A. Mackiewicz
Szczytno, st. III, wykopy 1-1a, gm.
loco, woj. olsztyńskie, AZP
28-66/-Informator Archeologiczny : badania 29, 142-143
142 Okres nowożytny
S zcz y tn o , s t. I, w y k o p y 4a-4c ARCHEO-ADAM gm. loco, w oj. o ls z ty ń sk ie
A ZP 28-66/—
Nadzory prowadzi! mgr A. Mackiewicz. Finansowane przez Zarząd Miasta Szczytna. Pierwszy sezon badań. Stare Miasto. Osadnictwo nowożytne, XVIII-XX w.
Teren nadzorów objąt swym zasięgiem północno-wschodnią część pl. Juranda oraz częściowo fragm. fosy od placu w kierunku zamku. Nadzorowano wykopy o łącznej długo ści ok. 52 m i głębokości nie przekraczającej 1,2 m. Ze względu na niewielką głębokość wykopów w żadnym miejscu nie uchwycono calca ani nawet późnośredniowiecznych na warstwień kulturowych. Stwierdzono tu głównie obecność nawarstwień zasypiskowych i niwelacyjnych, które można datować od końca XVIII do pocz, XX w, W wykopie 4a uchwy cono wtręty warstw budowlanych, pochodzące z okresu budowy gmachu starostwa (obec nie Urząd Miejski). Uchwycono także XIX-XX-wieczny poziom pl. Ju rand a (ok. 145,5 m n. p. m.), którego nawierzchnię stanowi! bruk z dużych kamieni polnych. Materiał zaby tkowy (fragm. naczyń ceramicznych) był bardzo rozdrobniony i nieliczny. Ogólnie można go określić jako XVIII-XIX-wieczny. Tylko 2 fragm. (brzusiec i wylew) można określić jako średniowieczne (XV w.), pozyskano je jednak z warstw przemieszanych.
Dokumentacja znajduje się w archiwum Państwowej Służby Ochrony Zabytków w Ol sztynie oraz Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie (wraz z materiałami).
S zcz y tn o , e t. ΙΠ , w y k o p y 1 - la ARCHEO-ADAM gm. loco, w oj. o ls z ty ń s k ie
AZP 28-66/—
Badania prowadził mgr A. Mackiewicz. Finansowane przez Przedsię biorstwo Wodociągów i Kanalizacji „Aqua” w Szczytnie. Pierwszy sezon badań. Osadnictwo średniowieczne i nowożytne potwierdzone dokumentami z 1396 r.
Teren nadzorów objął swym zasięgiem ul. B artna Strona na odcinku ok. 90 m licząc od ul. Mickiewicza. Głębokość wykopów dochodziła do 4 m, W obrębie nadzorowanego wyko pu niestety nie udało się uchwycić nienaruszonych warstw kulturowych średniowiecznych ani też nowożytnych. Jedynie fragmentarycznie wystąpiły nawarstwienia przemieszane — ze względu na liczne wkopy pod uzbrojenie terenu — o charakterze nowożytnym. Również material zabytkowy (głównie fragm. naczyń ceramicznych) był bardzo rozdrobniony, nie liczny i zróżnicowany, przez co nie pozwalał na przeprowadzenie analizy chronologiczno- funkcjonalnej i technologicznej oraz określenie typów i form naczyń. W sumie pozyskano zaledwie 13 niewielkich fragm. ceramiki z mało charakterystycznych części naczyń. Mimo to można na ich podstawie stwierdzić, iż w miejscu tym istniało osadnictwo praktycznie od wczesnego lub przynąjmniej schyłku wczesnego średniowiecza, co znąjduje potwierdzenie w źródłach pisanych. Wszystkie fragm. pochodzą z wykopu 1 i pozyskano je między 63 a 74 metrem, z głębokości od 0,5 do 1,2 m. Najstarszy jest niewątpliwie mało charakterystycz ny pod względem funkcji i kształtu fragm. naczynia (prawdopodobnie fragm. dna), jednak że jego rodzaj wypału (barwa ceglasta wskazująca na wypał utleniający) i rodzaj domieszki (duża ilość tłucznia z domieszką miki) dąją podstawy do uznania go za wczesnośrednio wieczny. Na późne średniowiecze można niewątpliwie datować 4 fragm. ceramiki siwej (wypał redukcyjny). Wśród nich najbardziej charakterystyczny jest fragm. dużego ucha o szerokości 4 cm. Pozostałe 3 to niewielki fragm. partii przydennej naczynia cienkościen nego, niewielki fragm. brzuśca naczynia o obustronnie wyświecanych powierzchniach oraz jeden na tyle mało charakterystyczny, że uniemożliwia określenie, czy mamy tu do
