Marek Gumkowski
Z zagadnień tzw. "paraliterackości",
Stanisław Dąbrowski, "Ruch
Literacki" R. XIII (1972) : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 15/44, 117
/1/ PIETEGWSKI Michał: Morfologia noweli. P rz e ł. E lżbieta Pieszkun-Gawlikowa. "Przegląd Humanistyczny" R. XVT:1972*
nr 1 s . 59-81.
Klasyczny, opublikowany po raz pierwszy przed 45 la ty , tekst te o re ty c z n o lite ra c k i dotyczący is to t y struktury narra cyjn ej noweli. Jest nią dla autora j e j intensywność, dążenie do kon cen tracji. Tendencję tę można obserwować zarówno w pla nie sjużetu /jako dążenie do oddania całościowego sensu opi sywanego życia/, jak i na płaszczyźnie p rezen ta cji sjużefcu.Ba- dając tę drugą kwestię, autor konstruuje schemat: wprowadze
nie - zawiązanie - węzeł - rozwiązanie - zakończenie. Dwa człony pierwsze /Vorgeschichte/ i dwa ostatnie /Nachge3chich- te/ mogą być wymodelowane w samym m ateriale sjużetu, le c z mo gą także należeć do jego p rezen ta cji. W noweli mamy do czy nienia z podporządkowaniem n a rra cji technice ekspozycji sju żetu, co autor udowadnia poprzez analizę nowel: Maupassanta "Powrót" i Czechowa "Szampan".
BP/44/29 M.G.
/1/ DĄBROWSKI Stanisław: Z zagadnień tzw ."p a raliterack oś- c i " . "Ruch L ite r a c k i" R. X III:1972 z. 1 s. 15-24.
Artykuł porusza zagadnienie funkcjonowania pierwiastka "p u b licystyczn ości" w lite r a tu r z e i "lite r a c k o ś c i" publicys ty k i, które wobec niemożliwości oddzielenia tych dziedzin wg kryteriów formalnych, było przedmiotem w ielu polemik. Podub- nie d z ie je s ię przy przeciwstawieniu lite r a tu r z e prozy nau kowej. D e fin ic ja d zie ła lite ra c k ie g o jako "utworu, który chce s ię podobać", kryterium "fik c y jn o ś c i" czy "fu n k c ji estetycz
n ej" - wszystkie te argumenty nie przeszkadzają, zdaniem au to ra , temu, że tekst naukowy bądź publicystyczny daje s ię od czytać również jako d z ie ło lit e r a c k ie , a problem "lite r a c k o ś c i poza lite r a tu r ą " nie je s t bynajmniej zamknięty.
