Magdaena Kowaska U Ró
mll1987@ml.m
Proza Jrzgo Andrzskigo a nouveau roman
Noa oiҲѴ
Mm j pï (f. nouveau roman, . New Novel) ïl ¿ m pï-p ( mČ lpj – p l) p l fj j pÙ XX ., p m ï lh p¿°h ï°h1. Z ÙČ nouveau roman pÙ p fm jj pï, ïlj óČ j pï° l2. Ch l j pï jl. D jj óó l ¿ p óČh, h, óh m ó lÙ p-m h ljh Ù. W jm jm j Ù j ¿ ° (l p) nouveau roman, Al R-Gll. O , j jó - mČ m° m¿ m: Nhl S, Cl’ Sm, Mhl B, J R3. Tó j pï l pm, Č h mÙ Ċ l, h l Č ó. MČ- jMČ- ¿° h lh MČ-mh l j m. NlČ h p m: p l l j p fm p mj fÙ, pl-lm pó (¿ pï° l mpl Ú l- ph), lï° – , p4, fmï°, p- ( j flï)5. Ch Ù ó-ó nouveau roman j Ċ mm h ó: ”ïm j ¿ p Ù p lj – j Čl m pï°”6. J pmÙm, Ù m lj óÙ m. . p -j pïp, p m ï fm ¿j pï lj (j m Ù Č H M, l ló l p Jm J’, G S V Wlf, pï° f j m m m7). P h l nouve-au roman p p ï pïj mČ óČ ° ¿ j Ù pÙ XX . – Ù , ï pm j, Ù, ó p jČ h m ï, Ù -m . Jïl h° jï° jl pÙČ j pï, mČ p° ¿ pÙ ml lm , Ù ó „Ù l
1 J. H, Literatura francuska XX wieku, W 1991, . 391. 2 H. M, Teorie powieïci za granic, W 1995, . 332.
3 G. G, S. T-M (.), SÙownik rodzajów i gatunków literackich, Kó 2006, . 461-464. 4 Tj. pÙ l pf h ó Ù ĊóÙ (l j). 5 TmČ.
6 TmČ, . 462.
7 H. Mz, . ., . 332.
j fml ħ ¿ pÙÚ, óm pÙ”8 – m
j¿ p-, ï h pp ppÚ – póÙj l, l póÙ ï9.
Andrzski a noa oiҲѴ franuska
Pl, p j j l h, lÙ ¿ p j j ïj pj j plj. MČ j pp°, Č plm l¿ jl- ójl- l pl óČÙ ¿ plmó l¿ó l pÙÚ hh. P lČ 1956 . mČlÙ mm pm ï° - l h, m l f. MČ p° ¿ , Č mm (m lh p¿°h ï°h, Č p l mh XX .) Fj Ù l pÙ- ï ll l Ù ï h, ól ï l Pl-, j Č Ù m plj mj (Ù lj). N l plï, Č J Aj mÙ ï° ó pl mj, j l f. W lh p¿°h ï°h l Ù P-Č, pÙ m pÙ. PjĊÙ ¿ Zmm Hm, mÙ Jófm M Cpm, Zm Hm, Alm Ol Wm10. T f f l p óh Ú lh J. Aj plj ¿ j óï pj lmó p¿h p j pï. Z lj¿ pÙČ p: Bramy raju Miazga11.
Bramy raju
J. Aj pÙ p Bramami raju: „Wp l m¿Ùm ¿ m, óČ p pjmj pl m , l j¿ , jČ Ùm , pÙm l jm m, l jm h, p p j pó pj p j m p l l ÙČj m Rhml”12. J j p Z¿ M óÙ l óČh j , p m lm j ¿13. W hm p-m p J. Aj (ó jj ¿ Mm L W-), Ù ¿ lĊ° Č m j pï. Nj ¿p ¿ Ù 26.07.1958 . Ù Č 6.01.1959 . LÙ 10 Ù Ù Rajski ob-Ùok. Klj j ph 1959 . j mpm lm 7 , -Ùm jČ Bramy raju. W ï pjj ¿ p pó Ù pó ( - – pj fmó pÙ jČ p h p). T pï óČ ¿ 8 Z. BÚ, Modelunki, W 2009, . 300. 9 TmČ . 26. 10 A. S, Andrzejewski, Kó 1997, . 161. 11 W ljh pÙh ¿ óČ pó J. Aj:
pl- l Z dnia na dzieÚ. Dziennik literacki 1972-1979, plpl- mpl- p Dziennik ¿ï° ï Miazgi – p Ù pólh pph l ï Ù.