czynie-Informator Archeologiczny 1995 143
nia z pozostałością dna, czy brzuśca. Z bardziej charakterystycznych fragm., dających możliwość odtworzenia przynąjmniej ich średnicy, należy wymienić 3 wylewy. Wśród nich jeden — prawdopodobnie garnka — ma po stronie wewnętrznej polewę o barwie brązowej (barwa czerepu brunatnoczerwona). Można go ostrożnie datować na okres nowożytny (w. ХУЛ?). Dwa pozostałe fragm. to naczynia o barwie ceglastej, z których jedno ma powierzchnie angobowane. Mamy tu prawdopodobnie do czynienia z pozostałościami gar nków, które można również ogólnie określić jako nowożytne, ale późniejsze od poprzednie go (koniec XVH-XVIII w.). Ściślejsze określenie chronologii pozostałych fragm., poza ogól nym stwierdzeniem, iż pochodzą z okresu nowożytnego, nie jest możliwe. Wszystkie fragm. pochodziły wyłącznie z nawarstwień przemieszanych. Pomimo braku jednolitych i nieza kłóconych warstw kulturowych w obrębie nadzorowanych wykopów, potwierdzono obec ność osadnictwa w tym rejonie od schyłku wczesnego średniowiecza aż po czasy nowożyt ne. Brak jednolitej warstwy kulturowej, nawet w formie przemieszanej, wskazuje na fakt, iż osadnictwo to musiało się koncentrować nieco dalej w kierunku północnym i północno- zachodnim.
Dokumentacja znajduje się w archiwum Państwowej Służby Ochrony Zabytków w Ol sztynie oraz Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie (wraz z materiałami).
Ś w ierklaniec, st. 2, gm. loco, woj. katowickie — patrz: późne średniowiecze Z ielona G óra, et. 18 — patrz: późne średniowiecze
Żagań, st. 29, gm. loco, woj. zielonogórskie — patrz: późne średniowiecze
Żary, s t. 4 Muzeum Archeologiczne Środkowego gm. loco, woj. zielo n o g ó rsk ie Nadodrza w Świdnicy k. Zielonej Góry AZP 68-10/25
Badania ratownicze prowadził mgr S. Kałagate. Finansowane przez „Inkubator-2” Fundusz Przedsiębiorczości w Żarach. Miasto śred niowieczne i nowożytne.
Teren objęty ratowniczymi badaniami zlokalizowany jest w północno-wschodniej części Starego Miasta, przy ul, Mieszka I. Badania związane były z budową budynku biurowego Fundacji „Inkubator-2”.
W założonym wykopie układ stratygraficzny nawarstwień osadniczych był mocno za kłócony przez liczne nowożytne (XIX- i XX-wieczne) wkopy. Prace po tygodniu zostały wstrzymane w związku z pojawieniem się wód gruntowych; dotarto do poziomu wstępnie datowanego na XV w.
Pozyskano ok. tysiąca fragm. ceramiki naczyniowej i kilkanaście ułamków kafli pieco wych, głównie XIX-wiecznych, płytowych. Poza ceramiką wydobyto: fragm. naczyń szkla nych, ΧνΠΙ-wieczną, srebrną monetę, fragm. podkowy żelaznej, groty strzał kuszy, gwoź dzie i haki żelazne oraz liczne przedmioty żelazne o nieustalonej funkcji. Z warstwy datowanej na XIX w. pozyskano kilka półproduktów guzików wykonanych z macicy perło
wej. . . . . .
Materiały i dokumentacja znajdują się w Muzeum Archeologicznym Środkowego Nad odrza w Świdnicy.
