Szkolenie z zakresu zarządzania eksploatacją i utrzymaniem ruchu środków technicznych z wykorzystaniem metod twórczego myśleni\ൡ

Pełen tekst

(1)SZKOLENIE Z ZAKRESU ZARZDZANIA EKSPLOATACJ I UTRZYMANIEM RUCHU RODKÓW TECHNICZNYCH Z WYKORZYSTANIEM METOD TWÓRCZEGO MY LENIA ANDRZEJ WIECZOREK, ALOJZY STAWINOGA. Streszczenie W artykule przedstawiono koncepcjĊ szkolenia na temat: twórczoĞü i kreatywnoĞü w zarządzaniu eksploatacją i utrzymaniem ruchu; zdefiniowano pojĊcia twórczoĞci i kreatywnoĞci, dokonano klasyfikacji metod twórczego rozwiązywania problemów, opisano wybraną metodĊ twórczego rozwiązywania problemów (TRoP), a takĪe przedstawiono przykład jej wykorzystania w szkoleniu z zakresu eksploatacji i utrzymania ruchu Ğrodków technicznych Słowa kluczowe: eksploatacja, zarzdzanie, szkolenie, psychologia, twórczo

(2) , kreatywno

(3) 1. Wprowadzenie Potrzeba dostosowania organizacji do warunków gospodarki rynkowej zmusza jej kierownictwo do podejmowania działa w wielu obszarach jej działalnoci. Jednym z takich obszarów jest eksploatacja i utrzymanie ruchu rodków technicznych. Cele stawiane w zwizku z podejmowaniem działa w wymienionym obszarze powinny by

(4) osigane w wyniku realizacji podstawowych funkcji zarzdzania, tj. planowania, organizowania, motywowania i kontrolowania. Wród zada, zwizanych z realizacj tych funkcji naley wymieni

(5) opracowanie właciwej strategii eksploatacji, tworzenie struktur: organizacyjnych, informacyjnych i decyzyjnych, a take planowanie działa zarzdczych. Wymaga to podejmowania, na tych etapach działa twórczych, które umoliwi znajdowanie rónych rozwiza wymienionych elementów ogólnego modelu zarzdzania, opisanego w [1]. Dlatego te celowe staje si uzupełnienie kursów oraz studiów podyplomowych, przeznaczonych dla kierowników i planistów utrzymania ruchu o wiedz, która umoliwi podejmowanie przez nich działa twórczych w ramach realizowanych zada statutowych. Istotna jest w zwizku z tym refleksja nt. moliwoci stosowania rónych metod i technik, wspomagajcych poszukiwanie rónych wariantów rozwiza strategii, struktur i działa zarzdczych w celu znalezienia takiego, który najlepiej bdzie spełniał załoone kryteria. W artykule przedstawiono koncepcj szkolenia na temat: twórczo

(6) i kreatywno

(7) w zarzdzaniu eksploatacj i utrzymaniem ruchu; zdefiniowano pojcia twórczoci i kreatywnoci, opisano wybran metod twórczego rozwizywania problemów (TRoP), a take przedstawiono przykład jej wykorzystania w szkoleniu z zakresu eksploatacji i utrzymania ruchu rodków technicznych..

(8) 315 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 45, 2011. 2. Twórczo i kreatywno – pojcia podstawowe Istnieje wiele definicji twórczoci. Według [9] termin ten naley rozumie

(9) jako pewn postaw wobec ycia majc swój wyraz w umiejtnoci samodzielnego mylenia i rozwizywania nieznanych problemów i zada; wystpuje tam, gdzie powstaj nowe jakoci i wartoci bdce wynikiem osobistych działa i poszukiwa. Natomiast w [10] twórczo

(10) jest to działalno

(11) człowieka, której efektem jest wzbogacenie sposobów ycia człowieka, jego poznania rzeczywistoci – take samego siebie, wzbogacenie wiata kultury w najszerszym tego słowa znaczeniu. W [4], [6] twórczo

(12) zdefiniowano jako proces działania ludzkiego dajcy nowe i oryginalne wytwory oceniane w danym czasie jako społecznie wartociowe; moe przejawia

(13) si w kadej dziedzinie działalnoci ludzkiej. Według [4] twórczy wytwór to taki, który cechuje si koniunkcj dwóch cech: nowoci i wartoci. W myl tej definicji wytwory nowe, ale bezwartociowe nie zasługuj na miano twórczych, podobnie jak wytwory wartociowe, ale nie nowe [4]. W zwizku z cech, jak jest warto

