Polityka Wschodnia

Nr 4 (11)/2010

Mariusz WoÏos

ȗ

WedÏug wielu obserwatorów, polskie postrzeganie wschodnich s¦siadów Polski jest nadal zdeterminowane przez pryzmat patrzenia historycz-nego, w którym waĂniejsze od przy-szÏoäci wzajemnych stosunków jest rozpatrywanie symbolicznych spo-rów historycznych (KatyÑ, ludobój-stwo na WoÏyniu, Ponary, a ze strony s¦siadów: JeÑcy z wojny polsko-bol-szewickiej, czy akcja „WisÏa”). Czy ist-nieje moĂliwoä© doprowadzenia do sytuacji, w której polskiej polityki wschodniej nie b¸d¦ determinowa© spory historyczne?

O

†‘䐋‡†‘–‡‰‘’›–ƒ‹ƒƒ†‡™•œ›•–‘ –”œ‡„ƒ •ˆ‘”—Ï‘™ƒ© ’‘Œ¸…‹‡ Ƿ’‘Ž•‹‡ ’‘•–”œ‡‰ƒ‹‡ ™•…Š‘†‹…Š •¦•‹ƒ†×™dzǡ „‘™‹‡ ‹‡ Œ‡•– ‘‘ ƒ‹ Œ‡†‘•–”‘‡ǡ ƒ‹Œ‡†‘œƒ…œ‡‹œƒŽ‡Ă›‘†–‡‰‘ǡ†‘ŒƒǦ ‹…Š䔑†‘™‹•Œ‡‘†‹‡•‹‡›Ǥ”œ›Ïƒ†‘Ǧ ™‘ǣ •’‘”ƒ ‰”—’ƒ ’‘Ž•‹…Š „‹œ‡•‡×™ ’”ƒ…—Œ¦…›…Š™ ‡†‡”ƒ…Œ‹‘•›Œ•‹‡Œȋ’”œ‡Ǧ ™ƒĂ‹‡œ”‡•œ–¦™ϐ‹”ƒ…Š‹’”œ‡†•‹¸„‹‘”Ǧ •–™ƒ…Š„‡œ’‘Ž•‹‡‰‘ƒ’‹–ƒÏ—Ȍ’ƒ–”œ›ƒ ™•’×υœ‡•‡ •–‘•—‹ ’‘Ž•‘Ǧ”‘•›Œ•‹‡ „‡œŠ‹•–‘”›…œ‡‰‘„ƒŽƒ•–—ǡ…œ¸•–‘ƒ™‡– ‹‡œ†ƒŒ‡•‘„‹‡œ‹‡‰‘•’”ƒ™›Ǥ™ƒĂƒ

ȗ Dr hab. Mariusz WoÏosǤ–ƒÏ›”œ‡†•–ƒǦ ™‹…‹‡Ž’”œ›‘•›Œ•‹‡Œƒ†‡‹‹ƒ—Ǥ›Ǧ ”‡–‘”–ƒ…Œ‹ƒ—‘™‡Œ™‘•™‹‡Ǥ ’”›œƒ–dz”ƒ…œ‡Œ‹—–”—†‹ƒ‹Ă—σ–™‹ƒ †œ‹ƒÏƒ‹ƒƒ‰”—…‹‡”‘•›Œ•‹Ǥ ”ƒ™†¦Œ‡•–ƒ–‘‹ƒ•–ǡÇ–œ™Ǥ…œ›Ǧ ‹‹‘ϐ‹…ŒƒŽ‡ǡœƒ”×™‘’‘Ž•‹‡ǡŒƒ‹”‘Ǧ •›Œ•‹‡ǡ ’”œ›Ïƒ†ƒŒ¦ ‹‡ƒÏ¦ ™ƒ‰¸ †‘ •’‘”×™ Š‹•–‘”›…œ›…ŠǤ ƒ ’‡™‘ Œ‡•– ‘ƒ™‹¸•œƒ™‘†‹‡•‹‡‹—†‘‘•Œ‹‹Ă †‘‹›…Šƒ•œ›…Š•¦•‹ƒ†×™ǡ™–›–ƒǦ dž‘‹‡‹‡…Ǥ’Ï›™ƒ–ƒĂ‡™†—Ă› •–‘’‹— ƒ ’‘Ž•¦ ’‘Ž‹–›¸ ™•…Š‘†‹¦Ǥ –‘’‹‡Ñ–‡‘…‡‹ƒœ”‡•œ–¦Œƒ‘ƒœ„›– †—Ă›Ǥ‘‹œ†ƒ‹‡‰Ïי›œƒ†ƒ‹‡ ‘Ž•‘Ǧ‘•›Œ•‹‡Œ ”—’› †•Ǥ ”—†›…Š Œ‡•–†‘’”‘™ƒ†œ‡‹‡†‘•›–—ƒ…Œ‹ǡ™–×”‡Œ •’‘”›Š‹•–‘”›…œ‡‹‡„¸†¦ǡ’”œ›ƒŒ‹‡Œ ™–ƒ‹œƒ”‡•‹‡Œƒ†‘–›…Š…œƒ•ǡ†‡–‡”Ǧ ‹‘™ƒ© ’‘•–”œ‡‰ƒ‹ƒ ™•’×υœ‡•‘ä…‹ ‹ ™’Ï›™ƒ© ƒ •’”ƒ™› „‹‡Ă¦…‡Ǥ ‘†…œƒ• ™‹‡Ž— ”‘œ×™ œ ”‘•›Œ•‹‹ …œÏ‘ƒ‹ –‡ŒĂ‡ ”—’› ‹‡ ‹ƒÏ‡ ƒŒ‹‡Œ•œ›…Š ™¦–’Ž‹™‘ä…‹ǡÇœ‹…Š’—–—™‹†œ‡‹ƒ–ƒǦ ‹‡ Œ‡•– œƒ•ƒ†‹…œ‡ †¦Ă‡‹‡ ‘™‡‰‘ ‰”‡Ǧ ‹—Ǥ‹‡Œ‡•–‡†‘‘Ñ…ƒ’”œ‡‘ƒ› …œ›•–”‘‹‡’‘Ž•‹‡Œœ”×™¦†‡–‡”‹ƒǦ …Œ¦’”œ›ä™‹‡…ƒ–‡•ƒ…‡Žǫ‹†œ¸–—”ƒǦ …œ‡Œ•’Ž‘–”‘œƒ‹–›…ŠœƒŽ‡Ă‘ä…‹œ„ƒ”†œ‘ ’ƒ”–›—Žƒ”›‹ ‹–‡”‡•ƒ‹ ’‘•œ…œ‡‰×ŽǦ ›…Š ‘•×„ ‹ ’‘Ž‹–›×™ ™ ƒ”•œƒ™‹‡ ƒ …œ‡Ž‡Ǥ

Czy nadal o Polsce moĂemy mówi© jako „pomoäcie mi¸dzy Wschodem a Zachodem”? Czy sytuacja, nie wy-gl¦da tak, Ăe wspóÏpraca mi¸dzy Uni¦ Europejsk¦ a Rosj¦ rozwija si¸ bez na-szego udziaÏu? ‘Ž•ƒ‹‡Œ‡•–Ɛ›Ƿ’‘‘•–‡‹¸Ǧ †œ› ™•…Š‘†‡ ‹ œƒ…Š‘†‡dzǤ ‘ ”‘ƒǦ –›…œ‡ ™‹œŒ‡ ‹‡ ƒŒ¦…‡ ‹… ™•’׎‡‰‘ œ”œ‡…œ›™‹•–‘ä…‹¦Ǥ‘–ƒ‹‡ƒ•œ‡Ƿ…Š…‹‡ŒǦ •–™‘dzǤ‘™‹¸…‡Œǡ•œ‘†œ‹ƒ‘‘™™›Ǧ ‘›™ƒ‹—…‘†œ‹‡‡Œ’”ƒ…›Ǥ„›’‡Ï‹©

