Liberalizacja i cyfryzacja jako czynniki kształtujące współczesny rynek usług pocztowych

ISSN:1896Ǧ382X|www.wnus.edu.pl/epu DOI:10.18276/epu.2018.131/2Ǧ04|strony:37–46

RomanCzaplewski

Liberalizacjaicyfryzacjajakoczynniki

ksztaÏtuj¦cewspóÏczesnyrynekusÏugpocztowych

Sáowa kluczowe: rynek usáug pocztowych, liberalizacja, cyfryzacja, pozycja operatorów

alterna-tywnych

Streszczenie. Liberalizacja Rynku Usáug Pocztowych umoĪliwiáa otwarcie rynku przesyáek

li-stowych i wprowadzenie konkurencji na tym rynku. Pozycja rynkowa konkurentów (tzw. operato-rów alternatywnych) zaczĊáa sáabnąü wskutek spadku liczby nadawanych przesyáek listowych. Zmusza to operatorów alternatywnych do podejmowania dziaáalnoĞci na rynku paczek i przesyáek ekspresowych. Dynamiczny rozwój w tym obszarze utrudnia natomiast silna konkurencja.

Wprowadzenie

Rynki usáug pocztowych podlegają istotnym przeksztaáceniom. WaĪnym powo-dem tych przeksztaáceĔ byáa liberalizacja rynków usáug pocztowych, otwierająca seg-ment przesyáek listowych na konkurencjĊ. Wchodzący w ten segseg-ment operatorzy alter-natywni zaczĊli wywieraü coraz wiĊkszy nacisk na operatorów zasiedziaáych, tj. do-tychczasowych monopolistów. WspóáczeĞnie istotne przeksztaácenia w obszarze ryn-ków usáug pocztowych wiąĪą siĊ z cyfryzacją i rozwojem internetu. Rozwijające siĊ dziĊki temu innowacyjne usáugi informacyjno-komunikacyjne w coraz wiĊkszej mierze substytuują tradycyjne usáugi pocztowe.

Celem artykuáu jest próba rozpoznania czy obserwowane wspóáczeĞnie zmiany w popycie na usáugi pocztowe nie wpáywają na osáabienie pozycji pocztowych operato-rów alternatywnych w stosunku do pozycji operatooperato-rów zasiedziaáych?

Dla przybliĪenia tej kwestii wykorzystano:

 obserwacjĊ zachowaĔ rynkowych gáównych operatorów polskiego rynku usáug pocztowych, tj. Poczty Polskiej (operatora zasiedziaáego ) oraz Inpostu (opera-tora alternatywnego).

1.LiberalizacjarynkuusÏugpocztowych

Liberalizacja rynków usáug pocztowych miaáa swoje Ĩródáo w ogólnej tendencji rozszerzania obszarów swobodnego dziaáania jednostek gospodarczych i ograniczania aktywnego angaĪowania siĊ paĔstwa w dziaáalnoĞü gospodarczą. Rynek usáug poczto-wych (RUP) staá siĊ jednym z gáównych obszarów, na którym skoncentrowaáy siĊ dzia-áania liberalizacyjne. Wiązaáo siĊ to z obowiązywaniem na tym rynku nastĊpujących rozwiązaĔ (Czaplewski, 2000, s. 45–46):

 faworyzowania paĔstwowych jednostek gospodarczych,  faworyzowania interesu producentów usáug pocztowych. Powodowaáo to nastĊpujące negatywne skutki gospodarcze:

 niezadowalającą dynamikĊ rozwoju strony podaĪowej RUP,

 ograniczoną moĪliwoĞü dostosowywania siĊ do wymogów strony popytowej tego rynku.

