_ona:nie okoł.o _{70% prac bad}_a_{1W1c:zyd1 z}

zalkres:u .geolotgii !'::10 t1990 r., a więc .pr.akty•cznie w

ciągu najlblldiŻis•zych 10 lat.

Plrztedslta'WiitO:ny c.gól'n y zarys r·o•z,mi:atru ni·ezbędny.ch

prac, w zesrtawieniu z d.o.tychcza·:sotwymd. zakresami

(4)

badań i robÓit wyllwnywanytch dla potr.ze,b budiO!Wi niid-wa hydrO'technti•aznego, Wls!kazu}e, że rea11~zacja TiOtZ[liO-z;nania geotl•Otgi~CtZineg.o dlla po~ttnzeib "PIWtgtramru W:~sła" stanowti potwatż:ny probl.em, w zna•C:ZnY'm stiOipniJU de-cydująlcy o mo•żltiiWOŚ!ciach pr•zygtottowania dtOikUtmen~ tacj.i pro}eikt.orw·ej. Za,gadni,enie to nabiera szc·zegó\lnej

SUMMARY

The p:r·ojedts olf hydlr•ott'e·cihnk:al bui:~d UIP of tthe V1rstula Rtiv·ea.· aiDld its c1akh1menrt a•rea and related dem•ands for g·eol•ogi·ca.l surv.eys ar•e di~s·ou.sseid. The pr.a.}eots ar·e srtudti·ed nawaday.s in o.r!deif t•o prejpa.r·e a progtr•amme of oomplex bui:l.d UJP .of tihe riv·er a;nó its oattchtment ar•ea. 'Dhe m.ajtor a·i.JmiS of tthese wariks indude:

- to maik1e possilble the us'e a.f the Vi·stula Hiv•e.r system as 01ne olf the malj•or sources of water f.or muntkilpal and i!rudustrital puTJpo:s.es;

- to ·create .a:prpro1pftiate oond~tiorus for tlhe develop -me:n.t otf touri:stm; an1d

- to g'e't pr.otedi.on agta,itnstt Hootds.

'Dhtetr'e Wtetr·e als•o m:atde p:roel:irrniJnary esHma,1Ji,ons of thte a.v·era;ge oon.ddHoiil'S and dMHculties wlhttoh may be enoountered . in o01nstruretton of the desilg'ned hY1dT·O·t•ecih!nitclal obij ecbs. 'Dhte est.i:ma ti·ons s!ho1wed t1h1a t t!he re1aU.zation of the Wisłla Pir•ogrramtme wiill require completi:on of arbo1ut 70% of reseJa•r·oh wotrlk•s p1arnnetd for the yeta;rs tiU 1'990 im tihe :fti·eLd alf gieoL()!gy.

wagi jeśli we:źlmlie s,ię pod urw.agę f,alktt, że jedno~ cześnie z realilza,cją "Piro•glra•m:u W1i1sła" koniec,zne bę dizi.e pr'OwtatdtZJen1ie wi:e1u robót hydrobechind.c:znYJcrh na po,zost.ałY'ffi olbs!za~r·z;e ktra1j1u (do,rz.:ec:ze Odry i rzek Plr;zyJnorza), ZJgodnie z pro·glramem za1wa1_l'ltY'ffi _•we

WrSIPOmnd.anej decytzji 142/7·6 Brezyd:il1.l!lll Rtz,ądu.

PE310ME

AB'l'OP 8I1'MChiBaeT pa3Hbie KOHu;erru;MM rM.n;poTexHM--y:ecKotl: 3aCTtpOMKM BMCJibi M ee 6aocei1:aa, a Ta'K~e IIOTpe6HOCTM reOJIOi':V:NeCKOM pa3B8,)J,KM. 3TM KOHI.J;e'III.liMM >Il!O,ll!BepraiOTCJI 'B HaCTOJirn;ee BpeMJI . M31y'łeHM:t1 .D;JI.fJ ocpotpMyJI-MpQIBaH:t1JI nporpaMMbi KOMIIJie:KCHOM 3aCTpOM-KtM peKM M ee 6acce:i1:Ha. rJia:BtHbie u;eJIM 3TOI'O npe.n; -IIPMHJIT'J.1JI ·CJie.n;yrorn;Me:

·C.D;eJiaTb BO.D;HYIO CMC'T€MY BMCJibi •O.IJ;HbiM M3 OCHOB-HbiX MC'T0"'HY1KOB CHa6~e.HMJI BO,ll..OM HaCeJieHMJJ

M IIpOMbUIIJieHHO•CTM,

co3.n;.a Tb Y·CJIOBlifJI fl.JIJI pa3BMT'lifJI TY'Plif3Ma,

.