ˆ—…Œ¸ ’‘‘•–— –”œ‡„ƒ ‹‡© …‡–”— ™ ƒ”•œƒ™‹‡ ‘‘”†›—Œ¦…‡ †œ‹ƒÏƒŽ‘ä© ƒ ‹‡”—— ™•…Š‘†‹ǡ –×”‡ ’‘•‹ƒǦ †ƒÏ‘„› –‘ǡ …‘ œ™›Ï‘ •‹¸ ƒœ›™ƒ© Ƿ›Ǧ 䎦’”œ‡™‘†‹¦dzǤ—•œ¦‹ä©œƒ‘™¦Ƿ›Ǧ 䎦 ’”œ‡™‘†‹¦dz ‘”‡–‡ǡ ‹‡ƒÏ‡ 䔑†‹ ϐ‹ƒ•‘™‡ ‹ ™•’ƒ”…‹‡ ƒ–‡”‹ƒŽǦ ‡™’‘•–ƒ…‹‹•–›–—…Œ‹‹‘•×„”‡ƒŽ‹œ—Œ¦Ǧ …›…Š ‘”‡äŽ‘‡ œƒ†ƒ‹ƒ –ƒ ƒ ‹‡Œ•…— Ȃ ™ ‘•™‹‡ǡ ƒ– ‡–‡”•„—”‰—ǡ ‹Ǧ Œ‘™‹‡ǡ ™‘™‹‡ǡ ‹Ñ•— …œ› ‹Ž‹‡Ǥ ‹‡ …Š‘†œ‹–›Ž‘‹™›Ï¦…œ‹‡‘•’”ƒ™›’‘Ž‹Ǧ –›…œ‡‹‰‘•’‘†ƒ”…œ‡ǡƒŽ‡–ƒĂ‡ǡƒ‘Ç ƒ™‡– ’”œ‡†‡ ™•œ›•–‹ ‘ —Ž–—”¸ǡ ƒǦ —¸ǡ ‘䙋ƒ–¸ǡ ™›‹ƒ¸ Ï‘†œ‹‡Ă›ǡ ’”‘Ǧ ‘™ƒ‹‡Œ¸œ›ƒ’‘Ž•‹‡‰‘‹–†Ǥƒ‰”—Ǧ …‹‡”‘•›Œ•‹…œ›—”ƒ‹Ñ•‹™•œ›•–‹‡ –‡†œ‹‡†œ‹›•’Žƒ–ƒŒ¦•‹¸œ”‡•œ–¦œ‡•‘„¦ǡ ƒ ’‘’”œ‡œ —Ž–—”¸ ‘”ƒœ ƒ—¸ ‘Ѓ ‹ –”œ‡„ƒ –™‘”œ›© ’Žƒ–ˆ‘”¸ ™•’×ϒ”ƒ…› †Žƒ’‘Ž‹–›‹‹„‹œ‡•—Ǥ›…œƒ•‡‹‡ƒ ƒ‹ –ƒ‘™‡‰‘ …‡–”—ǡ ƒ‹ ‘™‡Œ Ƿ›äŽ‹ ’”œ‡™‘†‹‡Œdzǡƒ‹–›„ƒ”†œ‹‡Œ’‹‡‹¸†œ› …œ›‹•–›–—…Œ‹Ǥ ”œ›Œ”œ›Œ› •‹¸ ’‘† –› ¦–‡ …Š‘©„› •›–—ƒ…Œ‹ ™ ‡†‡”ƒ…Œ‹ ‘•›Œ•‹‡ŒǤ ƒ‹’‘‘•–‡‹¸†œ›ƒ…Š‘†‡ƒ‘Ǧ •Œ¦‘Ç„›©‘Ž•ƒ•‘”‘™‘•™‹‡‹‡ ƒ ƒ‹ Œ‡†‡Œ ’‘Ž•‹‡Œ ”‡•–ƒ—”ƒ…Œ‹ǡ ’”‘Ǧ —Œ¦…‡Œ—Ž–—”¸’‘Ž•¦’‘’”œ‡œ—…Š‹¸ ȋƒŒ¦ –ƒ‹‡ ”‡•–ƒ—”ƒ…Œ‡ ϑ™ƒ…›ǡ œ‡•‹ǡ ‹‡×™‹¦…Œ—Ă‘’”œ‡†•–ƒ™‹…‹‡Žƒ…Š”‘œǦ ƒ‹–›…Šƒ…Œ‹œ‡•…Š‘†—Ȍǫ ‡†›ƒ•œ‘Ǧ σ’‘Ž•ƒ†œ‹ƒÏƒŒ¦…ƒ’”œ›„ƒ•ƒ†œ‹‡ ™‘•™‹‡ǡ–×”‡Œƒ–—”ƒŽ›œƒ†ƒ‹‡ ’‘™‹‘ „›© ’”‘‘™ƒ‹‡ ƒ•œ‡‰‘ Œ¸Ǧ œ›ƒ ‹ ƒ•œ‡Œ —Ž–—”› ™ä”׆ ‘•Œƒ …œ› †œ‹‡…‹œ”‘†œ‹‹‡•œƒ›…Šƒœ‘•–ƒ©œƒǦ ‹¸–ƒ™”‘—ʹͲͳͳ”Ǥ…ƒÏ‡Œ‘•Œ‹‹‡ ƒ ’‘™ƒĂ‡‰‘ ’‘Ž•‹‡‰‘ ‹•–›–—–— ƒǦ —‘™‡‰‘ǡ–×”‡‰‘œƒ†ƒ‹‡„›Ï‘„›’”‘Ǧ ‘™ƒ‹‡ ‘•‹¦‰‹¸© ’‘Ž•‹…Š —…œ‘›…Šǡ ‘‘”†›‘™ƒ‹‡ ‹ ”‡ƒŽ‹œ‘™ƒ‹‡ ™•’׎Ǧ ›…Š„ƒ†ƒÑǡ™”‡•œ…‹‡’‘†Œ¸…‹‡’”ׄ’”œ‡Ǧ „‹…‹ƒ•‹¸œ’‘Ž•‹’—–‡™‹†œ‡‹ƒƒ ƒŒ„ƒ”†œ‹‡Œ•’‘”‡‹†œ‹‡Ž¦…‡ƒ•™‡•–‹‡ Š‹•–‘”›…œ‡ȋ’ƒ–”œ’›–ƒ‹‡”ͳǨȌǤ‹‡ƒ ƒ‹ Œ‡†‡Œ ’‘Ž•‹‡Œ „‹„Ž‹‘–‡‹ ƒ—‘™‡Œǡ ƒ—’‹‡‹‡™Œƒ‹‡Œ‘Ž™‹‡•‹¸‰ƒ”‹”‘Ǧ •›Œ•‹‡Œ•‹¦Ă‹’‘Ž•‹‡‰‘ƒ—–‘”ƒ‰”ƒ‹…œ› œ …—†‡Ǥ ƒ–‡ǡ Œƒ‹ –‘ Ƿ’‘‘•–dzǫ ‹‡Ǧ ‘”‡äŽ‘›•–ƒ–—•ƒŒ¦‘„ƒ•–›–—–›‘ŽǦ •‹‡ †œ‹ƒÏƒŒ¦…‡ ƒ –‡”‡‹‡ ‡†‡”ƒ…Œ‹ ‘Ǧ •›Œ•‹‡ŒǤ ƒŒ†—Œ¦ •‹¸ ‘‡ ™ „—†›ƒ…Š „ƒ•ƒ†›ȋ‘•™ƒȌ‹‘•—Žƒ–—‡Ǧ ‡”ƒŽ‡‰‘ȋƒ–‡–‡”•„—”‰ȌǤ‘•–¸’ †‘‘„—‹•–›–—…Œ‹ǡ–×”‡œƒ–—”›”œ‡…œ› ’‘™‹› „›© ‘–™ƒ”–‡ ™ ƒŒŽ‡’•œ› ”‘Ǧ œ—‹‡‹—–‡‰‘•Ï‘™ƒǡŒ‡•–†Žƒ‘•Œƒ‹ƒ ‹‡–›Ž‘—–”—†‹‘›ǡƒŽ‡™”¸…œœ‹‡…Š¸Ǧ …ƒŒ¦…›Ǥ ‡†›¦ƒ–‡”‡‹‡‘•Œ‹„‹„Ž‹‘–‡¸ ’‘Ž•¦ȋ–›Ž‘‘Ǥͺ–›•Ǥ™‘Ž—‹×™ǡ‰ÏיǦ ‹‡ ™ œƒ”‡•‹‡ Š—ƒ‹•–›‹Ȍǡ œƒŒ†—Œ¦Ǧ …¦•‹¸™•–›–—…‹‡‘Ž•‹™‘•™‹‡ ‘†™‹‡†œƒ ‹‡•‹¸…œ‹‡ 䔇†‹‘ ʹ ȋ•Ï‘™Ǧ ‹‡ǣ†™×…ŠȌ”‘•›Œ•‹…Š…œ›–‡Ž‹×™Ǩ‹‡Ǧ ™‹‡Ž— Ž—†œ‹ œ ’”œ›Œ‡‘ä…‹¦ ‹ •ƒ–›•ˆƒǦ …Œ¦ •‘”œ›•–ƒ œ •‹¦Ă‡ —”›–›…Š ‰†œ‹‡ä œƒ †”—–‡ ‘Ž…œƒ•–› ƒ„ƒ•ƒ†œ‹‡‰‘ ’Ï‘–—ǥ‹‡™•œ›•–‘†ƒ•‹¸™›–Ï—ƒǦ …œ›©„”ƒ‹‡‘†’‘™‹‡†‹…Š䔑†×™ϐ‹Ǧ ƒ•‘™›…ŠǤ œ› ‘”ƒŽ¦ •›–—ƒ…Œ¦ Œ‡•– –‘ǡÇ‹‡…›ƒŒ¦ƒ–‡”‡‹‡ ‡†‡”ƒ…Œ‹ ‘•›Œ•‹‡Œ ‹Žƒƒä…‹‡ ‹•–›–—…Œ‹ œƒŒ—Ǧ Œ¦…›…Š •‹¸ ’”‘‘™ƒ‹‡ •™‘Œ‡Œ—Ž–—Ǧ ”›‹‘•‹¦‰‹¸©ƒ—‹ȋ’”ƒ…—Œ‡™‹…Š‘Ǥ ʹͲͲ‘•×„ǡ‹‡…×™‹‘•Œƒǡœ…œ‡‰‘‘Ǥ ͳͲͲ–›Ž‘™‘•™‹‡‹†ƒŽ•œ‡ͳͲͲ’‘œƒ •–‘Ž‹…¦Ȍǡƒ”‡’”‡œ‡–ƒ…Œ¦™•œ›•–‹…Š‹‡Ǧ ”—×™ ƒ—‹ ’‘Ž•‹‡Œ ‘† ƒŽ‹‹‰”ƒ†— ’‘󆛙‘•–‘œƒŒ—Œ‡•‹¸–ƒ…ŒƒƒǦ —‘™ƒ ‘Ž•‹‡Œ ƒ†‡‹‹ ƒ—ǡ ™ –×Ǧ ”‡Œ’”ƒ…—Œ¦͵ȋ•Ï‘™‹‡ǣ–”œ›ǨȌ‘•‘„›ǫ— ”‘†œ‹•‹¸‘Ž‡Œ‡’›–ƒ‹‡ǣ…œ›ƒ•œ‡‹–‡Ǧ ”‡•›—Ž–—”ƒŽ‡‹ƒ—‘™‡ƒ–‡”‡‹‡‘Ǧ •Œ‹•¦‹‡Œ•œ‡‘†‹‡‹‡…‹…Šǫ‹ƒǦ •–ƒ…Š–ƒ‹…ŠŒƒ ‡ƒ–‡”›„—”‰ȋͳǡͷŽ ‹‡•œƒÑ…×™Ȍ…œ›•ȋͳǡ͵Ž‹‡•œǦ