12 J. Aj, Z dnia na dzieÚ. Dziennik literacki 1972-1979, W 1988, . I, . 206. 13 Z. M, Poznanie (w) powieïci – od Balzaka do MasÙowskiej, Kó 2003, . 193-200.
l j pp, pj ¿ m j ï° p ¿p m: „Kj Fj, ó Ùm mlh pÚ pïÙ m lh, lj Zm g¿j l° p ó Ch, Ù jh hïħÚ-h l Ù, ïó mČh ï l ó Člh, j Čh, l póĊj, jmh lïh ¿ ÚÙ – ¿Č ml pÙ m m mÙh Čó, pČ ml m p ó mm ól lm. T pï°, l fó ljh , j pï lh ph, h mh h Ùh ljh, ó mh ïó Č pÙjh ¿ lïh Č. Z ¿ mÙï, j L, h Ch Bl, pÙÙ mÙ p mm J”14. N m lČ °, Č ¿p móÙ ° pm pj, ó Ù Bramach raju pï°-pl¿ j -mm m p jm p ¿ fj (, mČ p m, h ph). T ppj¿ m - ppj m¿ m W. M m ¿p Bl Nj15. C j pï l 20 – ¿ ph - j ppjmp fÙ: ”BÙ ï . L, h Ch Bl, ¿ mm pjm, ¿ïj pÙ j m m, Al Ml, mÙ G Bjm, ÙÙ ïó h p j Vôm. P , lÙ ¿ j pl, pl, j , pÙ j m¿ï°, p m Ù Č mh h. T p ¿ pï° j , ó pÙ Ùm mlh pÚ, pïÙ m lh, lj Zm g¿j l° p ó Ch”16. P Bram raju ph 28.08.1958 – mp l 2 , l ó ph. CÙï° p j Ùm SpowiedĊ p ¿ Ùm: „N phj p...”. T j p Ù ¿p. Klj- Ù pï (VI-VIII) ¿ pj – J. Aj Ù Ù 85 , VIII pj ¿ mĴ p¿ Dziejów powszechnych F. Shl-. P Ù ( jČ l) p p. KÙ Ú (p) lÙ 87 ph pmm mĴm. W m Ù Bram raju j ¿ ° mj j p – p pï° mÙ ° j plj h-, lj j Zm g¿j, pï mj p () - – ¿ï° ó ¿Ù, Ù ¿ l. J. Aj f- mm ¿j j Ù j m , l Ù17. P j Ù p, Ù m h¿: „Mm ïl¿ Ù Ú p – p l pÙm ¿ . N m h, p¿ l Ú h°, l lj ¿ ¿p j Čl, mÙ j mh. ZČ ó pój, Č m m m ”18. Dp p p, lÙ l j Ù fmÙ¿ (pm ïj p), p -14 TmČ, . 195.
15 J. Aj, Trzy opowieïci, WÙ 1998. 16 Z. M, . ., . 196.
17 A. S, . ., . 142.
Ù Čl Ù j¿ l Ù – Ù ÙČ PÚm I Wm 28.09.1959 19. C ÙČÙ ¿ „ fmÙ¿”? Sól j j ¿ ° Ù fml j pï – Ù ¿ óh Ú, p m j h l . Bramy raju p p l – ó j ¿j Zm g¿j. Zp mïl, mj, h h, ó ¿ ¿j, Ùj ¿ jm. Sp hó: M, R, Bl-, Al J fm ÙBl-, óh l mČ ÙČ° Ùï°, j¿ Ú, j pÙ ¿ j. W jj pï J. Aj ppÙ p¿ pó , f-m¿ . Mïl, pm, pČ hó plj ¿ h p-m Ùm pm p p. Rl ¿ „ ” – j , mj, j m j j p j¿ j (pĊ) Ù pólm pm. Ch° p- j j ó – Ù ¿ fm plm- – pp Ù j mÙ lplm- Ù ¿ p p° Ùï j (ħ m m phm) pm Ú pÙh, Ùjh ¿ ¿ j. Z p jm ¿ Č l m mplh lj, j Ù plmj m , j m-j Ù m, l ¿ pÙ° p. Rlj j, j, hl. Wp hó Ù m l p- j pplj ¿ pmm, pjm. Dl mlm pm mló ¿h, m ïmï. N pm mm j pj ¿ m ó mh ¿p m ïlÚ, mjh l : ”... Ċ - pÙ, we Ùm, Ùm p pÙm Č° p lm l pm, l wówc, ¿ p , ¿- hm ï, e ¿-l p [...] pem mÙm ¿ j p...”20 (pïl p p ¿ Ù). T Ù j ( mČ j pj – lj mló -¿h p, ó ¿ j¿ Ùj) pÙj mïl p¿ pm¿ – h-l, fm, . W j p pï j ¿ ° p j p-pl fmÙ p j óó nouveau roman, A. R’-Gll: „Dl Ù° ° p-, ó ¿ l l? CČ j j mïl° j Ùj pm¿, ó j hl”21. W Bramach raju f ph mj Ċ mj f j. W h mlČ fÙ p pČ° -¿h, mïl pÚ hó. U Ú pp ¿j p-j, Č j j p hh pó jh22. 19 A. S, . ., . 142. 20 J. Aj, Trzy…, . ., . 212.
