679 Przegl¹d Geologiczny, vol. 58, nr 8, 2010 LXXX Zjazd Polskiego Towarzystwa Geologicznego pt. Budowa geologiczna, geologia naftowa,
wody geotermalne i ochrona œrodowiska bloku Gorzowa – Pojezierza Myœliborskiego Szczecin, 11–14.09.2010
Jubileuszowy LXXX Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Geologicznego, pt. Budowa geologiczna, geologia naftowa, wody geotermalne i ochrona œrodowiska bloku Gorzowa – Pojezierza Myœliborskiego, odbêdzie siê w dniach 11–14 wrzeœnia br. w Szczecinie. Organizatorami spotkania s¹: Polskie Towarzystwo Geologiczne, Oddzia³ Pomorski Pañstwowego Instytutu Geologicznego – Pañstwowego Instytutu Badawczego, Zielonogórski Oddzia³ Polskiego Gór-nictwa Naftowego i GazowGór-nictwa, Uniwersytet Szczeciñski i Wydzia³ Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Z okazji zjazdu przygotowano specjalny numer Przegl¹du Geologicznego oraz Przewodnik Zjazdowy.
Badania geologiczne na Ni¿u Polskim pozwoli³y na wyró¿nienie kilku jednostek regionalnych, wœród których blok Gorzowa ma pozycjê szczególn¹: przez jednych badaczy w³¹czany jest do niecki szczeciñskiej, przez innych – do mono-kliny przedsudeckiej. Zaznajomienie siê z istotnymi elementami jego budowy geologicznej oraz genez¹ i ewolucj¹ bêdzie jednym z g³ównych tematów konferencji.
Danych geologicznych na temat bloku Gorzowa dostarczy³y przede wszystkim prace PIG-PIB oraz PGNiG. Prace geofizyczne i wiertnicze w tym regionie rozpoczêto jeszcze w latach 50. XX wieku. Jednak du¿e sukcesy poszukiwaw-cze odnotowano dopiero w latach 90. XX w., kiedy w utworach cechsztyñskiego dolomitu g³ównego odkryto najwiêksze w Polsce z³o¿a ropy naftowej (Barnówko-Mostno-Buszewo – BMB). Warto przypomnieæ, ¿e w rejonie z³o¿a BMB wykonano pierwsze w Polsce zdjêcie sejsmiczne 3D. Zagadnienia geologii naftowej bêd¹ drugim istotnym elementem rozwa¿añ naukowych w czasie szczeciñskiego spotkania.
Dane termiczne, uzyskiwane w trakcie wykonywania g³êbokich wierceñ, zwróci³y uwagê hydrogeologów na mo¿li-woœæ wykorzystania wód wg³êbnych do celów komunalnych. Instalacja geotermalna w Pyrzycach jest praktycznym potwierdzeniem mo¿liwoœci wykorzystania odnawialnych Ÿróde³ energii. O wzrastaj¹cym zainteresowaniu geotermi¹ w Polsce mówiono ju¿ w czasie poprzedniego zjazdu PTG na Podhalu w i Tatrach. Do coraz bardziej powszechnego wyko-rzystywania odnawialnych Ÿróde³ energii zobowi¹zuj¹ nas tak¿e zalecenia Unii Europejskiej. Dlatego w czasie tegorocz-nego spotkania podniesiona zostanie równie¿ problematyka wód geotermalnych.
Blok Gorzowa – wg³êbna, regionalna jednostka geologiczna – le¿y na obszarze Pojezierza Myœliborskiego. Jego rzeŸ-ba, utwory kenozoiczne i budowa geologiczna bêd¹ przedmiotem odrêbnego omówienia w czasie zjazdu. Pomorze Zachodnie, z mo¿liwoœciami podziemnego magazynowania gazu ziemnego oraz terminalem regazyfikacyjnym w Œwinoujœciu, mo¿na uznaæ za rejon kluczowy dla bezpieczeñstwa energetycznego kraju. Dlatego te¿ szczególna uwaga poœwiêcona bêdzie problemom ochrony œrodowiska, zw³aszcza w kontekœcie eksploatacji zasobów naturalnych regionu (ropy naftowej i gazu oraz ciep³a Ziemi).
