kwiecien 1998
V Og6/nopo/ska Olimpiada J@zyka Polskiego dla Cudzoziemc6w
Zwyci~zyf
najleps
zy
Olimpiada J!(zyka Polskiego dla Cudzoziem-c6w, organizowana co dwa lata przez Studium J!(zyka Polskiego dla Cudzoziemc6w PWr., w tym roku miala szczeg6lny zasi!(g i opraw!(. Zaproszenia do udzialu rozeslano do wszyst-kich osrodk6w w Polsce, w kt6rych cudzo-ziemcy przygotowuj11. si!( do studi6w. Tam tez przeprowadzone zostaly eliminacje wst!(pne. Do finaru, kt6ry odbyl si!( w dniach 20-22 marca br. w Domu Pracy Tw6rczej Politech-niki Wroclawskiej ,Radosc" w Szklarskiej Por!(bie, zakwalifikowaly si!( 24 osoby repre-zentuj1l_ce 16 kraj6w- Brazyli!(, Etiopi!(, Fin-landi!(, Indie, Jordani!(, Litw!(, Nepal, Niem-cy, Nigeri!(, Palestyn!(, Portugali!(, Rosj!(, Su-dan, Syri!( (Kurdystan) i Tanzani!(.
Mecenat nad konkursem, tradycyjnie juz, sprawowalo Biuro Ksztalcenia Zagraniczne-go Ministerstwa Edukacji Narodowej, kt6re reprezentowal j ego dyrektor, dr Boguslaw Szy-manski. W imieniu Prorektora ds. Nauczania, prof. L.Jacaka, r6wniez patronuj11.cego Olim-piadzie, wyst!(powal:a pani Krystyna Galinska z Biura Program6w Mi!(dzynarodowych. Przy-jechali ponadto wsp6lorganizatorzy: pan mgr Andrzej Rydzewski z Biura Integracji Euro-pejskiej i Wsp61pracy z Zagraniq MEN, prof. dr Anna D11.browska z Uniwersytetu Wrodaw-skiego, dr Lech Kaczmarek - dyr. SJPC w Lodzi, dr To mira Woszczak-dyr. SJPC
Poli-J
N~
l
zdj~ciach
obok:
•··1. kS. Li110 Agostinlto do Rosario de Almeida z Portugalii
2. komisja egzaminacyjna przy pracy (dr Tamim Woszczak - SJO Politeclmika Swi~tokrzyska, dr Hanna Krupiliska-Lyp - Rzeszow, dr Boguslaw Szymmiski-MEN, prof.dr lwb. Awm Dqbrowskll - UWr, dr Wieslmv Stefmiczyk-UJ, mgr Urszu!ll Sajkowska - ,Lingtme Mundi", Wllrszmvll, mgr Gmt,yna Balkowska - PW!~
3. Marcos Andre Nascimento Silvll z Brazylii 4. Rozmowy przed egzaminem ustnym w ltallu ,,RatloSci"
5. Snieg za oknami, ale kierownik Studium Nauki J~zyk6w Obcych mgr Marilin Gorecki wraz ze studentmni idq topic Mllrzmm~
6. Zbiorowe zdj~cie. Na szczycie schod6w mgr Andrzej Rydzewski z Biura lntegmcji Europejskiej i Wsp61pracy z Zagrllnict! MEN. Na dole Sylwia Suarez z Kuby, studentka Akademii Medycznej.
techniki Swi!(tokrzyskiej, dr Wieslaw Stefan-czyk z Instytutu Polonijnego Uniwersytetu Ja-giellonskiego, dr Hanna Krupinska-Lyp z WSP w Rzeszowie, mgr Urszula Sajkowska-dyr. Szkoly J!(zyka Polskiego ,Linguae Mun-di" w Warszawie, mgr Aneta Banasik, mgr Anna Szynoradzka, mgr Miroslaw Czupka z Uniwersytetu Sl11.skiego, Studium J!(zyka Pol-skiego dla Cudzoziemc6w Politechniki Wro-clawskiej reprezentowali mgr Marian Gorec-ki i mgr Grazyna Balkowska.
Pierwszego dnia zawodnicy rozwi11.zywali test olimpijski, skladaj1l_cy Si!( Z 13 cwiczen (sprawdzaj11.cych znajomosc gramatyki, opa-nowanie slownictwa i regul skladni) i z zada-nia dodatkowego, ktore polegalo na interpre-tacji wiersza Wislawy Szymborskiej. Przygo-towywali ponadto wypowiedz pisemn11. na je-d en z czterech proponowanych temat6w. Jury Olimpiady, w sklad ktorego weszli przedsta-wiciele wyzszych uczelni z Katowic, Krako-wa, RzeszoKrako-wa, Warszawy i Wrodawia, oce-nialo testy i prace pisemne.
