Aktualia ropy naftowej i gazu ziemnego
Radomir Pachytel
1Forum Ekonomiczne. Na pocz¹tku wrzeœnia 2020 r. w dolnoœl¹skim Kar-paczu odby³o siê Forum Ekonomiczne, podczas którego liderzy przemys³u wy-dobywczego zaprezentowali œcie¿kê, ja-k¹ w najbli¿szych latach maj¹ zamiar kroczyæ koncerny. Omówiono tak¿e wie-le probwie-lemów polityki zagranicznej Pol-ski, w tym energetycznej. Firm¹ roku zosta³o obwo³ane Polskie Górnictwo Naftowe i
Gazownic-two. Nagroda zosta³a przyznana za wygran¹ w sporze cenowym z Gazpromem, doprowadzenie do szybkiej reali-zacji wyroku, a tak¿e zaktualizowanie strategii œrednio-terminowej i wzbogacenie jej o nowe kierunki zwi¹zane z zielonym zwrotem, jak to uj¹³ podczas wrêczania nagrody
by³y minister skarbu pañstwa Dawid Jackiewicz. Cz³owie-kiem roku zosta³ prezes Orlenu Daniel Obajtek, którego
liczne zas³ugi nie tylko dla firmy, ale i dla ca³ej polskiej gospodarki zaprezentowa³ podczas uroczystej gali
publi-cysta Micha³ Karnowski.
Minister klimatu Micha³ Kurtyka nakreœli³ zmianê paradygmatu w energetyce, polegaj¹c¹ m.in. na elektryfi-kacji transportu (miasta powy¿ej 100 tys. mieszkañców maj¹ przejœæ na transport zeroemisyjny) i ciep³ownictwa. Do 2040 r. jedna MWh na trzy wyprodukowane ma pocho-dziæ z tzw. zielonej energii. Transformacjê zeroemisyjn¹ bêdzie wspieraæ 6 bloków elektrowni j¹drowych, jak rów-nie¿ morskie farmy wiatrowe, których pierwsze elementy zostan¹ wkrótce zaprojektowane dla Orlenu przez bry-tyjsk¹ firmê Offshore Design Engineering Ltd.
Prezes PGNiG Jerzy Kwieciñski zaznaczy³, ¿e kwestie energetyki zdominuj¹ w najbli¿szych latach europejsk¹ ekonomiê. Nasz kraj jako jeden z niewielu ma Minister-stwo Klimatu i Œrodowiska, co – zdaniem prezesa – wska-zuje, jak bardzo istotne s¹ dla Polski kwestie klimatyczne. Jerzy Kwieciñski stwierdzi³, ¿e nie dokonamy transforma-cji energetycznej bez wykorzystania gazu ziemnego, który zosta³ ostatecznie zaakceptowany na europejskim podwór-ku jako paliwo przejœciowe. PGNiG rozpoczyna realizacjê du¿ych programów, biometanowego i wodorowego, które bêd¹ dla spó³ki istotnym krokiem w transformacji. Mo¿e-my siê spodziewaæ, ¿e p³yn¹cy w naszych rurach gaz ziemny bêdzie czêœciowo zastêpowany przez biometan i domieszki wodoru. Do 2025 r. koncern planuje otrzymy-waæ a¿ 1 mld m3
biometanu z 1,5–2 tys. biogazowni, które pomo¿e wybudowaæ, natomiast do 2030 r. a¿ 4 mld m3. Dla
Orlenu, wówczas ju¿ multienergetycznego, bêdzie to
znacz¹cy krok do wype³nienia zobowi¹zañ redukcyjnych, a w sieciach przesy³owych pojawi siê biometan w objêtoœci zapewniaj¹cej 10–20% krajowego zapotrzebowania na gaz
ziemny. Ponadto ju¿ wkrótce w gdañskim porcie swoj¹ przystañ znajdzie statek z regazyfikatorami, za pomoc¹ których mo¿na bêdzie wt³aczaæ do polskiej infrastruktury przesy³owej 4,5 mld m3gazu rocznie, a po dodaniu kolej-nych modu³ów nawet dwukrotnie wiêcej.