(14) mona wyróni

(15) cztery jej grupy, odpowiadajce czterem sferom twórczej aktywnoci człowieka [4]: • wartoci poznawcze – zwizane z poszukiwaniem prawdy i poszerzaniem jej obszaru. Poszukiwanie prawdy powinno polega

(16) na konstruowaniu nowych teorii naukowych, organizacji wypraw i ekspedycji poszukiwawczych lub projektowaniu eksperymentów badawczych, • wartoci estetyczne – s zwizane z poszukiwaniem i tworzeniem pikna. Wytwory wartociowe estetycznie stanowi głównie domen działalnoci artystów, twórców sztuki, poetów i pisarzy. Jednak i w twórczoci naukowej lub wynalazczej mona odnale

(17) wtki estetyczne, teorie naukowe bywaj bowiem mniej lub bardziej „ładne”, cho

(18) przede wszystkim powinny by

(19) prawdziwe. W kadym razie osoba dca do pikna motywowana jest nie tyle chci odkrycia prawdy, ile pragnieniem stworzenia czego, co jest ładne, • wartoci pragmatyczne – dotycz warunków ycia codziennego, a denie do nich i poszerzanie ich zakresu stanowi domen wynalazców, • wartoci etyczne – zwizane s z poszukiwaniem i tworzeniem dobra. Osoba motywowana poszukiwaniem i tworzeniem takich wartoci angauje si w przedsiwzicia majce na celu pomnoenie dobra. Jeli jej działania nosz zarazem znamiona nowoci, mona mówi

(20) o twórczoci w sferze etycznej. W jzyku potocznym słowa: „twórczo

(21) ” i „kreatywno

(22) ” stosuje si zamiennie. W rzeczywistoci ich znaczenia s róne. Według [8] „z działaniem twórczym mamy (…) do czynienia wówczas, gdy nie s znane wszystkie istotne elementy składajce si na struktur danej rzeczywistoci oraz sposób powizania jej elementów midzy sob. Z kreatywnoci za – kiedy „… potrafimy uporzdkowa

(23) własne myli w sposób, który doprowadzi bezporednio do innego pojmowania sytuacji…”, kiedy posiadamy zdolno

(24) tworzenia, odkrywania, łczenia pomysłów i idei, które były ju znane [2]. Jest to zatem umiejtno

(25) tworzenia czego nowego, ale ze znanych ju elementów, zdolno

(26) uporzdkowania własnych myli, poj

(27) , rónorodnych elementów, która prowadzi do innego, niekonwencjonalnego spojrzenia na dan sytuacj, problem, czy rzeczywisto

(28) ” [2]. Kreatywno

(29) to take [3]: • tworzenie nowych wzorów, podej

(30) , opartych na dowiadczeniu i wiedzy, • przenoszenie znanych twierdze na nowe sytuacje oraz odkrywanie nowych zwizków i zalenoci midzy nimi..

(31) 316 Andrzej Wieczorek, Alojzy Stawinoga szkolenie z zakresu zarządzania eksploatacją i utrzymaniem ruchu Ğrodków technicznych z wykorzystaniem metod twórczego myĞlenia. 3. Metoda twórczego rozwi zywania problemów TRoP W rozwizywaniu problemów celowe jest wykorzystanie metod heurystycznych. Mog by

(32) one stosowane w prowadzeniu szkolenia, na etapie uczenia przez rozwizywanie problemów, zwanym równie uczeniem przez odkrywanie, które zostało opisane w [7]. Istotne znaczenie w zwizku z tym posiada aktywno

(33) prowadzcego szkolenie.. Rysunek 1. Etapy metody TRoP [5] Uczenie wykorzystuje aktywno

(34) poznawcz uczcych si. Poznawanie moe odnosi

(35) si zarówno do gotowych informacji, jak i moe si dokonywa

(36) w wyniku obserwowania, odkrywania i działa bdcych skutkiem ciekawoci poznawczej [7]. Problemy, na jakie napotykaj osoby szkolone mona rozwizywa

(37) : • w grupie, • indywidualnie przez kad sporód osób szkolonych. W procesie realizacji szkolenia istnieje moliwo

(38) przeprowadzenia analizy i oceny stopnia twórczoci szkolonych. Pozwalaj one na kierowanie procesem kształcenia poszczególnych osób.