- o6ecrre'łlifTb OT rra'BO.n;.Ka.

C.n;eJiaaa rrpe.n;BatpHTeJibHaJI ou;eHKa rrocpe.n;cT' Bea-Hhrx yCJIO,BM}f 3aTpy.IJ;H€'Hl1M .D;JIJI l'U.IJ;POT€'XH'Yf'ł6CKMX

o6'hetKTOB. Ha O'CHOBaHlifM 3TO:i1: ou;eHKlif aBTOP

npMxo-~lifT K BblJBO.D;y, 'ł'TO .D;JIJI HaMepeHHOI'O BbDIIOJIHeHMJl 3TOM rrporpaMMbi He06XO.D;:MMO 'Bb]II0JIH€HMe OKOJIO 70°/o MCCJie.n;o,BaTeJibOroMx pa6oT no reoJior:v:rM .n;o 1990 r.

EDWARD SUCH

CBSiPBW "Hydroproj.ekt"

WSTĘPNA

OCENA

ZADAŃ SŁUŻBY

GEOLOGICZNEJ DLA

"PROGRA~IU WISŁA"

P.ro.g1r am komp<Lelks·CIW ego z ago s podrurowania i wy-korzystania Wisły oraz za.sobów wodlny:ch k~raj'u jes.t pr:zedsitęWIZJiętCti·em Otglromnym. Koniec,z,ność podjęc,ia "PirtOrg\ra:mu W:itsŁa" wynilka z pot:nzeib za1Sjp101ko-}e.n:ia s, ta-l.e ro:stnątceg:o zaJPIO'tmzebotwan,ia go,stpodan."lki narodotwej na Wtodę ora1z z k·oJDJieciZinoś,c!i pJTtz.eksizitakenia \VIitsły w wielof1utnlkcy;jtną atrt·eTię WIOidną. Głównym za:tem celem proJgJramu jest:

- zatpeWIIli·Emie ludnJOŚ•C'i i go:Sjpodatr•ce narodowej n.iezbędny•crh illoścti wody o odpowiednitej jaikoś:Ci, po-p~r·z;ez ZIWiięikJsJzenie dyispotzycytjny,ch zals·olbów w1ody;

- regtUJacj.a s·tosuJnJków VVI()dtny;ch w doa:-1zeclzu Witsły w ce·lu in:te:nsy.fiiJ.mcji pr.otdiulkcj\i rolnej i rea:H;zacji prO·glramu wyJżywienia na•rrodtu;

- malktsymal:ne wylkiOtTiZY'Sitatn.ie potencja:~u hyldr•o -e.ne:rg·etY'CJZmego nas1zych r:zetk;

- u\:!Wiorzen:ie z W1i!Sły drogi wodnej i pełne wy-korzyts•tani.e jej mMJli\woś1c·i ttran:spo,rrt·O·WY'Ch.

Dla o.s.i<ł!gnięrei.a zalkładany\ch celów prizewiidluje się WY'kOJnatn.i·e w rama·ch ".Piro.gT.amu W.i1sŁa" do 2Q.O,Q r. .nats.t~jący·cth ohielktó1w hy;dtl'ot.echnd:ctzny.ch:

- o'koło 15 Wriellolzad:aln:i.awy;ch zJbitOJTtn.ilków retencyj -nych;

- pr;zerZJuitu wody o łą'c,znej długośrcti okoł·O 2r200

km;

- .27 diQ 3:2 stopn.i wodinY'ch tJwotr2ątCY'Ch kaskadę Wisły;

2 kan.ały żegiLUtYJ~We o łą,cznej dłu,gośtCii oik.

200 1km.

