Effects of presowing laser stimulation of different forms of maize seed

Pełen tekst

(1)Acta Agrophysica, 2007, 10(1), 229-235. SKUTKI PRZEDSIEWNEGO NAPROMIENIOWANIA ZIARNIAKÓW ∗ 5Ï)1<&+)250.8.85<'=< Zea Mays L.) Hanna Szajsner1, Sylwia Lewandowska1, Zbigniew Kurczych2 , Cecylia Karwowska2 1. . .DWHGUD+RGRZOL5R OLQL1DVLHQQLFWZD8QLZHUV\WHW3U]\URGQLF]\ZH:URFáDZLX. Plac Grunwaldzki 24 a, 50-:URFáDZ e-mail: Szajsner@ozi.ar.wroc.pl 2 1DVLRQD.RELHU]\FVSyáND]RRXO6SRUWRZD-040 Kobierzyce. S t r e s z c z e n i e . &HOHPSRGM W\FKEDGDE\áRRNUHOHQLHZMDNLPVWRSQLX]DVWRVRZDQLHprzedZLDWáHP ODVHUD ZSá\ZD QD ZDUWRü VLHZQ L ZF]HVQH ID]\ UR]ZRMRZH ]DREVHUZRZDQR ]Uy*QLFRZDQ UHDNFM EDGDQ\FK IRUP PLHV]DFRZ\FK NXNXU\G]\ QD SU]HGVLHZQ VW\PXODFM ODVHURZ QDVLRQ =DVWRVRZDQLH SURPLHQLRZDQLD ODVHURZHJR PR*H E\ü MHGQ\P ] F]\QQLNyZ SRGZ\*V]DMF\FK ZDrWRüVLHZQLSU]\VSLHV]DMFZF]HVQHID]\UR]ZRMRZHZ\EUDQ\FKIRUPNXNXU\G]\ 6 á R Z D N O X F ] R Z H stymulacja nasion, kukuU\G]DODVHUZDUWRüVLHZQD. VLHZQHM VW\PXODFML QDVLRQ. *. Uy Q\FK IRUP NXNXU\G]\ 1D SRGVWDZLH SU]HSURZDG]RQ\FK EDGD. WS7 3 *. . *. . * JHRJUDILF]Q\ ]DVL J. 0R OLZR ü ZV]HFKVWURQQHJR X \WNRZDQLD L URVQ F\ ZFL. uprawy kukurydzy (Zea Mays /

(2) VSUDZLD *H SRZL FD VL ZLHOH XZDJL WHM FHQQHM . *. *. . . UR OLQLH XSUDZQHM 5y QRURGQH VSRVRE\ X \WNRZDQLD NXNXU\G]\ XF]\QLá\ M MHGQ . z SLHUZV]\FK UROLQ ]ER*RZ\FK ZLDWD 2EV]DURZR ]DMPXMH RQD GUXJLH PLHMVFH SR. . . SV]HQLF\WRMHGQDNSRGZ]JO GHPZ\VRNR FL]ELRUyZ]LDUQDZVNDOL ZLDWRZHMQLH. . *. e-. W\ONRGRUyZQXMHSV]HQLF\DQDZHWM SU]HZ\ V]D.XNXU\G]DPDRJURPQH]QDF]. *. . . . QLH Z \ZLHQLX ]ZLHU] W MHVW WR JáyZQD UR OLQD SDV]RZD Z ZLHFLH *LHURED L LQ. ∗. 3UDFD QDXNRZD ILQDQVRZDQD ]H. nr 2P06R 062 29.. URGNyZ QD QDXN Z ODWDFK -2008 jako projekt badawczy.

(3) 230. H. SZAJSNER i in..

(4) =LDUQR NXNXU\G]\ ]DZLHUD Z\VRNL SURFHQW VNUREL L QLVNL EáRQQLND ] WHJR. *. . SRZRGX QDOH \ GR QDMFK WQLHM Z\NRU]\VW\ZDQ\FK UR OLQ SDV]RZ\FK 6SUDJXH. . . wielkich mo* OLZRFLDFK´ MHVW MHGQ\P ] QDMZD*QLHMV]\FK VXURZFyZ UROLQQ\FK R ZV]HFKVWURn-.

