Tom 21 2005 Zeszyt 1
ROMAN MAGDA*, TADEUSZ FRANIK**, TADEUSZ WONY**
Opracowanie harmonogramów systemu pracy ci¹g³ej
zak³adu wydobywczego w aspekcie wzrostu wykorzystania
jego zdolnoœci produkcyjnej
S ³ o w a k l u c z o w e Górnictwo, organizacja pracy, praca ci¹g³a
S t r e s z c z e n i e
Artyku³ przedstawia sposób konstrukcji harmonogramów systemu pracy ci¹g³ej zak³adu wydobywczego, opracowanych przy za³o¿eniu maksymalizacji stopnia wykorzystania zdolnoœci produkcyjnej poprzez zwiêkszenie liczby dni z produkcj¹ w skali roku.
Wprowadzenie
Rosn¹ca na rynku œwiatowym koniunktura na surowce pochodzenia naturalnego, w tym kopaliny wydobywane na du¿¹ skalê w Polsce (zw³aszcza wêgiel kamienny i miedŸ), stworzy³a w ostatnim okresie atrakcyjn¹ dla producentów sytuacjê rynkow¹, w której mo¿na sprzedaæ na rynku du¿e iloœci produktu po cenie, która w ostatnim okresie znacz¹co wzros³a lub te¿ zachowuje dalsz¹ wyraŸn¹ tendencjê wzrostu.
Spó³ki wêglowe w Polsce, do niedawna borykaj¹ce siê z ogromnymi problemami finan-sowymi, systematycznie poprawiaj¹ swoje wyniki finansowe korzystaj¹c z zaistnia³ej
ko-* Prof. dr hab. in¿., ko-*ko-* Dr in¿., Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków. Recenzowa³ prof. dr hab. in¿. Tadeusz Sêk
niunktury rynkowej na wêgiel kamienny, któr¹ charakteryzuje systematyczny wzrost ceny. Na szczególn¹ uwagê zas³uguje wzrost ceny wêgla w eksporcie, która w znacz¹cym stopniu przekroczy³a cenê dla odbiorców krajowych.
Wed³ug danych Kompanii Wêglowej S.A. (Kwsa.pl) œrednia cena zbytu wêgla wydoby-wanego w kopalniach nale¿¹cych do Kompanii w okresie styczeñ—wrzesieñ 2004 r. wynios³a 162,50 z³/t, w tym w kraju: 154,59 z³/t, a w eksporcie: 180,29 z³/t. We wrzeœniu 2004 r. œrednia cena zbytu wêgla osi¹gnê³a poziom 169,08 z³/t (dla porównania we wrzeœniu 2003 r. wynosi³a ona 137,12 z³/t), w tym w kraju: 158,64 z³/t, a w eksporcie: 201,27 z³/t. Kompania Wêglowa S.A. osi¹gnê³a we wrzeœniu 2004 r. zysk ze sprzeda¿y w wysokoœci 28,72 z³/t, natomiast w ca³ym okresie styczeñ—wrzesieñ 2004 r.: 15,37 z³/t. Katowicki Holding Wêglowy S.A. równie¿ uzyska³ po trzech kwarta³ach 2004 r. wiêksze od zak³ada-nych przychody ze sprzeda¿y (Teberia.pl). Jednostkowy wynik na sprzeda¿y wêgla wyniós³ 14,54 z³/t, przy œredniej cenie dla odbiorców krajowych: 163,45 z³/t oraz cenie w eksporcie wynosz¹cej œrednio: 188,16 z³/t. Analiza kszta³towania siê ceny mia³ów energetycznych na rynkach œwiatowych wskazuje na stabilizacjê ceny na bardzo wysokim poziomie, np. w okre-sie lipiec—wrzeokre-sieñ 2004 r. cena wêgla w klaokre-sie 25 MJ/kg w portach Europy Zachodniej wynosi³a oko³o 75––78 USD/t. Szczególna koniunktura wystêpuje na rynku œwiatowym w przypadku wêgla koksowego, dla którego sytuacja po stronie poda¿y wêgla jest bardzo napiêta i wed³ug niektórych ocen ekspertów w roku fiskalnym 2005/2006 cena referencyjnej jakoœci wêgla typu hard w ramach negocjacji australijsko-japoñskich w porównaniu z po-ziomem uzgodnionym w tym roku wzroœnie o 40%, siêgaj¹c 80 USD/t (Kwsa.pl).
Cena miedzi na podstawowym rynku metali nie¿elaznych –– Londyñskiej Gie³dzie Metali w 2004 r. (jest to rynek, na którym notowania stanowi¹ poziom odniesienia dla cen œwiatowych na ten metal) utrzymywa³a siê na bardzo wysokim poziomie. W okresie sty-czeñ—wrzesieñ 2004 r. najwy¿sze notowania w transakcjach gotówkowych zaobser-wowano w dniu 19.04.2004 r.: 3170 USD/t, najni¿sze natomiast –– w dniu 08.01.2004 r.: 2337 USD/t [lme.co.uk]. Stosunkowo niedawno, bo jeszcze rok wczeœniej, cena nie przekra-cza³a 2000 USD/t, a trzy lata wczeœniej by³a na poziomie zbli¿onym do 1400 USD/t.
