Małgorzata Kowalczyk,Maciej
Trzciński
Raciąż, gm. Tuchola, woj. bydgoskie
Informator Archeologiczny : badania 18, 174
1 7 4
-o d s ł -o n i ę t -o w s z y s tk ie mur-owane * l* « e n ty k -o n s t r u k c j i bram nych 1 p r z e d b r a m ia , N a l e i a d o n ic h w k o l e j n o ś c i p o w sta w a n ia t w s c h o d n ia , a sc z y to w a ś c ia n a Donu Du l e g o , m iry c e g la n a p o n i e s ie sa n ta p iw n ic z n e g o budynku p o w s c h o d n ie j s t r o n i e Domti D uśego, t ragm ent f i l a r a m ostu c e g la n e g o , fu n dam enty w sch o d n ieg o muru k u rty n o w eg o , fu n d am en t 1 fra g m e n t k o ro n y muru wl e t y b ra m n e j z a c h o d n i e j , fu n d a e e n t w le ty (7) w s c h o d n ie j, fu ndam ent hem ienny pom ied iy w i e t a n i brem nym l, fu n d am en t c e g la n y muru sw a tk o - wego o ra * dw ie b a s i t y « o c to w e ,
Ne p o d s ta w ie w s tę p n e j a n a l i z y s t r a t y g r a f i i L u z y s k a n e g o w t r a k c i e e k s p l o r a c j i m a t e r i a ł u zabytkow ego# s t w i e r d z i ć n a le f ty , i* r o z p o c z ę te z k o ń ceи XV н , p r a c e # po w ie lu z a b ie g a c h modem l - z a c y jn y c h dokonywanych g łó w n ie v XVI w# zakończone z o s t a ł y s p o c s ą tk le m XVII wieku*
M a t e r i a ł zabytkow y z n a jd u je e i « w P.A.K*
PUŁTUSK *- m ia a to C ie c h a n o w sk ie T ow arzystw o Naukowe
w o j, c ie c h a n o w sk ie W ojewódzki k o n s e rw a to r Zabytków
w C iec h an o w ie
B a d a n ia p r o w a d z ił e g r W ło d zim ierz F e l a . F in a n so w a ł WK2 C iechanów , Siódmy se z o n b a d a ń . M ie js k a zabudowa d re w n ie * n a śre d n io w ie c z n a 1 n o w o iy tn a XV-Xix w. M ie js k i nu r o b ro n n y XVI w* Zabudowa k o ś c i e l n a p r i y k o le o la c k a XV-XIX w, K o ś c ió ł MMP na S t a r y » M ie śc ia - z a k r y s t i a i k r y p t a XVII w.
Kontynuowano p r a c e badaw cze w w ykopie u l . P i o t r a S k a r g i 3 7 a, o d s ł a n i a j ą c d a l s z e r e l i k t y zabudowy d r a w n la n e j, p ł o t y d re w n ia n e u s t a l a j ą c e p r z e b ie g g r a n i e d z i a ł e k w ła sn o śc io w y c h » Z l o k a l i zowano t a k i e d ro g a g r u n to w ą /ró w n o le g łą do z a c h o d n ie j w i e r z e i r y n k o w e j/, N a to m ia s t w w ykopie 2 ul* W olności I (o w ym iarach 7 x 4 n> o d s ł o n i ę t o fra g m e n ty d re w n ia n y c h budynków , r e s z t k i p ło tó w z d e se k dębow ych, o r a z s t u d n i« z XVII w leki^ z k t ó r e j w ydobyto o k o ło SO n a c z y ń g l i n i a n y c h ( c a ły c h we f ra g m e n ta c h } , k a w a łk i s z k la n y c h n a c z y ń ( k i e l i s z k i , s z k l a n i c e } , k a f l e p ły to w e 1 g arn k o w e.
B a d a n ia zw ią z a n e t w i e j s k i e m uren obronnym prow adzona b y ły w k i l k u m i e js c a c h , W o g ro d a c h na t y ł a c h p l e b a n i p r z y k o l e g l a c k i e j (p rz y budynku przepom pow ni wybudowanej w 1961 г . ) , o d s ł o n i ę t o m ir m i e j s k i (p ra w d o p o d o b n ie je g o z a k o ń c z e n ie ) . Mur obro n n y od s t r o n y m i a s t a ma t y l k o o d sa d z k ą c e g la n ą , n a to m ia s t n i e s tw ie rd z o n o wnęk a r k a d . Od s t r o n y r z e k i c h r o n i ł o g o u m o c n ie n ie b rz e g o w e ; u ło io n e poziom o b e l k i um ocnione pionow o w b ity m i k o łk a m i. Kamienny fu n d am en t muru m i e j s k i e g o u ł o - Sony b y ł na r u s z c i e drew nianym . Być m ole m n ie js z a s t a b i l n o ś ć g r u n tu b y ła p r z y c z y n ą z a n ie c h a n ia d a l s z e j budowy m uru. J e g o k o n ty n u a c ją w k ie r u n k u p ó łn o cn o -w sch o d n im b y ło u m o c n ie n ie k a m le n n o - d re w n ia n o -z le m n s zn an e J u l z u b ie g łe g o ro k u , k tó r e g o p o c z ą te k s tw ie rd z o n o p r z y k o ń cu zachow ane go muru o b ro n n e g o . Q m ocnienie t o s p e ł n i a ł o zapewne r o l e o b ro n n o * o c h ro n n ą (p rz e c iw p o w o d z io w ą ), Od s t r o n y m ia s ta do muru m ie js k ie g o d o s ta w io n e b y ły b u d y n k i m urow ane, k tó r y c h r e l i k t y n a w a r s tw ia ły s l « od XVI do XIX w, T e re n d o o k o ła budynków b y ł w ybrukowany. W ewnątrz n ic h zach o w ały s i e p o s a d z k i z p ł y t e k c e ra m ic z n y c h 1 c e g i e ł .
