Małgorzata Płazak
Stare Bielsko, woj. bielskie
Informator Archeologiczny : badania 13, 186-187
1 8 6 -b y ł n ie w ie lk i -b r u k k a m ie n n y o k s z t a ł c i e w p r z y -b liż e n iu p r o s to k ą tn y m . P o d n im w y s tą p ił c a l e c w p o s ta c i c ie m n o - ż ó łta w e g o p la s k u . Z u p e łn y b r a k z a b y tk ó w , je d y n y m i n a to m ia s t z n a le z io n y m i b y ły d w a ż e la z n e h u fn a le ty p o w e d la te g o o k r e s u . P o z o s t a ł e d w a o b ie k ty n r 11 i 30 n ie w y k a z a ły s i ę ż a d n y m i z a b y t k a m i. P o d w a r s tw ą p o s z y c ia le ś n e g o w y s tą p ił s z a r o b r ą z o w o ż ó łty p ia s e k z r e s z t k a m i s p a le n iz n y . N a s tę p n ie p o ja w iła s i ę c ie n iu te ń k a w a r s te w k a d r o b n e g o ż w ir k u , a pod n ią z a le g a ł ż ó łty s y p k i p ia s e k z r e s z t k a m i w ę g li d r z e w n y c h , z m ie s z a n y c h z d ro b n y m ż w ir k ie m . N a p o z io m ie z ie m i w y s tą p i ł a w a r s tw a s p a le n iz n y , pod n ią p o k a z a ł s i ę c a l e c w p o s ta c i b r ą z o w o - ż ó łte g o p ia s k u . W i e r c e n ia ś w id r e m g e o lo g ic z n y m n a w y b ra n y c h o b ie k ta c h p o tw ie r d z iły a n a lo g ic z n y u k ła d s t r a t y g r a f i c z n y . W c e lu k o n ty n u o w a n ia b a d a ń n a ty m u n ik a to w y m n a P ó łn o c n y m M a z o w s z u s ta n o w is k u n a le ż y z a s i ę g n ą ć o p in ii g e o m o r f o lo g a , c z y n a s y p y b y ły w y k o n a n e s z tu c z n ie , c z y s ta n o w ią o s ta ń c o w e f o r m y n a tu r a ln y c h u tw o ró w . P o n a d to n a le ż y w y k o n ać i n w e n ta r y z a c ję g e o d e z y jn ą w s z y s tk ic h ko p có w o r a z u g ru p o w a ń g ła z ó w . B a d a n ia n a ty m s ta n o w is k u u le g a ją z a w ie s z e n iu do c z a s u u z y s k a n ia n ie z b ę d n y c h o p in ii i in w e n t a r y z a c j i . SK A H SZEW Y p a t r z w o j. g d a ń s k ie p ó ź n e ś r e d n io w ie c z e S T A R E B IE L S K O M u z e u m w C ie s z y n ie w o j. b i e l s k i e B a d a n ia p r o w a d z iła m g r M a łg o r z a ta P ł a z a k . F in a n s o w a ł W KZ w B i e l s k u - B i a ł e j . S ió d m y s e z o n b a d a ń . G r o d z is k o w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e
/x n -x iv
w . / . E k s p l o r a c j ą o b ję to p ó łn o c n o - z a c h o d n ią c z ę ś ć g r o d z i s k a , n a k t ó r e j w 1978 r . p r z e p r o w a d z o n e z o s t a ł y p r z e z Ш К М PA N w W a r s z a w ie r o z p o z n a w c z e b a d a n ia a r ch e o lo g i с z n o - g e o f iz y c z n e . W w y z n a c z o n y c h p u n k ta c h z a ło ż o n o t r z y w ykopy w e r y f ik a c y jn e . W k a ż d y m o d s ło n ię to o b je k ty a r c h e o l o g i c z n e . D o b a r d z i e j i n t e r e s u j ą c y c h n a le ż a ła c h a ta , k tó r e j z a r y s u c h w y c o n o n a g łę b o k o ś c i 0 , 4 m ^ a z a l e g a ł a do g łę b o k o ś c i o k o ło 1 ,0 m od p o w ie r z c h n i. M ia ła k s z t a ł t p r o s t o k ą t a o w y m i a r a c h 4 , 6 x 3 , 4 m u s y tu o w a n e g o o s i ą d łu ż s z ą n a l i n i i N -S , W e jś c ie do c h a ty p r o w a d z iło p r z e z p r z e d s i o n e k / 1 ,5 i 1 ,0 m / w e w s c h o d n ie j ś c i a n i e , t u ż p r z y n a r o ż n ik u N E . U ch w y c o n o f r a g m e n ty k o n s tr u k c ji f u n d a m e n to w e j, k t ó r ą s ta n o w iły c z t e r y b e lk i p rz y m o c o w a n e do n a r o ż n y c h s łu p ó w . W n ę tr z e c h a ty i p r z e d s io n k a w y ło ż o n e b y ło p o d ło g ą z d r a n i c . Ś c ia n y , p r a w d o p o d o b n ie r ó w n ie ż z d r a n i c u s z c z e ln io n o g lin ą , o c z y m ś w ia d c z y d u ż a i l o ś ć18?