Stosunkowo szczelne zamkniĊcie konkurencji dostĊpu do najistotniejszego seg-mentu RUP, czyli rynku przesyáu informacji powodowaáo, Īe ewentualne straty prowa-dzących tĊ dziaáalnoĞü jednostek paĔstwowych byáy traktowane nie tyle jako sygnaá do doskonalenia dziaáalnoĞci, ile przede wszystkim do wprowadzania dogodnych zmian w prowadzonej wobec tych jednostek polityce gospodarczej. Nie tworzyáo to bodĨców do lepszego dostosowywania siĊ do popytu rynkowego i zmian w nim zachodzących. Osáabiaáo to równieĪ zainteresowanie racjonalnym gospodarowaniem. PotrzebĊ liberali-zacji RUP argumentowano nie tylko czynnikami natury ekonomicznej. PodkreĞlano równieĪ koniecznoĞü uwzglĊdnienia czynników natury organizacyjnej, w tym zwáaszcza rozwoju strukturalnego RUP oraz czynników natury technologicznej, umoĪliwiających liberalizowanie RUP nie tylko w sposób kompleksowy, ale takĪe segmentowy.

W nastĊpstwie dokonanych procesów liberalizacji na RUP, obok operatorów za-siedziaáych (byáych monopolistów) pojawili siĊ operatorzy alternatywni, Ğwiadczący usáugi pocztowe, w tym obsáugujący przemieszczanie i dorĊczanie przesyáek listowych i reklamowych. Niemaáa liczba wchodzących na RUP operatorów alternatywnych i ich rosnące kompetencje powodowaáy, Īe operatorzy zasiedziali zaczĊli znajdowaü siĊ pod rosnącym naciskiem konkurencji.

2.CyfryzacjajakowspóÏczesnyczynnikprzeksztaÏceÑRUP

Kolejnym waĪnym czynnikiem powaĪnie wpáywającym na przeksztaácanie RUP jest postĊpująca cyfryzacja i rosnąca rola internetu w funkcjonowaniu rynków áączno-Ğciowych1

. Podobnie jak na rynku telekomunikacyjnym, pojawiają siĊ nowe produkty (Budziewicz-GuĨlecka, 2009). Cyfryzacja i internet prowadzą do powstania nowych pól dziaáalnoĞci gospodarczej i spoáecznej, które starają siĊ wykorzystaü m.in. operatorzy pocztowi. W wyniku tych zabiegów moĪna mówiü o dwóch gáównych obszarach dzia-áalnoĞci wspóáczesnych operatorów pocztowych. Z jednej strony nadal Ğwiadczą trady-cyjne usáugi, tj.:

 przemieszczanie i dorĊczanie listów, przesyáek reklamowych i dorĊczanie prasy,  przemieszczanie i dorĊczanie paczek oraz przesyáek kurierskich,

 dziaáalnoĞü detaliczna prowadzona w punktach pocztowych, obejmującą m.in.: Ğwiadczenie usáug finansowcy i prowadzenie drobnego handlu np. sprzedaĪ znaczków, papeterii.

Z drugiej strony rozszerzają swą tradycyjna dziaáalnoĞü o:

 usáugi hybrydowe, np. listy przesyáane drogą elektroniczną miĊdzy placówka-mi pocztowyplacówka-mi, drukowane i pakowane w tradycyjne koperty i w takiej postaci dorĊczane odbiorcy,

 usáugi związane z obsáugą dziaáalnoĞci opartych na internecie2

, np. podejmowa-nie siĊ dorĊczeĔ przesyáek zamówionych drogą elektroniczną (e-commerce), jak teĪ rozwijanie tzw. e-dorĊczeĔ (jako nowoczesnej formy zastĊpującej tradycyjne przesyáki polecone dostarczane za potwierdzeniem odbioru).

Zainteresowanie operatorów pocztowych podejmowaniem Ğwiadczenia przesyáek hybrydowych oraz wprowadzaniem tzw. e-dorĊczeĔ wynika przede wszystkim z tego, Īe rynek tradycyjnych przesyáek listowych jest maáo perspektywiczny. Stąd zakotwi-czenie siĊ operatorów alternatywnych w tym segmencie rynku nie byáo áatwe. W pierw-szym okresie dziaáania operatorów alternatywnych ich udziaá w rynku przesyáek listo-wych rósá, ale wzrosty byáy niewielkie. Prezentują to dane dotyczące procentowego udziaáu operatorów alternatywnych w Niemczech, Holandii i Szwecji w latach 1999– 2008 (rys. 1).