(5) 7DF] VWRRNUH ODQDSU]H]SURGXFHQWyZNXNXU\G]\ÄUR OLQDR. *. *. Q\P]DVWRVRZDQLXZW\PUyZQLH QDFHOHVSR \ZF]H 0LFKDOVNL

(6) . . woUyG F]\QQLNyZ ZSá\ZDMF\FK QD Z]URVW UR]ZyM L SORQRZDQLH UROLQ SLHUZV]o1RZRF]HVQHUROQLFWZRVWDZLDZ\VRNLHZ\PDJDQLDGRW\F] FHPDWHULDáXVLH. . . . QHJRUR OLQXSUDZQ\FKGHF\GXMHRQDERZLHPRZ\VRNR FLLMDNR FLSORQyZ6S. . . . *. SODQRZ URO RGJU\ZD MDNR ü QDVLRQ SU]H]QDF]RQ\FK GR VLHZX 6WRVXM F Uy QH. *. r-. VSRVRE\ XV]ODFKHWQLDQLD PDWHULDáX VLHZQHJR PR QD ]QDF]QLH SRSUDZLü MHJR ZD. . . WR üVLHZQ *yUHFNLL*U]HVLXN

(7) . . 8V]ODFKHWQLDQLH PDWHULDáX VLHZQHJR Z FHOX ]ZL NV]HQLD SORQyZ UR OLQ. . o-. XSUDZQ\FK Z GRELH RFKURQ\ URGRZLVND QDWXUDOQHJR F]áRZLHND ]PXV]D GR S. ietlanie nasion SURPLHQLRZDQLHP ODVHURZ\P *áDG\V]HZVND L LQ

(8) MRQL]XMF\P PLNURIaORZ\P D WDN*H RGG]LDá\ZDQLH SRODPL HOHNWU\F]Q\P L PDJQHW\F]Q\P ,OMXV]\Q

(9) 1D V]F]HJyOQ XZDJ ]DVáXJXMH MHGQDN ]DVWRVRZDQLH ZLDWáD Uy*Q\FK Wypów lasera, które G]L NL PRQRFKURPDW\F]QRFL L VSyMQRFL D WDN*H J VWRFL SoZLHU]FKQLRZHMPRF\ZQLNDGRZQ WU]DQDVLRQZSá\ZDMFQDSU]HELHJQLHNWyU\FK V]XNLZDQLD QRZ\FK EH]SLHF]Q\FK PHWRG 6WRVRZDQH MHVW QD Z. procesów biochemicznych i fizjologicznych. . a-. &HOHP SUDF\ E\áR RNUH OHQLH ZSá\ZX SU]HGVLHZQHM VW\PXODFML ODVHURZHM Q. sion QDZDUWRüVLHZQLZF]HVQHID]\UR]ZRMRZHUy*Q\FKIRUPNXNXU\G]\. 0$7(5,$à,0(72'<. *. . . . y-. 0DWHULDáHPX \W\PGREDGD E\á\QDVLRQDV]H FLXIRUPPLHV]D FRZ\FKNXNXU. . G]\

(10) SRFKRG] F\FK ]H VZRERGQHJR LFK SU]HS\OHQLD. . *. . *. 'R ZLDGF]HQLH ODERUDWRU\MQH GZXF]\QQLNRZH ]DáR RQR PHWRG VHULL QLH]DOH Q\FK. w WU]HFK SRZWyU]HQLDFK 1DVLRQD Z\PLHQLRQ\FK IRUP SRGGDQR G]LDáDQLX ZLDWáD laseUD SyáSU]HZRGQLNRZHJR R PRF\ P: L GáXJRFL IDOL QP =DVWRVRZDQR . *. RELHNW NRQWUROQ\ EH]QD ZLHWODQLD

(11) RUD]F]WHU\]Uy QLFRZDQHGDZNLSURPLHQLRZDQLD. (jedno-D1, trzy-D3 SL FLR-D5 i siedmiokrotne-D7 QDZLHWODQLH

(12) &]DV QDZLHWODQLD podVWDZRZ GDZN '1

(13) Z\QRVLá PLQXW\ 1DVLRQD XPLHV]F]RQR Z NLHáNRZQLNX o NRQWURORZDQHMZLOJRWQRFLLWHPSHUDWXU]H3RF]ZDUWHMGRELHRG]DáR*HQLDGRZLDdF]HQLDRFHQLRQRHQHUJL ZyVPHMGRELH]GROQRüNLHáNRZDQLD Z

(14) 3RQDGWRZ\No. QDQR SRPLDU\ GáXJR FL NROHRSW\OL L NRU]RQNyZ ]DURGNRZ\FK QD ORVRZR Z\EUDQ\FK. *. . *. . yt. VLHZNDFK ] ND GHM IRUP\ PLHV]D FRZHM L ND GHJR SRZWyU]HQLD : ]ZL ]NX ]H ]E. . . . . . FL VLe-. ZF]HVQ ID] UR]ZRMRZ UR OLQ NXNXU\G]\ SRPLDU\ GáXJR FL QDG]LHPQHM F].

