Elżbieta Kłosińska,Barbara
Butent-Stefaniak,Bogusław
Maryniak,Wojciech
Tesarczyk,Bogusław Gediga
Mikowice, gm. Namysłów, woj.
opolskie, st. 1
Informator Archeologiczny : badania 22, 42-43
4 2
O K R E SY BRĄZUz n ajd o w ały s ię frag m en ty celow o p o tłu czo n y ch n aczy ń . G roby: 4 2 7 1 4 5 3 m iały p ro s to k ą tn e o b sta w y k a m ie n n e z b u d o w a n e z Jednego rz ę d u k a m ie n i n a rz u to w y c h .
T yp V, o d m ia n a a - 10 grobów . P rzep alo n e k ości lu d zk ie 1 fra g m e n ty p o tłu c z o n y c h n ac z y ń z o sta ły złożone do Ja m y grobow ej w oddzielnych s k u p is k a c h , c z ę sto w zn a c z n e j odległości (groby:42 2 , 4 3 1 , 4 3 7 . 4 4 2 , 4 4 3 , 44 5 , 4 5 2 , 457, 460). O b sta w ę k a m ie n n ą k s z ta łtu ow alnego z d w ó ch rzęd ó w k a m ie n i n a rz u to w y c h p o sia d a ł g ró b 442.
Typ V, o d m ia n a b - 3 groby. O d m ia n a ta ró żn i się od wyżej o p is a n y c h tym , że p rz e p a lo n e k o śc i lu d zk ie były p rz e m ie s z a n e ze s z c z ą tk a m i s to s u .
Typ VI * 8 grobów . P rz e p a lo n e k ości lu d zk ie p rz e m ie s z a n e z fra g m e n ta m i cclowo p o tłu c z o n y c h n a c z y ń zo stały z sy p a n e do Ja m y grobow ej 1 ro zrzu co n e po całej jej p o w ie rz c h n i (groby: 4 2 4 , 4 2 6 , 4 2 9 , 43 6 , 4 4 4 , 4 4 6 , 4 5 9 , 461)· O w alne o b staw y k a m ie n n e z b u d o w an e z jed n e g o rzęd u k am ien i n a rzu to w y ch m iały groby: 4 2 1 , 461,
Typ VII - I grób. P ochów ek tego ty p u re p re z e n to w a ł g ró b 44 0 . G ró b zaw ierał tylko p rzem y te k ości ludzkie, złożone w niew ielkich ro zm iaró w n ieck o w atej Jam ie,
W y p o sażen ie g ro b ó w w n a c z y n ia w a h a się od 2 do 7 n aczy ń . W 3 g ro b a c h po p ieln ico w y ch I w 2 g ro b a c h Jam o w y ch w śró d p rz e p a lo n y c h sz czątk ó w lu d z k ic h o d k ry to n iew ielk ich ro z m ia ró w s p ir a ln e zaw ieszk i z b rą z u .
W d w ó ch g ro b a c h Jam ow ych, b ę d ą c y c h p raw d o p o d o b n ie p o ch ó w k am i m ło d o c ia n y c h o s o b n ik ó w . w śró d p rz e p a lo n y c h sz c z ą tk ó w lu d zk ich o d k ry to g rzech o tk i z gliny.
M a» « n ó w , g m . S ie r o s z e w ic e , w o j. k a li s k i e ,
s t . 9
M u z e u m O kręgow e Z iem i K aliskiej w K aliszu
B a d a n ia prow adził m gr L. Z ląb k a z MOZK w K aliszu p rzy w sp ó łp ra c y m gr B. M a ry n la k a z BBIDZ w K aliszu. Pierw szy se z o n b a d a ń . C m e n ta rzysko k u ltu r y łużyckiej z III o k re s u epoki b rą z u .