W okresie póĨniejszym udziaá operatorów alternatywnych w rynku listów nie wykazywaá wyraĨnych wzrostów. Nie sprzyjaáo to poprawianiu sytuacji rynkowej ope-ratorów alternatywnych, zwáaszcza, Īe w latach 2007–2012 liczba nadawanych trady-cyjnych przesyáek listowych zaczĊáa spadaü. Informacje na ten temat dotyczące wybra-nych paĔstw zaprezentowano na rysunku 2.

1

WiĊcej na temat rynku telekomunikacyjnego, jego regulacji oraz rozwoju cyfryzacji w tym obszarze zob. (Czaplewski, 2015, s. 76–77).

2

Rysunek 1. Udziaáy w rynku listów operatorów alternatywnych w Niemczech, Holandii i Szwecji w latach 1999–2008 (% liczby nadawanych przesyáek listowych)

ħródáo: Bundesnetzagentur (2008); Ecorys (2008); PTS (2008); OPTA (2008), za: Ch. Jaag (2010), s. 3.

Rysunek 2. Spadek liczby przesyáek listowych w wybranych krajach w wybranych krajach w latach 2007–2012 (% liczby nadawanych przesyáek listowych)

ħródáo: Statista (2014), za: Die Revolution…, s. 2. 0 2 4 6 8 10 12 14 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Niemcy Holandia Szwecja

Ͳ60 Ͳ50 Ͳ40 Ͳ30 Ͳ20 Ͳ10 0

Dania

USA

WielkaBrytania

Holandia

Kanada

Szwecja

Belgia

Finlandia

Austria

Niemcy

Na rynku przesyáek paczkowych i ekspresowych, w przeciwieĔstwie do rynku przesyáek listowych, monopol nie obowiązywaá. Umocowanie siĊ w tym segmencie rynku pocztowych operatorów, zwáaszcza alternatywnych jest dlatego trudniejsze. Mi-mo to, wszyscy operatorzy pocztowi wykazują rosnące zainteresowanie tym segmentem rynku. WiąĪe siĊ to z rosnącą liczbą nadawanych paczek i przesyáek ekspresowych. W roku 2011 na europejskim rynku paczek i przesyáek ekspresowych nadano 6,5 mld przesyáek (Main Developments…, 2010–2013). Interesująco przedstawiają siĊ teĪ liczby paczek nadawanych w roku, liczonych na mieszkaĔca. Przykáadowo, w 2012 roku wiel-koĞci te wynosiáy: w Niemczech – 33 paczki; w Wielkiej Brytanii – 27,7; w Danii – 17,3; we Francji – 12,0; w Hiszpanii – 6,3; we Wáoszech – 4,0; w Polsce – 3,4 (Monito-ring Brief, 2014). WielkoĞci te wykazują wzrost3, co przypisuje siĊ zwáaszcza rosnącej roli e-commerce (KEP Studie, 2014). Powoduje to skupienie uwagi operatorów pocz-towych na dziaáalnoĞci e-commerce.

Rosnące znaczenie e-commerce w dziaáalnoĞci operatorów pocztowych wynika zarówno z dynamiki jego rozwoju, jak i z potencjaáu rzeczowego operatorów poczto-wych i wyksztaáconych umiejĊtnoĞci w przemieszczaniu i dorĊczaniu paczek. NaleĪy jednak zauwaĪyü, Īe potencjaáem takim i tego typu umiejĊtnoĞciami dysponują przede wszystkim tzw. zasiedziali operatorzy pocztowi, którzy na RUP funkcjonują od dawna. Przewaga operatorów zasiedziaáych, związana z wczeĞniej stworzonym potencjaáem produkcyjnym i dáugoletnim funkcjonowaniem w obszarze RUP powoduje, Īe mimo otwarcia rynku przesyáek listowych na konkurencjĊ oraz zawsze konkurencyjnego ryn-ku paczek i przesyáek ekspresowych, operatorzy zasiedziali utrzymują w obu tych seg-mentach rynku stosunkowo mocna pozycjĊ. Informacje na temat udziaáu procentowego znaczących europejskich operatorów zasiedziaáych, mierzonego obrotami w obszarze rynku listów oraz rynku paczek i przesyáek ekspresowych przedstawiono na rysunku 3.