Istotnym dope³nieniem ka¿dego zjazdu PTG s¹ wycieczki terenowe. W tym roku, na podstawie analizy rdzeni wiert-niczych, znajduj¹cych siê w magazynie PGNiG w Pile, bêdzie mo¿na zapoznaæ siê z wg³êbn¹ budow¹ geologiczn¹ bloku Gorzowa. W czasie pobytu w Pile bêdzie równie¿ szansa na odwiedzenie muzeum Stanis³awa Staszica, mieszcz¹cego siê w domu jego narodzin. Praktyczne aspekty geologii naftowej bêd¹ prezentowane w czasie wycieczki do kopalni ropy naftowej Dêbno na z³o¿u BMB, a problematyka hydrogeologiczna i geotermalna – w czasie zwiedzania instalacji geoter-malnej w Pyrzycach. Poniewa¿ region bloku Gorzowa nie ma naturalnych ods³oniêæ utworów mezozoicznych, planowa-na jest wycieczka do kamienio³omu Rudesdorf niedaleko Berliplanowa-na, gdzie przybli¿one zostan¹ warunki sedymentacji i wykszta³cenie osadów triasu. Osobna wycieczka poœwiêcona bêdzie rzeŸbie i budowie geologicznej kenozoiku Pojezie-rza Myœliborskiego. Zagadnienia ochrony œrodowiska bêd¹ omawiane w trakcie zwiedzania kopalni Dêbno i instalacji geotermalnej w Pyrzycach. Dodatkowo tematyka zanieczyszczenia œrodowiska zostanie przedstawiona w czasie wy-cieczki po dorzeczu P³oni. Z kolei w Szczecinie bêdzie mowa o wp³ywie warunków geologiczno-in¿ynierskich na roz-wój przestrzenny miasta.
Zjazdy PTG maj¹ na celu zaprezentowanie istotnych osi¹gniêæ badawczych w danym regionie. Zjazd na obszarze bloku Gorzowa odbywa siê po raz pierwszy w historii. Inne regionalne jednostki geologiczne Ni¿u Polskiego, choæ wiêk-sze powierzchniowo i mo¿e lepiej zdefiniowane, nie doczeka³y siê jeszcze wyró¿nienia w postaci œrodowiskowego spo-tkania naukowego. Blok Gorzowa jest wiêc symbolem postêpu w rozpoznaniu wg³êbnym budowy geologicznej Polski. Jednak pomimo coraz lepszych metod poznawczych, wiele kwestii pozostaje nadal otwartych, a uzyskane sukcesy poszukiwawcze s¹ tylko potwierdzeniem koniecznoœci sta³ych, intensywnych wysi³ków badawczych œrodowiska geolo-gicznego. Zaprezentowane w czasie zjazdu referaty i postery z pewnoœci¹ przyczyni¹ siê do przybli¿enia szerokiemu gronu uczestników zagadnieñ zwi¹zanych z blokiem Gorzowa i jego kenozoiczn¹ pokryw¹. Uka¿¹ tak¿e nowe w¹tki badawcze i umo¿liwi¹ wymianê pogl¹dów w czasie dyskusji plenarnych i spotkañ towarzyskich. Organizatorzy pragn¹ równie¿, aby ogólnopolski zjazd PTG w Szczecinie by³ spotkaniem wszystkich pokoleñ geologów – dlatego serdecznie zapraszaj¹ studentów oraz geologów emerytowanych.
Komitet Organizacyjny sk³ada serdeczne podziêkowania Pañstwowemu Instytutowi Geologicznemu – Pañstwowe-mu Instytutowi BadawczePañstwowe-mu, PolskiePañstwowe-mu Górnictwu NaftowePañstwowe-mu i Gazownictwu, Uniwersytetowi SzczeciñskiePañstwowe-mu, w³adzom Szczecina i województwa zachodniopomorskiego, Zak³adowi Geotermalnemu w Pyrzycach oraz Wydzia³owi Geologii Uniwersytetu Warszawskiego za pomoc organizacyjn¹ i wsparcie materialne LXXX Zjazdu Polskiego Towa-rzystwa Geologicznego.