Jak widaæ, przytoczone powy¿ej ceny wskazuj¹ na wyj¹tkowo dobr¹ koniunkturê ryn-kow¹ w przemyœle wydobywczym wêgla kamiennego i rud miedzi. Trudno w tej chwili okreœliæ jak d³ugo bêdzie ona trwa³a i dlatego nale¿a³oby j¹ w maksymalnym stopniu wykorzystaæ. Jednym z dzia³añ mo¿liwych do realizacji w celu zwiêkszenia wydobycia, a w œlad za tym –– wielkoœci sprzeda¿y i w konsekwencji –– zysku, jest bardziej ni¿ dotychczas intensywne wykorzystanie potencjalnych zdolnoœci produkcyjnych zainstalo-wanego w kopalniach wyposa¿enia technicznego. Mo¿na to uzyskaæ poprzez wzrost stopnia wykorzystania zaanga¿owanych œrodków trwa³ych w wyniku zastosowania w miarê mo¿-liwoœci pracy ci¹g³ej zak³adu wydobywczego, oczywiœcie z wy³¹czeniem dni ustawowo wolnych od pracy oraz dni wynikaj¹cych z koniecznych przegl¹dów i remontów, zw³aszcza wyci¹gów szybowych.
Podobne rozwi¹zania stosowano ju¿ w górnictwie œwiatowym. Przyk³adowo, w okresie restrukturyzacji brytyjskiego górnictwa wêglowego w latach 1985—1994 w wielu
kopal-niach za³ogi ochotniczo, w porozumieniu z kierownictwem, pracowa³y przez 6 lub 7 dni w tygodniu, dziêki czemu zwiêkszono stopieñ wykorzystania maszyn i urz¹dzeñ zainstalo-wanych w kopalniach (Magda 1988). Stosuj¹c takie dzia³ania mo¿na zmniejszyæ wskaŸnik niewykorzystanych zdolnoœci produkcyjnych oraz zredukowaæ koszty sta³e nieu¿yteczne, d¹¿¹c do wartoœci bliskich lub równych zeru. W polskim górnictwie tak¿e intensyfikowano wielkoœæ produkcji poprzez zwiêkszenie liczby dni produkcyjnych w skali roku, wdra¿aj¹c w latach siedemdziesi¹tych na pewien okres zasady 4-brygadowej organizacji pracy (Jawieñ i in. 1980).
W niniejszej pracy, pierwszej z pewnego cyklu prezentuj¹cego wyniki badañ nad podjêt¹ problematyk¹, przedstawia siê sposób konstrukcji uk³adów dni pracy i odpoczynku na potrzeby opracowania systemu pracy ci¹g³ej zak³adu wydobywczego, maj¹c na uwadze ma-ksymalizacjê stopnia wykorzystania zdolnoœci produkcyjnej poprzez zwiêkszenie liczby dni z produkcj¹ w skali roku.
Sposób konstrukcji uk³adów dni pracy i odpoczynku z uwzglêdnieniem ró¿nej liczby zmian i zespo³ów roboczych
Istota wielozmianowego i wielobrygadowego systemu organizacji pracy polega na tym, ¿e za³ogê dzieli siê na jednakowe zespo³y (brygady), z których kilka pracuje w ci¹gu doby na ró¿nych zmianach roboczych (ka¿da na innej), natomiast reszta za³ogi odpoczywa.
Uk³ady dni pracy i odpoczynku w systemie wielozmianowym i wielobrygadowym mog¹ byæ zatem opracowane wielowariantowo. Do zasadniczych cech wyró¿niaj¹cych te warianty nale¿y zaliczyæ:
a) czêstotliwoœæ ³amania zmian,
b) kumulowanie lub rozdrabnianie dni wolnych od pracy, c) d³ugoœæ cyklu,
d) rytm wystêpowania dni wolnych od pracy oraz wolnych niedziel.
Czêstotliwoœæ ³amania zmian oznacza okres po jakim nastêpuje przejœcie danego zespo³u z jednej zmiany na inn¹ oraz jak d³ugo (w sensie liczby roboczodniówek) trwa praca danego zespo³u na okreœlonej zmianie (pierwszej, drugiej, trzeciej lub czwartej). Ze wzglêdu na fakt, ¿e Kodeks Pracy dopuszcza mo¿liwoœæ stosowania wyd³u¿onego czasu trwania zmiany roboczej do 12 godzin (Kodeks pracy), w dalszej analizie rozwa¿ano równie¿ dwuzmianowy system pracy ze zmianami trwaj¹cymi 12 godzin.
W celu bardziej zrozumia³ego zilustrowania myœli przewodniej sposobu konstrukcji uk³adów dni pracy i odpoczynku w systemie wielobrygadowym zak³adamy, ¿e ka¿da z brygad pracuje kilka dni na okreœlonej, tej samej zmianie, a nastêpnie ma jeden, dwa lub kilka dni wolnych od pracy.