21 M. GÙÚ, „Nouveau roman” – problemy teoretyczne, „Pm¿ L”, 1964, . 4, . 306.
22 A. G, Sublimacje wspóÙczesnoïci. Powieïciopisarstwo Jerzego Andrzejewskiego wobec przemian prozy XX wieku,
J. Ajm j ¿ pó ° l ï plm, homo viatora, mj ¿ ïl l, óm Č, jïl m ï-mï°, Č j p mČl lj. T m pï p, Č, fmlj, l j óČ jj jl m – Bramy raju p¿ pï° pï¿, j, pÙj mÙï Ùh ljh -h l mÙh l. O j ól ¿ Ùj Ù lï° . J - p l p m¿ (mÙï°), l Č p p h fml p J. Aj. Ch° mm p, ï Bram raju ¿pj: l pó pll ( pj m f f „...jÙ m Bó hm, j ïlp óló, Č hï-jÚ Ù Ù¿ mÙ l m Jlm, ó j ¿h pÚh T-ó...”)23 mjl Ù. T h j¿ pÙ m-ï p p (mm p, m) pj, Č h j¿ pï lČ ¿ j¿ pj. Bramy raju mČ p ° pÙ „lj p”, p mm p¿ l – óČ h p j p nouveau roman. Miazga 29.05.1960 . J. Aj pÙ m : „O p mïl¿ Č, ój pmÙ pÙ m Ù j j p m l, m Hm B. Pm¿m, Č ó H mÙm, Ù ¿ j : mÙ ° j j m p, jČ mÙ, Čj h pjh mm m, m Č óï p pj p pjl p-j l , m , l óČ pj h ¿h pl l pm¿. Zm mm pp j , l l , pÙ l fm, m óï°, óČ Č m Ù ¿ï pÙ”24. J pj A S-Dm, fm 25j pm m Miazgi. O mj 1960 . Ú pÙj j pï ( p 1970 .) mÙ p lÙ m pÙm – J. Aj m pÙ , Ù ¿ Č ïm° Ùó h. S-Ù Ù j, m mï° ó p, Ù pï m¿ (p m). Miazga pÙ óČ pj ( pÙ p p-m , pl, queer). J m lm ( l p-mh – Ú ló l plj – m¿ m SÙ WpÚ- Am M, p – J. Aj, ó alter ego mČm ° ¿ Ùóm h pï, pÙj mj óČ Ù ó-ï° l).
Fm Miazgi Ċ j jj mï°. Pól m pï h ó m – Ù ¿ h ¿ï, lj: C¿ï° I. Przygotowanie, C¿ï° II. Prolog oraz Intermedium czyli yciorysy Polaków C¿ï° III. Non