3

Przykáadowo w Niemczech liczba paczek nadawanych w ciągu roku mierzona na miesz-kaĔca w 2013 r. w stosunku do 2012 r. wzrosáa o 4,1% (Monitoring Brief, 2014, s. 19).

ObjaĞnienia: 1 – poczta holenderska – 4,3 mld euro, 2 – poczta francuska – 22,0 mld euro, 3 – poczta niemiecka – 56,0 mld euro, 4 – poczta austriacka – 2,4 mld euro, 5 – poczta brytyjska – 11,0 mld euro.

Rysunek 3. Udziaáy procentowe wybranych znaczących operatorów zasiedziaáych w rynku listów oraz rynku paczek i przesyáek ekspresowych

ħródáo: Monitoring Brief (2014), s. 21.

Dysponowanie przez zasiedziaáych operatorów pocztowych wzglĊdnie nowocze-snymi i rozbudowanymi systemami dystrybucyjnymi pozwala im dostosowywaü siĊ do rosnących oczekiwaĔ klientów, dotyczących szybkoĞci dostaw przesyáek. Dysponowa-nie przez tych operatorów duĪą liczbą dobrze zlokalizowanych placówek sprzyja nato-miast speánianiu waĪnego dla klientów wymogu dostĊpnoĞci. Mając takie atuty operato-rzy zasiedziali są naturalnymi partnerami dla firm prowadzących dziaáalnoĞü e-commerce i poszukujących dostawców sprzedawanych przez nich dóbr.

Tak zwani alternatywni operatorzy pocztowi, chcąc dorównaü operatorom zasie-dziaáym, zmuszeni są zaĞ do ponoszenia znacznych nakáadów na tworzenie wáasnych sieci dystrybucyjnych, wzglĊdnie muszą korzystaü z potencjaáu przewozowego i dorĊ-czeniowego innych firm. Wyáania siĊ wiĊc pytanie, czy stworzona i umacniana dziĊki liberalizacji pozycja operatorów alternatywnych na RUP nie ulega osáabieniu w sytuacji spadającego popytu na tradycyjne usáugi pocztowe i koniecznoĞci podejmowania dzia-áalnoĞci w nowych obszarach powstających dziĊki rozwojowi cyfryzacji i internetu, co wiąĪe siĊ z potrzebą ponoszenia dodatkowych kosztownych inwestycji?

0 10 20 30 40 50 60 70 80 0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00% Narynkupaczekiprzesyųekekspresowych 1 W rynku listów  2 3 4 5

3. OddziaÏywanie cyfryzacji i internetu na osi¦gni¸te efekty

liberalizacjirynkuusÏugpocztowych

Rozwój róĪnych form dziaáalnoĞci opartych na internecie, w tym zwáaszcza e-commerce4, w powiązaniu ze spadkiem popytu na tradycyjne usáugi pocztowe powo-duje, Īe operatorzy pocztowi inwestują coraz znaczniejsze kwoty w zbudowanie silnej pozycji w rozwijającym siĊ nowym segmencie rynku. Skala tych inwestycji zaleĪna jest od Ğrodków, a tymi dysponują zwáaszcza tzw. zasiedziali operatorzy pocztowi. Wskazu-je na to m.in. sytuacja na polskim RUP.

