Grażyna Nawrolska,Tadeusz
Nawrolski
Elbląg. Stare Miasto
Informator Archeologiczny : badania 15, 218-219
2X8
B adania p row ad ził m g r T ad eu sz Naw rola k i. Finan so w a ł WKZ w E lblągu. T r z e c i se z o n badań. O kres śred n io w ieczn y /X V w . / .
Kontynuowano p ra ce w w ykopie ΠΙ usytuowanym w północno- w schodniej c z ę ś c i teren u ob jętego hipotetycznym zarysem * zam ku głów nego. M im o p o s z e r z e n ia wykopu do ca 90 m 2 i p raw ie 7 -m le s ię c z n e g o sezon u , z powodu w ysok iego stanu wód gruntow ych, p ra c n ie ukończono. Stw ierdzono je d y n ie, że dwa p otężn e, zdylatow ane m ury o s z e r o k o ś c i ca 2 ,1 0 i 2 m b iegn ą d alej w kierunku w sch od nim , a po ich północnej str o n ie układają s i ę n aw arstw ien ia za sy p iek o w e fo s y . Ponadto w południowo- w schodnim narożu wykopu o d sło n ięto n ie o k r eślo n ą k onstru kcję c e g la n ą o s z e r o k o ś c i 2 ,8 0 m , do której od południa p rzy leg a posadzka cegla n a. Funkcje 1 ch ron ologia od sło n ięty ch elem en tów p o zo sta ją nadal n ie o k r eślo n e,
2
W kolejnym w ykopie, o p ow ierzch n i 105 m , założon ym na d zied ziń cu Internatu ZSZ odkryto na s z e r o k o ś c i 5 m południowe sk rzy d ło zamku o s z e r o k o ś c i zew n ętrzn ej ca 12, 60 m i w ew nętrznej - ca 8 ,2 0 m . W ewnątrz sk rzy d ła znajdują s i ę re lik ty fila ró w , ponadto z w arstw y rozbiórk ow ej wy dobyto lic z n e m a teria ty detalu arch itek to n iczn eg o /m a sw e r k i, k szta łtk i sk lep len n e, płytki z lite r a m i, i t p , / . P oziom ten rob oczo m ożna datow ać na XV w iek .
Badania będą kontynuowane.
ELB L £G P P P racow n ie K on serw acji
Stare M iasto Zabytków
P racow n ia A r ch eo lo g lczn o - Kons erw at orsk a
O ddział w Gdańsku
Badania p row ad zili m g r m gr G rażyna i T adeusz N a w r o lsc y . F in an so w ał WKZ w E lblągu . D rugi s e zon badań. M iasto Śred n iow ieczn e i nowożytne /X I I -XX w. / .
B adania koncentrow ały s i ę na p ołudniow o-w schodniej p a r tii k w ar tału zabudowy ogran iczon ego u lic a m i; K ow alską, S tary Rynek, Linki 1 R y c e r sk ą . W założon ych 3 wykopach, o łą czn ej p o w ierzch n i 510 m 2, p ra ca m i objęto c z ę ś ć fo sy o ra z w n ętrze m ia sta śre d n io w iecz n e g o . Isto t- д у т elem en tem b yło zlo k alizow an ie odcinka w ew nętrznego p ie r ś c ie n ia murów obronnych oraz lic a b ram y K o w alsk iej. Od w nętrza m ia sta , p rzy m u rze obronnym , b ie g ła u lica p rzym urna, w p ó źn iejszy m o k r e s ie z w ę żona p r z e z dobudowanie k a m ien iczk i opartej o m ur obronny. M im o zn a c z nych p r z e k s z ta łc e ń terenu uchwycono p oziom u licy d rew nianej, którą w stęp n ie m ożna datować na p rzeło m X III/XIV w .
