Elżbieta Jaworska
"Romantyczny lirnik. (O
informatorach ludowych w czasach
romantyzmu)", Helena Kapełuś [w:]
"Ludowość dawniej i dziś. Studia
folklorystyczne pod red. R.Górskiego
i J.Krzyżanowskiego", Wrocław 1973 :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 17/52, 221
(II) KATEŁUŚ Helena: Romantyozny l i m i k . (0 informatorach lu- dowyoh w czasach romantyzmu.) W: Ludowość dawniej 1 dziś. Studia folklorystyczne pod red. R.GÓrsklego i J.Krzyżanow skiego. Wrocław 1973, Oss., s. 7*22.
Punktem wyjście rozważać autorki jest przeciwstawienie ro mantycznego kultu ludowego wieszcza - w osobach barda, minstre- la, rapsoda, skalda ozy limi ka - praktyce zapisów ludoznawczy oh w pierwszej połowie H I w., odnoszącej się lekceważąco do rze- ozywlstyoh informatorów. Omówi onoj, dale j, kreacje lirnika w pol skiej literaturze romantycznej i skonfrontowano Je z folklory stycznymi przekazami dotyczącymi ich faktyoznego istnienia. Po dobnie potraktowane zostały typy "starego wojaka" 1 •starego słu gi", pełniących rolę narratorów na poły ludowych. Romantyczne zainteresowanie ludowym informatorem wyraziło się również w o- plsaoh wieczornic dworskich, utrwalonych w przekazach pamiętni karski oh 1 literackich.
BP/52/41 El.J.
(II) KARPIŃSKI Wojoieoh: Jakobin prawicy. "Twórczość" 1973 nr 12 s. 54-68.
Analiza podstawowych założeń systemu historlozofloznego H. Rzewuskiego, posiłkująca się głównie materiałem przykładowym za czerpniętym z jego "Mięszanin obyczajowych". Autor "Pamiątek Soplicy", formułując ogólne tezy o mechanizmie rozwoju społeoz- no-hlstoryoznego, niejednym zdaniem przypomina de Maistre’a; jednakże w myśli’Rzewuskiego pierwszoplanowe miejsce zajmują ka tegorie "zdeprawowanego konserwatyzmu", który w warunkach nie woli Rzeczypospolitej nieuchronnie utożsamiał się z i "nihiliz mem narodowym". Postawa taka była klęską w płaszozyźnie inte lektualnej, politycznej 1 moralnej.