Kombinacja liczby zmian i liczby zespo³ów mo¿e prowadziæ do wyodrêbnienia wielu wariantów uk³adów dni pracy i odpoczynku, przy zachowaniu zasady, ¿e liczba zespo³ów jest co najmniej o jeden wiêksza od liczby zmian. Poni¿ej przedstawiono warianty utworzone
w drodze kombinacji wynikaj¹cej z po³¹czenia dwóch, trzech lub czterech zmian roboczych i trzech, czterech, piêciu i szeœciu zespo³ów oraz przy ró¿nej czêstotliwoœci ³amania zmian.
Wybrane warianty rozmieszczenia dni wolnych od pracy dla poszczególnych zespo³ów w uk³adzie kolejnych dni kalendarzowych zilustrowano na rysunkach: 1, 2, 3, 4 i 5. Warianty te powsta³y w drodze ró¿nych kombinacji rozmieszczenia jednego, dwóch lub trzech dni wolnych od pracy dla danego zespo³u, który przepracowa³ kilka dni na tej samej zmianie, a po odpoczynku rozpocznie pracê na innej zmianie.
Ka¿dy wariant w porównaniu z pozosta³ymi wariantami, przedstawionymi na rysunkach, charakteryzuje siê inn¹ d³ugoœci¹ cyklu, przez któr¹ rozumiemy liczbê dni, po up³ywie których dla wszystkich zespo³ów wyrównuje siê liczba dni pracy na poszczególnych zmia-nach oraz liczba dni wolnych od pracy (dni odpoczynku).
Powsta³ w ten sposób nastêpuj¹cy zbiór wariantów (dla u³atwienia prezentacji warianty oznaczono odpowiednimi kodami podanymi poni¿ej):
a) dla systemu dwuzmianowego (czas trwania zmiany roboczej wynosi 12 godzin) (rys. 1 i 2): — wariant 2z-3b-1: dwie zmiany –– trzy zespo³y –– odmiana 1 –– cykliczne powtarzanie
dla ka¿dego zespo³u nastêpuj¹cej sekwencji dni pracy i odpoczynku: dwa dni pracy na zmianie 1, jeden dzieñ odpoczynku, dwa dni pracy na zmianie 2, jeden dzieñ odpoczynku itd.; w ka¿dym dniu dwa zespo³y pracuj¹, jeden odpoczywa, d³ugoœæ cyklu wynosi 6 dni,
— wariant 2z-3b-2: dwie zmiany –– trzy zespo³y –– odmiana 2 –– cykliczne powtarzanie dla ka¿dego zespo³u nastêpuj¹cej sekwencji dni pracy i odpoczynku: cztery dni pracy na zmianie 1, dwa dni odpoczynku, cztery dni pracy na zmianie 2, dwa dni od-poczynku itd.; w ka¿dym dniu dwa zespo³y pracuj¹, jeden odpoczywa, d³ugoœæ cyklu wynosi 12 dni,
— wariant 2z-4b-1: dwie zmiany –– cztery zespo³y –– odmiana 1 –– cykliczne pow-tarzanie dla ka¿dego zespo³u nastêpuj¹cej sekwencji dni pracy i odpoczynku: jeden dzieñ pracy na zmianie 1, jeden dzieñ odpoczynku, jeden dzieñ pracy na zmianie 2, jeden dzieñ odpoczynku itd.; w ka¿dym dniu dwa zespo³y pracuj¹, dwa zespo³y odpoczywaj¹, d³ugoœæ cyklu wynosi 4 dni,
Objaœnienia:
dni cyklu: 1 2 3 4 5 6 1, 2, 3 … –– kolejny numer dnia cyklu
zespó³ A 0 1 1 0 2 2 1 –– praca na zmianie 1
zespó³ B 1 0 2 2 0 1 2 –– praca na zmianie 2
zespó³ C 2 2 0 1 1 0 0 –– dzieñ odpoczynku
dni cyklu: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
zespó³ A 0 0 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 zespó³ B 1 1 0 0 2 2 2 2 0 0 1 1 zespó³ C 2 2 2 2 0 0 1 1 1 1 0 0
Rys. 1. Rozwa¿ane warianty uk³adów dni pracy i odpoczynku w systemie dwuzmianowym z trzema zespo³ami roboczymi
— wariant 2z-4b-2: dwie zmiany –– cztery zespo³y –– odmiana 2 –– cykliczne pow-tarzanie dla ka¿dego zespo³u nastêpuj¹cej sekwencji dni pracy i odpoczynku: dwa dni pracy na zmianie 1, dwa dni odpoczynku, dwa dni pracy na zmianie 2, dwa dni odpoczynku itd.; w ka¿dym dniu dwa zespo³y pracuj¹, dwa zespo³y odpoczywaj¹, d³ugoœæ cyklu wynosi 8 dni,
