Ewa Nawrolska,M. Kochanowski
Karsko, pow. Pyrzyce. Stanowisko 1
Informator Archeologiczny : badania 7, 22-23
22 -K a te d r a A r c h e o lo g ii U n iw e r s y te tu im .A « M ic k ie w ic z a w P o z n a n iu B a d a n ia p r o w a d z iła d r A le k s a n d r a C o fta - B r o n ie w s k a o r a z m g r A le k s a n d e r K o ś k o . F in a n s o w a ły I n o w r o c ła w s k ie Z a k ła d y S o d o we* D ru g i s e z o n b a d a ń . O s a d a w ie lo k u ltu r o w a / n e o lity h a l s z t a t , l a t e n , w c z e s n e ś r e d n i o w ie c z e i ś r e d n i o w i e c z e / . 2 P r z e p ro w a d z o n o b a d a n ia r a to w n ic z e , k tó r y m i o b ję to o k .7 5 0 m 9 o d k ry w a ją c lic z n e ś la d y o s a d n ic tw a z r ó ż n y c h o kresów p r a d z ie jó w . W ię k s z o ś ć ź r ó d e ł p o c h o d z i z n e o litu . W ś r ó d n ic h n a p i e r w s z e m i e j s c e w y s u w a ją s i ę p o z o s ta ło ś c i p a r u o b o z o w isk k u ltu r y p u c h a ró w l e j k o w a t y c h . Z a r e j e s t r o w a no s z e r e g " j a m g o s p o d a rc z y c h " o r a z ś la d y " p r a c o w n i" o b ró b k i k a m i e n ia .P o c z y n io n e w t r a k c i e p r a c te re n o w y c h o b s e r w a c je p o z w a la ją w id z ie ć c a ło ś ć u z y s k a n y c h m a te r ia łó w w o b r ę b ie c o n a jm n ie j 2 fa z c h ro n o lo g ic z n y c h i 3 o s a d n ic z y c h . N a j s t a r s z e o d n o s z ą s i ę do fa zy w c z e s n o w ió r e c k ie j / l ic z n e e le m e n ty b a a l b e r s k i e / , n a j m ło d s z e p o c h o d z ą z fa z y p o s tlu b o ń s k ie j / h o r y z o n t " w pływ ów b o ie r a z k ic h " / .
C z ę ś ć ja m n a le ż y p r z y p is a ć k u ltu r z e a m f o r k u lis ty c h , p r z y c z y m b l iż s z a c h a r a k te r y s t y k a ic h c h ro n o lo g ii j e s t ja k n a r a z i e n i e m o ż liw a .N ie ja s n a t a k ż e j e s t e w . p r z y n a le ż n o ś ć tr a p e z o w a te j b u d o w li s łu p o w e j do te j k u l tu r y . Ś la d y o s a d n ic tw a z e p o k i m e t a li s ą z n a c z n ie u b o ż s z e . P o c h o d z ą z o k r e s u h a l s z ta c k ie g o i p ó źn eg o la te n u . o r a z n a jo b f its z e w t e j g r u p ie z n a le z is k - z IX i XID w ie k u . T e o s t a tn i e w y s tą p iły w p o s ta c i p ó łz ie m ia n k i / IX w / i k o n s tr u k c ji s łu p o w ej / x m w . / . JA Z Ó W , p o w . L u b s k o p a tr z o k r e s w pływ ów r z y m s k ic h KA RSK O , p o w . P y r z y c e K o n s e r w a to r Z ab y tk ó w A r c h e o lo g ic z n y c h S ta n o w isk o 1 w S z c z e c in ie B a d a n ia p r o w a d z ili m g r E w a N a w ro ls k a i M . K o c h a n o w sk i, p r z y w s p ó łp r a c y E k s p e d y c ji IHK M P A N . F in a n s o w a ł W K Z w S z c z e c in ie . P i e r w s z y s e z o n b a d a ń . Dw a g r o bo w ce m e g a lity c z n e k u ltu r y p u c h a ró w l e j k o w a ty c h .