Kierownik Stl1dium J!(zykow Obcych mgr Marian Gorecki przygotowal i poprowadzil wycieczk!(, aby uczestnicy Olimpiady mogli nacieszyc si!( pi!(knem gor. W tym czasie jury pod przewodnictwem prof. Anny D11.browskiej z Uniwersytetu Wroclawskiego sluchalo wy-powiedzi ustnych uczestnik6w konkursu. Dla jurorow, ktorzy ucz11. j!(zyka polski ego jako obcego, polszczyzna olimpijczykow byla prawdziw11. nagrod11. za prac!(. Najwyzszy po-ziom bieglo5ci zaprezentowal Portugalczyk Lino d' Almeida, mowi1l_cy po pol sku zupelnie bezbl!(dnie. Wypowiedzi wielu zawodnikow byly bardzo interesuj11.ce, np. Hinduska Anjali Dixit w sposob niezwykle wywazony porow-nywala sytuacj!( kobiet w Polsce i w Indiach, a Kurd z Syrii, Kawa Omar, jui: po wypowie-dzi na zadany temat, oczarowal audytorium opowiesci11. o kurdyjskim bohaterze narodo-wym Kawie, ktorego imi!( otrzymal, a ktorego pami!(c czci si!( w Kurdystanie od ponad 2800 !at wlasnie w dniu 21 marca.
W sobotni wiecz6r prof. Anna D11.browska oglosila werdykt jury. Laureatem V Ogolno-polskiej Olimpiady dla Cudzoziemcow zosta{ Lino Agostino de Rosario de Almeida (Lino d 'Almeida)- Portugalczyk, drugie miejsce ex aequo otrzymali: Nasreldain Abdalla z Suda-nu i Kawa Omar- Kurd z Syrii. Trzecie miej-Dokoticzeuje na rtro11je 20
Pismo Jnformacyjne Politechniki Wroclawskiej
Redaktor Naczelny: dr inz. Maria Kisza Redakcja: bud D-5, pok.22, tel. 320 22 89 i 320 21 17
e-mail: pryzmat@ite.ite.pwr.wroc.pl Politechnika Wroclawska
Wybrzeie Wyspianskiego 27 50-370 Wroclaw
Opr. graf.,skanowanie,DTP, sklad i lamanie, korekta: redakcja Kolor naswietla: .,FUNNA" W-111, ul. Krupnicza 2/4 Druk: Drukarnia Oficyny 1-J)•dawniczej PWr Nakl. 1500 egz.
Proba wrliczania?
Okazuje sit(, ze PWr uczestniczy w wie-lu wydarzeniach ksztaHuj1l_cych zycie go-spodarcze regionu. Do najwazniejszych nalez11. Mi!(dzynarodowe Targi Budownic-twa, ktore odbyly sit(juz po raz dziesi1l_ty w Hali Ludowej. Final tego wydarzenia, czyli wrt(czenie nagr6d, dokumentuje zdjttcie na okladce: JM Rektor i dziekan Wydzialu Budownictwa trzymaj<tpuchar, kt6ry za chwiltt otrzyma firma FORM.
Prima Aprilis, ktory min<tl niedawno, jest u nas tradycyjnie czczony nowymi siat-kami plac, kt6re doprowadzaj'l do salw smiechu najwit(kszych nawet ponurakow. A jednak nie wszyscy S1J. sklonni do roz-rzutnosci. Mozna napotkac glosy wzywa-j1J.ce do racjonalizacji wydatkow- zawie-ra je podziernne pismo Skqpiec Akademic-ki. Zamieszczamy rozmowt( z jego twor-q. Tematy finansowe byly tez m. in. przed-miotem wyj1l_tkowo obszemego posiedze-nia Senatu PWr. Powracaly jak bumerang przy okazji wizyt dyrektora Stanislawa Madeja z MEN, a takze szefa KBN, kt6ry goscil na Kolegium Rektorow. Poinformo-wal on o mozliwosciach,jakie otwiera pla-nowane uczestnictwo Polski w V Ramo-wym Programie Unii Europejskiej.
Ajednak pieni1l_dze to nie wszystko, choc -jak mawiala Krecia Pataczkowna- przy-jernniej jest plakac we wlasnym mercede-sie niz na stopniach tramwaju. Dlatego z radosci11. odnotowujemy nowy tytul profe-sorski, sukcesy student6w-obcokrajowcow na Olimpiadzie Jttzyka Polski ego i trzyma-my palce za sukcesy kandydat6w do na-grody Ministra Edukacji Narodowej.
Zas z okazji Wielkanocy zyczymy wszystkim naszym Czytelnikom wielu ra-dosci i pogody ducha.
Redakcja
3
R
0
KATALOG CZASOPISM ZAGRANICZNYCH
z
Po raz 6smy ukazal sif( ,Srodowiskowy ka-talog czasopism zagranicznych", opracowany w Bibliotece Gl6wnej PWr. Wydawnictwo to majuz siedmioletnill tradycjf(. Obecna edycja zawiera prawie 3000 tytul6w czasopism pre-numerowanych przez 22 wroclawskie biblio-teki naukowe.Czasopisma zewidencjonowano zar6wno wedrug klucza alfabetycznego, jak i rzeczo-wego.