S ta n o w is k o położone Je s t n a w ydm ie w d o lin ie rzek ł G n iła B arycz, po je j w sc h o d n ie j s tro n ie . O d k ry te z o sta ło w 1988 r. w ra m a c h AZP (o b szar 70-3 6 ), P rz e b a d a n o te r e n o p ow ierz c h n i 2 6 7 ,5 m , e k s p lo ru ją c 2 7 grobów p ła sk ic h , w ty m 2 6 с la łopat n o -jam o w y ch 1 1 p o p ie ln ic o w y. G ro b y zale g ały n a głęb o k o ści od 2 0 do 3 0 cm . Z arysy J a m w w ięk szo ści zbliżone były do ow ali, w p rz e k ro ju do n ie c e k o ró żn ej m iąższo śc i od 2 0 do 5 0 cm . O sie p o d łu ż n e z o rien to w an e były w zdłuż llnu NW n a S li I W n a E. N iektóre z grobów p o s ia d a ły o w aln e b ru k u k a m ie n n e łu b fra g m e n ta ry c z n ie z a c h o w a n e o b staw y . W iększość o b iek tó w n ie p o s ia d a ła Ż adnych o b w aro w ań k a m ie n n y c h , W g ro b a c h o d k ry to głów nie d o ść s iln ie ro z d ro b n io n e fra g m e n ty ce ra m ik i, p rz e d m io ty k rz e m ie n n e (w y k o n an e w y łącznie z k rz e m ie n ia bałtyckiego) I sto s u n k o w o nieliczn e w y ro b y brązow e, w p o sta c i g ro tu do strz a ły , szpili z głów ką ro z k le p a n ą I zaw in ię tą w u szk o 1 2 półw ytw orów . W śród zab y tk ó w k rz e m ie n n y c h n a uw ag ę z a słu g u je s to s u n k o w o d u ż a Ilość lu s z c z n l I d w a groclkl serco w a te zn ale zio n e w g ro b a c h 8 / 8 8 1 1 1 /8 8 . J e d n y m z n a jc ie k a w sz y c h o b iek tó w był g ró b 1 8 /8 8 (sym boliczny) zb u d o w a n y z ow alnej Ja m y grobow ej I trz e c h poziom ów k a m ie n i p o ln y ch u ło żo n y ch w k sz ta łc ie zbliżonym do o w ala. M a te ria ł c e ra m ic z n y w p o sta c i p u c h a r k u n a p u s te j n óżce, frag m en tó w c e ra m ik i I p rzed m io tó w k rz e m ie n n y c h w y stą p ił n a poziom ie pierw szej w a rstw y k am ien i.
B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e .
I
M ąkollce, gm . W ola K rzysztoporska, woj. p iotrkow skie, s t 3 - p a trz o k re s h a ls z ta c k i. M ikołajów, gm . O siek, woj. ta rn o b rz e sk ie , s t. 1 - p a trz o k re s h a ls z ta c k i. M ik o w i c c , g m . N a m y słó w , | In s ty tu t Ś lą s k i w O poluw o j. o p o ls k ie ,
I
• t . 1
B a d a n ia p ro w ad ziła m gr E lżb ieta K ło siń sk a p rzy w sp ó łp ra c y m g r B a r b a ry B u te n t-S te fa n la k , m gr B o g u sław a M a ry n la k a I m g r W ojciecha T csarczy k a. K o n su lta c ję n a u k o w ą sp ra w o w a ł prof, d r h a b . B ogusław G edlga. B a d a n ia fin a n so w a n e przez RPBP, U n iw ersy tet W rocław ski. K o n ty n u a c ja b a d a ń p rzed w o jen n y ch . D rugi s e z o n b a d a ń . C m e n ta rz y sk o k u rh a n o w e ze sta rsz e g o i środkow ego o k re s u epoki b rą z u . Z n alezi s k a c e ra m ik i neolitycznej.