Gáówny operator tego rynku – Poczta Polska stworzyáa caáodobowe centrum mo-nitoringu, koordynujące prace logistyki pocztowej w celu zapewnienia terminowego dotarcia do celu wszystkich przesyáek. Poczta Polska zwiĊkszyáa teĪ liczbĊ punktów odbioru przesyáek, podpisując umowy z sieciami sklepów ĩabka i Freshmarket oraz z punktami Ruchu i stacjami Orlenu, dziĊki czemu moĪliwy jest w tych punktach odbiór przesyáek kurierskich wysáanych za poĞrednictwem Poczty Polskiej. PrzyjĊta linia dzia-áania jest odpowiedzią tego operatora na coraz czĊstsze korzystanie przez klientów z rozwiązania Click & Collect, pozwalającego kupującym w internecie decydowaü o miejscu odbioru kupionego towaru.

Dynamicznie rozwijający siĊ e-commerce wymaga nie tylko atrakcyjnego zorga-nizowania etapu dorĊczania, ale takĪe bezpiecznego i áatwego realizowania páatnoĞci. MiĊdzy innymi dlatego Poczta Polska wyposaĪyáa wszystkich kurierów w terminale páatnicze umoĪliwiające páatnoĞci kartą i tzw. Blikiem. We wrzeĞniu 2017 roku powoáa-áa cyfrową markĊ Banku Pocztowego – Envelo Bank. Proponuje on m.in. tzw. Envelo-bonus, pozwalający na zwrot czĊĞci pieniĊdzy kupującym przez internet, którzy jako formĊ dostawy wybierają kuriera Pocztexu (Kuraszkiewicz, 2017). Innym przykáadem poáoĪenia przez PocztĊ Polską nacisku na rozwijanie dziaáalnoĞci cyfrowej jest powoáa-nie Poczty Polskiej Usáug Cyfrowych – PPUC Envelo. DziĊki platformie Envelo.pl moĪna m.in. (www.envelo.pl):

 kupiü drogą elektroniczną znaczek pocztowy z wáasną grafiką,

 wysáaü list lub kartkĊ otrzymując skan wáasnej przesyáki (tzw. Neolist, Neo-kartka),

 zaáoĪyü konto Envelo.

Na podkreĞlenie zasáuguje teĪ podpisanie porozumienia w sierpniu 2016 roku przez Envelo i pocztĊ Polską z Ministerstwem Cyfryzacji oraz Ministerstwem Infra-struktury i Budownictwa wskazującego na koniecznoĞü dokonania integracji platformy cyfrowej Envelo z systemami paĔstwa i wypracowania zasad Ğwiadczenia usáug

4

WiĊcej na temat rozwoju e-commerce zob. (Skorupska, 2017; Czaplewski, 2016, s. 23– 31).

e-dorĊczania5. NaleĪy ponadto zaakcentowaü planowaną przez PocztĊ Polską inwesty-cjĊ w przemodelowanie swej sieci logistyczne, zakáadające wybudowanie hubu logi-stycznego w pobliĪu mającego powstaü w Polsce Centralnego Parku Komunikacyjnego (Poczta postawi…, 2017).

Gáówny alternatywny operator pocztowy w Polsce – Inpost, skupia siĊ na dwóch obszarach dziaáalnoĞci:

 dostarczaniu przesyáek listowych,

 budowaniu sieci tzw. paczkomatów, sáuĪących przede wszystkim do odbioru przesyáek z towarami, które klienci nabyli korzystając z e-commerce.

W pierwszym obszarze dziaáalnoĞci, po etapie terytorialnego poszerzania i objĊcia nią terytorium caáej Polski, Inpost przeszedá do etapu restrukturyzacji ukierunkowanej na ograniczenie siĊ do obsáugi duĪych miast i wypowiadanie nierentownych umów na obsáugĊ przesyáek listowych (Trudne chwile…, 2016). PodjĊte dziaáania restrukturyza-cyjne powiązane są z utratą na rzecz Poczty Polskiej realizowanego przez dwa lata kontraktu na dostarczanie korespondencji sądów i prokuratury oraz z ogólnym kurcze-niem siĊ rynkowego segmentu tradycyjnych przesyáek listowych.