(15) EFEKT PRZEDSIEWNEGO NAPROMIENIOWANIA ZIARNIAKÓW KUKURYDZY. 231. * owych (w mm) i koleoptyli. Uzyskane wyniki opracowano statystycznie zgodnie z PHWRG GRZLDGF]HQLD GZXFzynnikowego oraz zastosowano test Duncana w celu Z\RGU EQLHQLDJUXSMHGQRURdnych.. ZHN Z\NRQDQR SR GREDFK 3RZWyU]RQR UyZQLH SRPLDU\ NRU]RQNyZ ]DURGN. ,'<6.8SJA. :<1,.,%$'$. . . w-. 'RW\FKF]DVRZH EDGDQLD QDG VW\PXODFM ODVHURZ NXNXU\G]\GRW\F]\á\Jáy. . QLH GR ZLDGF]H. SRORZ\FK &HOHP W\FK HNVSHU\PHQWyZ E\áR RNUHOHQLH ZSá\ZX. przedsLHZQHJRVWRVRZDQLDZLDWáDODVHUDQDUR]ZyMLSORQRZDQLHNXNXU\G]\ /LpVNL L LQ

(16) RUD] QD SORQ L ZáDFLZRFL IL]\NR-chemiczne ziarna kukurydzy (Koper i in. 2001). :\QLNL EDGDSU]HGVWDZLRQRQDZ\NUHVDFK-4. Przeprowadzona analiza wariancji dla enerJLL NLHáNRZDQLD Z\ND]DáD LVWRWQH ]Uy*QLFRZDQLH EDGDQ\FK IRUP. . . RUD] LQWHUDNFM IRUP ] GDZNDPL ZLDWáD ODVHUD 6WRVXM F WHVW 'XQFDQD XWZRU]RQR. *. . WU]\JUXS\MHGQRURGQH1DMQL V]HZDUWR FLZ\ND]DáDIRUPDNXNXU\G]\R]QDF]RQD. a-. V\PEROHP

(17) SR]RVWDáH IRUP\ XWZRU]\á\ GZLH JUXS\ MHGQRURGQH ]. . . . FKRG] FH QD VLHELH SU]\MPXM F ZDUWR FL GOD IRUP\ L GOD IRUP\. . . 5R]SDWUXM FLQWHUDNFM VWZLHUG]RQRSR]\W\ZQ UHDNFM MHG\QLHXIRUP\. . (92%) i D7 (94%) w stoVXQNX GR RELHNWX NRQWUROQHJR Z\QRV]FHJR 8 SR]RVWDá\FK IRUP NXNXUydzy nie obserwowano reakcji na zastosowane promieniowanie laserowe (rys. 1). JG]LH Z\VW SLáD VW\PXODFMD SR ]DVWRVRZDQLX GDZHN '5. 2ELHNW NRQWUROQ\ FRQWURO '. . . (QHUJLD. '. . NLHáNRZDQLD *HUPLQDWLRQ HQHUJ\

(18). . '. . ' NIR=5,06 LSD=5.06. . . . . . . )RUP\)RUPV. Rys. 1.(QHUJLDNLHáNRZDQLD]LDUQDUy*Q\FKIRUPNXNXU\G]\– interakcja Fig. 1. Germination energy of grain of different corn forms – interaction.

(19) 232. H. SZAJSNER i in.. 2ELHNW. . NRQWUROQ\ &RQWURO. . ' 'áXJRüNROHRS W\ OD. . '. &ROHRS WLOHOHQJWK PP

(20). '. . '. )RUPD. NIR = 9,52 LSD = 9.52. Rys. 2. 'áXJRüNROHRSW\ODIRUP\SRGQLDFK Fig. 2. Coleoptile length of form 304 after 7 days. .RQWUROD. . FRQWURO '. . '. . 'áXJR ü QDG]LHPQHM F]. FLVLHZNL. '. . '. PP

(21) )LUVWOHDIOHQJWK. . PP

(22) . . . . . . )RUP\)RUPV. Rys. 3.'áXJRüQDG]LHPQHMF] FLVLHZNLSRGQLDFK– interakcja Fig. 3. First leaf length after 12 days – interaction. .