Pom iędzy u l . W o ln o ści a budynkiem S t r a l y P o t ą m e j ( u l , S t a s z i c a 17-19) z lo k a liz o w a n o k o l e j n e fra g m e n ty muru m ie js k ie g o · o d s ł o n i ę t o b a s z t ę ( z a c h c v a l s i « t y l k o j e j kam ienny fundam ent) o r a z p a r t i e muru г zachow anym i k ilk o m a w arstw am i c e g i e ł * S tw ie rd z o n o # 4e z m ie n ił s i « ry tm a rk a d - s z e ro k o ś ć w nekl o k o ło ISO c a (p o p rz e d n io 250 cm ).
P rz y k o ś c i e l e NHP na S tarym M ie śc ie od je g o p ó łn o c n o -w sc h o d n ie j s t r o n y o d s ł o n i ę t o f u n d a menty z a k r y s t i i i k r y p ty z XVII w.
M a t e r i a ł zabytkow y z n a j d u j e s i « w P u łtu s k u w m agazynach e k s p e d y c j i w y k o p a lisk o w e j СTH,
RACIĄi, go- T u c h o la O n lw e r a y te t Ł ó d zk i
w oj, b y d g o sk ie K a te d r a A r c h e o lo g ii
B a d a n ia p r o w a d z iła Pom orska E k s p e d y c ja A r c h e o lo g ic z n a DŁ. S p ra w o sd a n le p rz y g o to w a li i d r H a I g o r r a t a Kowalczyk 1 o g r Насl e j T r z c i ń s k i . F in a n so w a ł и . 1 Си W B ydgosz c z y . S z e s n a s ty se z o n b a d a li. G ro d z is k o - s t o l i c a k a s z t e l a n i i ( I p o ł , X I I I и . ) .
». , , ? r î ï e t “ l a ï ï na c e l u ис^нуc e n i e d a ls z y c h odcinków d r o g i o t a c z a j ą c e j g r o d z la k o o r a z p i e r -w o tn e j l i n i i b rz e g o -w e j j e z i o r a . Wykopy usy tu o -w a n o na t e r e n i e p ła s k im -w z d łu i -w sc h o d n ie g o 1 p o łu d - ni.owego s to k u o b i e k t u , n * w ia z u jg c do wykopów z 1981 r . , w k tó r y c h o d s ł o n i ę t o je d e n z odcinków Ü Î 2 Î Î ’ 3 ° Wï " i a r ; ch 2 .5 x S в i 1 ,5 x 10 n w yznaczono z g o d n ie z p rz y p u sz c z a ln y « · p r z e
-*■ 0chwï conCl v n i= b I re g n e n t y d r o g i b i e g n ą c e j n a l l n l l p ó łn o c - p o łu d n ie w iedzy p o d sta w a w sch o d n ieg o a to k u w z n le a ie n la g ro dow ego, a b r z e g i e n j e z i o r a . S ia d y d r o g i s ta n o w iła z a g ł ę b i o n a , u n a c n ia n a f a s z y n a l drobnym i k a m ie n ia · ! w a rstw a c l e m n o - s z a r a j p ró c h n ic y
” . cm· P o w ie rz c h n ie d r o g i p rz y k ry w a ła w aratw a oaypiskow o-roaiow lskow a g r u b o ś
c i 70 - 150 c n p o ch o d ząc ą z wałów g r o d z i s k a . ’
P ° * lom J e z i o r a 1 je g o l i n i a brzegow a j e s t p r z e s u n i ę t a w s to s u n k u d o p ie r w o t n e j w g r a n ic a c h 10 - 15 m. P r z e s t r z e ń p o n ie d zy b rz e g ie m p ie rw o tn y m , a p o d sta w ę s to k u g ro d u w y n o s iła
. * ' *■ P o Ł n ie rd z a J e te n f a k t b a d a n ia g e o m o r fo lo g ic z n e , k t ó r e w y k a z a ły , IZ poziom J e z i o r a w o k re m le fu n k c jo n o w a n ia g ro d u b y ł o 1 m w y ts z y . J
»x » M a t e r i a ł zabytkow y u zy ak an y w w yniku te g o ro c z n y c h b a d a ń s ta n o w iły dwa Ż e la z n e q r o t y b e ł - ś r e d n io tr te o z a ° fra g m e n ty k o ś c i- z w ie rz ę c y c h o r a z u ła m k i c e r a m i k i z I I I o k r e s u w cze sn eg o