Jako osobny rozdzial zamieszczono wykaz baz danych na dyskach optycznych oraz swia-towych serwis6w on-line wraz z ich kr6tkll charakterystykll.
KBN INFORMUJE
Dyrektorem Departamentu Informacji i Pro-mocji w Komitecie Badan Naukowych zostal dr Tadeusz Zaleski z Gdanska. Funkcjf( tf( ob-jlll 16 marca 1998. Do tego czasu byl on za-stf(pq naczelnika Wydzialu Informacj i, Wsp6lpracy i Promocji Urzf(du Miejskiego w Gdansku, a poprzednio - do wrzesnia 1996 roku - kierownikiem Osrodka Informacji i Promocji na Uniwersytecie Gdanskim.
NEGOCJACJE ...
W trakcie posiedzenia Komitetu Badan Na-ukowych ( 15 bm.) przewodniCZl!CY KBN prof. Andrzej Wiszniewski poinformowal, ze roz-poczynajll sif( negocjacje w sprawie przystll-pienia Polski do Unii Europejskiej obejmujll-ce 31 dziedzin. PierwszlJ. z nich jest nauka, uznana za najlepiej przygotowanll i mogl!Cll stworzyc pewien model negocjacji. Przewod-niczl!cym zesporu ze strony polskiej bf(dzie dr Jan Krzysztof Frllckowiak, podsekretarz sta-nu w Komitecie Badan Naukowych i sekre-tarz KBN. Rozmowy w Bruksel i rozpocznll sif( 27 kwietnia br.
ROZW6J
BIOTECHNOLOGII
Doswiadczenia amerykanskie wskazujll, ze zastosowanie w przemysle biotechnologi wy-maga z jednej strony ogromnego kapitaru ale tez i generuje olbrzymie zyski. W Polsce fu-zj(( biotechnologii z przemyslem hamuje przede wszystkim przez brak rozwillzan legi-slacyjnych. Z inicjatywy KBN oraz Fundacji na rzecz Rozwoju Administracji Publicznej ukazalo sif( w wydaniu ksillzkowym opraco-wanie pt. "Rozwoj Biotechnologii - projekt rozwilJ.zan prawnych dotyczlJ.cych stosowa-nia genetycznie modyfikowanych organi-zmow", w kt6rym przedstawiono takze takie zagadnienia jak: kierunki rozwoju biotechno-logii, zagrozenia zwillzane zjej rozwojem czy standardy bioetyczne.
lVI A
1
T
POWSTAt.A FUNDACJA
W marcu 1997 roku powstala fundacja ,Cre-scendum est - Polonia" ustanowiona przez Aleksandra Gudzowatego. Siedzibll fundacji jest miejscowosc Mariew kolo Warszawy.
Celem fundacji jest stworzenie dla szczeg61-nie uzdolnionej mlodziezy warunk6w zapew-niajl!cych pelny rozw6j zdolnosci i talent6w, zwlaszcza przez umozliwienie jej ksztalcenia sif( na najlepszych uczelniach zagranicznych i krajowych.
Fundacja realizuje sw6j eel poprzez: • udzielanie stypendi6w, zapom6g i innych form pomocy,
• finansowanie krajowych i zagranicznych studi6w, kurs6w i innych form ksztalcenia,
• organizowanie i finansowanie wyklad6w, sympozj6w, seminari6w, warsztat6w nauko-wych, konferencji i kurs6w,
• przyznawanie nagr6d i wyr6znien za szcze-g61ne osi~nif(cia naukowe,
• organizowanie i finansowanie konkurs6w majllcych na celu wylonienie szczeg61nie uzdolnionej mlodziezy.
W zwillzku ze swojll dzialalnoscill Funda-cja:
• wsp6lpracuje ze srodowiskami oswiaty, nauki, techniki, kultury oraz wyzszymi uczel-niami i szkolami srednimi w kraju i za grani-Cll,
• wsp6lpracuje z krajowymi, zagranicznymi i mif(dzynarodowymi organizacjami studenc-kimi i mlodziezowymi,
• gromadzi srodki pieni((zne i zasoby mate-rialne na rzecz instytucji realizujllcych cele Fundacji oraz niesie pomoc finansOWll takim instytucjom,
• wspiera i aktywizuje wszelkie inicjatywy slu:Zl!ce celowi Fundacji.
Blizsze informacje o fundacji mozna uzy-skac pod adresem:
BARTIMPEX
ul. Marszalkowska 77/79 Warszawa.
DWIE INICJATYWY
Instytut Niskich Temperatur i Bad an Struk-turalnych PAN podjl!l dwie inicjatywy, kt6re mogll zainteresowac student6w wielu kierun-k6w studi6w.
Pierwsza z nich to Letnie Warsztaty Fizyko-chemii Ciala Stalego ,Niskie Ll!ki '98", kt6re odbf(dll sif( w dniach 1-7 lipca 1998.