Wyniki uzyskiwane w obszarze paczkomatów teĪ nie są zbyt korzystne, co prze-káada siĊ na niezadowalające ksztaátowanie siĊ wartoĞci akcji Integera.pl, wáaĞciciela sieci paczkomatów i alternatywnego operatora pocztowego. W konsekwencji podjĊta w 2012 roku przez Integera.pl akcja rozbudowy sieci paczkomatów na rynku polskim oraz sieci EasyPack, rozwijanej w krajach europejskich, nie przebiega zgodnie z pla-nem6.

Przedstawione informacje dotyczące polskiego RUP jedynie potwierdzają ogólny trend wystĊpujący w innych paĔstw UE. Trend ten wskazuje, Īe nowi konkurencji (ope-ratorzy alternatywni) w ograniczonym stopniu wywierają nacisk na operatorów zasie-dziaáych. Wynika to zwáaszcza z tego, Īe operatorzy alternatywni z reguáy:

 mają swoje punkty tylko w okreĞlonych obszarach,

 dorĊczając przesyáki kooperują z róĪnymi partnerami (czasami z operatorami zasiedziaáymi),

 obsáugują wzglĊdnie maáą czĊĞü ogólnego woluminu przesyáek7

.

SytuacjĊ tĊ naleĪy powiązaü z koniecznoĞcią funkcjonowania operatorów alterna-tywnych w trudnych uwarunkowaniach rynkowych wynikających z:

 malejącego popytu na tradycyjne przesyáki listowe,

5

Szacuje siĊ, Īe w Polsce wprowadzenie e-dorĊczeĔ w miejsce tradycyjnych przesyáek po-leconych z potwierdzeniem odbioru pozwoli w skali rocznej zaoszczĊdziü okoáo 104 mln zá (Envelo lider…, 2017).

6

W 2012 r. zapowiadano zbudowanie 12–16 tys. urządzeĔ na rynkach europejskich, a w 2016 r. byáo ich niespeána 5 tys. (Paczkomatowa ekspansja…, 2016).

7

W Niemczech wszyscy operatorzy alternatywni obsáugują zaledwie 5–10% wszystkich przesyáek listowych (Holzki, Jedicke, 2017, s. 2–3).

 koniecznoĞci podjĊcia nowych inwestycji w przypadku zainteresowania wej-Ğciem w Ğwiadczenie innowacyjnych usáug informacyjno-komunikacyjnych. Stworzenie nowoczesnego systemu dorĊczania przesyáek, obejmującego obszar caáego kraju jest bardzo kosztowne i miaáoby ekonomiczny sens przede wszystkim w sytuacji dynamicznego rozwoju zarówno segmentu przesyáek paczkowych, jak i seg-mentu przesyáek listowych. Istniejące uwarunkowania rynkowe zmuszają operatorów alternatywnych do duĪej ostroĪnoĞci. Sytuacja taka nie sprzyja utrwalaniu i umacnianiu konkurencji na RUP, prowadząc raczej do ponownego umacniania na nim pozycji ope-ratorów zasiedziaáych, czyli byáych monopolistów.

Podsumowanie

W nastĊpstwie procesów liberalizacji RUP na rynku tym pojawili siĊ konkuren-cyjni operatorzy alternatywni, którzy zaczĊli wywieraü rosnący nacisk na operatorów zasiedziaáych (dotychczasowych monopolistów). Rozwój cyfryzacji i internetu, prowa-dząc do spadku popytu na klasyczne usáugi pocztowe, w tym zwáaszcza na przesyáki listowe, zmusiá operatorów pocztowych do skierowania uwagi na nowe rodzaje dziaáal-noĞci, zwáaszcza realizowane z wykorzystaniem internetu. W podejmowaniu dziaáalno-Ğci w tym obszarze przewagĊ zaczynają uzyskiwaü operatorzy zasiedziali, dysponujący bardziej rozbudowaną infrastrukturą sieciową, zapewniającą bliski kontakt z klientami oraz uáatwiającą oferowanie zaawansowanych technicznie rozwiązaĔ i produktów lepiej dostosowanych do potrzeb klienta. Prowadzi to do wzmacniania na RUP pozycji byáych monopolistów i osáabiania osiągniĊtego efektu liberalizacji tego rynku.