",Prog.ra1m Wisła" :przewidiUJje tponadt'o budowę: - około 370 mTIJie}s:zY1ch zbi,mni!ków wodtnYJCh dla pot!rzetb rolnirc1Jwa;

- lktitllkatdizies.iąt dużych o.c;zy\StzCtzalini ś'oieków i kil -kaset ma:łytch oc·zy:s,zczalni;

- lkilika ob1i·elkt6tw ż-e.glugli śtródlądowei.

330

UKD 338.984. 3( 438); 626/627(282. 243.61). 001.14:354.81:5 5/. 001.1( 049.3)

Zakres nzec!zowy "Prog;r.amu W:isła" oik,reśi1ony

oo-s,tał ori:e!l1ta·CY1jnie i mo.ż1e ulec z:m:ia1nie w t•oiku dat l-sJzych pra.c. Dla z;rea,Htz.:owarnia tY'ch OllibTIZJ"mitcth zadań S.ZtCIZegÓtlin.ie W.alżtne z:na.C1Ze1!1ie mieć będ\zie m. itn. piri ZY-got-o:wan.ie, dla pos•wze,gólnych obieikt6!w lrulb ~ch ze -społów, pro.j-ekltótW badań inżyn!ierJsko.,geOłl,og•iJcznych ora:z komplteik:S·O\WY•Ch doJkumenrt;a;c}i inżY'niler.slko-ig>etO'lO gi;oznych i hyidlrogeol o.gktznych.

Za barrdzo ważsny problem UJZina,je się kO!I1JiecZlność ro.Z~poznania i udolkumeJnto.wa~n:ia zaiSobów ktrUISJzyrw na,tUtralnYJcih do beltio.nów hY'd\WitechnJi,cz.n)'lch o•ra1z ma-ter,iałólw z.iemny1ch na za1pa.ry CZiOił\Ołwe i bo•Ctzn.e. Or; ien-tacyjn.ie s:za;cu,je s:ię, ż·e zapott[':zeb:ow.anlie na krruiSJzy~ wo wynd.1estie oikoł.o 80,0 m'ln/m3 • Stzc::z;ególin~ie dlotlkli!Wie odc.zu,w.a ,s,ię defi!cy;t kruis;zyw nrutuJr.ailin)'lch dtl.a proje-ktowaiDyiCh obieik:tÓiw w rej,onie Wd.ls'ły doltnej. RÓiwn(leż do pil.ny·ch i ważny,ch prob!lemów zalk1zyć należy kon.i,ec:zność piOidjęic.ia otbs·elrwacjli hyidrugeoliO:gliJc:ZJny,ch w rejooa.ch proj.etkt.O\watnY"Cth obiekitów hydrrotechtn:i!c. z-nych, dllta zaJTeij.es\trowania obec.ne~o SitaniU wód gt riUIIl-t:owyich OT.atz opratcowa;ni.a progn01z zmli:a.n i orceny p!I'iZedJSiięiW1Zięć dla ŚT•Od:OIWi,sk.a prtzyirOd!nti!C:Zego W wynti ~ ku reali.za;cj;i tych obieik:Jtów.

:PI!'IzetwlidUtje s.ię, ż·e Oigólna poMili·&!Zichnia. t•erenÓIW, kttóTe znatjidą się pod wlpływem oddzJi.aływania srpięlt f'ZiO!nych wód pro.j:ek:t101Wa1nej kruslkrudy Wti:s1y, dllta któ-ry;ch nal,eży opra,cować prognozy w:płyfwtu ty1ch pięt rzeń, wyn.i:estie około 2150<0 km2 • R-ejon dolliny Wiitstły i tereny pl"ZewlitdJz,iatne dto liolkaLiizacji o:bJi,e!kitÓiw z ":Pro-gramu Wi,sła", J•eżąoe w dorzeczu 1_Wisły,_w _wię_l_ksz_·_o

śd pr:z~pald\kóiW nie s.ą pod Wlzględem rtOI:llPOIZJna;n:ia warumików ,itnlżynier,siko-tg:eoJlogJitcznYJCih i hy,d\rogeol;O·

gJi-e:znych p!'IZYJS·łowi:ową ,;białą plamą na man:Jie". Boga -ty malt.eri,arł geo'og~k,z;ny z t.eg1o r·ejonu pTIZie.d:staJWtiono