P ra g n ą c zak o ń czy ć e k sp lo ra c ję c m e n ta rz y s k a "zachodniego" rozpoczęto p ra c e n a p o z o s ta ły c h k o jc a c h s ta n o w is k a - k u r h a n a c h 16 1 19. Po w ycięciu m ło d n ik a 1 d o k o n a n iu pod k ą te m p la n u w arstw lco w eg o szczegółow ych pom iarów , rozpoczęto e k s p lo ra c ję o b u kopców . Przyjęto ta k ie s a m e j a k w ro k u u b ieg ły m zało żen ia m eto d y czn e ek sp lo racji. W k u r h a n ie 16 n ie s tw ie r d zo n o Jä m y grobow ej i p o ch ó w k u . W k u r h a n ie 19 n a to m ia s t o d k ry to w p rz y b liż e n iu tr ó jk ą tn ą
info rm a to r A rcheologiczny 1 0 8 8
43
Ja m ę grobow y, w y p ełn io n y p ró c h n ic ą p ierw o tn ą. W ew nątrz zn ajd o w ały się d ro b n e u ła m k i ce ra m ik i. N ieopodal Ja m y grobow ej stw ierd zo n o n a to m ia s t o b e c n o ść całego n a c z y n ia , z a k o p a nego w c a lc u w p o r c j i pionow ej I u m o cn io n e g o d ro b n y m i k a m ie n ia m i.
Pod w zględem k o n stru k c y jn y m k u rh a n y 16 1 19 okazały się uboższo niż k u r h a n 2 0 b a d a n y w ro k u ubiegłym . Miały częściowo zbliżony u k ła d w arstw , lecz nie zaobserw ow ano tu Jakichkolw iek In te n c jo n a ln y c h założeń k am ien n y ch . Również uboższe w p o ró w n an iu z p o p rzed n im sezo n em badaw czym w ydaje się w yposażenie o b u obiektów . W iększość d ro b n y ch u łam k ó w w sk azu je n a przy n ależn o ść do środkow ego o k re s u epoki b rązu . S ą to typow e d la w czesn y ch faz k u ltu ry łużyckiej n aczy n ia guzow e. O zw iązk ach z w cześniejszym w ycinkiem epoki b rązu św iadczą Je d n a k ż e frag m en ty ceram iki “tekstylnej" oraz u łam k i n aczy ń z listw ą p lasty czn ą w ykazujące
rów nież w yraźne pow iązania ze sta rsz y m o k resem epoki b rą z u w zak resie technologii w yrobu. B a d a n i· n a c m e n t a r z y s k u “i « c h o d n i m ” u k o ń c z o n o .
Przeprow adzono tak że w y kopaliska n a leżącym n ieopodal c m e n ta rz y s k u “w schodnim ", o z n a czo n y m rów nież Jako stan o w isk o 1. B ad an ia m laly n a celu rozpoznanie chronologii liczącego 34 kopce c m e n ta rz y s k a . K u rh a n 4, p rz e b a d a n y w lym sezonie, stan o w ił d ru g i co do w ielkości obiekt n a ty m c m e n ta rz y sk u . Był lekko ow alny w rzucie; d łu ższa Jego o ś (20 m) w yznaczała k ie ru n e k N-S. K u rh a n te n o siąg n ął w ysokość 1,3 m. W ew nątrz znajdow ał się s to s zb u d o w an y z szarej ziem i, w ym ieszanej z popiołem , w ęgielkam i, ceram ik ą 1 przepalonym i kośćm i ludzkim i. S to s zo sta ł przykryty p iaszczystym nasy p em , którego s tr u k tu r ę w d użym sto p n iu zaburzyły w kopy w spółczesne. W Jed n y m z w kopów znaleziono m ały p aciorek bursztynow y.
R o zp o zn an ie c h ro n o lo g ii k o p ca 4 n a c m e n ta rz y s k u “w sc h o d n im " w Ml ko w icach Je s t m o cn o u tr u d n io n e ze w zględu n a z n a c z n ą ch ro n o lo g iczn ą ro zp ięto ść p o ch o d zącej zeń ceram ik i. Z w raca uw ag ę p e w n a liczba c e ra m ik i z o rn a m e n te m sz n u ro w y m o ra z n ie lic z n e frag m en ty , k tó re m ogą być p rz y p isa n e k u ltu rz e łużyckiej. C zęść u łam k ó w p od w zględem tech n o lo g ii w y k azu je p o n a d to zw iązek ze s ta rs z y m o k re s e m epoki b rązu .