(39) 317 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 45, 2011. szkolonych poprzez udoskonalanie umiejtnoci z zakresu rozwizywania problemów, zwizanych z okrelon dziedzin wiedzy, jakie osoba szkolona moe spotka

(40) w trakcie wykonywania swojej pracy zawodowej. Etapy realizacji metody twórczego rozwizywania problemów TRoP, opisanej w [5] przedstawia rys. 1. 3. 2. 1. Generowanie problemów Psychologicznym objawem zauwaenia problemu wg Johna Dewey’a [5] jest tzw. „odczucie trudnoci”, które naley interpretowa

(41) jako reakcj emocjonaln, swego rodzaju dyskomfort psychiczny, który wynika z faktu, e człowiek posiada brak trafnej odpowiedzi na pytanie lub przydatnego w danej sytuacji nawyku działania. Bezporednio po odczuciu trudnoci pojawia si, zdaniem Dewey’a, okrelenie problemu, po czym nastpuje wytwarzanie pomysłów przyszłych rozwiza. Mona w oparciu o [5] szkolonym zaproponowa

(42) sposoby, które ułatwi wyszukiwanie problemów. Mona wród nich wyróni

(43) : • techniki słuce stymulowaniu ciekawoci, • techniki „kruszenia”, • techniki z wykorzystaniem analogii, • techniki kombinatoryczne, • techniki z wykorzystaniem paradoksu. Dostrzeganie problemów Jedn z metod wspomagajcych dostrzeganie problemów jest metoda „burzy pyta” (ang. brain – questionning). Postpowanie zgodnie z t metod powinno polega

(44) na napisaniu przez szkolonego (szkolonych) hasła reprezentujcego interesujce go (ich) zagadnienie, a nastpnie wypisaniu wszystkich pyta, które tego hasła dotycz, jakie szkolony jest (szkoleni s) w stanie sobie zada

(45) , [5]. Powinny by

(46) jednoczenie przestrzegane nastpujce reguły [5]: • nie oceniaj – kade pytanie naley bra

(47) pod uwag, • ilo

(48) rodzi jako

(49) – naley stworzy

(50) jak najwicej rónorodnych pyta, • współdziałaj – czyli rozwijaj i ulepszaj pytania wczeniej postawione. Zrozumienie problemów przez szkolonych Jest to kolejny etap w procesie rozwizywania problemów. Nie musi si on koniecznie pojawi

(51) w kadej sytuacji, tzn. w takiej, w której wystpuje pewno

(52) , e szkolony rozumie problem. Natomiast w przypadku, gdy ma wtpliwoci, celowe jest zastosowanie jednej z nastpujcych technik [5]: • kontrolna lista pyta, • techniki z wykorzystaniem analogii i metafor (koło, czyli circept, diagram kołowy, skupienia), • techniki z zaangaowaniem własnego ciała (identyfikacja osobista, psychodrama). Istota kontrolnej listy pyta, wg [5], polega na systematycznym udzielaniu sobie samemu odpowiedzi na ustalon seri pyta, co ma przynie

(53) oczekiwany efekt – w tym przypadku lepsze.

(54) 318 Andrzej Wieczorek, Alojzy Stawinoga szkolenie z zakresu zarządzania eksploatacją i utrzymaniem ruchu Ğrodków technicznych z wykorzystaniem metod twórczego myĞlenia. zrozumienie problemu. Jeeli metod t stosuje prowadzcy szkolenie, wówczas ma moliwo

(55) wykorzystania tablicy ciennej. W innych przypadkach powinny by

(56) wykonywane indywidualne notatki. W [5] zaproponowano postawienie kilku pyta, jednake podkrela si, e lista tych pyta niekoniecznie jest kompletna i raz na zawsze wypróbowana. Pytania te zostały przedstawione w tab. 1. Tabela 1. Kontrolna lista pytaĔ [5] Kontrolna lista pyta JAKIE jest HASŁO mojego problemu ? DLACZEGO sprawa w ogóle stanowi PROBLEM ? DLACZEGO sprawa stanowi PROBLEM DLA MNIE ? CZEGO ju PRÓBOWANO ? CZEGO OCZEKUJ ? (Co chciałbym uzyska