— wariant 2z-4b-3: dwie zmiany –– cztery zespo³y –– odmiana 3 –– cykliczne pow-tarzanie dla ka¿dego zespo³u nastêpuj¹cej sekwencji dni pracy i odpoczynku: cztery dni pracy na zmianie 1, cztery dni odpoczynku, cztery dni pracy na zmianie 2, cztery dni odpoczynku itd.; w ka¿dym dniu dwa zespo³y pracuj¹, dwa zespo³y odpoczywaj¹, d³ugoœæ cyklu wynosi 16 dni;
b) dla systemu trzyzmianowego (czas trwania zmiany roboczej wynosi 8 godzin) (rys. 3): — wariant 3z-4b-1: trzy zmiany –– cztery zespo³y –– odmiana 1 –– cykliczne
pow-tarzanie dla ka¿dego zespo³u nastêpuj¹cej sekwencji dni pracy i odpoczynku: trzy dni pracy na zmianie 1, jeden dzieñ odpoczynku, trzy dni pracy na zmianie 2, jeden dzieñ odpoczynku, trzy dni pracy na zmianie 3, jeden dzieñ odpoczynku itd.; w ka¿dym dniu trzy zespo³y pracuj¹, jeden odpoczywa, d³ugoœæ cyklu wynosi 12 dni, — wariant 3z-4b-2: trzy zmiany –– cztery zespo³y –– odmiana 2 –– cykliczne
pow-tarzanie dla ka¿dego zespo³u nastêpuj¹cej sekwencji dni pracy i odpoczynku: cztery dni pracy na zmianie 1, jeden dzieñ odpoczynku, cztery dni pracy na zmianie 2, jeden dzieñ odpoczynku, cztery dni pracy na zmianie 3, dwa dni odpoczynku itd.; w ka¿dym dniu trzy zespo³y pracuj¹, jeden odpoczywa, d³ugoœæ cyklu wynosi 16 dni; mo¿na tak¿e utworzyæ kolejne dwie odmiany tego wariantu, w których wolne od pracy dwa dni wystêpuj¹ po pierwszej zmianie lub po drugiej,
dni cyklu: 1 2 3 4 Objaœnienia:
zespó³ A 0 1 0 2 1, 2, 3 … –– kolejny numer dnia cyklu
zespó³ B 1 0 2 0 1 –– praca na zmianie 1
zespó³ C 0 2 0 1 2 –– praca na zmianie 2
zespó³ D 2 0 1 0 0 –– dzieñ odpoczynku
dni cyklu: 1 2 3 4 5 6 7 8 zespó³ A 0 0 1 1 0 0 2 2 zespó³ B 1 1 0 0 2 2 0 0 zespó³ C 0 0 2 2 0 0 1 1 zespó³ D 2 2 0 0 1 1 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 zespó³ A 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 2 2 2 2 zespó³ B 1 1 1 1 0 0 0 0 2 2 2 2 0 0 0 0 zespó³ C 0 0 0 0 2 2 2 2 0 0 0 0 1 1 1 1 zespó³ D 2 2 2 2 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 dni cyklu:
Rys. 2. Rozwa¿ane warianty uk³adów dni pracy i odpoczynku w systemie dwuzmianowym z czterema zespo³ami roboczymi
— wariant 3z-4b-3: trzy zmiany –– cztery zespo³y –– odmiana 3 –– cykliczne powtarzanie dla ka¿dego zespo³u nastêpuj¹cej sekwencji dni pracy i odpoczynku: piêæ dni pracy na zmianie 1, jeden dzieñ odpoczynku, piêæ dni pracy na zmianie 2, dwa dni odpoczynku, piêæ dni pracy na zmianie 3, dwa dni odpoczynku itd.; w ka¿dym dniu dwa zespo³y pracuj¹, jeden odpoczywa, d³ugoœæ cyklu wynosi 20 dni; mo¿na tak¿e utworzyæ kolejne dwie odmiany tego wariantu, w których wolne od pracy dwa dni wystêpuj¹ po pierwszej i drugiej zmianie lub po pierwszej i trzeciej zmianie;
c) dla systemu czterozmianowego (czas trwania zmiany roboczej wynosi 8 godzin, czas prze-bywania w przodku — 6 godzin) (rys. 4 i 5):
— wariant 4z-5b-1: cztery zmiany –– piêæ zespo³ów –– odmiana 1 –– cykliczne pow-tarzanie dla ka¿dego zespo³u nastêpuj¹cej sekwencji dni pracy i odpoczynku: cztery dni pracy na zmianie 1, jeden dzieñ odpoczynku, cztery dni pracy na zmianie 2, jeden dzieñ odpoczynku, cztery dni pracy na zmianie 3, jeden dzieñ odpoczynku, cztery dni pracy na zmianie 4, jeden dzieñ odpoczynku itd.; w ka¿dym dniu cztery zespo³y pracuj¹, jeden odpoczywa, d³ugoœæ cyklu wynosi 20 dni,