Unia Europejska przeznaczy³a na transformacjê ener-getyczn¹ 800 mld euro, z czego ok. 160–170 mld euro, w za-le¿noœci od zmiennych, przyznano Polsce. Obecnie koszt naszej transformacji szacuje siê na ok. 240 mld euro. Jed-nak niektóre organy Unii Europejskiej zdaj¹ siê zapominaæ o innym punkcie wyjœcia do zmian w poszczególnych kra-jach sojuszu, zró¿nicowanej geografii i wielu innych czyn-nikach. Znacz¹cym problemem w realizacji projektów gazowych mo¿e byæ np. postawa Europejskiego Banku Centralnego, który nie chce udzielaæ kredytów na projekty zwi¹zane z paliwami kopalnymi, w tym gazem ziemnym. Tym samym, droga Europo, gdzie tu sprawiedliwa trans-formacja?
Prezes Lotosu Pawe³ Jan Majewski podkreœla³ rolê swo-jej spó³ki jako centrum kompetencyjnego o strategicznym, nadmorskim po³o¿eniu. Lotos ma siê skupiæ na kwestiach zwi¹zanych z wytwarzaniem i oczyszczaniem wodoru. Koncern uruchomi wkrótce pierwsze pilota¿owe stacje tankowania wodoru, które w przysz³oœci maj¹ byæ zainsta-lowane na terenie ca³ej Polski.
BP stawia natomiast na stacje ³adowania
elektryczne-go, których ma ju¿ 7 tys., a do 2030 r. planuje 10-krotnie zwiêkszyæ ich liczbê. Wprowadzanie szybkich ³adowarek na stacjach paliwa ma byæ kluczowe, poniewa¿, jak twier-dzi prezes BP Polska Bogdan Kucharski, w tym czasie klient bêdzie korzystaæ z innych ofert stacji, umo¿liwiaj¹c dodatkowy zysk.
Obecnie pod wzglêdem emisji CO2nasz kraj jest
trze-ci¹ gospodark¹ w UE. Rocznie generuje 380 mln t CO2, co
oznacza koniecznoœæ uiszczania op³at emisyjnych w wyso-koœci 16,38 mld z³. Zmiana strategii g³ównych polskich emitentów pozwoli w najbli¿szych latach znacznie ograni-czyæ iloœæ dwutlenku wêgla emitowanego do atmosfery. Jak twierdzi Marcin Roszkowski z Instytutu Jagielloñskiego, jeœli nie podejmiemy radykalnych kroków, zanim zabije nas CO2, kompletnie zdewastuj¹ nas op³aty za jego emisjê.
Maj¹c to na uwadze, PKN Orlen jako pierwszy koncern paliwowy z Europy Œrodkowej zadeklarowa³, ¿e w 2050 r. chce osi¹gn¹æ neutralnoœæ emisyjn¹. W ramach docho-dzenia do tego celu do 2030 r. o 20% zredukuje emisjê CO2
z aktywów rafineryjnych i petrochemicznych oraz o 33% emisjê CO2pochodz¹c¹ z produkcji energii elektrycznej.
Oddalaj¹c siê od wykorzystywania paliw kopalnych, spó³ka szuka odpowiedzi na nowe trendy w gospodarce, polegaj¹ce na instalowaniu przez konsumentów w
gospo-744
Przegl¹d Geologiczny, vol. 68, nr 10, 2020
WIADOMOŒCI GOSPODARCZE
1
darstwach domowych urz¹dzeñ produkuj¹cych energiê ze Ÿróde³ odnawialnych. Do 2030 r. PKN Orlen zamierza zainwestowaæ ponad 25 mld z³ w projekty, które umo¿liwi¹ redukcjê oddzia³ywania na œrodowisko i otwarcie na nowe modele biznesowe. Og³oszona strategia d¹¿enia do neu-tralnoœci emisyjnej opiera siê na czterech filarach: efektyw-noœci produkcji energii, zeroemisyjnej energetyce, paliwach przysz³oœci oraz zielonym finansowaniu. W ci¹gu 10 lat firma zamierza zrealizowaæ ponad 60 projektów zwiêkszaj¹cych efektywnoœæ energetyczn¹ aktywów pro-dukcyjnych. Orlen wzmocni tak¿e pozycjê regionalnego lidera w obszarze biopaliw, realizuj¹c 5 znacz¹cych inwe-stycji w ich produkcjê. A wszystko to z nowym, zielonym logo, które zosta³o zaprezentowane zgromadzonym na forum w Karpaczu.