(57) ?). Uwaga: odpowiedzi na pierwsze pytanie powinno by

(58) zdanie w formie twierdzcej (forma ta jest niewskazana w myleniu grupowym) lub w formie pytajcej. Technik t mona stosowa

(59) zarówno w pracy grupowej, jak i indywidualnie przez szkolonego. Wykorzystywanie kontrolnej listy pyta w pracy grupowej moe odbywa

(60) si na zajciach projektowych, gdzie prowadzcy proponuje szkolonym zastosowanie w swoich projektach odpowiednich rozwiza. W przypadku, gdy prowadzcy sugeruje zastosowanie tradycyjnych rozwiza moe pojawi

(61) si sytuacja, w której jeden ze szkolonych wykae dezaprobat dla takiej propozycji. Aby rozwia

(62) istniejce wtpliwoci, sugerowane przez szkolonego, celowe jest zastosowanie techniki kontrolnej listy pyta. Jest to moliwe tylko wówczas, gdy prowadzcy szkolenie stwierdzi, e w zaistniałej sytuacji naley zrezygnowa

(63) z realizacji okrelonego punktu (okrelonych punktów) zaj

(64) (ze wzgldu na ograniczon ilo

(65) czasu). Formułowanie i przeformułowanie problemu rozwiązywanego przez szkolonego (grupĊ szkolonych) – okreĞlenie warunków brzegowych Przez warunki brzegowe, wg [5], naley rozumie

(66) granice, w jakich musz mieci

(67) si poszczególne parametry rozwizania, aby było ono do przyjcia. Okrelenie takich warunków jest potrzeb, która moe si pojawi

(68) , gdy szkolony wykonuje projekt okrelonego obiektu, zadany mu do wykonania w ramach szkolenia. W celu okrelenia warunków brzegowych, powinien on wykona

(69) tabel (tabela 2). W niej nastpnie wypisuje wszystkie cechy konieczne oraz zbdne projektowanego obiektu. Analizujc wypisane cechy, czsto przepisuje si niektóre z nich z jednej kolumny do drugiej. Zazwyczaj take w pierwszej chwili uznaje si wszystkie warunki za konieczne. W póniejszym czasie, odczuwajc trudno

(70) wynikajc z chci uwzgldnienia wszystkich cech, próbuje si zbytnio rezygnowa

(71) z cech koniecznych. Trzecie podejcie mona okreli

(72) jako najbardziej wywaone [5]. Tabela 2. Metoda okreĞlania warunków brzegowych [5] Warunki Konieczne …. Zbdne. W trakcie wykonywania projektu warunki brzegowe naley rozpatrywa

(73) w perspektywie cza-.

(74) 319 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 45, 2011. sowej. Moe si okaza

(75) , e to, co jest konieczne dzisiaj, w przyszłoci lub w przypadku istotnej zmiany zadania bdzie zbdne. W rozwizywaniu problemów pojawia si dylemat: czy poszukiwa

(76) rozwiza, które s właciwe do zastosowania natychmiast, rezygnujc z bardziej twórczych pomysłów „na jutro”, czy przeciwnie – naley poszukiwa

(77) pomysłów perspektywicznych, bardziej interesujcych, bardziej twórczych, pomimo e obecnie nie cechuj si realistycznoci [5]. Aby oderwa

(78) si od koncentrowania na stanie wejciowym i skoncentrowa

(79) si na stanie wyjciowym, naley zastosowa

(80) strategi wyniku kocowego. Polega ona na okrelaniu idealnego stanu rzeczy, jako rezultatu procesu rozwizywania problemu. Pozwala ona na unikaniu w opisywaniu problemu niepotrzebnych warunków brzegowych, przy jednoczesnym podkrelaniu, a nawet przerysowywaniu warunków koniecznych [5]. 3. 2. 2. Rozwi zywanie problemów Budowanie problemu pomocniczego Na rozwaanym etapie celem jest poszukiwanie problemu zastpczego. W zwizku z tym naley podj

(81) wysiłek kontrolowanego odejcia od problemu wyjciowego, zastpujc go specjalnie zbudowanym modelem. Zbudowanie modelu moe by

(82) przeprowadzone z wykorzystaniem takich technik, jak analogie, metafory oraz pewne techniki oparte na zasadzie abstrahowania [5]. Mona wyróni