ƒÑ…×™Ȍƒ›’‘Œ‡†›Ž‡–‘”œ‡Œ¸œ›Ǧ ƒ ’‘Ž•‹‡‰‘Ǩ œ‡…œ ‹‡ ™ –›ǡ ƒ„›ä› –ƒĂ‡‹‡Ž‹–—–ƒŒʹͲͲ‘•×„†‘’”‘‘™ƒǦ ‹ƒƒ—‹‹—Ž–—”›ǡ„‘‹‡•–‡–›‹‡ƒ› –ƒ‹…Šœƒ•‘„×™ϐ‹ƒ•‘™›…ŠŒƒ‹‡…›Ǥ ‘ ‘…œ›™‹•–‡Ǥ ‡†ƒĂ‡ †œ‹•‹‡Œ•œ‡ ’”‘Ǧ ’‘”…Œ‡ …œ› ”ƒ…œ‡Œ †›•’”‘’‘”…Œ‡ •¦ †ƒŽ‡Ǧ …‡ ‹‡™Ïƒä…‹™‡ǡ ƒ™‡– ǐ—Œ¦…‡ ‹ ‹‡Ǧ ’”œ›•–ƒŒ¦…‡†‘ƒ•œ›…Šƒ•’‹”ƒ…Œ‹Ǩ—–‡ –‘ǡƒŽ‡’”ƒ™†œ‹™‡ǥˆ‡–›™‹†ƒ©‰‘Ï› ‘‹‡Ǥ ‹‡Ž‹…œ‡ ”‘•›Œ•‹‡ 䔑†‘™‹•ƒ ’‘Ž‘‹•–›…œ‡ ȋ™ •œ‡”‘‹ ”‘œ—‹‡‹— –‡‰‘ •Ï‘™ƒȌ ‹‡ –›Ž‘ •‹¸ ‹‡ ”‘œ™‹ŒƒŒ¦ǡ ƒŽ‡ ™”¸…œ —”…œ¦Ǥ ‹‡ ’‘–”ƒϐ‹› ™›‘Ǧ ”œ›•–ƒ©–‡‰‘’‘–‡…ŒƒÏ—ǡŒƒ‹™…‹¦ĂŒ‡•œǦ …œ‡†ƒŒ‡ƒ•’‘”ƒŽ‹…œ„ƒ‘•×„’”œ›™‹¦Ǧ œƒ›…Š†‘ƒ•œ‡Œ—Ž–—”›‹ƒ•œ‡‰‘Œ¸œ›ƒ ’‘’”œ‡œŽ‡–—”¸’‘Ž•‹‡Œ’”ƒ•›ǡ‘‰Ž¦†ƒ‹‡ ’‘Ž•‹‡‰‘‹ƒ™Žƒ–ƒ…Š͸ͲǤ‹͹ͲǤ—„‹‡‰Ï‡Ǧ ‰‘ ™‹‡—Ǥ œ‹ä Œ‡•œ…œ‡ Ž—†œ‹‡ …‹ œƒ…œ¦ ™ ‘•Œ‹ ™‹‡Ž‡ǡ œƒŒ—Œ¦ ‘†’‘™‹‡†œ‹ƒŽ‡ •–ƒ‘™‹•ƒǤƒͳͲȂͳͷŽƒ–Œ—Ă‹…Š‹‡„¸Ǧ †œ‹‡ǤŽƒÏ‘†œ‹‡Ă›”‘•›Œ•‹‡Œ‘Ž•ƒ‹‡ Œ‡•–ƒ–”ƒ…›Œ›”ƒŒ‡ǤƒÏ‘–‘‹–‡Ǧ ”‡•—Œ‡•‹¸’‘Ž•¦—Ž–—”¦…œ›ƒ•œ›Œ¸Ǧ œ›‹‡Ǥ ƒœƒ–‡†ƒŽ‡Œ‹ä©ƒ›’‘†”‘Ǧ †œ‡‘”ƒŽ‹œ‘™ƒ‹ƒ•–‘•—×™œ‘•Œ¦ǡ †Žƒ –×”‡Œ ‘™› ‹ ’‘憃› ‹’—ŽǦ •‡ „›Ïƒ ’‘•–ƒ™ƒ ‘•Œƒ ™‘„‡… ‘Ž•‹ ‹‘Žƒ×™’‘ƒ–ƒ•–”‘ϐ‹‡•‘Ž‡Ñ•‹‡ŒͳͲ ™‹‡–‹ƒʹͲͳͲ”Ǥǫ…×Ă–—†‘’‹‡”‘×™‹© ‘’‡Ï‹‡‹—”‘Ž‹Ƿ’‘‘•–—dzǥ ‡•– Œ‡•œ…œ‡ Œ‡†ƒ ™‡•–‹ƒǡ –×”¦ ™ƒ”–‘’‘”—•œ›©Ǥ‘•Œƒǡ‘„‘’ƒÑ•–™‹‹ —”‘’‡Œ•‹‡Œ‹ǡŒ‡•–†Žƒ‘Ž•‹‹‘ ™•œ›•–‘ ’ƒ”–‡”‡ ’”‹‘”›–‡–‘™›Ǥ ”œ‡†‡™•œ›•–‹†‡–‡”‹ƒ–¦•¦–—–ƒŒ ‘–ƒ–›‰‘•’‘†ƒ”…œ‡ǡ”›‹œ„›–—‹•’”ƒǦ ™› „‡œ’‹‡…œ‡Ñ•–™ƒǤ ›…œƒ•‡ ‘Ž•ƒ †Žƒ‘•Œ‹Œ‡•–’ƒ”–‡”‡–”œ‡…‹‘”œ¸†›Ǥ ‹‡”™•œ‘”œ¸†›‹ ’ƒ”–‡”ƒ‹ †Žƒ ‘Ǧ •™›’‘œ‘•–ƒŒ¦‘…ƒ”•–™ƒ™•’×υœ‡•‡Ǧ ‰‘䙋ƒ–ƒȋǡ‹‡…›ǡ ”ƒ…Œƒǡ‹‡Žƒ ”›–ƒ‹ƒǡ ƒ’‘‹ƒǡŠ‹›ǡƒ™‡–ϑ…Š›Ȍǡ œƒ”ƒœ™†”—‰‹”œ¸†œ‹‡•–‘Œ¦…œÏ‘‘™‹‡ •’׎‘–› ‹‡’‘†Ž‡‰Ï›…Š ƒÑ•–™ǡ ƒ œƒǦ –‡…ƒÏƒ’”œ‡•–”œ‡Ñ’‘•–•‘™‹‡…ƒǤ›Œ‡Ǧ •–‡ä›†‘’‹‡”‘™–”œ‡…‹”œ¸†œ‹‡ǡ‰†œ‹‡ä ƒ’‘œ‹‘‹‡œ‡…Šǡϑ™ƒ…Œ‹ǡ¸‰‹‡”…œ› ‡”„‹‹Ǥƒ’›–ƒ‹‡•‹‡”‘™ƒ‡†‘‹–‡Ž‹Ǧ ‰‡–ƒ”‘•›Œ•‹‡‰‘ǣǷ†‘…œ‡‰‘‘Ž•ƒŒ‡•– ’‘–”œ‡„ƒ ‘•Œ‹ǫdz ‹‡ —œ›•ƒ› Œƒ•‡Œ ‘†’‘™‹‡†œ‹ǡ Œ‡äŽ‹ ™ ‘‰×Ž‡ Œ¦ —œ›•ƒ›Ǥ  —•– Œ‡†‡‰‘ œ „ƒ”†œ‘ †‘„”›…Š œƒ™Ǧ …×™•–‘•—×™‹¸†œ›ƒ•œ›‹”ƒŒƒ‹ —œ›•ƒÏ‡™’”‘•–‘†’‘™‹‡†ĀǣǷ†‘‹…œ‡Ǧ ‰‘dzǤƒ”–‡”‡‰Ïי›‹‘™›Ƿ’‘‘Ǧ •–‡ ‹¸†œ› ™•…Š‘†‡ ƒ œƒ…Š‘†‡dzǡ ƒ†‘Ïƒ†‹‡Œ‹¸†œ› ‡†‡”ƒ…Œ¦‘•›Œ•¦ ‹ ‹¦ —”‘’‡Œ•¦ǡ •¦ †Žƒ ‘•Œ‹ ‹‡…›Ǥ œ›•‹¸–‘‘—’‘†‘„ƒǡ…œ›–‡Ă‹‡Œ‡•– –‘ˆƒ–ǡ–×”›ƒŽ‡Ă›„”ƒ©’‘†—™ƒ‰¸’”œ› ”‘œ™ƒĂƒ‹ƒ…Šƒ–‡ƒ–’‘”—•œ‘›™’›Ǧ –ƒ‹—ƒ‹‡–›Ǥ ‡ƒ•——Œ¦… ƒŽ‡Ă› ’‘†”‡äŽ‹©ǡ Ç ‘†‰”›™ƒ‹‡”‘Ž‹Ƿ’‘‘•–—‹¸†œ›™•…Š‘Ǧ †‡ ƒ œƒ…Š‘†‡dz ȋ„›ƒŒ‹‡Œ —™ƒ‰ƒ ‘Œƒ ‹‡ †‘–›…œ› –›Ž‘ ‘•Œ‹ǡ ƒŽ‡ –ƒĂ‡ ”ƒ‹› ‹ ‹ƒÏ‘”—•‹Ȍ ™›ƒ‰ƒ ™›‘ƒ‹ƒ ‘Ž„”œ›‹‡Œ ’”ƒ…› ‘”‰ƒ‹…œ‡Œ ‹ Ƿ’”ƒ…› —’‘†•–ƒ™dzǤ‘–‡‰‘’‘–”œ‡„‡•¦†‘„”‡ǡ ’”œ‡›äŽƒ‡†‡…›œŒ‡ǡ‘™›•–”—‹‡Ñ’‹‡Ǧ ‹¸†œ›ǡ ’”¸Ă‹‡ †œ‹ƒÏƒŒ¦…‡ ’‘Ž•‹‡ ‹•–›Ǧ –—…Œ‡ ƒ •…Š‘†œ‹‡ǡ ™”‡•œ…‹‡ …‡–”— ™ ƒ”•œƒ™‹‡ǡ –×”‡ „¸†œ‹‡ –‘ ™•œ›•–‘ ”‘œ™ƒĂ‹‡ ‹ ‘…‡’…›Œ‹‡ ‘‘”†›‘™ƒ©Ǥ ›…œƒ•‡‹‡’‘•‹ƒ†ƒ›–ƒ‹…Š™ƒ”—Ǧ ×™ǡ•–¦†‹‹‡†‘”ƒ•–ƒ›†‘ˆ—…Œ‹Ƿ’‘Ǧ ‘•–—‹¸†œ›™•…Š‘†‡‹œƒ…Š‘†‡dzǤ Jak naleĂy oceni©, po roku dziaÏania, program „Partnerstwa wschodniego”? Czy zostaÏo ono naleĂycie zrozumiane przez innych czÏonków UE (poza oczy-wiäcie Szwecj¦)?