Druga- to kolejna edycja Konkursu o Sty-pendium Naukowe im. W.Trzebiatowskiego. Stypendium to mozna uzyskac za wyr6zniajll-Cll sif( pracf( magisterskll z fizyki lub chemii ciala stale go.
Blizsze informacje o obu inicjatywach moz-na zmoz-nalezc moz-na stromoz-nach intemetowych:
17
()
§
c
http://www. int.pan. wroc.pl/warszt98. htm oraz http://www. int.pan. wroc.pl/stypnauk.htm. DZIAt. NAUKIINFORMUJE... , ze w dniu 6 maja 1998 r. firma GAM-BIT wsp6lpracujllca z firmll Wolfram Rese-arch, producentem pakietu MATHEMATICA, organizuje prezentacjf( najnowszej wersji pa-kietu MATHEMATICA z aplikacjami dodat-kowymi do pakietu. Prezentacja nastl!Pi w autobusie reklamowym Mathmobile przed budynkiem H-1 przy ul. Norwida.
TELEFONY
Jak zauwa:lylo juz wielu pracownik6w, prze-stal dzialac telefon 2600 bf(dl!CY informacjll o wewnf(trznych numerach Politechniki Wro-clawskiej. Jak poinformowal Prorektor ds. Og61nych dr L.Jankowski, wynika to z oszczf(dnosci. Uczelnia placi bardzo duze ra-chunki za polllczenia telefoniczne. W skali uczelni Sll to kwoty okolo 1400 tysif(cy zl, a w zwil!zku z zapowiedzianym podniesieniem VAT od usrug telekomunikacyjnych z 7% do 22% trzeba sif( liczyc z dalszym wzrostem wydatk6w.
Tymczasem Sll jednostki organizacyjne, w kt6rych oplaty za telefon osi~f(ly pulap 600 zl na pracownika albo ponad I 000 zl na jed-nego nauczyciela akademickiego. Je:leli dzie-je sif( tak w instytutach, kt6re majll du:Zl!licz-bf( zlecen, mozna przypuszczac, ze w ten spo-s6b nastf(puje dofinansowanie zlecen z kosz-t6w wydzialowych. Wydaje sif(jednak dziw-ne, ze wystf(pujll tak duze r6znice. Sl! instytu-ty, w kt6rych obcillzenie rachunkami telefo-nicznymi wynosi tylko 77 zl na osobf( na rok, podczas gdy w innych ponad 20-krotnie wif(-cej (np. 1680 zl). Dlatego wladze Uczelni za-mierzajll naklaniac pracownik6w do oszczf(d-nosci. Zeby umozliwic rozr6Znienie mif(dzy rozmowami prywatnymi i sruzbowymi, planuje sif( udostf(pnienie numer6w, z kt6rych br<dzie mozna uzyskac polllczenie na wlasny rachu-nek.
PRZEPRASZAMY ...
• W informacjach z Wydzialu Chemicznego blr<dnie podalismy dwa nazwiska. Wszcz((to postf(powanie w sprawie nadania tyturu nauko-wego profesora dr hab. Andrzejowi Krniecio-wi. Wszczf(to tez postf(powanie w sprawie powolania na stanowisko profesora nadzwy-czajnego dr hab. J6zefa Glowinskiego. Prze-praszamy.
• Mylnie podalismy tez nazwisko autora zdjr<cia ,Wszyscy ludzie dyrektora (bibliote-ki)". Autorkl!zdjr<ciajest pani Anna Kolodziej-czyk z Biblioteki Gl6wnej. Przepraszamy.
kwiecie1i 1998
§
XVIII POSIEDZENIE SENATU
(26.03.1998 r.)
Posiedzenie rozpoczl(lo siC( od wspomnienia o zmarlym doktorze h. c. PWr in:i:. arch. Zdzi-s!awie Prl(gowskim.
• Senat zatwierdzil wnioski o mianowanie na stanowisko profesora nadzwyczajnego PWr siedmiu os6b: dr hab. in:i:. arch. El:i:biety Trockiej-Leszczynskiej (Wydz. Architektu-ry), dr hab. ini:. Sylwestra Kobielaka (Wydz. Budownictwa LiW), dr hab. ini:. Romana Szelocha (Wydz. Elektroniki), dr hab. ini:. lgnacego Dudzikowskiego (Wydz. Elektrycz-ny), dr hab. ini:. Artura Wilczynskiego (Wydz. Elektryczny), prof. dr hab. ini:. Ste-fana Caconia (Wydz. G6rniczy) i dr hab.ini:. lreneusza J6zwiaka (Wydz. Informatyki i Za-rz"tdzania).