(83) nastpujce rodzaje analogii [5]: • pierwszy rodzaj analogii – jest zwizany z poszukiwaniem problemu zastpczego sporód problemów wystpujcych, ale w zupełnie innej dziedzinie wiedzy lub umiejtnoci, • drugi rodzaj analogii – jest zwizany z poszukiwaniem problemu zastpczego poprzez pobudzanie wyobrani wzrokowej i wykorzystywanie konkretnych wydarze, dowiadczonych osobicie, • trzeci rodzaj analogii – polega na przyporzdkowaniu realnie istniejcemu problemowi wyjciowemu modelu nie istniejcego, specjalnie wymylonego, a przy tym ze swej natury paradoksalnego i absurdalnego. Metoda ta moe by

(84) stosowana na szkoleniach w wyniku potrzeby poszukiwania rozwiza zaistniałych problemów. Sytuacja taka np. wystpi wówczas, gdy szkoleni w grupie rozwaaj szereg za i przeciw zastosowania takiego, a nie innego rozwizania w wykonywanym przez siebie projekcie. Razem poszukuj analogii okrelonego problemu wyjciowego. Metoda ta moe by

(85) równie stosowana w sytuacji, gdy zadaniem szkolonego jest całkowicie samodzielne opracowanie projektu, tzn. z uwzgldnieniem etapu podjcia decyzji o wyborze najbardziej optymalnych rozwiza, które maj by

(86) zastosowane w projekcie. Rozwiązywanie problemu pomocniczego W celu rozwizania problemu pomocniczego, uzyskanego w wyniku zastosowania techniki analogii, mona wykorzysta

(87) np. technik zadania domowego lub technik eksperymentu mylowego. Pierwsza, wg [5], polega na gromadzeniu wszystkich moliwych informacji na temat problemu zastpczego, który został okrelony w etapie wczeniejszym TRoP–u. Jeeli metod t stosuje si w myleniu grupowym, np. na szkoleniu, mona wykorzysta

(88) wiedz np. szkolonego, który zna dany problem (zastpczy), poniewa ma on zwizek z dziedzin stanowic jego hobby. Druga technika, wg w/w ródła, polega na wyobraeniu sobie (niekoniecznie prawdziwych) sposobów.

(89) 320 Andrzej Wieczorek, Alojzy Stawinoga szkolenie z zakresu zarządzania eksploatacją i utrzymaniem ruchu Ğrodków technicznych z wykorzystaniem metod twórczego myĞlenia. przezwycienia trudnoci. Powrót do problemu zasadniczego Zabieg taki umoliwia uzyskanie rozwizania lub szeregu podanych rozwiza. Jest on moliwy dziki zastosowaniu nastpujcych technik [5]: • techniki „jastrzbia”, • techniki odwzorowania, • techniki superpozycji, • techniki gry słów. Technika superpozycji, wg [5], polega na wykorzystaniu skojarze midzy słowami opisujcymi rozwizanie zadania modelowego, a słowami zastosowanymi do opisu problemu wyjciowego. Wystpuje jak gdyby „nałoenie” na siebie dwóch słów, a porednio – dwóch obiektów. Po nałoeniu na siebie dwóch obiektów nanosi si systematycznie atrybuty, sposoby funkcjonowania i inne elementy, które ułatwiaj tworzenie nowego pomysłu [5]. Powodzenie techniki superpozycji, wg [5], zaley od trzech elementów, tzn. od: • wyrónionych w pierwszej kolejnoci rzeczowników, które w skrótowy, hasłowy sposób oddaj istot rozwizania problemu modelowego, • przymiotników, które powysze słowa – hasła (przedmioty, osoby, stany – rzeczy) opisuj, • postawienia pytania, który z wyrónionych atrybutów mona „poyczy

(90) ” od danego przedmiotu w celu naniesienia go na przestrze problemu wyjciowego. W przypadku stosowania omawianej techniki, wg [5], w pracy grupowej zadaniem lidera (np. prowadzcego szkolenie) powinno by

(91) zachcanie szkolonych do przestrzegania wymienionych trzech zasad. Według tego samego ródła mona to realizowa

(92) np. poprzez zadawanie nastpujcych pyta: • któr cech mona sobie „poyczy

(93) ” od obiektu X, Y ? • któr cech obiektu Y mona przenie

(94) do np. obiektu Z ? • co nam podpowiada cecha W na temat obiektu Z ? • a zwłaszcza: • czy mona wymyli

