Andrzej Grzymkowski
Modła, gm. Wiśniewo, woj.
ciechanowskie
Informator Archeologiczny : badania 15, 147-148
147
lic z n e /b e z k o ś c i / 1 19 o obrządku inhum acyjnym , Na sz c z e g ó ln e p od k reś le n ie za słu gu je duża ilo ś ć grobów m łodych osobników . Odkryto d a lsz y ch 7 pochówków n iem ow ląt w osobnych jam ach i dwoje pochowanych z m atką. Jedno d zieck o złożo n o prawdopodobnie na płytkim k oszu w g r o b ie typu n iszow ego.
In teresu jąco p rze d sta w ia ją s i ę d a lsz e m a te r ia ły do obrządku p o g r z e bow ego. Stw ierdzono: w tr z e c h przypadkach z ło ż e n ie do grobu jedyn ie d o l nych c z ę ś c i zw łok kobiet /m ie d n ic a l kończyny d o ln e /, w dwóch k o ś c i b e z ładnie w jam ach o w ym iarach odpow iadających standardow ym sz k ie le to m osobników d o ro sły ch , w jednym przypadku tułów zastąp ion o k o śćm i m łodej krow y, zachow ując naturalny układ c z ę ś c i dolnej sz k ie le tu z m a r łe j, w je d nym z m a rła "trzym ała" c z a s z k ę i drobne k o ś c i tu łow ia w ręku na brzuchu - to w a r z y sz y ły je j j e s z c z e dw ie inne c z a sz k i oraz w jednym żuchwę z a s t ą piono fragm en tem żuchwy konia.
Nad grobem nr 15 stw ierd zo n o o b ecn o ść budowli typu szałasow ego^ oblepionej glin ą - za r eje stro w a n o k ilk a set fragm entów polepy z o d c iś n ię tym i elem en ta m i k onstrukcyjnym i.
P o tw ierd zają s i ę zaob serw ow an e w c z e śn ie j regufy co do w y p o sa ż e - -nia. Na s z c z e g ó ln ą uwagę za słu g u je z e s p ó ł n a rzęd zi tk ack ich wykonany z
k o ś c i. W g ro b ie nr 36 na żelazn ych elem en ta ch str o ju zachow ały s i ę r e s z t ki tkaniny o p ro sty ch sp lotach .
W jednym przypadku układy str a ty g r a fic z n e su g eru ją w yrabow anie pochówku. Wkop rabunkowy u szk o d ził le w ą str o n ę klatki p ie rsio w ej z m a r łe j, a w je g o o b ręb ie zn alezio n o p ojed yn cze p acio rk i z naszyjn ika, który z e r w a ł s i ę prawdopodobnie w c z a s ie k ra d zieży 1 c z ę ś ć paciorków z a tr z y m ała s i ę rów n ież na k ręgach szyjn ych .
Na stan ow isku w ystępu ją m a te r ia ły kultury w o ty ń sk o -lu b elsk iej c e ram ik i m alow anej.
M ateriały przechow yw ane s ą w Z ak ła d zie A r ch eo lo g ii UMCS, B adania będą kontynuowane.
MODŁA, gm . W iśniew o M uzeum Z iem i Z aw k rzeńsk iej woj. ciech a n ow sk ie * w M ławie
Badania p row ad ził m gr Andrzej G rzym kow skl. F i nansow ał WKZ w C iech a n ow ie. S zó sty sez o n badań. C m entarzysk o ciało p a ln e i s z k ie le to w e . O kres rz y m sk i, 1-1V w . / z d om inacją pochówków w c z e s n y c h /. Kultura p rzew o rsk a o ra z elem en ty kultury w ie lb a r sk ie j.