Zatwierdzono te:i: 6 wniosk6w o ponowne mianowanie na stanowisko profesora nadzwy-czajnego: dr hab.inz. Jolanty Grzechowiak (Wydz. Chemiczny), dr hab. Andrzeja Ku-dlaszyka (Wydz. Informatyki i Zarz"ldzania), dr hab. Zygmunta Mazura (Wydz. Informa-tyki i Zarz"ldzania), dr hab.inz. Mieczyslawa Mieczynskiego (Wydz. Mechaniczno-Energe-tyczny), dr hab.inz. Macieja Kulisiewicza (Wydz. Mechaniczny) i dr hab.ini:. Andrze-ja Matyni (Wydz. Chemiczny).
• Przyj((to list!( kandydatur do nagrody Mi-nistra EN. Zaakceptowano wniosek prof. H.Hawrylaka, by nie zawl(:i:ae propozycji zgloszonej przez Senack"l Komisj(( ds. Roz-woju Kadry Naukowej. (Wykaz indywidual-nych i zbiorowych kandydat6w do nagrody pu-blikujemy oddzielnie).
• Prof. Jerzy Gronostajski przedstawil opi-nil( o osi"tglli((ciach i zasrugach prezydenta Chile Eduarda Frei Ruiza Tagle w zwi"lzku z inicjatyw"l nadania mu doktoratu b.c. przez Akademil( G6rniczo-Hutnicz"t. Senat przyj"ll tl( opinil( (47:0:2).
• Nastl(pnym punktem debaty bylo zatwier-dzenie nowego regulaminu gospodarki finan-sowej PWr. Na wst((pie Prorektor ds. Nauki prof. J.Zdanowski podkreslil, ze sytuacja szkolnictwa wyzszego przy nowym budzecie pans twa nie jest !a twa. Wiadomo, :i:e fundusz na badania wlasne wzrosnie odpowiednio do wskaznika inflacji, ale trudno przewidziee, jak MEN rozdysponuje te srodki mil(dzy uczel-nie. Obecnie widae, :i:e (w przeciwienstwie do przewidywan prof. A. Wiszniewskiego) wzro-snie raczej fundusz na dzialalnose statutow"t. Politechnika Wroclawska wypada przy podzia-le srodk6w statutowych niekorzystnie. Prof. Zdanowski podal liczby obrazuj"lce bez-wzgll(dne i wzgll(dne przyrosty limit6w srod-k6w przyznanych na poszczeg61ne cele. Tak wi((c przyznano limity wynagrodzen osobo-wych finansowanych z dotacji MEN: 64.535, I tys. zl na dzia!alnose dydaktyczn"l i 1.422 tys. zl na pomoc materialn"l dla student6w. Dota-cja na dzialalnose dydaktyczn"l wyniesie
116.113 tys. zl, w tym na remonty obiekt6w dydaktycznych 2.770 tys. zl. Na pomoc mate-rialn"l dla student6w przeznaczono 118.587 tys. zl, w tym na remonty dom6w studenckich 1.552 tys. zl.
Wielkose dotacji wynika z algorytmu roz-dziaru dotacji budzetowej. Wskazniki, jakie uzyskala PWr w stosunku do srednich, S"t na-Stl(pUj"lce:
a) ,przeliczeniowi studenci":
E
N
og61nopolski wskaznik dla politechnik: 114,2%
rekord: Politechnika Poznanska - 139,7%, nastl(pne pozycje zajmuj"l Politechniki Czl(sto-chowska i Koszalinska, PWr zajmuje IV miej-sce ze wskaznikiem 116,7%. D1a por6wna-nia: PW rna 114,5%, a AGH 109,5%.
b) ,przeliczeniowi doktorzy"
og61nopolski wskaznik dla po1itech-nik: 1 02,3%; PWr zajmuje V miejsce ze wsp6!-czynnikiem I 03,8%; naj1epsza jest Politech-nika Kosza1inska (119,1%), PW rna wsp6l-czynnik 97,6%, a AGH 100,9%.
Wstl(pne informacje o przyznanych srodkach na dzialalnose statutow"l: w sumie uzyskali-smy 120,03% dotacji ubieglorocznej, co sta-wia nas na ostatnim miejscu wsr6d politech-nik. Ten sam wskaznik d1a AGH i PW wynosi ok. 126%, d1a Politechniki Koszalinskiej 143,27%, a d1a Opolskiej - 165,39%.
Zdaniem prof. J.Zdanowskiego takie wy-niki S"trezu1tatem systemu rozdziaru srodk6w mil(dzy ucze1nie przyjl(tego przez KBN, ffiR-y i p1ac6wki PAN. Odbilo siC( to zwlaszcza nie-korzystnie na finansowaniu badan z e1ektro-niki i informatyki. (ok. 7% przyrostu fundu-szu). Budownictwo, Mechanika i Architektu-ra osi"tglll(ly wzrost o 30%.
Wskazniki wzrostu dotacji statutowej jest szczeg6lnie korzystny dla Wydz. Architektu-ry (140,56% wie1kosci z ub.r.).