”‘‰”ƒǷƒ”–‡”•–™ƒ™•…Š‘†‹‡‰‘dzŒ‡•– ™ ™‡•–‹ƒ…Š ™›‹‡”›…Š ‹‡‘†…œ—™ƒŽǦ

›Ǥ™ƒĂƒǡÇŒ‡•–‘‹‡œƒ—™ƒĂƒŽ›Ž—„ •Ïƒ„‘ œƒ—™ƒĂƒŽ› ‹ ‹‡†‘…‡‹ƒ› ’”œ‡œ ‹‡ ”ƒŒ‡ ‹‹ —”‘’‡Œ•‹‡Œ ȋœ ƒÏ›‹ ™›Œ¦–ƒ‹ȌǡƒŒ‡‰‘‡ˆ‡–›•¦ƒ”ƒœ‹‡‹Ǧ œ‡”‡ǡ‘ǐƒ™‡–„ƒ”†œ‹‡Œ‘„Ž‹…œ‘‡ƒ œƒ‹–‡”‡•‘™ƒ‹‡‡†‹×™Ǥ

Czy wybór Wiktora Janukowycza nie postawiÏ polskiej dyplomacji w doä© dziwnej sytuacji, przecieĂ przez ostat-nie lata jednoznaczostat-nie popieraliämy ärodowiska (od dÏuĂszego czasu we-wn¸trznie podzielone) „PomaraÑczo-wej rewolucji”, a zwyci¸ĂyÏ Janukowycz nie ciesz¦cy si¸ sympati¦ w Polsce? Ž¸•ƒ Ƿ‘„‘œ— ’‘ƒ”ƒÑ…œ‘™›…Šdzǡ ™›Ǧ „×” ‹–‘”ƒ ƒ—‘™›…œƒ ‹ ™›”ƒĀ› œ™”‘– ™ ’‘Ž‹–›…‡ œƒ‰”ƒ‹…œ‡Œ ‘”ƒœ ™‡Ǧ ™¸–”œ‡Œ ȋ™›‹‡”› Œ‡‰‘ ‡ˆ‡–‡ Œ‡•– …Š‘…‹ƒĂ„› ’‘•–¸’—Œ¦…› ’”‘…‡• ”‡Ǧ ™‹œŒ‹’‘†”¸…œ‹×™†‘Š‹•–‘”‹‹‹’‘™”×– †‘ †ƒ™›…Šǡ ™›†ƒ™ƒÏ‘„› •‹¸ ’‘”œ—…‘Ǧ ›…ŠŒ—Ă‘•–ƒ–‡…œ‹‡ǡ•Ž‘‰ƒ×™œ…œƒ•×™ Ȍ ‘œƒ…œƒ –ƒĂ‡ ’‘”ƒĂ¸ ’‘Ž•‹‡Œ ’‘Ž‹–›‹ ™•…Š‘†‹‡Œ ƒ ‘†…‹— —”ƒ‹ÑǦ •‹Ǥ ‘ ™‹¸…‡Œǡ ƒ ™”ƒĂ‡‹‡ǡ Ç ‹‡ ’‘–”ƒϐ‹›•‘„‹‡’‘”ƒ†œ‹©œœƒ‹•–‹ƒÏ¦•›Ǧ –—ƒ…Œ¦Ǥ ”ƒ ƒ ‰‹„‘ä…‹ǡ ‡Žƒ•–›…œ‘Ǧ 䅋ǡ‰‘–‘™‘ä…‹ƒœ‹ƒ›‹—‹‡Œ¸–‘ä…‹ •œ›„‹‡‰‘ †‘•–‘•‘™›™ƒ‹ƒ•‹¸ †‘ ”‘œǦ ™‘Œ— •›–—ƒ…Œ‹Ǥ ™‹› Œ‡•œ…œ‡ ƒ •–ƒǦ ”›…Š†‘‰ƒ–ƒ…Šǡ‰†›–›…œƒ•‡–”œ‡„ƒ ™›’”ƒ…‘™ƒ©‹’”ׄ‘™ƒ©™…‹‡Žƒ©™ۅ‹‡ ‘™‡‘…‡’…Œ‡Ǥ–”œ‡„ƒ‹‡©䙋ƒ†‘Ǧ ‘ä©ǡÇ™›ˆ‡”‘’‘Ž—ǡ—†ƒ—…œ› ƒÏǦ …‹‡‹–‹‡œƒƒŽ‘™—Œ‡ˆƒ”„¦‹‹‡œ”›™ƒ ’Žƒƒ–×™ ’‘œ‘•–ƒ™‹‘›…Š ’‘ ƒ’ƒ‹‹ ’”‡œ›†‡…‹‡Œ’”œ‡†•–ƒ™‹ƒŒ¦…›…Šœ†Œ¸…‹‡ ƒ—‘™›…œƒ䅋•ƒŒ¦…‡‰‘”¸¸‹–”‹Œƒ ‹‡†™‹‡†‹‡™ƒœ’‘†’‹•‡™Œ¸œ›—”‘Ǧ •›Œ•‹ǣǷ”œ›•œÏ‘ä©”›—”ƒœ‡œ‘Ǧ •Œ¦dzǤ ƒŽ‡Ă› ’”œ‡†‡ ™•œ›•–‹ „ƒ”†œ‘ —™ƒĂ‹‡’”œ›Œ”œ‡©•‹¸†¦Ă‡‹‘•ƒ›…Š ”ƒ‹Ñ…×™ǡ –ƒ ƒ œƒ…Š‘†œ‹‡ǡ Œƒ ‹ ƒ ™•…Š‘†œ‹‡ ‹…Š ”ƒŒ—Ǥ ”œ‡„ƒ ‘†’‘™‹‡Ǧ †œ‹‡©•‘„‹‡ƒ’›–ƒ‹‡ǣ…œ‡‰‘…Š…¦•ƒ‹ ”ƒ‹Ñ…›ǡƒ†‘’‹‡”‘’‘–‡’‘†‡Œ‘™ƒ© †‡…›œŒ‡ƒ–‡ƒ–†ƒŽ•œ›…Š†œ‹ƒÏƒÑ•–”‘Ǧ ›’‘Ž•‹‡ŒǤ‘œƒ†ƒ‹‡™’‹‡”™•œ›”œ¸Ǧ †œ‹‡†Žƒƒ•œ›…Š†›’Ž‘ƒ–×™ƒ”‡†›–‘Ǧ ™ƒ›…Šƒ”ƒ‹‹‡Ǥ

Jak powinna wygl¦da© polska polityka zagraniczna wzgl¸dem reĂymu A. Ou-kaszenki, czy wspieranie wewn¸trz-nie podzielonych siÏ demokratycznych w tym kraju, nie doprowadzi (zakÏa-daj¦c, Ăe uda im si¸ w jakiä sposób zdoby© wÏadz¸), do sytuacji, w której powtórzy si¸ scenariusz sprzed roku 1994, gdy system polityczny na BiaÏo-rusi byÏ maÏo stabilny, co w przyszÏo-äci moĂe uÏatwi© penetracj¸ gospo-darki biaÏoruskiej przez oligarchów rosyjskich i podporz¦dkowania i tak zaleĂnej w duĂym stopniu gospodarki biaÏoruskiej od Rosji? ›–ƒ‹‡ –‘ œƒ™‹‡”ƒ ™ •‘„‹‡ ‘†’‘™‹‡†ĀǤ Š›„ƒ‹–ƒ䙋‡…‹‡‹‡™‹‡Œƒ’‘”ƒǦ †œ‹©•‘„‹‡œ•›–—ƒ…Œ¦œƒ‹•–‹ƒÏ¦ƒ‹ƒÏ‘Ǧ ”—•‹Ǥ  –› ’”œ›’ƒ†— Œ‡†‘ †Žƒ ‹‡ Œ‡•–’‡™‡Ȃ—•‹›‘‘”†›‘™ƒ©„ƒ”Ǧ †œ‘䅋䎇ƒ•œ¦’‘Ž‹–›¸™‘„‡…”‡Ă›— Ž‡•ƒ†”ƒO—ƒ•œ‡‹œ‹›‹”ƒŒƒ‹ ‹‹—”‘’‡Œ•‹‡ŒǤ—•‹›”×™‹‡Ă—‹Ǧ ƒ© ‹‰‡”‘™ƒ‹ƒ ™ ™‡™¸–”œ‡ •’”ƒǦ ™› ‹ƒÏ‘”—•‹ ƒŒ¦… 䙋ƒ†‘‘ä©ǡ Ç ”‡Ǧ ۏ…‹‡•œ›•‹¸ƒ—–‡–›…œ›’‘’ƒ”…‹‡ ™‹¸•œ‘ä…‹Œ‡Œ‹‡•œƒÑ…×™Ǥ