W o b ręb ie s ta n o w is k a p rz ep ro w ad zo n o rów nież b a d a n ia geom orfologiczne. Z kopca p o b ra n o p ró b k i do a n a liz y C l 4.
N ow y M ły n ,
g m . B r z e ś ć K u ja w s k i, w o j. w ło c ła w s k ie , s t . Θ
B adania prowadził d r hab. Ryszard Grygiel przy współudziale d r Petera Boguckiego (Forljcs College Princeton University. USA). K ontynuacja b adań z tat 1984* 1987. O sada k u ltu ry pucharów lejkowatych (faza wlórecka grupy wschodniej), osada 1 cmentarzysko k u ltu ry i w iejskiej z wczcsncj epoki brązu.
B a d a n o w s c h o d n ią czę ść o sad y . Na o b szarze 4 2 0 m 2 u ch w y co n o końcow y z a się g o s a d y k u ltu r y p u c h a ró w lejk o w aty ch . O d k ry to kolejny d o m słu p o w y , w p rzy b liżen iu ow alny, o w y m ia ra c h ok. 5 x 4 m. W Jego pobliżu w y stąp iły d w ie Ja m y o d p ad k o w e. C a ło śc i tow arzyszył nieliczny, w p o ró w n a n iu z la ta m i ubiegłym i, m a te ria ł c e ra m ic z n y 1 k rzem ien n y .
W odległości ok. 5 0 m od o dkrytego w 1986 r. s k u p is k a m a te ria łó w c e ra m ic z n y c h i k rz e m ie n n y c h k u ltu r y Iw leńskiej z w czesnej epoki b rą z u , w y stąp iły trz y g ro b y c ia ło p a ln e . W Jed n y m p rz y p a d k u k o ści lu d zk ie były sła b o p rz ep alo n e. W d w óch g ro b a c h w y stą p ił k u b e k z ta śm o w a ty m u c h e m I sz p ila z b rą z u z głów ką p ó łk o listą. Na o b ecn y m e ta p ie b a d a ń n ie u leg a w ątp liw o ści tra k to w a n ie m a te ria łó w z o s a d y I c m e n ta rz y s k a Jako Jed n o czą so we.
M a te ria ły z b a d a ń p rzech o w y w an e s ą w z b io rach MA1E w Łodzi. B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e .
O pa to wice, gm . Radziejów, woj. w łocław skie, s t. 34 - p a trz neolit.
O r z e c h , g m . Ś w ie r k la n ie c , w o j. k a to w ic k i e ,
s t . 2
B a d a n ia pro w ad ziła m gr R e n a ta A błam ow icz Z M u zeu m Ś lą sk ie g o W K a to w icac h . a k o n s u lta n te m była d r E lżb lela S zy d ło w sk a, B a d a n ia fi n a n s o w a ł ΚΖΛ w K atow icach. P ierw szy s e z o n b a d a ń . C m e n ta rz y sk o szkieletow e k u ltu r y łużyckiej z V o k re s u epoki b rą z u 1 o k re s u h a ls z ta c kiego C-D.
Przeprow adzono sondażow o- w eryfikacji ne b a d a n ia w ykopaliskow e. Położone J e s t około 100 m w k ie ru n k u zach o d n im od drogi B ytom -Św ierklaniec, przy ul. Szkolnej.
P rz e b a d a n o o b sz a r o łącznej p o w ierzch n i około 45 m 2 o d k ry w ając 7 g ro b ó w szk ieleto w y ch . G ro b y były z a k ła d a n e w p o d łu żn y ch , w p rzy b liżen iu p r o s to k ą tn y c h J a m a c h u s y tu o w a n y c h n a
M u z e u m Ś lą s k ie w K ato w icach M u z e u m A rcheologiczne l E tn o g ra ficzne w Łodzi