Podczas zazieleniania Orlenu wyciek³o, niestety, kilka szarych smug. W zwi¹zku ze sprzeda¿¹ czêœci punktów
Lotosu, konkuruj¹cych ze stacjami Orlenu, okaza³o siê, i¿
jednym z elementów wymiany mo¿e byæ wysokomar¿owa produkcja petrochemiczna, a potencja³ dla firmy ma part-nerstwo nie tylko w Polsce i regionie. Czy to oznacza mo¿liwoœæ kontynuacji projektów zwi¹zanych z paliwami kopalnymi, ale poza krajami Unii Europejskiej? Mo¿na tylko gdybaæ. Inny problem pojawia siê w kontekœcie budowy bloków gazowych w elektrowniach. Skoro mini-malny czas pracy takiego bloku, który uczyni go op³acal-nym, to ok. 40 lat, to czy na pewno w ci¹gu nastêpnych 30 lat chcemy takowe zbudowaæ i wy³¹czyæ, realizuj¹c cele klimatyczne na rok 2050?
Polska. Pod koniec sierpnia PGNiG odebra³o drug¹ dostawê LNG w stacji prze³adunkowej Klaipedos Nafta. £adunek zawiera³ ok. 3000 m3LNG z Norwegii. Stacjê tê, której wy³¹cznym u¿ytkownikiem jest PGNiG, od kwiet-nia br. do pocz¹tku wrzeœkwiet-nia opuœci³o ju¿ ponad 100 auto-cystern za³adowanych skroplonym gazem ziemnym, co stanowi ekwiwalent ok. 2000 t LNG. Zdaniem zarz¹du koncernu wspó³praca ze stron¹ litewsk¹ uk³ada siê znako-micie, co dobrze prognozuje na najbli¿szych 5 lat obo-wi¹zywania umowy.
Orlen i PGNiG podpisa³y list intencyjny w sprawie
utworzenia spó³ki joint venture i wspólnej budowy bloku parowo-gazowego w Ostro³êce oraz modernizacji bioga-zowni, jednoczeœnie analizuj¹c mo¿liwoœci realizacji kolejnych wspólnych inwestycji. Strony zak³adaj¹, ¿e w przypadku pozytywnego wyniku analiz wi¹¿¹ce projekty umów dotycz¹cych wspó³pracy zostan¹ opracowane do 30 paŸdziernika 2020 r. Zawarty w liœcie intencyjnym zakres wspólnych projektów obejmuje m.in. zbudowanie do koñca 2024 r. elektrowni gazowej w Ostro³êce o mocy ok. 750 MW. Baza technologiczna, naukowa, prawna i eko-nomiczna ma umo¿liwiæ stworzenie do koñca 2025 r. ogól-nopolskiej sieci biogazowni.
Wielka Brytania. Fuzje i przejêcia du¿ych koncernów zajmuj¹cych siê wydobywaniem wêglowodorów postê-puj¹ nie tylko w Polsce, ale równie¿ w Wielkiej Brytanii. Dwaj najwiêksi producenci ropy naftowej i gazu ziemnego na rynku brytyjskim, Premier Oil i Chrysaor Holdings, przeprowadzili wstêpne rozmowy na temat po³¹czenia spó³ek. Dzia³alnoœæ firmy Chrysaor Holdings, która ma zostaæ liderem po³¹czonego konsorcjum, jest zorientowana na Morze Pó³nocne. W 2017 r. sta³a siê ona regionalnym potentatem, kupuj¹c pakiet aktywów Royal Dutch Shell za 3 mld USD. Rok póŸniej uzupe³ni³a swoje portfolio o
akty-wa Spirit Energy i ConocoPhillips. Koncern Premier Oil posiada wiele prospektów i zobowi¹za³ siê do zakupu z³ó¿
BP na Morzu Pó³nocnym, jednak walczy z d³ugiem
przekra-czaj¹cym 4 mld USD i wda³ siê niedawno w publiczny spór ze swoim najwiêkszym wierzycielem – Asia Research
& Capital Management. Pomimo tego ekonomiœci s¹
zda-nia, ¿e przejêcie Premier Oil by³o doskona³¹ opcj¹ rozwoju
Chrysaor.
Libia. Od czasu buntu w 2011 r. i obalenia dyktatora Muammara al-Kadafiego, Libia, w której znajduj¹ siê naj-wiêksze rezerwy ropy naftowej w Afryce, jest pogr¹¿ona w kryzysie, niszczona przez wojnê domow¹, chaos i bezpra-wie. Pañstwo to jest podzielone pomiêdzy Rz¹d Jednoœci Narodowej (GNA), wspierany przez Turcjê i ONZ, a Libijsk¹ Armiê Narodow¹ Khalifa Haftara, która uzyska³a poparcie Rosji, Zjednoczonych Emiratów Arabskich czy Egiptu. Konflikt zdewastowa³ libijski przemys³ naftowy. W lipcu br. pompowano zaledwie 100 tys. bary³ek ropy dziennie, co stanowi jedynie u³amek dziennej produkcji sprzed 10 lat, która wynosi³a 1,6 mln bary³ek. Tymczasem w zachodniej Libii w gotowoœci do zaopatrzenia œwiata w kolejne hektoli-try ropy naftowej czeka najwiêksze w kraju z³o¿e – Sharara.
