Janusz Pieniążek
"Drogi Jana Zachariasiewicza: z
dziejów kultury i literatury Ziemi
Przemyskiej", Maria Grzędzielska,
Przemyśl 1969 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 13/38, 129
/ 1 1 / GEZFJ)ZIELSKA M aria: D io g i Jan a Z a c h a r ia s ie w ic z a . Z d z ie jó w k u ltu r y i l i t e r a t u r y Ziem i P rz e m y s k ie j. P rz e m y śl, 1969 s . 107-124.
P r e z e n t a c ja s y lw e tk i Jan a Z a c h a ria s ie w ic z a ja k o czło w iek a /n a p o d sta w ie li s t ó w F .F a le ń s k ie g o i K .E s t r e i c h e r a / , a u to r a p ło d n e g o i z a r a b ia ją c e g o du żo, n ie zw iązanego z b y c ie m * p o li tycznym po r . 1848, "bywalca salonów w arszaw sk ich i k rak o w sk ich , i ja k o p i s a r z a - na p o d sta w ie w ybranych z dużego dorobku u tw o- row, k t ó r e z biegiem l a t .sta w a ły s i ę c o ra z m niej am bitne.Zw ró cono t u uwagę p rz e d e w szystkim na p o w ie ś c i z p o d te k stem p o l i tycznym , ja k "Ja rem a’1, "Ś w ięty J u r " , u w id o c z n ia ją c e k o n f l i k t y narodow ościow e pomiędzy bu dzącą s i ę św iadom ością " r u s iń s k ą " a p o ls k ą na te r e n a c h G a l i c j i W sch o d n iej, i - z d r u g ie j s tr o n y - n8 p o w ieść "Drang nach O ste n " , g d z ie schem at g a l i c y j s k i zos t a ł p r z e n ie s io n y na t e r e n W ie lk o p o ls k i. E s e j kończy omówienie " p r z e m y s k ie j” p o w ie śc i Z a c h a ria s ie w ic z a - "M arcin K o rd y sz".
BP/38 J . P .
/ 1 1 / KŁAK C zesław : P o w ie śc i b io g r a f i c z n e Jan a Z a c h a r ia - s ie w ic z a . W: Z d z ie jó w k u l t u r y i l i t e r a t u r y Z ie n i P r z e m y s k ie j. P rzem yśl 1969 s . 1 2 5 -17 2.
Zajm ując s i ę p ro b le m aty k ą p o w ie ś c i b io g r a f ic z n y c h Jan i Za c h a r i a s ie w ic za o K lem ensie Ja n ic k im i S e b a s ti a n ie K loncw icu, a u to r zw raca uwagę na p ro c e s w y o d ręb n ian ia s i ę l i t e r a t ó w ja k o grupy zawodowej pod k o n ie c XVIII i w p ie rw s z e j p o ł . X7jC w ,, zw ią z a n yz zan ik an iem m ecenatu p ryw atnego i k o n c e p c ji l i t e r a - cury ja k o " n ie p ró ż n u ją c e g o p ró żn o w an ia ", c h a r a k te r y s ty c z n e j d la l i t e r a t u r y s t a r o p o l s k i e j . Na j e j m ie js c e p o jaw ia się św ia domość s p o łe c z n e g o u p o ś le d z e n ia a r t y s t y , świadomego w ła s n e j w a r to ś c i, a w zw iązku z tym z a in te re s o w a n ie s i ę a r t y s t ą ja k o tematem l i t e r a c k i m /M ic k ie w ic z , Norwid, K raszew sk i, Z a c h a r ia - s ie w ic z z p o w ieściam i "Uczony", "Boże d z i e c i ę " / . K o ntynuacja te g o te m a tu doprowadza Z a c h a ria s ie w ic z a do p o w ie śc i b i o g r a f i cznych o dwu p o e ta c h ren esan so w y ch .