(23) EFEKT PRZEDSIEWNEGO NAPROMIENIOWANIA ZIARNIAKÓW KUKURYDZY. 233. .RQWUROD . FRQWURO '. . . '. . 'áXJR ü. '. . NRU]RQNyZ. ]DURGNRZ\FK PP

(24) 5RRWVOHQJWK PP

(25). '. . . . . . . )RUP\)RUPV. Rys. 4.'áXJRüNRU]RQNyZ]DURGNRZ\FK PP

(26) SRGQLDFK– interakcja Fig. 4. Root length (mm) after 12 days – interaction. . . * i-. =GROQR üNLHáNRZDQLDE\áDFHFK GODNWyUHMQLHVWZLHUG]RQRLVWRWQHJR]Uy Q. cowania odmian, dawek oraz interakcji. . . 'OD FHFK\ GáXJR ü NROHRSW\OD W\ONR SR VLHGPLX GQLDFK Z\ND]DQR LVWRWQR ü. *. w-. ]Uy QLFRZDQLD GDZHN %DGDQH IRUP\ NXNXU\G]\ Z\ND]Dá\ VW\PXODFM Z SRUy. naniu zRELHNWHPNRQWUROQ\P'ODNRQWUROLGáXJRüNROHRSW\ODZ\QRVLáDPP . NROHRSW\OH SRZVWDáH SR ]DVWRVRZDQLX GDZHN SURPLHQL ODVHUD XWZRU]\á\ MHGQ . JUXS MHGQ. oURGQ -82,3 mm) – rysunek 2.. FL VLHZHN GRNRQDQR SR GQLDFK GOD EDGanych. . LVWRWQLH QDMQL*V]\FK ZDUWRFLDFK PP

(27) ]D MHVW IRUP R QDMGáX*V]HM 3RPLDUyZ QDG]LHPQ\FK F]. JHQRW\SyZXWZRU]RQRWU]\JUXS\MHGQRURGQH)RUPDWZRU]\RGU EQ JUXS R. siewce – 182,1 mm. %LRUF SRG XZDJ LQWHUDNFM IRUPD Z\ND]DáD VW\PXODFM SR ]DVWRVowaniu dawki D5 PP

(28) VLHZNL NRQWUROQH L SRZVWDáH SR ]DVWRVRZDQLX SR]o-. . VWDá\FK GDZHN ]QDOD]á\ VL Z RGU EQHM JUXSLH MHGQRURGQHM ZDUWR ü GOD RELHNWX. kontrolQHJR Z\QRVLáD PP )RUPD ]DUHDJRZDáD VNUyFHQLHP VLHZNL po zastosowaniu dawki D7 SU]\MPXMF ZDUWRü mm, w porównaniu z konWURO PP

(29) – rysunek 3. 3RG Z]JO GHPGáXJRFLNRU]HQL]DURGNRZ\FKPDWHULDáE\á]Uy*QLFRZDQ\]a. NUHV ]PLHQQR FL RG PP GOD IRUP\ GR PP GOD IRUP\ . *. 2 dniach obserwowano. 6WZLHUG]RQRLVWRWQH]Uy QLFRZDQLHIRUPSRGQLDFK3R.

(30) 234. H. SZAJSNER i in.. oprócz istotnych. *. * . *. o– SRZVWDá\ F]WHU\ JUXS\ MHGQRURGQH. Uy QLF PL G]\ RGPLDQDPL WDN H LQWHUDNFM IRUP ] GDZNDPLQDSU. . PLHQLRZDQLD =PLHQLá VL ]DNUHV ]PLHQQR FL. . *. QDMQL V] ZDUWR ü PP

(31) REVHUZRZDQR GOD IRUP\ QDMGáX V]H NRU]HQLH. zaURGNRZH Z\WZRU]\áD IRUPD PP

(32) : przypadku interakcji formy 312 i Z\ND]Dá\VW\PXODFM XIRUP\SR]DVWRVRZDQLXGDZNL'5 (212,3 mm) zaobserZRZDQR VW\PXODFM R PP Z VWRVXQNX GR RELHNWX NRQWUROQHJR PP