O b ie k ty p o ło ż o n e s ą w o d le g ło ś c i ok o ło 3 k m n a p ó łn o cn y w s c h ó d od w s i ą 10 2 g ro b o w c e m e g a lity c z n e b e z k o m o ro w e / k u ja w s k ie / o cftugości o k . 60 m . P r z y l e g a ją o n e ś c i ś l e do s i e b i e . c o sta n o w i s p e c y fik ę te g o s ta n o w is k a i n ie m a d o tąd a n a lo g ii n a in n y ch te r e n a c h .O b ie k ty te o bok k u rh a n u m e g a lity c z n e go w K rę p e e w ie / s t a n . 4 / s ta n o w ią ju ż o s ta tn ie z ac h o w a n e m e g a li ty z ie m i p v rz v c -
k ie j, g d z ie j e s z c z e w XIX w iek u było ic h p r z e s z ł o 1 0 0 . INOW ROCŁAW - M ątw y
23
-N a o m a » la n y c h o b ie k ta c h b y ły j u t p r z e p r o w a d z o n e w s tę p n e p r a c e « s» d az o w e w 1934 r . / P r o f . E . S p r o c k h o f f / o r a z n i e r e je a tr o w a n e p r a c e a m a t o r s k i « w la ta c h 1 9 4 5 / 4 6 .C e le m b y ło s t w i e r d z e n ie z a k r e s u b a d a ń n ie m ie c k ic h o r a z z n is z e s a ń d o k o n a n y c h p r z e z a m a to r ó w . P o w y k o n a n iu s z c z e g ó ło w e j d o k u m e n ta c ji o b iek tó w euraz k ilk u s o n d a ż y u d a ło s i ę u s t a l i ć , ż e p r a c e w r o k u 1934 o b ję ły ty lk o n ie z n a c z n ą c z ę ś ć n a s y p ó w , a w ykopy a m a t o r s k i e w z a s a d z ie n i e sp o w o d o w ały p o w a ż n ie js z e j d e w a s t a c ji . M e g a lity n a d a ją s i ę z a te m w p e łn i do b a d a ń s y s t e m a ty c z n y c h , k t ó r e z o s ta n ą p o d ję te . Z e w z g lę d u n a u n ik a ln o ś ć te g o o b ie k tu o r a z je g o k a p ita ln e p o ło ż e n ia w t e r e n ie / w id o k n a c a ł e z a s to i s k o J e z i o r a P ł o n i e / p la n u je s i ę tu ta j z a ło ż e n ie r e z e r w a tu a r c h e o lo g ic z n e g o . K IE T R Z , p o w . G łu b c z y c e S ta n o w is k o 1 p a tr z e p o k a b r ą z u K IE T R Z , p o w . G łu b c z y c e S ta n o w is k o 6 p a t r z e p o k a b r ą z u K O R M A N IC E , po w . P r z e m y ś l M u z e u m O k rę g o w e S ta n o w is k o 1 w R z e s z o w ie B a d a n ia p r o w a d z ił m g r T a d e u s z A k s a m it o r a z M ic h a ł P r o k s a / a u t o r s p r a w o z d a n i a / . F in a n s o w a ło M u z e u m O k rę g o w e w R z e s z o w ie . T r z e c i s e z o n b a d a ń . O s a d a n e o lity c z n a k u ltu r y c e r a m i k i w s tę g o w e j r y t e j .
P r z e p r o w a d z o n e b a d a n ia m ia ły c h a r a k t e r r a to w n ic z y , p rzeb a d a n o O b s z a r o po w ie r z c h n i 5 ,7 5 a r a . W ię k s z o ś ć o d k r y ty c h o b ie k tó w w y s tę p o w a ła na g łę b o k o ś c i od 40 - 60 c m , z a z n a c z a ją c s i ę w y r a ź n ie w p o d ło ż u le s o w y m . B y ły to śla d y po s łu p a c h o ś r e d n ic y o d 20 - 80 c m , g łę b o k o ś c i od 5 - 20 c m , w w y ją tk o w y ch w y p ad k ach p r z e k r a c z a j ą c g r a n ic ę 20 c m . O d k r y te ś la d y s łu p ó w n ie p o z w a la ją s r e k o n s tr u o w a ć ż a d n e g o d o m o s tw a , g d y ż c z ę ś ć ic h z o s t a ł a z n is z c z o n a p r z e z w ie lk ie ja m y z a s o b o w e . P o n a d to n a tr a f io n o n a k ilk a d u ż y ch ja m z a s o b o w y c h , w k tó r y c h w y s tę p o w a ła c e r a m i k a , k r z e m i e n i e , o b s y d ia n o r a z p r z e p a lo n e z b o ż e . C e r a m i k ę r e p r e z e n t u j ą f r a g m e n ty n a c z y ń c ie n k o ś c ie n n y c h b a rw y c ie m n o s z a r e j o g ła d k ic h p o w ie r z c h n ia c h .W ię k s z o ś ć z n ic h j e s t z d o b io n a o r n a m e n te m n u to w y m . P o n a d to l ic z n ie w y s tę p u ją f r a g m e n ty d u ż y ch n a c z y ń z a s o b o w y c h , g r u b o ś ć ic h ś c ia n e k w y n o si od 2 - 3 c m , p o w ie r z c h n ia j e s t c h r o p o w a ta .W y k o n a n e s ą s g lin y m o cn o s c h u d z a n e j p ia s k ie m , k tó r e g o ś r e d n i c a d o c h o d z i do 2 m m .