Administracja Recepa Erdogana, nie bez w³asnych korzyœci, szuka okazji biznesowych w Libii i planuje pobu-dziæ przemys³ w tym ogarniêtym wojn¹ kraju. Turcja pro-wadzi zaawansowane rozmowy w sprawie poszukiwañ ropy naftowej i gazu ziemnego w Libii. GNA kontroluje Trypolis, a tak¿e zachodni¹ czêœæ pañstwa, co ma zapewniæ bezpieczeñstwo eksploatacji w tamtym rejonie. Tureccy urzêdnicy przeprowadzili rozmowy o blokach energe-tycznych na l¹dzie i morzu oraz wszczêli negocjacje z li-bijskim National Oil Corp. dotycz¹ce wytwarzania energii i eksploatacji ruroci¹gów. Umowa energetyczna wzmoc-ni³aby wiêzi Turcji z GNA. Rz¹d ten w du¿ej mierze zawdziêcza jej swoj¹ obecn¹ pozycjê. Warto przypomnieæ, ¿e w styczniu br. Ankara wys³a³a do Libii wojska i dorad-ców wojskowych, umo¿liwiaj¹c odparcie ofensywy wojen-nej wschodniego dowódcy Khalifa Haftara. Na pocz¹tku wrzeœnia libijski premier, Fayez al-Sarraj, odwiedzi³ Turcjê, aby omówiæ z Erdoganem kwestie wspó³pracy gospodar-czej i bezpieczeñstwa. Og³oszono powrót tureckich firm do ukoñczenia wstrzymanych projektów infrastrukturalnych w Libii i wniesienie wk³adu w nowe inwestycje. Czas poka¿e, czy zaanga¿owanie w libijski przemys³ naftowy to kura znosz¹ca z³ote jajka, czy wyrzucenie pieniêdzy, które na sam koniec zasil¹ grupy lokalnych wata¿ków.
Turcja. Prezydent Recep Erdogan zakomunikowa³, ¿e Turcja znalaz³a na Morzu Czarnym z³o¿e gazu ziemnego Tuna-1 o zasobach 320 mld m3i ma nadziejê (granicz¹c¹ z pewnoœci¹), ¿e rozpocznie jego eksploatacjê do 2023 r. Jednoczeœnie podkreœli³, ¿e Turcja dokona³a tego odkrycia – jednego z najwiêkszych w ci¹gu ostatnich lat – wy³¹cznie za pomoc¹ œrodków krajowych, a w operacjach wiertni-czych ani trochê nie polegano na firmach zagranicznych. Statek wiertniczy Fatih, którym pos³u¿ono siê do zlokali-zowania gazu ziemnego w z³o¿u Tuna-1, kontynuuje obec-nie poszukiwania na innych obszarach, prowadz¹c wiercenia na g³êbokoœci od 3500 do 4000 m. Zwa¿ywszy na to, ¿e tureckie pañstwowe przedsiêbiorstwo naftowe
TPAO nie ma doœwiadczenia w eksploatacji z³ó¿ na
g³êbo-kich wodach, prawdopodobnie musia³oby zatrudniæ du¿¹ firmê zewnêtrzn¹ do uruchomienia wydobycia. Z³o¿e Tuna-1 znajduje siê w odleg³oœci ok. 150 km od wybrze¿a 745
Turcji, blisko obszaru, w którym zbiegaj¹ siê granice morskie Bu³garii i Rumunii, a tak¿e niedaleko rumuñskiego bloku Neptun. Osiem lat temu firmy Petrom i Exxon odkry³y w tym bloku najwiêksze z³o¿e gazu ziemnego na Morzu Czarnym. Jednak wci¹¿ nie jest ono eksploatowane.