Po 1989 roku w myäli politycznej, czy teĂ praktyce politycznej cz¸sto odwo-Ïywano si¸ do dziedzictwa II Rzeczy-pospolitej. Wówczas bardzo pr¸Ănie rozwijaj¦cym si¸ nurtem byÏ prome-teizm. Czy obecnie osoby

odpowie-dzialne za kreowanie polskiej poli-tyki zagranicznej powinny si¸ga© do dorobku chociaĂ WÏodzimierza B¦cz-kowskiego czy teĂ Instytutu Wschod-niego? †‘Žˆ‘…Š‡Ñ•‹•Ï—•œ‹‡‰Ï‘•‹ÏǡÇ™’‘Ǧ Ž‹–›…‡ ‹‡ ƒ •–ƒÏ›…Š –”‡†×™ǡ —”–×™ ‹ †‡–‡”‹ƒ–Ǥ •œ›•–‘ Œ‡•– œ‹‡‡ ‹ ƒŽ‡Ă› •‹¸ —‹‡Œ¸–‹‡ †‘•–‘•‘™›™ƒ© †‘”‘œ™‘Œ—•›–—ƒ…Œ‹Ǥ‰ƒ†œƒ•‹¸œ‹ ™ ’‡Ï‹Ǥ ‹•ƒÏ‡ Œ—Ă ™›Ă‡Œǡ Ç „”ƒ—Œ‡ ƒ‰‹„‘ä…‹‹‡Žƒ•–›…œ‘ä…‹Ǥ‹‡‘œƒ…œƒ –‘ǡÇ™•‡•‹‡–‡‘”‡–›…œ›’‘™‹‹ä› œƒ’‘‹ƒ©‘†‘”‘„—•–›–—–—•…Š‘†Ǧ ‹‡‰‘…œ›ϑ†œ‹‹‡”œƒ¦…œ‘™•‹‡‰‘Ǥ ”œ‡„ƒ ‘ –› ’ƒ‹¸–ƒ©ǡ ƒŽ‡ ’”œ‡Ïƒ†ƒ© י †‘”‘„‡ ƒ ™•’×υœ‡•‘ä©ǡ ’ƒ–”œ‡© ’”œ‡œŠ‹•–‘”›…œ‡‘—Žƒ”›ƒ„‹‡Ă¦…›–‘ ™›†ƒ”œ‡Ñ „›Ï‘„› ’‘™ƒĂ› „ϸ†‡Ǥ ‹‡‘Ǐ›œƒ’‘‹ƒ©ǡÇ’”‘‡–‡‹œ ™›”וϐƒ‘”‡–›‰”—…‹‡‹™‘Ǧ ”‡–‡Œ ‘•–‡Žƒ…Œ‹ ‰‡‘’‘Ž‹–›…œ‡ŒǤ œ‹ä ‹‡ƒŒ—Ăƒ‹–‡‰‘‰”—–—ǡƒ‹–‡Œ‘Ǧ •–‡Žƒ…Œ‹Ǥ

Poza tradycjami II RP, mamy równieĂ koncepcje Jerzego Giedroycia i äro-dowiska zgromadzonego wokóÏ pa-ryskiej „Kultury” (cho©by Juliusz Mie-roszewski), czy polska dyplomacja czerpie z dorobku intelektualnego tego ärodowiska? ƒ…œ‹Œ›‘†–‡‰‘ǡǍ‘…‡’…Œƒ…œ›–‡Ă †‘–”›ƒ ‹‡”‘•œ‡™•‹‡‰‘Ȃ‹‡†”‘›Ǧ …‹ƒ Œ‡•– ™ ‘Ž•…‡ ’”œ‡™ƒĂ‹‡ ĀŽ‡ ‹ œ„›– ’Ï›–‘”‘œ—‹ƒƒǤƒ”–—Œ¦…‘Ѓƒ’‹Ǧ •ƒ©ǡǐƒ™‡–‹‡–×”‡œ‘•×„‘†’‘™‹‡Ǧ †œ‹ƒŽ›…Š™‘Ž•…‡œƒ’‘Ž‹–›¸œƒ‰”ƒ‹…œǦ ¦™‹†œ‹ƒÏ›ǡƒ‘Ç™…‹¦ĂŒ‡•œ…œ‡™‹†œ¦ ™‹‡ŒŒ‡†›‹‡–™×”…œ‡”‘œ™‹‹¸…‹‡•Ïי ‡Ž‹•ƒ †—†‘™‹…œƒ œ‹‡”Ă›Ñ•‹‡‰‘ǣ ‘•Œƒœ”ƒ‹¦Œ‡•–‘…ƒ”•–™‡ǡ‘•Œƒ „‡œ”ƒ‹›–‘œ™›Ï‡’ƒÑ•–™‘Ǥ…‡– ™–‡Œ‘…‡’…Œ‹’‘•–ƒ™‹Ž‹ä›œ†‡…›†‘™ƒǦ ‹‡ ƒ ’‘’‹‡”ƒ‹‡ ‹‡’‘†Ž‡‰Ï‘ä…‹‘™›…Šǡ ƒ ƒ•–¸’‹‡ †‡‘”ƒ–›…œ›…Š ƒ•’‹”ƒ…Œ‹ ‹–™‹×™ǡ ”ƒ‹Ñ…×™ǡ ‹ƒÏ‘”—•‹×™ …œ› ”—œ‹×™ǡ •Ï‘™‡ ’ƒÑ•–™ ’‘™•–ƒÏ›…Š ƒ‰”—œƒ…Šǡœ™Ïƒ•œ…œƒƒŒ‡‰‘œƒǦ …Š‘†‹…Š ‹ ’‘Ï—†‹‘™›…Š ”ƒÑ…ƒ…ŠǤ ‘ ‹‡„›Ï„Ϧ†Ǥ‘„›Ï›†œ‹ƒÏƒ‹ƒŒƒƒŒ„ƒ”Ǧ †œ‹‡Œ”‘œ•¦†‡ǡ™Ïƒä…‹™‡‹’‘–”œ‡„‡ǡƒŽ‡ ‹‡Œ‡†›‡ǡ–×”‡ƒŽ‡ĂƒÏ‘œ”×™‹‡‘…Ǧ › ’”œ‡‘ƒ‹‡ ’ƒ”ƒŽ‡Ž‹‡ ”‡ƒŽ‹œ‘Ǧ ™ƒ©Ǥœƒ…œ‹‡‹‡Œ•œ›•–‘’‹—”‘œǦ ™‹ŒƒŽ‹ä›‹‡ǡƒ”×™‹‡™ƒĂ‡ƒ•’‡–› †‘–”›› ‹‡”‘•œ‡™•‹‡‰‘Ȃ‹‡†”‘›…‹ƒǤ ƒ–—ƒ›äŽ‹’”œ‡†‡™•œ›•–‹•–ƒǦ ”ƒ‡†„ƒ‹‡‘”‘œ™×Œ†‘„”›…Š‘–ƒǦ –×™œ‘•Œ¦ƒ„ƒœ‹‡—Ž–—”›ǡƒ•œ‡Œ’”œ‡Ǧ …‹‡Ă™•’׎‡Œ‹‹‡‘‹‡…œ‹‡™›Ï¦…œ‹‡ –”ƒ‰‹…œ‡ŒŠ‹•–‘”‹‹ǡ–×”ƒ‹‡–›Ž‘‘Ç †œ‹‡Ž‹©ǡƒŽ‡‹”×™‹‡’‘–”ƒϐ‹•—–‡…œ‹‡ϦǦ …œ›©ǡ ™•’‹‡”ƒ‹‡ —”–×™ †‡‘”ƒ–›…œǦ ›…Š™ ‡†‡”ƒ…Œ‹‘•›Œ•‹‡Œ‹†¦…‡™’ƒ”œ‡ œ’‘’ƒ”…‹‡†Žƒ™‘Ž‘ä…‹‘™›…Š–‡†‡Ǧ …Œ‹ ƒ”‘†×™ ‹‡•œƒŒ¦…›…Š ‹¸†œ› ‘Ǧ Žƒƒ‹‹‘•Œƒƒ‹ǡ™”‡•œ…‹‡”‘œ™‹Œƒ‹‡ ‘–ƒ–×™ ‰‘•’‘†ƒ”…œ›…Šǡ ‹™‡•–›…Œ‹ǡ ϐ‹”œƒ’‹–ƒÏ‡‹‡•œƒ›Ǥ—‹‡—†ƒǦ ϑ•‹¸—–”œ›ƒ©ȋ’ƒ–”œ‘†’‘™‹‡†Āƒ’›Ǧ –ƒ‹‡ ʹȌ ’‘–”œ‡„‡Œ ”×™‘™ƒ‰‹Ǥ  –› •‡•‹‡ †‘–”›ƒ ‹‡”‘•œ‡™•‹‡‰‘Ȃ‹‡Ǧ †”‘›…‹ƒ’”œ‡‰”ƒÏƒǡƒ™”ƒœœŒ‡ŒŽ¸•¦› ”×™‹‡Ă ’”œ‡‰”ƒŽ‹ä› ™‹‡Ž‡ •’”ƒ™Ǥ ‡Ǧ †‡’”œ›Ïƒ†ǣ†œ‹ä–”—†‘œƒŽ‡Ā©†‘„”‡ ‹‡Œ•…‡†Žƒ’‘Ž•‹‡‰‘„‹œ‡•—ǡ„‘‘—Ǧ ”‡…Œƒϐ‹”‹‡‹‡…‹…Šǡƒ‡”›ƒÑ•‹…Šǡ ˆ”ƒ…—•‹…Š…œ›ƒ™‡–’‘Ï—†‹‘™‘‘”‡Ǧ ƒÑ•‹…ŠŒ‡•–œ„›–†—ĂƒǤŽƒ–ƒ…ŠͻͲǤ—„‹‡Ǧ ‰Ï‡‰‘•–—Ž‡…‹ƒ„›Ï‘σ–™‹‡ŒǤ ¦ ™‡•–‹¦ ’‘œ‘•–ƒŒ‡ ‘†’‘™‹‡†Ā ƒ ’›–ƒ‹‡ …œ› ’‘’‹‡”ƒ‹‡ ‹‡’‘†Ž‡‰Ï‘Ǧ 䅋‘™›…Šǡƒ’‘–‡†‡‘”ƒ–›…œ›…Š’”œ‡Ǧ ‹ƒ™”ƒŒƒ…Š–ƒ‹…ŠŒƒ”ƒ‹ƒǡ‹ƒÏ‘Ǧ ”—ä…œ›ƒ™‡–‹–™ƒ’”œ›‹‘•Ï‘’‘憃‡