Bibliografia

Budziewicz-GuĨlecka, A. (2009). Nowy produkt telekomunikacyjny w aspekcie konwergencji. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu SzczeciĔskiego. Ekonomiczne Problemy Usáug, 35/2, 519– 530.

Czaplewski, M. (2015). Oddziaáywanie regulacyjne Unii Europejskiej na rynek usáug telekomunika-cyjnych. Gospodarka Narodowa, 5 (279).

Czaplewski, M. (2016). E-commerce w Polsce i w Danii – istniejący stan i jego ocena.

Ekono-miczne Problemy Usáug, 122.

Czaplewski, R. (2000). Polityka gospodarcza w obszarze rynku usáug pocztowych i

telekomunika-cyjnych. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu SzczeciĔskiego.

Die Revolution im Briefmarkt. Postmarkt im Umbruch. Pobrane z: www.postserver.at, s. 2

(5.12.2017).

Drab-Kurowska, A. (2013). Polityka konkurencji na rynku e-commerce. Zeszyty Naukowe

Uni-wersytetu SzczeciĔskiego. Ekonomiczne Problemy Usáug, 104/1, 501–511.

Holzki, L., Jedicke, H. Das Monopol der Deutschen Post ist kaum zu knacken. Pobrane z:

https://www.welt.de/finanzen/verbraucher/article136573226/Das-Monopol-der-Deutschen-Post-ist-kaum-zu-knacken.html, s. 2–3 (17.10.2017).

Jaag, Ch. (2010). Bestimmungsfaktoren fuer die Wettbewerbsentwicklung in Briefmaerkten.

Swiss Economics, Januar, 3.

KEP-Studie (2014). Marktanalyse. Die wirtschaftliche Bedeutung der KEP-Branche. Die Kurier- Express und Paketbranche in Deutschland. Eine Untersuchung im Auftrag des Bundes-verbandes Internationaler Express- und Kurierdienste.

Kuraszkiewicz, R. (2017). Warto wspieraü rodzimy biznes. Puls Biznesu, 15.11.

Main Developments in the Postal Sector (2010–2013). Study for the European Commission, DG

Internal Market and Services. WIK-Consult.

Monitoring Brief- und KEP-Markt (2014). WIK Consult, s. 21.

Paczkomatowa ekspansja idzie jak po grudzie (2016). Puls Biznesu, 20.10. Poczta postawi paczkowe centrum (2017). Puls Biznesu, 19.10.

Skorupska, J. (2017). E-commerce. Strategia – Zarządzanie – Finanse. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Trudne chwile prywatnej poczty (2016). Puls Biznesu, 18.05. www.envelo.pl.

LIBERALIZATION AND DIGITIZATION AS FACTORS SHAPING THE CONTEMPORARY MARKET OF POSTAL SERVICES

Keywords: postal services market, liberalization, digitalization, position of alternative operators Summary. The liberalization of the Postal Services Market has enabled the opening of the postal

items market and the introduction of competition on this market. The market position of competi-tors (the so-called alternative operacompeti-tors) began to weaken as a result of the drop in the number of mail items sent. This forces alternative operators to undertake activities on the parcel and express parcel market. Dynamic competition in this area, however, is hindered by strong competition.

Translated by Roman Czaplewski

Cytowanie

Czaplewski, R. (2018). Liberalizacja i cyfryzacja jako czynniki ksztaátujące wspóáczesny rynek usáug pocztowych, Ekonomiczne Problemy Usáug, 2 (131/2), 37–46. DOI: 10.18276/epu.2018.131/2-04.