W ostatnich latach Turcja kupi³a trzy statki wiertnicze i radykalnie rozszerzy³a eksploracjê na Morzu Czarnym oraz spornych wodach wschodniej czêœci Morza Œród-ziemnego. Pañstwo to chce znaleŸæ znaczne zasoby wêglo-wodorów, aby zmniejszyæ swoje uzale¿nienie od importu z Iranu, Iraku i Rosji, oraz rozbudowaæ jedn¹ z najwiêk-szych gospodarek na Bliskim Wschodzie. Erdogan powie-dzia³, ¿e spodziewa siê równie¿ dobrych wieœci o efektach dzia³añ poszukiwawczych we wschodniej czêœci Morza Œródziemnego. Jak wiadomo, w tej czêœci akwenu Turcja jest uwik³ana w konflikty terytorialne z Grecj¹ i Cyprem, gdzie poszukuje ropy i gazu na spornych wodach. Francja tymczasowo zwiêkszy³a swoj¹ obecnoœæ wojskow¹ w tej czêœci Morza Œródziemnego, aby odeprzeæ tureckie kroki, a kanclerz Niemiec Angela Merkel stwierdzi³a, ¿e UE jest zaniepokojona wzrostem napiêæ w regionie.
Arabia Saudyjska. Agencja informacyjna królestwa, powo³uj¹c siê na ministra energii ksiêcia Abdulaziza bin Salmana, poinformowa³a o odkryciu przez Saudi Aramco dwóch pól naftowo-gazowych w pó³nocnej czêœci Arabii Saudyjskiej. Ze z³o¿a Hadabat Al-Hajara w pobli¿u granicy z Irakiem zaczêto uzyskiwaæ dziennie ok. 1950 bbl kon-densatu i ponad 450 tys. m3gazu ziemnego, a z pobliskiego pola Abraq at-Tulul zaczêto czerpaæ dziennie 3 tys. bbl ropy naftowej, 49 tys. bbl kondensatu i 31 tys. m3gazu ziemnego. Bior¹c pod uwagê dotychczasowe wydobycie ropy naftowej w Arabii Saudyjskiej, utrzymuj¹ce siê na poziomie 8,5 mln bbl dziennie, pola te wydaj¹ siê niewiel-kie, ale odkrycia gazu ziemnego mog¹ pomóc w realizacji celu, jakim jest zwiêkszenie produkcji wêglowodorów innych ni¿ ropa naftowa. Jeœli koszty i iloœæ uzyskiwanego gazu ziemnego bêd¹ odpowiednie, zostan¹ wykorzystane do zaopatrzenia w gaz zachodniego wybrze¿a kraju, na którym obecnie brakuje sieci przesy³owej. Saudi Aramco zapowiedzia³o odwiercenie kolejnych otworów w celu obli-czenia ca³kowitego potencja³u eksploatacyjnego z³ó¿.
Pocz¹tek wrzeœnia przyniós³ równie¿ intryguj¹ce wy-st¹pienia przedstawicieli Arabii Saudyjskiej w nawi¹zaniu do polityki OPEC. Kraj ten stanowczo potêpi³ dzia³ania niektórych cz³onków OPEC+ i wykaza³ determinacjê, aby powstrzymaæ ich oszustwa w przedstawianiu bilansów pro-dukcyjnych, zwracaj¹c szczególn¹ uwagê najbli¿szemu sojusznikowi w regionie, tj. Zjednoczonym Emiratom Arabskim. Ksi¹¿ê Abdulaziz bin Salman wyraŸnie upo-mnia³ cz³onków kartelu, którzy próbuj¹ uciec od produko-wania zbyt du¿ej iloœci ropy naftowej.
Stosowanie niew³aœciwych taktyk w celu nadmiernej produkcji i ukrywanie niezgodnoœci by³o próbowane wielo-krotnie w przesz³oœci i zawsze koñczy siê niepowodzeniem. Tego typu dzia³ania nic nie wnosz¹, szkodz¹c jedynie naszej reputacji i wiarygodnoœci. Próby przechytrzenia rynku nie powiod¹ siê i przynios¹ skutki odwrotne do zamierzonych – powiedzia³ ksi¹¿ê podczas sesji
otwie-raj¹cej komitet.
W ostatnich miesi¹cach Zjednoczone Emiraty Arab-skie (ZEA) sta³y siê najwiêkszym ³amaczem postanowieñ wœród krajów zrzeszonych w OPEC i jej sojuszników. Wed³ug Miêdzynarodowej Agencji Energetycznej w sierp-niu ZEA dokona³y zaledwie 10% obiecanych ciêæ.