— wariant 4z-5b-2: cztery zmiany –– piêæ zespo³ów –– odmiana 2 –– cykliczne pow-tarzanie dla ka¿dego zespo³u nastêpuj¹cej sekwencji dni pracy i odpoczynku: piêæ dni pracy na zmianie 1, jeden dzieñ odpoczynku, piêæ dni pracy na zmianie 2, jeden dzieñ odpoczynku, piêæ dni pracy na zmianie 3, jeden dzieñ odpoczynku, piêæ dni pracy na zmianie 4, dwa dni odpoczynku, itd.; w ka¿dym dniu cztery zespo³y pracuj¹, jeden odpoczywa, d³ugoœæ cyklu wynosi 25 dni; mo¿na tak¿e utworzyæ kolejne trzy
Objaœnienia:
dni cyklu: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1, 2, 3 … –– kolejny numer dnia cyklu
zespó³ A 0 1 1 1 0 2 2 2 0 3 3 3 1 –– praca na zmianie 1
zespó³ B 1 0 2 2 2 0 3 3 3 0 1 1 2 –– praca na zmianie 2
zespó³ C 2 2 0 3 3 3 0 1 1 1 0 2 3 –– praca na zmianie 3
zespó³ D 3 3 3 0 1 1 1 0 2 2 2 0 0 –– dzieñ odpoczynku
dni cyklu: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 zespó³ A 0 0 1 1 1 1 0 2 2 2 2 0 3 3 3 3 zespó³ B 1 1 0 2 2 2 2 0 3 3 3 3 0 0 1 1 zespó³ C 2 2 2 0 3 3 3 3 0 0 1 1 1 1 0 2 zespó³ D 3 3 3 3 0 0 1 1 1 1 0 2 2 2 2 0 dni cyklu: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 zespó³ A 0 0 1 1 1 1 1 0 2 2 2 2 2 0 0 3 3 3 3 3 zespó³ B 1 1 0 2 2 2 2 2 0 0 3 3 3 3 3 0 0 1 1 1 zespó³ C 2 2 2 0 0 3 3 3 3 3 0 0 1 1 1 1 1 0 2 2 zespó³ D 3 3 3 3 3 0 0 1 1 1 1 1 0 2 2 2 2 2 0 0
Rys. 3. Rozwa¿ane warianty uk³adów dni pracy i odpoczynku w systemie trójzmianowym z czterema zespo³ami roboczymi
O b jaœnienia: dni cyklu: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1, 2, 3 … –– kolejny numer dnia cyklu zespó³ A 01111022220333304444 1 –– praca n a zmianie 1 zespó³ B 10222203333044440111 2 –– praca n a zmianie 2 zespó³ C 22033330444401111022 3 –– praca n a zmianie 3 zespó³ D 33304444011110222203 4 –– praca n a zmianie 4 zsepó³ E 44440111102222033330 0 –– dzieñ odpoczynk u dni cyklu: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 zespó³ A 0011111022222033333044444 zespó³ B 1102222203333304444400111 zespó³ C 2220333330444440011111022 zespó³ D 3333044444001111102222203 zsepó³ E 4444400111110222220333330 dni cyklu: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 zespó³ A 001111110222222003333330444444 zespó³ B 110222222003333330444444001111 zespó³ C 222003333330444444001111110222 zespó³ D 333330444444001111110222222003 zsepó³ E 444444001111110222222003333330 warian t 4z -5 b-2 warian t 4z -5 b-3 warian t 4z -5 b-1 Rys. 4. Rozwa¿ane warianty uk³adów dni pracy i odpoczynku w systemie czterozmianowym z piêcioma zespo³ami roboczymi Fig. 4. Variants of the sequence of working and off days for four shifts with 5 working teams
dni cyklu: 1 23456789 1 0 11 1 2 O b jaœnienia: zespó³ A 011022033044 1, 2, 3 … –– kolejny numer dnia cyklu zespó³ B 102203304401 1 –– praca n a zmianie 1 zespó³ C 220330440110 2 –– praca n a zmianie 2 zespó³ D 033044011022 3 –– praca n a zmianie 3 zsepó³ E 304401102203 4 –– praca n a zmianie 4 zespó³ F 440110220330 0 –– dzieñ odpoczy nku dni cyklu: 123456789 1 0 11 1 2 1 3 1 4 1 5 1 6 1 7 1 8 1 9 2 0 2 1 2 2 2 3 2 4 zespó³ A 001111002222003333004444 zespó³ B 110022220033330044440011 zespó³ C 222200333300444400111100 zespó³ D 003333004444001111002222 zsepó³ E 330044440011110022220033 zespó³ F 444400111100222200333300 dni cyklu: 123456789 1 0 11 1 2 1 3 1 4 1 5 1 6 1 7 1 8 1 9 2 0 2 1 2 2 2 3 2 4 2 5 2 6 2 7 2 8 2 9 3 0 zespó³ A 000111110022222000333330044444 zespó³ B 111002222200033333004444400011 zespó³ C 222220003333300444440001111100 zespó³ D 000333330044444000111110022222 zsepó³ E 333004444400011111002222200033 zespó³ F 444440001111100222220003333300 