23 TmČ, . 144.
24 A. S, . ., . 157
consummatum. T l ppl fmm Dziennika - m: 7.03. – 19.09.1970 .26 UÙ pï , jj „Ùï” Ù pppl pm Dzienni-ka jm m pj, Č Miazga m h l- – l-l j Ú, m¿ Ùï°, l j mÙ pï27. P ï pï Ù p l p p Am Nó- (Ùó h). N j j Ù pp „pï pï”, mČ, j pj, l l. Z p Miazgi, pó m, óČ Ċ , m, j jm fmó Dziennika: „W , j mïlÙm Nóm, Ù mój Ù . B mÙ A L. p l A R- j j , m NóR- pÙ Ùh ó ó mh. WÙï p (ï° póĊ!) ph m Ù, Č l l¿ó (…) lpj Ù, Nó j p Ù mm póm, l mm pÚ-m, p¿Čm m (…) L (…) ° m p p (…). N, Ù mČlï, m lpÙ Nóm ml óï, mÙ °, j j”28. DÙ J. Aj óČ lm pl – Intermedium czyli yciorysy Polaków hó pï p pmh jj , Ù ó hÙ lph. T p-ï Miazgi Ù l fm, lĊ p, pj l m p-m, l m Dziennika. Fm-ï° pÙ j lï pm mÙ pï- ó m, Č m l, ml ¿ p j Ùóh fm ph j pÙ ¿ p J. Aj p p¿ nouveau roman.
O j Dziennika lj pól ¿ï Miazgi. Wp p pj ¿ pj lj pm¿ m pï, jj lm. J. Aj mj m Dzienniku p p- p , j lj¿, p m/pp, Č j m p ó, j pmÙ, plï, pj ¿ ph ó/: ”Cï m m mj j. Al ? MČ Lpl P, ï mj -Ù l ï° j ¿ Ċl, p, m j, ° ¿ h pjóÙ, m, Č? A mČ j ¿ p ÙČ°, Č j ló -mÙ, Č jČ jhÙ – j j ? Al m pm °? (…) KÙp”29. „Sïlm ¿, ój M A, h ¿ p m m Ù m, m ¿ ° . T p° , j, j l”30. „T hÙm [A L¿] l° Miazdze j mÙ A
R-, j¿ ¿ j, Č m ¿ , pČ p Čm l¿m p, ° ¿ ïm – pÙ° m Miazdze l l¿ p”31.
26 A. G, . ., . 225.
27 J. Aj, Miazga, WÙ 2002, . LXXIX. 28 TmČ, . 252-253.
29 TmČ, . 117. 30 TmČ, . 315. 31 TmČ, . 48.
Cl, ó h ° , m ï ° p¿ , Č
Dzien-nik lj Miazg¿ j m sensu stricto, , pó mh
J. Aj, l j m pm p pj m pï. Wp pó h pïj j – j h j, pm jČ ïj, mpl lj l -l – j ¿, Č m pÙ p l pÙ , Čm° - (-) Dziennika J. Ajm, j m ïmï° , Č m ° Č h h, pČ p ¿ p m , j Č m „j” llpm, mjm m óh pmh jï – j mp- , p mïlmp-, mp- j-pï32. K mm pmm llpm „»j« «j» l jm -Ùj mj ¿ Ùïm pm pj Ù fmï° (» jm p, jm p«, p Bh) […] »-« ¿ Ùj »Čmï«”33. W jj pï J. Aj j (p) m pÙ -jmm q-mm34, mó ° l (, j ¿ j, m-m ) lj¿ fj ïlj ï, Ù j Č. W pp Miazgi pl p j ¿ ól plm p – -ó j ó, j Ù j lj jm ïm. W l Ùó h p (ó p l h pólh m35) p plmó, j p p óm pj m h p-ï. Rlj ¿ óČ p Ù – Miazga j „pï -h”36, ¿ (pjmj ¿ï) h l, jj p¿ p, ó j¿ j p Č37. T j m ph mpj – h mČ p° m, pjmj p-m pm ï. J. Aj pp fm „m pïj” pój ° p-° j mČlï j – ï p Miazdze p : „ ïl p pÙm j j Ċ ”38. W „Ùïm” ï pï (l Dzien-niku) l Ù. J p ( l h) m, fj° Ċ/ïmï l-. P j pÙ mČlï, j j m fmÙ pï – 32 A. G, . ., . 242.
33 R. N, Tropy „ja”. Koncepcje podmiotowoïci w literaturze polskiej ostatniego stulecia, „T D” 1994, . 2, . 24. 34 A. G, . ., . 244.
35 Nó , l pj Ù p, hm Miazgi – mÙ
j l (j pÙ), j ¿ Č ó h lm j Čó h h-: m, Ùp lhlm, mj¿ï° l ¿ j ï pÙ-plj. J jČ pm ï Ùóm, Aj Ù óï Nó m jj Ùj, pÙ Nh ï (pï° h Miazgi) PopioÙu i diamentu Aj.