Mini-ster energii ZEA, Suhail al Mazrouei, przyzna³ siê do
nie-wielkiej nadwy¿ki produkcji, ale dane ze œledzenia
tankowców ujawni³y, ¿e kraj ten eksportowa³ znacznie wiêcej ropy naftowej ponad swój limit produkcji. Wed³ug IEA nadprodukcja w tym pañstwie wynosi³a w sierpniu ok. 520 tys. bary³ek ropy dziennie. Wszyscy cz³onkowie OPEC+, którzy przekroczyli swoje cele produkcyjne, zobowi¹zali siê do zmiany poprzez dodatkowe ciêcia w ko-lejnych miesi¹cach i wyrównanie poprzednich nadwy¿ek.
Rosja. Gazprom wykaza³ zysk netto w drugim kwarta-le 2020 r. na poziomie 22 mld rubli. W³adze spó³ki zazna-czy³y, ¿e ni¿sze ceny ropy oraz produktów naftowych na rynkach miêdzynarodowych i krajowych w tym okresie, wraz ze spadkiem popytu na surowce energetyczne w wyniku pandemii COVID-19, znacz¹co wp³ynê³y na wyni-ki firmy w pierwszym pó³roczu br. W pierwszym pó³roczu 2020 r. wydobycie wêglowodorów osi¹gnê³o 48,6 mln t ekwiwalentu ropy naftowej, co oznacza wzrost o 2,4% rok do roku, wynikaj¹cy m.in. ze wzrostu wydobycia na polach ArcticGas. W tym czasie spó³ka naby³a prawa u¿ytkowania gruntu w trzech nowych blokach licencyjnych i rozszerzy³a granice kolejnych dziewiêciu. Ponadto powo³ano spó³kê
joint venture firm Gazprom Neft, Lukoil i Tatneft w celu
opracowania technologii zagospodarowania trudnych do wydobycia z³ó¿ wêglowodorów w obwodzie Orenburg. Za-znaczono, ¿e w lipcu Gazprom odda³ do u¿ytku unikalny kompleks rafineryjny EURO+ w moskiewskiej rafinerii, bêd¹cy pierwszym zak³adem w Rosji, w którym odbywa siê ca³y cykl produkcyjny, od wstêpnej rafinacji ropy po wy-tworzenie gotowych produktów naftowych. Jednak z po-wodu mniejszego popytu na produkty naftowe, a tak¿e niekorzystnej sytuacj cenowej na rynkach krajowych i miê-dzynarodowych wolumen rafineryjny w pierwszym pó³roczu osi¹gn¹³ jedynie 19,5 mln t.
Egipt. W³oski koncern ENI wspólnie z brytyjskim BP zawiadomi³y o odkryciu nowego z³o¿a gazu ziemnego w strefie zwanej Wielkie Nooros, znajduj¹cej siê na wodach delty Nilu u wybrze¿y Egiptu. Nowe odkrycie, dokonane po odwierceniu otworu badawczego Nidoco NW-1, znaj-duje siê na wodach o g³êbokoœci 16 m, w odleg³oœci 5 km od wybrze¿a i 4 km na pó³noc od pola Nooros, odkrytego w lipcu 2015 r. W odwiercie udokumentowano wystêpowa-nie piasków gazonoœnych wykazuj¹cych dobre w³aœciwo-œci petrofizyczne, o ³¹cznej mi¹¿szow³aœciwo-œci ok. 100 m, z czego 50 m to plioceñska formacja Kafr-El-Sheik, a pozosta³ych 50 m profilu nale¿y do póŸnomioceñskiej formacji Abu Madi (messyn).
Wstêpna ocena wyników odwiertu – bior¹c pod uwagê rozszerzanie siê obszaru z³o¿owego w kierunku pó³noc-nym i niedawne odkrycia dokonane w tym rejonie – wska-zuj¹, ¿e iloœæ gazu ziemnego wystêpuj¹cego w Wielkim Nooros mo¿e przekroczyæ 113 mld m3. ENI i BP – we wspó³pracy z egipskim sektorem naftowym – analizuj¹ opcje zagospodarowania tego z³o¿a z wykorzystaniem infrastruktury obszaru. ENI posiada 75% udzia³ów w kon-cesji Abu Madi West, podczas gdy BP pozosta³ych 25% udzia³ów. Operatorem z³o¿a jest Petrobel – wspólne przed-siêwziêcie spó³ki zale¿nej ENI i pañstwowej Egyptian
General Petroleum Corporation.
ród³a: Drilling Constructor, ENI, Oil and Gas Journal, Orlen, PGNiG, Rigzone, WorldOil
746