dni cyklu: 123456789 1 0 11 1 2 1 3 1 4 1 5 1 6 1 7 1 8 1 9 2 0 2 1 2 2 2 3 2 4 2 5 2 6 2 7 2 8 2 9 3 0 3 1 3 2 3 3 3 4 3 5 3 6 zespó³ A 000111111000222222000333333000444444 zespó³ B 111000222222000333333000444444000111 zespó³ C 222222000333333000444444000111111000 zespó³ D 000333333000444444000111111000222222 zsepó³ E 333000444444000111111000222222000333 zespó³ F 444444000111111000222222000333333000 warian t 4z -6 b-4 warian t 4z -6 b-1 warian t 4z -6 b-2 warian t 4z -6 b-3 Rys. 5. Rozwa¿ane warianty uk³adów dni pracy i odpoczynku w systemie czterozmianowym z szeœcioma zespo³ami roboczymi Fig. 5. Variants of the sequence of working and off days for four shifts with 6 working teams
odmiany tego wariantu, w których wolne od pracy dwa dni wystêpuj¹ po pierwszej zmianie lub po drugiej zmianie albo po trzeciej zmianie,
— wariant 4z-5b-3: cztery zmiany –– piêæ zespo³ów –– odmiana 3 –– cykliczne pow-tarzanie dla ka¿dego zespo³u nastêpuj¹cej sekwencji dni pracy i odpoczynku: szeœæ dni pracy na zmianie 1, jeden dzieñ odpoczynku, szeœæ dni pracy na zmianie 2, dwa dni odpoczynku, szeœæ dni pracy na zmianie 3, jeden dzieñ odpoczynku, szeœæ dni pracy na zmianie 4, dwa dni odpoczynku, itd.; w ka¿dym dniu cztery zespo³y pracuj¹, jeden odpoczywa, d³ugoœæ cyklu wynosi 30 dni; mo¿na tak¿e utworzyæ inne odmiany tego wariantu, w których wolne od pracy dwa dni wystêpuj¹ po dwóch ró¿nych zmianach roboczych, co wynika z ró¿nej kombinacji tych zmian,
— wariant 4z-6b-1: cztery zmiany –– szeœæ zespo³ów — odmiana 1 –– cykliczne powtarzanie dla ka¿dego zespo³u nastêpuj¹cej sekwencji dni pracy i odpoczynku: dwa dni pracy na zmianie 1, jeden dzieñ odpoczynku, dwa dni pracy na zmianie 2, jeden dzieñ odpoczynku, dwa dni pracy na zmianie 3, jeden dzieñ odpoczynku, dwa dni pracy na zmianie 4, jeden dzieñ odpoczynku itd.; w ka¿dym dniu cztery zespo³y pracuj¹, dwa odpoczywaj¹, d³ugoœæ cyklu wynosi 12 dni,
— wariant 4z-6b-2: cztery zmiany –– szeœæ zespo³ów –– odmiana 2 –– cykliczne powtarzanie dla ka¿dego zespo³u nastêpuj¹cej sekwencji dni pracy i odpoczynku: cztery dni pracy na zmianie 1, dwa dni odpoczynku, cztery dni pracy na zmianie 2, dwa dni odpoczynku, cztery dni pracy na zmianie 3, dwa dni odpoczynku, cztery dni pracy na zmianie 4, dwa dni odpoczynku itd.; w ka¿dym dniu cztery zespo³y pracuj¹, dwa odpoczywaj¹, d³ugoœæ cyklu wynosi 24 dni,
— wariant 4z-6b-3: cztery zmiany –– szeœæ zespo³ów –– odmiana 3 –– cykliczne powtarzanie dla ka¿dego zespo³u nastêpuj¹cej sekwencji dni pracy i odpoczynku: piêæ dni pracy na zmianie 1, dwa dni odpoczynku, piêæ dni pracy na zmianie 2, trzy dni odpoczynku, piêæ dni pracy na zmianie 3, dwa dni odpoczynku, piêæ dni pracy na zmianie 4, trzy dni odpoczynku, itd., w ka¿dym dniu cztery zespo³y pracuj¹, dwa odpoczywaj¹, d³ugoœæ cyklu wynosi 30 dni; w odmianie tej sekwencja 2 i 3 dni odpoczynku po 5 dniach pracy mo¿e wystêpowaæ po ró¿nych zmianach roboczych, — wariant 4z-6b-4: cztery zmiany –– szeœæ zespo³ów –– odmiana 4 –– cykliczne
powtarzanie dla ka¿dego zespo³u nastêpuj¹cej sekwencji dni pracy i odpoczynku: szeœæ dni pracy na zmianie 1, trzy dni odpoczynku, szeœæ dni pracy na zmianie 2, trzy dni odpoczynku, szeœæ dni pracy na zmianie 3, trzy dni odpoczynku, szeœæ dni pracy na zmianie 4, trzy dni odpoczynku itd.; w ka¿dym dniu cztery zespo³y pracuj¹, dwa odpoczywaj¹, d³ugoœæ cyklu wynosi 36 dni.
