Ryszard Grygiel,Peter Bogucki
Osłonki, woj. włocławskie, St. 1, AZP
48-45/47
Informator Archeologiczny : badania 24, 24
24 Neolit
Muzeum Archeologiczne i E tn o g ra ficzne w Łodzi
B adania prowadzili: doc. d rh a b . Ryszard Grygiel (MA1E w Lodzi) i d r Pe te r Bogucki (Uniwersytet w Princeton. USA). Finansowali: National Geo graphic Society USA oraz M uzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Ło dzi, Trzeci sezon b ad a ń (1987. 1989). Stanow isko w ielokulturow e i wie- lookresowe [osady i cm entarzyska) od neolitu po średniowiecze.
Wykop o powierzchni 1560 m 2 przylegał bezpośrednio do granicy zachodniej wykopu z b a d a ń w roku 1989. Dominowała zdecydowanie problem atyka grupy brzesko-kujaw skiej kultu ry iendzielskiej. Odkryto rowy fundam entow e dalszych 7 domów trapezow atych, w tym 5 0 pełnym zasięgu rowów, z których największy osiągał 33 m dl. W bezpośrednim ich zasięgu w ystąpiło dalszych 9 grobów szkieletowych w pozycji skurczonej z głową skierow aną n a p ołu dnie. W szystkie były bogato wyposażone w przedmioty z miedzi, m uszli, kości zwierzęcych, kalcytu, krzem ienia i gliny. Na uwagę zasługuje grób kobiecy wyposażony w ponad 200 przedm iotów z miedzi, stanow iących ozdobę głowy (diadem) i szyj i (paciorki, zawieszki trapezo- wate). Z pozostałych obiektów tej kultu ry (glinianki, regularne Jamy w kopane w glinę o ściśle określonej funkcji) pochodzą bardzo liczne m ateriały k ostne zwierzęce, ceram ika, krzem ienie, narzędzia kam ienne, a także zniszczone przedmioty z miedzi, kości zwierzęcych i m uszli. W eksploracji tych obiektów szeroko stosow ano sita. dzięki czemu pozyskano m akroszczątki do b a d a ń paJeobotanieznych i archeozoologicznych. Ogółem do tej pory odsłonięto pow ierzch nię 3560 τη2, n a której zlokalizowano 11 domów trapezow atych i 19 grobów grupy brzesko — kujaw skiej k u ltu ry Iendzielskiej. Wszystko to w skazuje n a bardzo duże rozm iary osady 1 cm entarzyska. Z k u ltu rą am for kulistych związane są 4 obiekty (3 Jam y odpadkowe oraz 1 dom z rowami fundam entow ym i). Odkryto ponadto obiekty należące ao późnej k u ltu ry łużyc kiej lub pom orskiej oraz kultu ry przeworskiej z późnego okresu lateńskiego i późnego okresu rzymskiego. Na uwagę zasługuje stu d n ia z późnego okresu rzymskiego, z doskonale zachow a n ą cem brow iną przy dnie. n a gl. 4 - 5 m, z której wydobyto całkowicie zachow ane naczynie toczone n a kole, Z najwcześniejszym okresem wczesnego średniowiecza w iążą się ja m a o d p ad kowa i palenisko, w obrębie którego odkryto obrabiane poroża Jelenia. W trakcie tegorocznych b ad a ń pobrano w sum ie 10 prób węgli drzewnych do b ad a ń radiowęglowych, które pozwolą określić chronologię bezwzględną obiektów kultury Iendzielskiej. am for kulistych i z późnego okresu rzymskiego.
M ateriały z b ad a ń przechowywane są w zbiorach MAiE w Łodzi. Badania b ę d ą ko n ty n u o w an e.
I Potoczek, gm. Potok Wielki woj. tarnobrzeski SI. 4 i 5 p atrz paleolit i mezolit U niw ersytet im. A dam a Mickiewicza In sty tu t Prahistorii w P oznaniu
B adania prowadził mgr A rkadiusz M arciniak. F inansow ał WKZ w S łu p sk u . Pierwszy sezon badań. Cm entarzysko ludności k u ltu ry am for kulistych (?)
Stanow isko je s t zlokalizowane n a terenie podmokłych łąk, ok. 1 km n a w schód od Je zio ra Kopań. O ddzielone je s t od Morza Bałtyckiego pasem łąk i wydm nadm orskich o szerokości ok. 2 km.
B adania o charakterze ratowniczym. Celem b ad a ń było określenie chronologii oraz sta n u zachow ania grobu skrzyniowego, którego część stropow a była w idoczna n a powierzchni.
Objęto eksploracją powierzchnię 72 m2 i zarejestrow ano 4 obiekty. Brak ruchom ego m a te riału archeologicznego uniemożliwia u stalen ie len przynależności kulturow ej. Grób skrzyniowy p osiada w ym iary ok. 5,20 x 2,60 m i Jest usytuow any n a osi N-S z lekkim odchyleniem n a NE-SW, w ejście mieści się od stro n y północno-wschodniej. Ściany grobowca sk o n stru o w an e z dwóch w arstw głazów kam iennych o długości do I m, cala k o n stru k cja n a k ry ta 4 płaskim i płytam i granitowym i ze śladam i po w ierceniach. W nętrze grobu zostało w yrabow ane, praw do podobnie przed II w ojną światową. Na przedłużeniu dłuższej osi grobowca od stro n y północno- w schodniej znajduje się p rostokątny _rów" o miąższości do 0,5 m. jego w ypełnisko stanow i torf b ru n a tn y i ciem nobrunatny.
Nie przewiduje się kontynuacji badań. R u sin o w o , gm . P o sto m in o woj. słu p sk ie St. 10 AZP 8- 2 4 / 2 7 ______________________ O słonki, woj. w łocław skie S t. 1 A2P 4 8 - 4 5 /4 7