219
In teresuj ąco p rzed staw ia s i ę zabudowa południow o-w schodniej p a rtii kw artału, W jeg o narożu od sło n ięto p raw ie cały z a r y e p a r tii p iw n icz nej k a m ien icy m an ie ry s tyczn ej z około 1580 r. O dzyskano k ilk a d ziesią t elem en tów k am ien lark i zd ob iącej e le w a c ję frontow ą /p r o file ok ienn e, bo nie n a ro żn e, rauty, k a b o sz o n y /.
Zaskakującym b yło od k rycie gotyck iej oficyn y położonej w g łę b i d zia łk i, tym b a rd ziej, że w m urach k am ien icy n ie stw ierd zon o wątku go ty ck ieg o .
Praw dopodobnie oficyn a była zw iązana ze s z k ie le to w ą zabudow ą frontu d zia łk i. N atom iast pewną gotycką m etry k ę 1 p oi.X IV w. m a są sie d n ia ka m ien ica /K o w a lsk a 1 2 / z zachow anym w e jśc ie m do p iw n ic. Przebudow a k am ien icy w o k r e s ie re n e sa n su p oleg a ła na w prow adzeniu do piw nic s k le pienia k rzy żo w o -żeb ro w eg o na gu rtach oraz dobudowaniu p rzed p ro ża.
M im o n ie sp rzy ja ją cy ch warunków teren ow ych w kilku punktach udało s ię s tw ie r d z ić n aw arstw ienia i s z c z ą tk i k onstru kcji drew nianych p o p rzed zają cych zabudowę m urowaną. W ażnym elem en tem je s t u chw ycenie potężnej w arstw y p ożarow ej, p r zy p u szcz a ln ie zw iązanej z p o żarem m ia s ta w 1288 r.
Z poziom ów tych uzysk ano lic z n y m a te r ia ł zabytkowy - ce r a m ik ę , k o śc i, żu żle, w yroby z że la z a , w yroby sk ó rza n e, p o ch od zące z ΧΙΠ-X V w. Na uwagę zasłu gu je zn aczn y u d zia ł w tych ze sp o ła c h fragm entów ca łk o w icie obtaczanej c e r a m ik i w c z esn o śred n io w iecz n e j.
W ob ręb ie fo sy wy eksplorow ano naw arstw ienia zw ią za n e z funkcjo nowaniem nowożytnej zabudowy /Х У Ш -Х Х w , / , w tym kaw iarni "M auritzio". Badania a rch itek to n iczn e w ykazały n iezn a czn ą m o d er n iza c ję p a rtii p iw n icz nych budynków ΧΙΧ-w ie c z n y c h . Próby ek sp lo r a cji w arstw za leg ają cych pod p osadzką piw nic z regu ły kończyJy s i ę niepow odzeniem z powodu w yso k ieg o poziom u wód gruntow ych. N iem niej stw ierd zo n o, i ż górn e w arstw y z a w ie r a ją j e s z c z e m a teria ły z XVII-XVIII w , , a w ięc je s t to za sy p isk o fo sy .
W ram ach nadzoru a r c h e o lo g ic zn eg o wykonano p ełną In w en taryzację i dokum entację relik tów k am ien icy p rzy ul. M ostowej 19, W wyniku badań arch itek ton iczn ych u stalon o 3 z a sa d n ic ze fa zy k a m ien icy: go ty ck ą , r e n e san sow ą 1 now ożytną /X IX w. / .
B adania b ęd ą kontynuowane.
ELBLĄG
Rejon u l. S łu żew sk iej Z am ek
P olitech n ik a G dańska Instytut A rchitektury i Urbanistyki*
Zakład H isto r ii A rchitektury Badania p row ad zili dr Z ofia H ołowińska i doc. dr R ysza rd M a ss a lsk i. F in an sow ała P olitechn ika Gdańska, P iąty se z o n badań. P ółn o cn o -w sch o d n ia c z ę ś ć k rzy ża ck ieg o z e sp o łu zam kowego /X III-X V w . / .