Z zestawienia zbiorczego m6wi"lcego o kwo-tach przyznanych z rezerwy Prorektora ds. Na-uki wydzialom, instytutom i innym jednost-kom w latach 1996 i 97 wynika, :i:e najwi((cej skorzystaly Wydz. Chemiczny (53,73% l"lcz-nej sumy srodk6w) i Mechaniczny (14,75%). Prawie wszystkie wnioski zostaly zrealizowa-ne, choe w ograniczonej skali. Preferowane byly dzialania o charakterze interdyscyplinar-nym i mil(dzywydzialowym. Dobrym przykla-dem bylo dofinansowanie nowego mikrosko-pu skaningowego d1a Srodowiskowego Labo-ratorium Mikroskopii E1ektronowej: wynioslo ono ok. 25% ceny, resztl( zaplacono m.in. z TEMPUS a.
Prof. Zdanowski zalecal przemyslane apli-kowanie o srodki z rezerwy. Mog"l one bye tez przeznaczane zakup aparatury, ksi"t:i:ki, pra-ce teoretyczne. Czl(se srodk6w skierowano do jednostek pozawydzialowych (BGl, Dzial Na-uki)- w sumie 17 ,8%.
Nastl(pnie prof. J.Zdanowski przedstawil projekt regu1aminu gospodarki finansowej PWr. Znowelizowana wersja rna odpowiadae aktua1nym przepisom i zdecentra1izowanej for-mie zarz"ldzania uczelni"l. Zgodnie z tym od-st"lPiono od centralnego usta1ania koszt6w wy-dzialowych. Podzial funduszy na wydzialy rna bye prowadzony wg nowego a1gorytmu. Po-przednio 70% srodk6w bylo w gestii wydzia-l6w, a 30% w rezerwie prorektora. Proponuje siC( zamiast tego podzial 75% i 25%.
Podobnie ze srodk6w na ku1turl( i rekreacjl( studenck"l przewidziano rezerwl( prorektora w wysokosci 25%, zas przy podzia1e dotacji z KBN na badania wlasne dziekani dysponowa-liby rezerwami nie przekraczaj"lcymi 25%. Nie p1anuje siC( natomiast wydzielenia rezerwy z dotacji KBN na dziala1nose statl.Jtow"l. Fun-dusz zasadniczy tworzony z zysku za dziala1-nose badaWCZ"t powinien trafiac W calosci do jednostek (dot"td 75%), natomiast zyski z dzia-lalno5ci innego typu (np. kurs6w podyp1omo-wych, wynajmu pomieszczen)-w 75%
(daw-5
T
niej 100%).Przewidziano korzystne d1a jednostek zmia-ny w odpisach amortyzacyjzmia-nych.
Aktualna sytuacja, jak stwierdzil Prorektor ds. Nauki, wymaga oszcz((dnosci. Rok 1996 zakonczyl si(( nadwy:i:k"t finansow"l 3 min zl, zas 1997- deficytem 600 tys. zl. Deficyt ozna-cza nie ty1ko zmniejszenie rezerw, ale i obni-:i:enie przychod6w z 1okat terminowych.
Dr R.Radomski poinformowal, :i:e Komi-sja ds. Statutu i Regulamin6w nie wnosi po-prawek, potrzebne S"t natomiast dokladniejsze informacje o § 12, §24, §25 ust.2 i §27 ust. I.
Dr M.Ciurla stwierdzil, :i:e Komisja ds. Eko-nomicznych dostrzega niejasnosci, w zwi"lZ-ku z czym proponuje, aby przyj"lc projekt, ale uzupelniony o aneks w postaci przepis6w wy-:i:szego i nizszego rzl(du. Komisja rna r6wnie:i: W"ttpliwosci co do zalo:i:onej wysokosci rezerw ,bran:i:owych": ich wysokosc powinna bye b1i:i:sza 10%. Potrzebna jest reforma zarz"ldza-nia i jasne okreslenie zasad finansowania. Dr Ciurla zaapelowal, by w spos6b ci"tgly pro-wadzic dyskusjl( nad zasadami finansowania uczelni.
JM Rektor stwierdzil, :i:e obni:i:enie rezerwy do I 0% byloby uposledzeniem szczebla cen-tralnego, kt6ry musi dbac o wsp61ne do bro. Pro-rektor J.Zdanowski podkreslil potrzeb(( dofi-nansowywania ze srodk6w centra1nych zaku-p6w ksi"ti:ek i czasopism lub urz"ldzen.
Prof. R.Nowicki wyrazilniezadowo1enie, :i:e przedstawiony projekt nie stwarza mo:i:liwo-sci szybkiego zrozumienia rozplywu pienil(-dzy, :i:e regulamin rna dzialac wstecz (od I .I.98) i :i:e wprowadzi siC( zakaz tworzenia rezerwy ze ,statut6wki". Stwierdzil, :i:e skoro KBN daje srodki pokrywaj"lce ok. 60% zapotrzebowania, oczekuje widocznie ich redystrybucji. 0 wiel-kosci rezerwy na badania wlasne decydowac powinna rada wydziaru.