-p o le -p y . Do Ś c ia n y -p ó łn o c n e j -p r z y le g a ła b l i ż e j n ie o k r e ś lo n a , le k k a k o n s t r u k c j a d r e w n ia n a / z a d a s z e n i e ? / . W w y p e łn is k u c h a ty z n a le z io n o b a r d z o d u ż ą i l o ś ć s k o r u p , z k tó r y c h z re k o n s tru o w a n o k ilk a n a ś c ie r ó ż n e j w ie lk o ś c i g a rn k ó w i d z b a n ó w . W y ro b y ż e la z n e , b a r d z o ź le z a c h o w a n e , r e p r e z e n t u j ą O k u c ia , g w o ź d z ie i s i e k i e r a . M a te r ia ł z a b y tk o w y w r a z z d o k u m e n ta c ją z n a jd u ją s i ę w M u zeu m w C ie s z y n ie . B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e . ST A R Y O L K U SZ K o n s e r w a to r Z a b y tk ó w w o j. k a to w ic k ie A r c h e o lo g ic z n y c h w K a to w ic a c h B a d a n ia p r o w a d z ił m g r J a c e k P i e r z a k , F i n a n s o w a ł W KZ w K a to w ic a c h . T r z e c i s e z o n b a d a ń . G r ó d w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n y : r e l i k t y ś r e d n i o w ie c z n e g o k o ftc io ła ś w . J a n a C h r z c i c i e l a ; c m e n ta r z y s k o p r z y k o ś c ie ln e z o k r e s u ś r e d n i o w ie c z a i c z a s ó w n o w o ż y tn y c h /Х П -Х У П w. / . S ta n o w is k o p o ło ż o n e j e s t o k o ło 3 km na z a c h ó d od c e n tr u m m i a s t a O lk u s z a , w p o b liż u p ie r w s z y c h z a b u d o w a ń p r z y s i ó ł k a S ta r y O lk u s z . U s y tu o w a n e z o e ta ło n a s to k u w a p ie n n e g o w z n ie s ie n ia , k tó re g o w ie r z c h o łe k tw o r z y le k k o w y p u k łą p l a t f o r m ę , o to c z o n ą d w o m a p i e r ś c i e n ia m i w a łó w . P r z e s t r z e ń , z a m k n ię ta w a łe m w e w n ę tr z n y m , p o s ia d a w p r z y b liż e n iu k s z t a ł t e l i p s y o w y m ia r a c h 44 x 26 m , z o s i ą d ł u ż s z ą w z d łu ż l i n i i w s c h ó d - z a c h ó d . P o m ię d z y w a ła m i z n a jd u je s i ę s to s u n k o w o g łę b o k a f o s a . C a łk o w ite w y m ia r y g ro d u w y n o s z ą 80 x 60 m . G r o d z is k o j e s t s t o su n k o w o d o b r z e z a c h o w a n e , o b a r d z o c z y te ln y m p r z e b ie g u w ałó w i f o s y . N a je g o m a jd a n ie , o d k r y te g o w ro k u 1977 r . z n a jd u ją s i ę r e l i k t y k o ś c io ła p o d w e z w a n ie m i w . J a n a C h r z c i c i e l a . T e g o r o c z n e b a d a n ia w y k o p a lisk o w e p r o w a d z o n o n a m a jd a n ie g r o d u , ja k i n& je g o p r z e d p o lu . W y ty c z o n o t r z y w y k o p y , k a ż d y o w y m ia r a c h 5 x 2 m .W ykop З а, z a ło ż o n o p r z y w s c h o d n ie j ś c i a n i e k o ś c io ła , w c e lu p r z e ś l e d z e n ia n a w a r s tw ie ń i ic h p o w ią z a ń z m u r a m i k o ś c io ła . W w y k o p ie d o p r o w a d z o n y m d o c a l c a , o d s ło n ię to fu n d a m e n ty k o ś c io ła i p r z e b a d a n o s z c z e g ó ły k o n s tr u k c y jn e b u d o w li. W a rs tw y k u ltu ro w e je d n a k ż e , p o d o b n ie ja k i w w y k o p ie 2 a z ro k u 1 9 7 7 , b y ły s iln ie p r z e m i e s z a n e w w yn ik u d z ia ła ln o ś c i p e n e t r a c y j n e j m ie js c o w y c h " p o s z u k iw a c z y s k a r b ó w " .
W ykop 4 , z lo k a liz o w a n y w p o łu d n io w e j p a r t i i m a jd a n u , tu ż p r z y w a le w e w n ę tr z n y m , d o s t a r c z y ł b a r d z o i n t e r e s u j ą c e g o m a t e r i a ł u z a b y tk o w e g o , k tó r y W y stęp o w ał w w a r s tw ie s p a le n iz n y . P o z a c e r a m i k ą , d a to w a n ą n a o k r e s Х Ш -X IV w ie k u , o d k r y to s z e r e g z a b y tk ó w m e ta lo w y c h : g r o ty b e łtó w k u s z , f r a g m e n ty n o ż y , f r a g m e n t r a m i e n i a o s t r o g i , dw a w ę d z id ła , w ty m je d n o c a łk o w ic ie z a c h o w a n e , g r o c ik s t r z a ł y łu k u i in n e . O d k ry ta w a r s tw a s p a le n iz n y p o tw ie r d z iła w c z e ś n i e j s z e u s t a l e n i a , i ż