†Žƒ‘Ž•‹‡ˆ‡–›ǫ ‡äŽ‹†‘‘ƒ›„‹Žƒ•—ǡ ƒ…‡–—Œ¦…’”œ‡‰”ƒ¦Ƿ’‘ƒ”ƒÑ…œ‘™›…Šdz ƒ ”ƒ‹‹‡ǡ —‘…‹‡‹‡ •‹¸ ”‡Ă›— O—Ǧ ƒ•œ‡‹™‹Ñ•—…œ›™”‡•œ…‹‡‘•–ƒ–‹‡ ƒ’‹¸…‹ƒ ™ •–‘•—ƒ…Š ’‘Ž•‘ǦŽ‹–‡™•‹…Š ȋŒ—Ă™‡™¦–”œ—‹Œ›…ŠǨȌ™›‹ƒŒ¦…‡…Š‘©Ǧ „›œ’”‘„Ž‡×™‰‘•’‘†ƒ”…œ›…Š…œ›’‘Ž‹Ǧ –›‹‹Žƒ™‘„‡…‹‡Œ•œ‘ä…‹’‘Ž•‹‡Œǡ–‘ •—ƒ•—ƒ”—™›‰Ž¦†ƒ–‘”ƒ…œ‡Œ‹‡Ǧ †‘„”œ‡Ǥ’”œ‡…‹‡Ă’‘ʹͲŽƒ–ƒ…Š’”‘™ƒ†œ‡Ǧ ‹ƒ ’‘Ž•‹‡Œ ’‘Ž‹–›‹ ™•…Š‘†‹‡Œ ‘Ѓ Œ—Ă’‘…œ›‹©’‡™‡’‘†•—‘™ƒ‹ƒǤ’‘Ǧ ‰Ž¦†ƒŒ¦…œ†Ï—Ă•œ‡Œ’‡”•’‡–›™›—™ƒĂƒǡ Ç‹™–›™œ‰Ž¸†œ‹‡’‘Ž•‹‡’”ׄ›”‡ƒŽ‹Ǧ œƒ…Œ‹†‘–”››‹‡”‘•œ‡™•‹‡‰‘Ȃ‹‡†”‘›Ǧ …‹ƒ ’‘‹‘•Ï› ’‘”ƒĂ¸Ǥ ƒ™•œ‡ ‘Ѓ •‹¸ ’‘…‹‡•œƒ©‘†’‘™‹‡†œ‹¦ǡǐ‹‡œƒŽ‡ĀŽ‹ä› ’‘†”—‰‹‡Œ•–”‘‹‡‘†’‘™‹‡†‹…Š’ƒ”–‡Ǧ ”×™ ȋ–™×”…› ‹ ”‡ƒŽ‹œƒ–‘”œ› ‘…‡’…Œ‹ ˆ‡Ǧ †‡”ƒ…›Œ‡Œ ™ Žƒ–ƒ…Š ͳͻͳͺȂͳͻʹͳ ×™‹Ǧ Ž‹†‘Ïƒ†‹‡–‘•ƒ‘ǨȌǤ‘ÇŒ‡†ƒ–›…Š ’ƒ”–‡”×™™…ƒŽ‡–ƒ‹‡„›Ï‘ƒŽ„‘‹‡’‘Ǧ –”ƒϐ‹Ž‹ä›‹…Šœƒ—™ƒĂ›©ǫ ‹‡ ™‘Ž‘ œƒ’‘‹ƒ©ǡ Ç ‹‡”‘Ǧ •œ‡™•‹ ‹ ‹‡†”‘›… –™‘”œ›Ž‹ •™‘Œ¦ ‘Ǧ …‡’…Œ¸œƒǷǎƒœ¦—”–›¦dzǡ™‹›…Š’‘Ǧ Ž‹–›…œ›…Š ‹ ‰‡‘•–”ƒ–‡‰‹…œ›…Š ”‡ƒŽ‹ƒ…ŠǤ ‘”œ›•–ƒŽ‹’‘ƒ†–‘œ†‘”‘„—’”œ‡†™‘Ǧ Œ‡‡Œ ’‘Ž•‹‡Œ ›äŽ‹ ’‘Ž‹–›…œ‡Œ ȋǤ‹Ǥ ‡‘ ƒ•‹Ž‡™•‹Ȍǡ ƒ –ƒ ”×™‹‡Ă •œ–ƒÏǦ –‘™ƒÏƒ•‹¸™œ—’‡Ï‹‡‹›…Š™ƒ”—ƒ…Š ‹Ă†œ‹•‹‡Œ•œ‡Ǥ ‡†‡”ƒ…Œƒ‘•›Œ•ƒ‹‡Œ‡•– ™‹¦œ‹‡‘™‹‡…‹Ǥ‘œ—’‡Ï‹‡‹‡ ’ƒÑ•–™‘Ǥ ƒ”›œ›—Œ¸ •–™‹‡”†œ‡‹‡ǡ Ç ™Ïƒä‹‡ —”…œ‘™‡ –”œ›ƒ‹‡ •‹¸ „ϸ†Ǧ ‹‡ ’‘Œ¸–‡Œ ‘…‡’…Œ‹ ‹‡”‘•œ‡™•‹‡‰‘Ǧ ‹‡†”‘›…‹ƒ Œ‡•– ƒŒ‰‘”•œ› ’”œ‡Œƒ™‡ ’‘•–”œ‡‰ƒ‹ƒ ’”œ‡œ ƒ•œ›…Š ”œ¦†œ¦…›…Š •…Š‘†— Ƿ’”œ‡œ ’”›œƒ– ’ƒ–”œ‡‹ƒ Š‹Ǧ •–‘”›…œ‡‰‘dzȋœ‘„Ǥ’›–ƒ‹‡ͳȌǤ ƒ‹‡œ–‡‰‘’Ï›¦™‹‘•‹ǫ‘–”›Ǧ ƒ ‹‡”‘•œ‡™•‹‡‰‘Ȃ‹‡†”‘›…‹ƒ Œ‡•– Œ—Ă ’‘Œ¸…‹‡Š‹•–‘”›…œ›ǡ‹‡’”œ›•–ƒŒ‡†‘ ”œ‡…œ›™‹•–‘ä…‹ǡ ‹‡ ƒ†¦Ăƒ œƒ ”‘œ™‘Œ‡ •›–—ƒ…Œ‹Ǥ „‘™‹¦œ‹‡ ƒ•œ›…Š ‡Ž‹– Œ‡•– ‘’”ƒ…‘™ƒ‹‡‘™›…Šœƒ•ƒ†•œ—ƒ‹ƒ†”׉ ’‘”‘œ—‹‡‹ƒ œ‡ ™•…Š‘†‹‹ •¦•‹ƒ†ƒ‹ œ—™œ‰Ž¸†‹‡‹‡™•’×υœ‡•›…Š™ƒ”—Ǧ ×™ǡ „‹‡Ă¦…‡‰‘ ”‘œ™‘Œ— •›–—ƒ…Œ‹ ‹ ƒ†‡ ™•œ›•–‘ ™Ïƒ•›…Š ‹–‡”‡•×™Ǥ ƒŽ‡Ă› –‘ Œ‡†ƒ™‘’‘‘™ƒ©™‡™•…Š‘†‹¦’‘Ǧ Ž‹–›¸‹‹—”‘’‡Œ•‹‡Œǡ‰”ƒ©†”—Ă›‘™‘ œ ƒ…‡–‡ ƒ ™•’×ϒ”ƒ…¸ ‰‘•’‘†ƒ”…œ¦Ǥ —•‹ ’‘Œƒ™‹© •‹¸ ‘™ƒ Ƿ›äŽ ’”œ‡™‘†Ǧ ‹ƒdzǡ‘–×”‡Œ’‹•ƒÏ‡™›Ă‡ŒǤƒ”†œ‘ƒ Œ‡Œ†œ‹•‹ƒŒ„”ƒǡƒ”‘œƒ‹–‡•—„•–›–—–›‹‡ •¦™•–ƒ‹‡Œ‡Œœƒ•–¦’‹©Ǥ‘•Œ‹™•œ›•…› •–¦’ƒŒ¦…›–™ƒ”†‘’‘œ‹‡‹’‘Ž‹–›…›‹‹–‡Ǧ Ž‡–—ƒŽ‹ä…‹™‹‡†œ¦ǡÇ’”ƒ™†œ‹™‡‹‡„‡œǦ ’‹‡…œ‡Ñ•–™‘†Žƒ‘•™›‘Ç•‹¸’‘ŒƒǦ ™‹© ‹‡ ƒ œƒ…Š‘†œ‹‡ǡ ƒŽ‡ ƒ ™•…Š‘†œ‹‡ǡ ƒ†‘Ïƒ†‹‡ƒƒŽ‡‹•…Š‘†œ‹‡ǡ‘”ƒœ ƒ’‘Ï—†‹—ȋ™–›’”œ›’ƒ†—ƒƒ ›äŽ‹ ’”œ‡†‡ ™•œ›•–‹ ‹¸†œ›ƒ”‘†‘Ǧ ™› –‡””‘”›œȌǤ ƒ…Š‘†‹ •–”ƒ•œƒ‹‡ ’‘•Ï—‰—Œ¦•‹¸–›Ž‘Œ‡Ñ…››äŽ‡‹ƒŠ‹•–‘Ǧ ”›…œ‡‰‘ǡ›äŽ‡‹ƒ™ƒ–‡‰‘”‹ƒ…ŠǷ ƒ•œ™”׉dzǡǷ–‘‹’‡”‹ƒŽ‹œdzǡǷƒ…Š×† –‘ƒ•œ‘—”‡–dzǤ’Ï›™–›…Š‘•–ƒ–‹…Š ƒ ”‡ƒŽ› —”• ’‘Ž‹–›…œ› „¸†œ‹‡ …‘”ƒœ ‹‡Œ•œ›ǡƒŒ—Ă–‡”ƒœ‹‡Œ‡•–†‘‹—Œ¦…›Ǥ ‘•Œƒ‹‡ƒŒ¦’‘ƒ†–‘’‘…œ—…‹‡œƒ‰”‘ÇÑ ’Ï›¦…›…Šœ™‡™¦–”œ’ƒÑ•–™ƒǡœ‡œ‹ƒ †‡‘‰”ƒϐ‹…œ›…Šǡ •Ïƒ„‘ä…‹ ‰‘•’‘†ƒ”‹ǡ „”ƒ—•‡•‘™‡ŒƒŽ–‡”ƒ–›™›†ŽƒǷ”—”›dzǡ …œ›Ž‹†Žƒ”‘’›‹‰ƒœ—ǡ–×”‡•¦‰Ïי›”‘Ǧ •›Œ•‹–‘™ƒ”‡‡•’‘”–‘™›‹•‹Ï¦ƒǦ ’¸†‘™¦†Žƒ„—†Ă‡–—Ǥ‘™ƒĂ‡ˆƒ–›–ƒǦ Ç‹†Žƒƒ•Ǥ