Podsumowanie
W wyniku po³¹czenia zaprezentowanych na rysunkach 1—5 i opisanych powy¿ej uk³adów dni pracy i odpoczynku w systemie wielobrygadowym z kalendarzem na dany rok
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn So-Ni Pn-Pt Suma So-Ni Pn-Pt Suma
œ 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 1 7 3 10 2 18 20 œ 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 1 1 9 10 8 12 20 œ 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 9 10 8 12 20 œ 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 1 7 3 10 2 18 20 œ 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 1 1 9 10 8 12 20 œ 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 1 1 9 10 8 12 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28
Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn So-Ni Pn-Pt Suma So-Ni Pn-Pt Suma 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 1 7 8 7 13 20 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 0 0 10 10 8 10 18 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 0 7 3 10 1 17 18 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 1 7 8 7 13 20 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 0 0 10 10 8 10 18 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 0 7 3 10 1 17 18 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz So-Ni Pn-Pt Suma So-Ni Pn-Pt Suma 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 œ œ 3 3 3 2 0 10 10 7 12 19 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 œ œ 0 4 4 2 5 5 10 2 17 19 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 œ œ 4 0 0 2 2 7 9 5 15 20 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 œ œ 1 1 1 2 0 10 10 7 12 19 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 œ œ 0 2 2 2 5 5 10 2 17 19 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 œ œ 2 0 0 2 2 7 9 5 15 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So So-Ni Pn-Pt Suma So-Ni Pn-Pt Suma 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 0 6 4 10 3 17 20 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 0 0 10 10 9 11 20 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 3 7 10 6 14 20 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 0 6 4 10 3 17 20 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 0 0 10 10 9 11 20 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 7 10 6 14 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt So-Ni Pn-Pt Suma So-Ni Pn-Pt Suma
œ 3 œ 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 œ 0 0 0 3 3 3 2 8 10 6 12 18 œ 4 œ 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 œ 3 3 3 0 0 3 6 4 10 2 16 18 œ 0 œ 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 œ 4 4 4 4 4 3 0 8 8 8 12 20 œ 1 œ 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 œ 0 0 0 1 1 3 2 8 10 6 12 18 œ 2 œ 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 œ 1 1 1 0 0 3 6 4 10 2 16 18 œ 0 œ 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 œ 2 2 2 2 2 3 0 8 8 8 12 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz So-Ni Pn-Pt Suma So-Ni Pn-Pt Suma 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 0 6 4 10 2 18 20 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 0 0 10 10 8 12 20 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 2 8 10 6 14 20 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 0 6 4 10 2 18 20 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0 10 10 8 12 20 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 2 8 10 6 14 20 Objaœnienia: 1 –– praca na zmianie 1 2 –– praca na zmianie 2 3 –– praca na zmianie 3 4 –– praca na zmianie 4 0 –– dzieñ odpoczynku œ –– œwiêto Styczeñ 2005 r. Luty 2005 r. M a rz ec 2005 r. K w iecieñ 2005 r. M a j 2005 r. C zer w iec 2005 r. Œwiê ta Odpoczynek Praca Œwiê ta Odpoczynek Praca Œwiê ta Odpoczynek Praca Œwiê ta Odpoczynek Praca Œwiê ta Odpoczynek Praca Œwiê ta Odpoczynek Praca M a j 2005 r. C zer w iec 2005 r. Styczeñ 2005 r. Luty 2005 r. M a rz ec 2005 r. K w iecieñ 2005 r.
Rys. 6. Przyk³adowy harmonogram uk³adu dni pracy i odpoczynku w systemie czterozmianowym z szeœcioma zespo³ami roboczymi (wariant 4z-6b-3) w I pó³roczu 2005 r.
Fig. 6. An example of schedule of the sequence of working and off days for four shifts with 6 working teams (variant 4z-6b-3) for the first half-year of 2005
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 œ 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 œ 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 œ 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 œ 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 œ 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 œ 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr œ 3 0 0 4 4 4 4 4 0 œ 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 œ 4 4 4 0 0 0 1 1 1 œ 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 œ 0 1 1 1 1 1 0 0 2 œ 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 œ 1 0 0 2 2 2 2 2 0 œ 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 œ 2 2 2 0 0 0 3 3 3 œ 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 œ 0 3 3 3 3 3 0 0 4 œ 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So N Pn Wt Œr Cz Pt So 3 3 œ 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 œ œ 2 2 2 0 0 0 4 4 œ 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 œ œ 0 3 3 3 3 3 0 0 œ 0 1 1 1 1 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 œ œ 3 0 0 4 4 4 1 1 œ 1 0 0 2 2 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 œ œ 4 4 4 0 0 0 2 2 œ 2 2 2 0 0 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 œ œ 0 1 1 1 1 1 0 0 œ 0 3 3 3 3 3 0 0 4 4 4 4 4 0 0 0 1 1 1 1 œ œ 1 0 0 2 2 2 Objaœnienia: 1 –– praca na zmianie 1 2 –– praca na zmianie 2 3 –– praca na zmianie 3 4 –– praca na zmianie 4 0 –– dzieñ odpoczynku œ –– œwiêto W rzesieñ 2005 r. PaŸdzier nik 2005 r. Sier pieñ 2005 r. G rudzieñ 2005 r. Œwiê ta Œwiê ta Œwiê ta Œwiê ta Œwiê ta Sier pieñ 2005 r. W rzesieñ 2005 r. PaŸdzier nik 2005 r. Zespó³ A Zespó³ B Rok 2005 G rudzieñ 2005 r. Œwiê ta Zespó³ E Zespó³ F Œwiê ta Zespó³ C Zespó³ D
Rys. 7. Przyk³adowy harmonogram uk³adu dni pracy i odpoczynku w systemie czterozmianowym z szeœcioma zespo³ami roboczymi (wariant 4z-6b-3) w II pó³roczu 2005 r.