36 Tm Č K. BÚm, p. K. BÚ, Postmodernizm a „sprawa polska” – przypadek „Miazgi”,
„T D”, 1993, 1.
37 J. Aj, Miazga, . ., . 78. 38 A. S, . ., . 168.
j ï – ï pjlh Ú ï Ú Ùïh, p m ï (j ï l) mj h jl. T j p° h fml, ó Ù J. Aj, -° j pï° „m”. Z p mÙ , ó j 1960 . plÙ m j j, l póÙ m p39 p-Ù ( 1970 .40) „(…) ó lÙ l, p-j p-j, Č hÙ, pj m mm óČ-ï. W m pï° J. Aj p Ù p: plm h, j ï pï p lï° -j mmm h m mm lï”41. J Aj j jm plm pm j pÙ XX ., ó ó-ï mČ Č° pÙ j pï fj, l j ¿, Č j jj pm pÙm p Ú Fó. RóČ óï h Ùh ó l plj (m¿ m Wlhlm Mh, L Gml, I IÚ, Km B, T K) ¿pj Ċ -pj ¿m nouveau roman, ól p, Ù ï Ù- j. Pp mp j, mm m, ¿m ¿m -m l, l Č pj¿Ùm pó¿ lj pm¿ Ùm jm pl pïp j pÙ XX . pï. W h-h lh mh óï pmh Čj p pó p h pj pj ¿ l l42. J pj j p-Ù J. Aj, pmm h ó m „ïm h-m” pl óï° l l 60., 70. 80. XX . ħÙ ¿ lj – Ù Ù j, ó pjÙ ¿ p j pï ój l ï-j. Dl Č ¿Č pj l mj l p. l j ¿ „h” j ¿ ° m pm mjm pÙ. Pj¿ jm m mp pl j lh Ù lh mČl pÙm ïl, p pp¿ pj, pj pm plj p j pÙ Ù l pm, j Ù mm l ól. 39 J. Aj, Miazga, . ., . 32. 40 J. Aj ÚÙ Miazg¿ 1970 ., l jj p Ù ¿ Ùï p 1979 (p. A. G, . ., . 214). 41 A. G, . ., . 253. 42 W pp l óï pj J. Aj pj Ù pÙ p
óh pó: Bram raju nouveau roman lÙ J BÙÚ (Č, Portret artysty w latach
wielkiej zmiany, [:] Odmarsz, Kó 1978, . 252), plm ¿l m.. J D (Č, Przemiany poetyki w pro-zie Jerzego Andrzejewskiego, Kl 1995, . 170-178) A G ( m, Sublimacje wspóÙczesnoïci. Powieïciopi-sarstwo Jerzego Andrzejewskiego wobec przemian prozy XX wieku, RóĊ 2003, . 128-160). Miazga m Ù l
ï ¿° pmm (A. G, . ., . 213-253, K. BÚ, Postmodernizm a „sprawa
pol-ska” – przypadek „Miazgi”, „T D”, 1993, 1) – pjÙ ¿ j Č j¿ plm, óh
l ¿ pï pmm (m.. Z. Kp°, 'Miazga'. Postmodernizm. Sprawa
polska, [:] A. I, D. Sj (.), Postmodernizm po polsku?, „A Uv L” 1998, Fl S
Am LĴm 8, . 91). NlČ pm°, Č A. G ( m, . ., . 224) l óó pmh Č L. B, T. P, W. Oj, S. Lm W. Mh.
Ogrody nauk i sztuk nr 2013 (3) 311
Bibliografia
Aj J., Miazga, WÙ 2002. Aj J., T opowieïci, WÙ 1998.
Aj J., Z dnia na dzieÚ. Dziennik literacki 1972-1979, W 1988.
BÚ K., Postmodernizm a „sprawa polska” – przypadek „Miazgi”, „T D”, 1993, 1. BÚ Z., Modelunki, W 2009.
BÙÚ J., Portret artysty w latach wielkiej zmiany, [:] TČ, Odmarsz, Kó 1978. D J., Przemiany poetyki w prozie Jerzego Andrzejewskiego, Kl 1995.
G A., Sublimacje wspóÙczesnoïci. Powieïciopisarstwo Jerzego Andrzejewskiego wobec przemian prozy XX wieku, RóĊ 2003. G G., T-M S., SÙownik rodzajów i gatunków literackich, Kó 2006.