Prof. J.Zdanowski powiedzial, :i:e widzi mo:i:liwosc uzupelnienia tekstu regulaminu o dodatkowe materialy, np. o algorytm rozdzia-ru koszt6w wydzialowych, ale nie powinny one stanowic integra1nej cz((sci dokumentu.
Prof. J.Zwozdziak zaapelowal, by mimo wad przyj"tc nowy regu1amin, gdy:i: stanowi postl(p w stosunku do poprzedniego. Propo-nowal te:i:, by w §41 wniesc zmianl(: dyrektor instytutu rna obowi"lzek przedstawiania rocz-nych sprawozdan z rozdysponowania srodk6w finansowych przed dziekanem i rad"l wydzia-ru, a nie przed rad"l instytutu.
Prof. K.W6js przypomnial, :i:e dziekani mu-SZ"tpokrywac deficyt wynikaj"tCY z ograniczo-nej dotacji. To rzutuje na finansowanie badan i spos6b dysponowania rezerw"l.
Prof. M.Hardyg6ra zaproponowa!a, by zmodyfikowac §31 (dotycZ"lCY przetarg6w), §32 (zapewnic zachowanie prawa jednostki org. do dysponowania niewykorzystanymi Srodkami na dzia!alnOSC statutOW"t Z poprzed-niego roku) oraz §34 pkt 2 (dochody wydzia-l6w; tu te:i: brak gwarancji przenoszenia nie-wykorzystanych srodk6w na rok nastl(pny).
Prof. J.Zdanowski powr6cil do obiektyw-nych uwarunkowan ograniczen finansowych. Nie spada liczba nadgodzin. Nadal przyzna-wane S"t podwy:i:ki plac. Ucze1ni nie stac na wpadanie w drugi. Z analizy sytuacji placo-wej PWr. wynika, :i:e dobrze rna siC( grupa na-uczycieli, zas zle-pracownicy nie bl(d"tCY na-uczycielami.
§
Dokotic~enie ze stronv 5 Dyrektor A.Kaczkowski powiedzial, ze we wrzesniu br. mozna spodziewac si~ nowej wer-sji cstawy, kt6ra zdezaktualizuje obowiqzujqce obecnie rozporzqdzenie Rady Ministr6w z 1991 roku.Prof. S.Chanas zaproponowal, by zdefinio-wac poj~cie rezerwy jako kwoty na nieprzewi-dziane wydatki i by okreslic planowany defi-cyt. Pozwoli to zminimalizowac wielkosc nie-zb~dnych rezerw. JM Rektor wyrazil jednak g:baWC(, ze ograniczy to prowadzenie przez wla-dze Uczelni polityki naukowej, a prof. J.Zda-nowski dostrzegl w tym podejsciu zagrozenie dla inwestycji aparaturowych (wobec tenden-cji do przenoszenia wolnych pienictdzy na fun-dusz osobowy).
Ostatecznie Prorektor L.Jankowski przedsta-wil proponowane poprawki polegajqce na uzu-pelnieniu o powolanie sict na obowi'I.Zujqce prze-pisy wewn!(trzne (§6 ust.4, § 12 ust.6, § 18 ust.3,
§20 ust.2,§21 ust.3), a takze §25 ust.1.p.1 (usci-slenie podstawy obliczania srodk6w na bie:i:qcq obslug!( dydaktyki), §32 i §35 ust.5 (przecho-dzenie niewykorzystanych srodk6w na rok na-st~pny) oraz §41 (sprawozdanie dyrektora insty-tutu, kierownika katedry, samodzie1nego
zakla-E
N
du z rozdysponowania funduszy przedstawia sict radzie wydzialu).
Senat przyjql regulamin z ww. poprawkami (38:3:7).