Fig. 7. An example of schedule of the sequence of working and off days for four shifts with 6 working teams (variant 4z-6b-3) for the second half-year of 2005.
mo¿na utworzyæ harmonogramy pracy, w których mo¿na uwzglêdniæ pracê ci¹g³¹ przez wszystkie dni w roku wraz z niedzielami i œwiêtami za wyj¹tkiem wybranych dni œwi¹-tecznych, np.: Nowego Roku (1 stycznia), Œwi¹t Wielkanocnych, Œwiêta Pracy (1 maja), Rocznicy Konstytucji (3 maja), Bo¿ego Cia³a, Wniebowziêcia N.M.P (15 sierpnia), Wszyst-kich Œwiêtych (1 listopada), Œwiêta Niepodleg³oœci (11 listopada), Barbórki (4 grudnia) oraz Œwi¹t Bo¿ego Narodzenia (25 i 26 grudnia).
Przyk³adowy harmonogram pracy ci¹g³ej zak³adu wydobywczego w 2005 r. sporz¹dzono dla wariantu 4z-6b-3, tj. dla systemu czterozmianowego z szeœcioma zespo³ami robo-czymi –– odmiana 3. Na kolejnych rysunkach 6 i 7 przedstawiono dla poszczególnych zespo³ów roboczych uk³ad dni pracy, odpoczynków, dni œwi¹tecznych (ustawowo wolnych od pracy) oraz ich miesiêczny i roczny bilans.
Tablicê z uk³adem dni pracy i odpoczynku mo¿na przesuwaæ wzglêdem tablicy kalen-darza tak, aby uzyskaæ najlepszy harmonogram pracy ze wzglêdu na dane kryterium, np. jednakowej liczby wolnych niedziel lub œwi¹t dla ka¿dego zespo³u itp.
Prace nad podjêt¹ problematyk¹ s¹ kontynuowane i zmierzaj¹ w kierunku analizy i oceny harmonogramów systemu pracy ci¹g³ej zak³adu wydobywczego z punktu widzenia bilansu czasu pracy za³ogi, stanu zatrudnienia, kosztów wynagrodzeñ oraz stopnia wykorzystania zdolnoœci produkcyjnej. Rezultaty tych prac s¹ przewidywane do opublikowania w kolej-nych artyku³ach.
Artyku³ wykonany w ramach pracy statutowej 11.11.100.856.
LITERATURA
C h m i e l a A., K o z y r a J., P r z y b y ³ a H., 1992 –– Organizacja i ekonomika w projektowaniu eksploatacji wêgla kamiennego. Skrypt uczelniany Politechniki Œl¹skiej nr 1546, Gliwice.
J a w i e ñ M., M a g d a R., K o w a l c z y k B., 1980 –– Konstrukcja harmonogramów pracy dla ró¿nych odmian organizacji produkcji w kopalniach rud. Czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud „Cuprum”, nr 6. Kodeks pracy –– Tekst ujednolicony po zmianie z 14 listopada 2003 r. (Dz.U. nr 213 z 15 grudnia 2003 r.,
poz. 2081)
M a g d a R., 1998 –– Problemy prywatyzacji kopalñ w œwietle doœwiadczeñ brytyjskiego górnictwa wêglowego. Wiadomoœci Górnicze nr 1.
S ê k T., 1988 –– Badanie dynamiki procesu technologicznego wydobycia i transportu urobku w kopalni g³ê-binowej przy wykorzystaniu wybranych metod matematycznych. Zeszyty Naukowe AGH. Seria Górnictwo nr 135, Kraków.
Kwsa.pl: http://.www.kwsa.pl. Lme.co.uk: http://.www.lme.co.uk. Teberia.pl: http://.www.teberia.pl.
ROMAN MAGDA, TADREUSZ FRANIK, TADEUSZ WONY
DEVELOPMENT OF SCHEDULES FOR MINE CONTINUOUS RUNNING ORGANIZATION SYSTEM IN AN ASPECT OF INCREASING ITS PRODUCTIVITY
K e y w o r d s Mining industry, organization of labour, continuous running
A b s t r a c t
In the paper a method of developing the schedules for mine continuous running organization system is presented. The method was developed by the way of maximization of making use the potential productivity of the mine by increasing the number of working days in the year.