GÙÚ M., „Nouveau roman” – problemy teoretyczne, „Pm¿ l”, 1964, . 4. H J., Literatura francuska XX wieku, W 1991.
Kp° Z., 'Miazga'. Postmodernizm. Sprawa polska, [:] A. I, D. Sj (.), Postmodernizm po polsku?, „A Uv L” 1998, Fl S Am LĴm 8.
M H. Teorie powieïci za granic, W 1995.
M Z., Poznanie (w) powieïci – od Balzaka do MasÙowskiej, Kó 2003.
N R., Tropy „ja”. Koncepcje podmiotowoïci w literaturze polskiej ostatniego stulecia, „T D”, 1994, . 2. S A., Andrzejewski, Kó 1997.
Strszzni
Hp , ój p ¿ Ù j , Č óï J Aj mČ pÙ/ j pï fj. Wh pó p p j óï, pój¿ ° h óh ó Aj (m¿ m Bram raju Miazgi), ó pl ¿- pll pm¿ p hČ Ù lm pm p ó nouveau
roman.
SÙw cwe: mp l, pï° f, J Aj, p, l pl XX .
Jrzy Andrzski’s ros and th nouveau roman Smm
Th h hph, hh h l , h m, h vl - f J Aj’ . B h Ĵmp l h ’ ph h h , I ll Ĵmp h h f Aj’ (pll m Bramy raju Miazga) hh ll l x m plll h p f h h l (l) vl h.
Ke w: mpv l, vl, J Aj, p, Plh l 20h .
The Journal of Education Culture and Society
(the international scienti c journal founded by Aleksander Kobylarek) ISSN 2081-1640
Chief Editor:
ALEKSANDER KOBYLAREK,University of Wrocãaw, Poland Editorial Board:
ALEKSANDER KOBYLAREK,University of Wrocãaw, Poland LILIANA JANIK,Cambridge University, United Kingdom ROMAN LEPPERT,Bydgoszcz University, Poland ERROL SUNDELOWITZ,Pauwau Facilitation, South Africa JACEK GULANOWSKI,University of Wrocãaw, Poland
NATHAN PIPITONE,Adams State University, United States of America SOPHIA GRABOWSKA,Lviv National University, Ukraine
INETA LUKA,Turiba University, Latvia
VICTOR SYNJOV,Kiev National University, Ukraine JUAN CARLOS SUAREZ,University of Seville, Spain
HAMDAN SAMEER MOHAMAD,Middle East University, Amman, Jordan IHAR KUZMINICH,Grodno State University, Bielarus
BARBARA BASCHIERA,Ca’ Foscari University of Venice, Italy Section Editors:
JACEK GULANOWSKI,Wroclaw University, Poland
EWA JURCZYK-ROMANOWSKA,Wroclaw University, Poland JOANNA GOLONKA-LEGUT,Wrocãaw University, Poland MICHAL KANONOWICZ,Wroclaw University, Poland LUBA JAKUBOWSKA,Wroclaw University, Poland
ALEKSANDRA MARCINKIEWICZ,Wroclaw University, Poland Indexing:
ROBERT BâASZAK,Wroclaw, Poland MICHAâ KANONOWICZ, Poland Secretary:
ILONA ZAKOWICZ,Wrocãaw University, Poland Layout Editor:
ALEKSANDER KOBYLAREK,Wroclaw University, Poland Copyeditors:
TONY KING,England KEN FLEMING, Poland
JESSICA ROBBINS,University of Michigan, United States of America PIOTR GULANOWSKI,Wroclaw University, Poland
MARCIN GOâČBIOWSKI, Poland
MATEUSZ MARECKI,University of Wrocãaw, Poland BOGUSâAW UCHEREK,Wyİsza Szkoãa Filologiczna, Poland Proofreaders:
JACEK GULANOWSKI,Wroclaw University, Poland LUBA JAKUBOWSKA,Wroclaw University, Poland MICHAâ KANONOWICZ,Wroclaw University, Poland
The procedure of rewieving and the list of rewievers is published on the internet sitewww.joedcuso.eu
Business correspondence, including orders and remittances relating to subscriptions, advertisements, previous numbers and offprints should be addressed to the publisher via email:
aleksander.kobylarek@gmail.com
Foundation Pro Scientia Publica ul. Redycka 37, 51-169 Wrocãaw / POLAND