Maria Brykalska
Obchód czterdziestolecia zgonu
Aleksandra Świętochowskiego
Biuletyn Polonistyczny 21/4 (70), 90-91
so
-sce zajął problem mistycyzmu Słow ackiego. S . Treugutt podkreślił n ie zwykły optymizm systemu Słow ackiego, który nie znał właściwie sytuacji p rze g ran e j. Zdaniem dyskutanta, Słow acki - to zracjonalizow any historio- zof, którego nie interesow ała sy tu acja: ja - Bóg, lecz h isto ria gatunków i przean ielen ia. - Doc. dr hab. R yszard Przybylski przypomniał o podo bieństwie terminologii religijn ej M ickiew icza, K rasiń skiego i Słow ackie go, k tóre, jego zdaniem, wymagałoby zbadania chrystologii tych poetów. J.M . Rymkiewicz natom iast zauważył, że p recy zacja terminów stosowanych p rzez trzech w ieszczów może jedynie doprowadzić do stw orzenia systemu
autora takiej an alizy, poetów tych bowiem charakteryzuje różnorodność poglądów, często zmiennych nawet wewnątrz poetycko-filozoficznego sy ste mu danego twórcy. - M. Żm igrodzka, analizując znaczenie męki ciała w systemie Słow ackiego, zw róciła uwagę, że forma nie je st u tego poety jedynie p rzeszk od ą, którą trzeb a obalać dla wyższych celów rozwoju du cha. Forma - to także piękno ziem skie, uroda św iata rzeczy w istego ; to w artość pozytywna. Oto je szc ze jedna dialektyczna komplikacja w m yśle niu poety o rozwoju i ruchu d u c h a .- S . Treugutt, naw iązując do referatu
Z . Sudolskiego, podkreślił złożoność problemu kształtow ania się postaw K rasiń skiego. - A. Witkowska stw ierdziła, że w szystkie komplikacje my ślowe u K rasiń skiego nastąpiły już w 184-6 r . , zaś jego kryzys wiary w przeanielenie nastąpił nie w okresie Wiosny Ludów, lecz znacznie w cześn iej. Rewolucja przyniosła po prostu o stry wybuch katastrofizm u poety, który - być może - w ogóle stanowił przewodnią ideę jego św iato poglądu już od czasów "N ie-B osk iej Komedii" i dominantę jego neurotycz nej osobow ości.
Mgr L eszek Hensel
OBCHÓD CZTERDZIESTOLECIA ZGONU ALEKSANDRA ŚWIĘTOCHOWSKIEGO
Dnia 25 kwietnia 1978 r . w Gołotczyźnie pod Ciechanowem - m iejsco w ości, z którą związane było ostatnie trzydziestolecie życia Aleksandra Świętochowskiego, zorganizowany zo stał, p rzez Wydział Kultury i Sztuki
U rzęd u W ojew ódzkiego w C iech an ow ie o r a z Muzeum im . A. Ś w ięto ch o w s k ie g o , obchód c z t e r d z i e s t e j r o c z n ic y je g o zgonu. U r o c z y s to ś ć r o z p o c z ę ła k o n fe r e n c ja p o św ięco n a d z ia ła ln o ś c i Ś w ięto ch o w sk ieg o z w iązan ej z z ie m ią c ie c h a n o w s k ą .
Dr M aria B r y k a l s k a (1BL PAN) przedstaw iła w refe ra cie "A lek sander Świętochowski - założyciel szkoły rolniczej ► B ratn e*" dzieje udzia łu p isa rz a w zorganizowaniu w Gołotczyźnie ośrodka szkolnictwa roln i czego. Ośrodek ten obejmował szkołę żeńską, ufundowaną w 1907 r . p rzez Aleksandrę Bąkowską, m iejscową działaczkę w dziedzinie oświaty ludowej, oraz szkołę męską - "B ra tn e ", zbudowaną p rzez Świętochowskie go w latach 1911-1913 ze środków własnych i społecznych, których pod
stawę stanowił tzw. fundusz jubileuszowy zebrany z okazji czterd ziesto le c ia jego pracy p isa r sk ie j.
B a r b a r a L e w a n d o w s k a (T ech n ik u m R o ln icz e " B r a t n e " ) p r z e d s ta w iła lo s y d a lsz e g o u c z e s tn ic tw a Ś w ięto ch o w sk ieg o w k iero w a n iu ufundo wanymi sz k o ła m i, ofiarow anym i państw u po od zysk aniu n ie p o d le g ło ś c i, o r a z je g o d z ia ła ln o ś ć sp o łe cz n ą na te r e n ie G o ło tczy zn y w o k r e s ie m iędzy w ojennym .
R o b e rt B a r t o l d z T o w a rz y stw a M iłośników Z iem i C ie ch a n o w sk ie j m ówił o wpływie pism Ś w ięto ch o w sk ieg o i je g o in ic ja ty w jak o tw ó rcy i p r e z e s a T o w arzy stw a K u ltu ry P o ls k ie j n a ro z w ó j k u ltu ra ln y re g io n u .
F u n k c ję ilu s tr a c y jn ą d la w ygłoszon ych re fe r a tó w s p e łn ia ła w ystaw a p rzy g oto w an a p rz e z k ie ro w n icz k ę Muzeum Ś w ięto ch o w sk ieg o w G o ło tcz y
ź n ie , d r Iz a b e lę K l a r n e r - K o s i ń s k ą , p rz e d s ta w ia ją c ą c a ło k s z ta łt d z ia ła ln o ś c i p is a r z a w o p a rc iu o z b io ry a rch iw a ln e M uzeum , r ę k o p is y , k o re s p o n d e n c je , dokumenty i fo to g r a fie .
Po konferencji uczestnicy obchodu obejrzeli nową tablicę pamiątkową na domu, w którym zmarł Świętochowski, oraz złożyli kwiaty na grobie p isa r z a na cmentarzu w Sońsku i pod pomnikiem, przy budynku projekto wanej przez niego szkoły ogrodniczej "K rzew n ia", gdzie m ieszkał i two rzył w ciągu kilku ostatnich lat życia.
Obchód z a k o ń cz y ła c z ę ś ć a r ty s ty c z n a .
- 91