(33) Z kolei forma 316, po zastosowaniu dawki D3 PP

(34) Z\ND]DáDVW\PXODFM R ponad 40 mm (kontrola 199,6 mm) – rysunek 4. WNIOSKI * i-. 3U]HGVLHZQD VW\PXODFMD ODVHURZD QDVLRQ NXNXU\G]\ VSRZRGRZDáD ]Uy Q. cowaQUHDNFM EDGDQ\FKIRUP =DELHJ SU]HGVLHZQHM VW\PXODFML QDVLRQ. ZLDWáHP ODVHURZ\P VSRZRGRZDá . j-. LVWRWQH ]ZL NV]HQLH HQHUJLL NLHáNRZDQLD X IRUP\ FKDUDNWHU\]XM FHM VL QD. * . . QL V] ZDUWR FL WHMFHFK\GODRELHNWXNRQWUROQHJR. 3. Formy kukurydzy – L ]DUHDJRZDá\ QD ]DVWRVRZDQH GDZNL ZLDWáD ODVHUDLVWRWQ\PZ\GáX*HQLHPNRU]RQNyZzarodkowych. . *. 1DVW SLáRLVWRWQHZ\GáX HQLHNROHRSW\ODSR]DVWRVRZDQLXZV]\VWNLFKGDZHN. promieni lasera. . . . FLVLHZNL]a-. 6W\PXOXM F\ ZSá\Z ZLDWáDODVHUDQDGáXJR üQDG]LHPQHMF]. obserwowano dla formy 306 kukurydzy.. 0,(11,&7:2. 3,. Gieroba J., Koper R., Matyka S., 1997. The influence of pre-sowing laser biostimulation of maize seeds on the crop and nutritive value of the corn. 45th Australian Cereal Chemistry Conference, Adelaide, 30-35. *áDG\V]HZVND % .RUQDV-Czuczwar B., Koper R., Lipski S., 1998. Aspekty teoretyczne i praktyczQHVWRVRZDQLDSU]HGVLHZQHMODVHURZHMELRVW\PXODFMLQDVLRQ,Q*5ROQ1U-29. *yUHFNL 5 - *U]HVLXN 6 . ZLDWRZH WHQGHQFMH L NLHUXQNL XV]ODFKHWQLDQLD PDWHULDáyZ VLHZQ\FK. y konferencyjne, Olsztyn-Kortowo, 9-24. -Ata.. 8V]ODFKHWQLDQLHPDWHULDáyZQDVLHQQ\FKPDWHULDá. *. ,,MXV]\Q:àXF]áD]LHUDLXUR DM.DQDU0DáD. Koper R., Kornas-&]XF]ZDU%/LSVNL60DW\ND6:Sá\ZSU]HGVLHZQHMODVHURZHMELRVWyPXODFMLQDVLRQNXNXU\G]\QDSORQ\LLFKZáDFLZRFLIL]\NR-chemiczne. Acta Agrophysica, 46, 85-94. Lipski S., Koper R., Kornas-&]XF]ZDU % 2FHQD ZSá\ZX ELRVW\PXODFML QDVLRQ ZLDWáHP laserowym na rozwój i plonowanie kukurydzy. Zesz. Probl. Nauk Roln., 444, 219-224. Michalski T. 1997. Kukurydza jako surowiec dla pr]HP\VáX=HV]3UREONauk Roln., 450, 201-217. Sprague G. F., 1977. Corn and corn improvement. Americ. Soc. of Agronomy. Madison, Wisconsin..

(35) EFEKT PRZEDSIEWNEGO NAPROMIENIOWANIA ZIARNIAKÓW KUKURYDZY. 235. EFFECTS OF PRESOWING LASER STIMULATION OF DIFFERENT FORMS OF MAIZE SEED Hanna Szajsner1, Sylwia Lewandowska1, Zbigniew Kurczych2 , Cecylia Karwowska2 Department of Plant Breeding and Seed Production, :URFáDZ8QLYHUVLW\RI(QYLURQPHQWDODQG/LIH6FLHQFHV. Plac Grunwaldzki 24 a, 50-:URFáDZ e-mail: Szajsner@ozi.ar.wroc.pl 2 Seeds of Kobierzyce, ul. Sportowa 21, 50-040 Kobierzyce A b s t r a c t . The aim of the research was to qualify the degree to which pre-sowing laser stimulation, used in seeds, has an influence on sowing value and early development phases in different forms of corn, one of the most valuable cultivated plants. As a result of the conducted experiment, different reaction of tested hybrid forms of corn on pre-sowing laser stimulation was observed. To sum up, the laser irradiation applied may be a factor increasing the sowing value and accelerating early development phases in selected forms of corn. K e y w o r d s : stimulation of seeds, corn, laser, sowing value.

(36)