(95) taki obiekt Z, który miałby atrybut W. TRoP zamykający – ocena Przedostatnim etapem realizacji procedury TRoP jest ocena przedstawionego rozwizania (przedstawionych rozwiza). Powinna przeprowadza

(96) j osoba, która jest ekspertem – moe to by

(97) prowadzcy szkolenie, szkolony znajcy zagadnienie, z zakresu którego jest rozwizywany problem (np. bdcy z wykształcenia technikiem o specjalnoci, w zakres której wchodzi to zagadnienie lub znajcy je poniewa stanowi ono jego hobby). Proponuje si na tym etapie stawianie ekspertowi szeregu pyta, które wyszczególniono w [5]. W wyniku oceny rozwiza problemy zostan zakwalifikowane do czterech grup, które przedstawia rys. 2. Do przyjcia s tylko pomysły twórcze. Nad pomysłami trywialnymi w ogóle nie warto si pracowa

(98) , natomiast pomysły przyziemne zwykle nie zawieraj dostatecznie duo potencjału rozwojowego [5]..

(99) 321 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 45, 2011. Rysunek 2. Rodzaje pomysłów rozwiązaĔ [5] 4. Przykład metody TRoP w szkoleniu z zakresu zarz dzania eksploatacj rodków technicznych Zaproponowan w punkcie 3 metod TRoP wykorzystano w poszukiwaniu moliwoci usprawnie metod i technik diagnostycznych, ze wzgldu na potrzeb realizacji strategii eksploatacji rodków technicznych według stanu. Pierwszy etap w wykorzystaniu tej metody było zastosowanie metod, wspomagajcych generowanie problemów. Były to: • metoda „burzy pyta” (ang. brain – questionning) – po wywołania hasła, którym jest nazwa obiektu technicznego, jaki podlega badaniu diagnostycznemu, naley wygenerowa

(100) list pyta dotyczcych badania jego stanu technicznego. Wród pyta, jakie mog si pojawi

(101) w trakcie „seansu” z wykorzystaniem omawianej metody mona wyróni

(102) : o Dlaczego badamy obiekt? o Jak badamy obiekt? o Jakie czynnoci naley podj

(103) w celu zbadania obiektu? o Jak naley przygotowa

(104) obiekt do badania? o Jak naley przygotowa

(105) urzdzenia pomiarowe do badania? o Jakie warunki naley zapewni

(106) obiektowi w czasie badania? o W jakich warunkach w czasie badania powinna si znajdowa

(107) aparatura pomiarowa? Mona zauway

(108) , e pytanie (2) jest ogólnie postawionym pytaniem w porównaniu do wszystkich kolejnych pyta. Jednake w czasie trwania tej fazy stwierdzono, e nie padło pytanie: „Jakie rodki naley zastosowa

(109) dla potrzeb badania obiektów?”. Dlatego te tym pytaniem zostanie zastpione pytanie (2). Pytania powysze pozwoliły na sformułowanie nastpujcych problemów, które zostan omówione w pracy szkolonego: o Przyczyny badania obiektu X. o Dobór metod badania stanu technicznego obiektu X. o rodki niezbdne w celu przeprowadzania badania obiektu X. o Przygotowanie obiektu X do badania. o Przygotowanie urzdze pomiarowych do badania. o Okrelenie warunków badania dotyczcych obiektu X..

(110) 322 Andrzej Wieczorek, Alojzy Stawinoga szkolenie z zakresu zarządzania eksploatacją i utrzymaniem ruchu Ğrodków technicznych z wykorzystaniem metod twórczego myĞlenia. •. •. zastosowaniu metody kontrolnej listy pyta w celu lepszego zrozumienia problemu (2). W wyniku wykorzystania tej metody sformułowano nastpujce pytania: o JAKIE jest HASŁO mojego problemu? o Odpowied: Naley zbada

(111) obiekt X. o DLACZEGO sprawa w ogóle stanowi PROBLEM? o Odpowied: Wystpuj nieprawidłowoci w działaniu obiektu. o DLACZEGO sprawa stanowi PROBLEM DLA MNIE? o Odpowied: Przeprowadzono badania stanu technicznego obiektu z wykorzystaniem wybranych technik diagnostycznych i nie ustalono przyczyn nieprawidłowoci, która wystpiła. o CZEGO ju PRÓBOWANO? o Odpowied: Przeprowadzono badania hałasu i drga. o CZEGO OCZEKUJ (Co chciałbym uzyska