Czy „polska misja na wschodzie” w dzisiejszej sytuacji geopolitycznej to tylko frazes? Czy Polska faktycznie powinna wróci© do „piastowskiej kon-cepcji polskiej polityki zagranicznej”? ƒǡ™†œ‹•‹‡Œ•œ‡Œ•›–—ƒ…Œ‹‰‡‘’‘Ž‹–›…œǦ ‡Œǡ —™œ‰Ž¸†‹ƒŒ¦… „ϸ†› ’‘’‡Ï‹‘‡

’”œ‡œ ’‘Ž•‹‡ ‡Ž‹–› ’‘Ž‹–›…œ‡ ™ …‹¦Ǧ ‰— ‘•–ƒ–‹…Š ʹͲ Žƒ–ǡ ’”œ› „”ƒ— ‘䔑†Ǧ ƒ ‘‘”†›—Œ¦…‡‰‘ ƒ•œ‡ ’‘…œ›ƒ‹ƒ ƒ •…Š‘†œ‹‡ǡ ’”œ› ‹‡†‘•–ƒ–— 䔑†Ǧ ×™ϐ‹ƒ•‘™›…Šƒ•—–‡…œ‡†„ƒ‹‡ ‘ ƒ•œ¦ –—–ƒŒ ‘„‡…‘ä©ǡ Ƿ’‘Ž•ƒ ‹•Œƒ ƒ™•…Š‘†œ‹‡dz–‘–›Ž‘ˆ”ƒœ‡•Ǩ ‡†ƒĂ‡ ƒ™‡–’‘™”×–†‘Ƿ’‹ƒ•–‘™•‹‡Œ‘…‡’Ǧ …Œ‹ ’‘Ž•‹‡Œ ’‘Ž‹–›‹ œƒ‰”ƒ‹…œ‡Œdz ‹‡ œ™‘Ž‹ ƒ• ‘† ›äŽ‡‹ƒ ‘ •…Š‘†œ‹‡ǡ ‘†‘‹‡…œ‘ä…‹™›’”ƒ…‘™ƒ‹ƒ‘™›…Š œƒ•ƒ† ’‘Ž‹–›‹ ™‘„‡… •¦•‹ƒ†×™ǡ ’‘‹‡Ǧ ™ƒĂ Œ‡•œ…œ‡ ’”œ‡œ †Ï—‰‹ …œƒ• „¸†œ‹‡Ǧ ›ƒŒ„ƒ”†œ‹‡Œ™›•—‹¸–›™Ïƒä‹‡ƒ ™•…Š×† •”œ›†Ï‡ ‹‹ —”‘’‡Œ•‹‡Œ ȋ’ƒ–”œ’–Ǥ͹ȌǤ