Przebadano te r e o o p ow ierzch n i 1. 325 m , odkrywając 75 ob iek tów . B yły to p rzed e w sz y stk im groby ciałop aln e; jam ow e i p o p ieln icow e, głów nie obsypane s to s e m . P oza tym stw ierd zon o kilka pochówków s z k ie letow ych , w tym jeden cząstk ow y. Z a rejestrow an o rów n ież jam y i p oje d yncze g ła zy to w a r z y sz ą c e pochówkom . W ystąpił tak że jeden grób c ia ło palny, bez p opieln icow y, z e S te llą w środku grobu. C z ę ść grobów była uszk odzona p r z e z okopy i dofy z p ie rw sz ej wojny św ia to w ej.
Do n ajw cześn iej datowanych obiektów na cm en ta rzysk u n a le iy od b yty w 1981 r. grób m ę s k i, p opieln icow y, obsypany s to s e m , oznaczony
n r 5 3 /8 1 , datowany na p rzeło m e r , za w iera ją cy w czarn ej p op ieln icy poza k o śćm i; um bo z wyodrębnionym k olcem i n itam i, dwa g ro ty od w łó czn i i o sz c z e p u , im a c z , b rzytw ę, nóż, szy d ło - w sz y stk o z żela za . P oza tym w ja m ie grobow ej zn a lezion o dwie żela z n e s p r z ą c z k i, w tym jedną ó sem k o - w atą. P o p ieln ica p rzyk ryta była czarn ym n a czyn iem odwróconym do góry dnem . Łączna ilo ś ć naczyń glinian ych w g ro b ie - 5 -6 sztuk .
Do n ajp ó źn iejszy ch obiektów n ależy bogato w yposażony tak że w tym se z o n ie grób żeń sk i, szk ieleto w y , orientow any na lin ii N -S, głow ą na p ó ł noc, datowany na IV w iek . W yposażenie: n aszyjn ik złożon y z 25 sztuk pa ciorków szk la n y ch ró żn eg o typu i barw y, para piękn ie wykonanych b rą zo wych zapinek kuszow atych, o " trójp alezastych " ram ion ach I g łó w ce - po jednej p rzy każdym obojczyku, brązow a s z p ila la secz k o w a z drewnianym fu tera łem , n a czy n ie glin ian e z żelaznym nożem w środku, owalna s p r z ą c z ka żelazn a oraz fragm en ty g r z e b ie n ia łą czo n ego nitam f b rązow ym i - na w y so k o śc i klatki p ie r sio w e j i p a sa .
N iek tóre pochówki s z k ie le to w e n ie posiad ały żadnego w yposażenia lub tylko cera m ik ę. D uże c z a rn e n aczyn ia, w ystępu jące głów n ie jako po p ie ln ic e , a czk olw iek n ie tylk o, znajdow ały s i ę w grobach datowanych w y łą c z n ie na w c zesn y o k res r z y m sk i.
Ponadto 30 grobów p osiad a ło dodatkowe w y p osa żen ie poza m niej lub b ard ziej lic z n ą ceram ik ą. N ajbardziej ch a ra k tery sty czn e to: w c z e sn e zap in ki typu A - 68, zapinki oczkow ate typu A - 5 7 -5 9 , zapinki k u szow ate, w tym z języczk ow a tym za c z e p e m , okucia p asa, sp r z ą c z k i - w szy stk o z brązu . Z k o le i z żelaza; zapinka trąbkowata odmiany 1 wg T. Liany, n o że, w tym rów n ież sierp ik o w a te, brzytw y, szy d ła , dłutka, zm in iatu ryzow ane n a rzę d zia p ra cy , a tak że p r z ę ś lik i glin ia n e, p aciork i szk la n e różn ego typu i b a r w y, "kamyki" szk la n e do g ry , fragm en ty pucharu szk la n ego zdobionego szlifo w a n y m i ow alam i, kam ienna o se łk a .
M ateriały znajdują s i ę w M uzeum Z ie m i Z aw k rzeńsk iej w M ław ie, B adania będą kontynuowane. - 148 -2 M O Ł T O W O , g m , G o ś c in o w o j. k o s z a l i ń s k i e S ta n o w is k o 2 U n iw ersytet im . Adama M ick iew icza w Poznaniu Katedra A rch eo lo g ii