(112) )? o Odpowied: Chciałbym wiedzie

(113) , w jaki sposób zbada

(114) obiekt X. zastosowaniu metody okrelania warunków brzegowych. Wynikiem jej zastosowania jest tabela 3. Tabela 3. Metoda okreĞlania warunków brzegowych. Warunki Konieczne Zbdne Dokładno

(115) pomiaru Ograniczona przestrze diagnozowania Ograniczony czas wykonania pomiaru Wysoka temperatura, wilgotno

(116) , zapylenie Konieczno

(117) przeprowadzenia tylko jednej serii pomiarów Nie ma znaczenia koszt przygotowania i wykonania pomiaru. ródło: Opracowanie wlasne. Wykorzystanie w/w metod umoliwiło wskazanie oraz opisanie problemu. Etap ten stanowił punkt wyjcia do realizacji kolejnego etapu, którym jest rozwizanie problemu. 5. Wnioski Metody twórczego mylenia umoliwiaj otrzymywanie innowacyjnych sposobów, które wyznaczaj nowe kierunki (perspektywy) w rozwizywaniu problemów z zakresu zarzdzania eksploatacj i utrzymaniem ruchu rodków technicznych. Celem stosowania tych metod powinna by

(118) poprawa efektywnoci i wydajnoci w eksploatacji rodków technicznych. Dlatego te twórczo

(119) jest szczególnie podana na etapie poszukiwania nowych strategii oraz filozofii eksploatacyjnych. Wykorzystanie metod twórczego mylenia pozwala na wypracowanie niestandardowego podejcia do zagadnie w omawianym obszarze, jako alternatywy dla klasycznych (stereotypowych) sposobów zarzdzania..

(120) 323 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 45, 2011. %LEOLRJUDILD [1] Kamierczak J.: Eksploatacja systemów technicznych. Wydawnictwo Politechniki lskiej, Gliwice 2000. [2] Łunarski J. i inni: Zarzdzanie innowacjami. Podstawy zarzdzania innowacjami. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2007. [3] Musiał K.: Wirtualna Burza Mózgów jako załoenie systemu „Brain-netting” wspierajcego prac grupow w Internecie, www.fundacja.edu.pl/organizacja_referaty/18.pdf. [4] Ncka E.: Psychologia twórczoci. Gdaskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2003. [5] Ncka E.: TRoP Twórcze rozwizywanie problemów. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 1994. [6] Oko W.: Słownik pedagogiczny. PWN, Warszawa 1992. [7] Poczsna J.: Nauczanie i uczenie si w uczelni wyszej. Skrypt Pol. l. nr 1750, Gliwice 1993. [8] Proctor T.: Zarzdzanie twórcze. Wyd. Geberthner i Ska, Warszawa 1998. [9] Suchodolski B.: Pedagogika. Podrcznik dla kandydatów na nauczycieli. PWN, Warszawa 1980. [10] Szewczuk W.: Słownik psychologiczny. Wiedza Powszechna, Warszawa 1985. [11] Von Oech R.: Kreatywno

(121) . Galaktyka Sp. z o.o., Łód 2009..

(122) 324 Andrzej Wieczorek, Alojzy Stawinoga szkolenie z zakresu zarządzania eksploatacją i utrzymaniem ruchu Ğrodków technicznych z wykorzystaniem metod twórczego myĞlenia. THE TRAINING IN MAINTENANCE MANGEMENT OF TECHNICAL MEANS WITH THE PARTICIPATION OF CREATIVE THINKING Summary In the paper the conception of training in creativity in maintenance management has been introduced. Creativity term was defined. The classification of methods of creative resolution was made. The selected method of creative resolution of problems (trop) was described. An example of trop method use in training in maintenance management of technical means was presented. Keywords: maintenance, management, training, psychology, creativity Andrzej Wieczorek Alojzy Stawinoga Instytut Inynierii Produkcji Wydział Organizacji i Zarzdzania Politechnika lska ul. Roosevelta 26, 41-800 Zabrze e-mail: Andrzej.Wieczorek@polsl.pl Alojzy.Stawinoga@polsl.pl.

(123)