• Prorektor J.Zdanowski przedstawil koncep-cjct przeksztalcenia mictdzywydzialowego lusty-tutu Inzynierii Chemicznej Urzqdzen Cieplnych (I-13). Jednostka wraz z zasadniczq czctsciq ka-dry wejdzie w sklad Wydzialu Chemicznego. Wylqczona z I -13 grupa in:i:ynierii procesowej przeniesie sict na Wydzial Mechaniczno-Ener-getyczny ( w tej sprawie nie zakonczono jesz-cze procedur formalnych). Senat zatwierdzil przejscie 1-13 na W-3 (39:0:0). Aby zagwaran-towac reorganizowanym jednostkom status quo dydaktyczne, Prorektor ds Nauki przedstawil propozycje uchwaly w tej sprawie. Praktyczna strona realizacji takiego zobowiqzania wzbudzi-la wqtpliwosci prof. M.Hardyg6ry i prof. R.No-wickiego. Uzyskali oni zapewnienie, ze w razie sporu ostateczny arbitraz b!(dzie sprawowal JM Rektor. Dr hab. L.Giadysiewicz, prof., kt6ry zapytal o finansowe skutki utraty kadry przez wydzialy (wynikajqce z algorytmu i przenosze-nia si~ kierownik6w grant6w), zostal poinfor-mowany przez prof. J.Zdanowskiego, ze za moment zmiany finansowania bctdzie
przyjmo-Wnioski o nogrody Ministro Edukocji Norodowej
Nagrody indywidualne
Wydz. Bud. Ll{dowego i Wodnego dr hab.ini. Antoni Biegus za publikacje ksi'l.:i:kowe:
,Nosnosc graniczna stalowych konstruk-cji prt{towych", Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997,
,POili.CZenia srubowe", Wydawnictwo Na-ukowe PWN, Warszawa 1997
Wydzial Elektryczny
prof Bogdan Miedziliski za ksi'l.i:ktt
,Elektrotechnika. Podstawy i instalacje elek-tryczne", Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997
Wydzial Ini:ynierii Srodowiska
prof Maria Pawlaczyk-S'ljJilowa za pod-rttcznik ,Biologia i ekologia", Oficyna Wy-dawnicza PWr 1997
Wydzial lnformatyki i Zarzl{dzania prof Tadeusz Galanc za cykl publikacji w czasopismie PAN ,Przeglqd Statystyczny" w 1997
Wydzial Mechaniczny
prof Romuald Bfdziliski za ksi'l.i:ktt ,Bio-mechanika inzynierska", Oficyna Wydawni-cza PWr 1997
Wydz. Podst. Problemow Techniki dr Arkadiusz Wojs za practt doktorskq
,Struktura p61przewodnikowych kropek kwantowych", 1997
prof Lucjan Jacak za ksi'l.i:ktt ,Quantum Dots", Wydawnictwo Springer 1998
Nagrody
zespo~owe1. Dr ini. Olgierd Pula, dr inz. Czeslaw Rybak, dr inz. Wlodzimierz Samiak (Wy-dzial Budownictwa Lqdowego i Wodne-go) za ksiq:Zktt ,Fundamentowanie. Pro-jektowanie posadowien", Dolnoslqskie Wydawnictwo Edukacyjne, Wroclaw 1997
2. Dr hab. Szczepan Roszak i wspolauto-rzy (Wydzial Chemiczny) za cykl publi-kacji w zakresie teoretycznych badan wlasnosci strukturalnych i termodyna-micznych uklad6w molekularnych 3. Cykl publikacji ,Synteza i wlasciwosci
surfaktant6w o specyficznych cechach uzytkowych" pod redakcj'l.prof Bogda-na Burczyka przy wspolpracy mgr To-masza Koileckiego, dr hab. Andrzeja Piaseckiego, dr hab. Adama Sokolow-skiego i dr hab. Kazimiery Wilk (Wydzial Chemiczny)
4. ,Atlas mikroskopowych typ6w struktur wystt{pujqcych w Wt{glach kamiennych i koksach", Oficyna Wydawnicza PWr 1997,prof Stefan Jasienko, mgr Cecy-lia Bieganska, dr Urszula Swietlik, dr Halina Kidawa (Wydzial Chemiczny) 5. Opracowanie zbioru 43
multimedial-nych lekcji z zakresu inzynierii kompu-terowej pod kier. prof Wojciecha Zamoj-skiego (Wydzial Elektroniki)
6. Prof Stefan Miller, dr hab. Antoni Gro-nowicz (Wydzial Mechaniczny) za ksi'l.i:-ktt ,Mechanizmy", Oficyna Wydawnicza PWr 1997.
T
wany termin podjctcia forma1nej decyzji. Senat przyjql uchwalct o bezterminowym pra-wie pracownik6w bylych instytut6w mictdzywy-dzialowych do zachowania prowadzonych za-je(c dydaktycznych (39:0:0).
• Senat przyjql wniosek Wydzialu G6micze-go (przedstawiony przez prof. M.Hardyg6r~) o utworzenie Wydzialowego Zakladu Geologii i W6d mineralnych oraz kandydaturct dr hab. W.Ci~ikowskiego na stanowisko kierownika.
Zesp61 powstal z grupy pracownik6w bylego 1-10.
• Prorektor J.Zdanowski przedstawil wnio-sek, by powolac na WPPT Zaklad Pomiarowej i Medycznej Aparatury Elektronicznej sklada-jqcy si!( z b. pracownik6w 1-21 (wsr6d nich jest dw6ch docent6w i adiunkci). Z braku samo-dzie1nego pracownika proponuje si!( ustanowie
-nie p.o. kierownika.
Dr R.Radomski zauwazyl, ze skoro l-21 zo-stal rozwiqzany, bo nie spelnial fonnalnych wy-mog6w kadrowych, trudno uzasadnic powola-nie nast!(pnej jednostki majqcej taki sam defekt. Zaproponowal, by powolac t!(jednostk!( na okres przejsciowy lub zgodnie z §21 Statutu utwo-rzyc pracownict, 1aboratorium lub zesp61 dydak-tyczny. Dr hab. E.Kubica poparl te propozy-cj!(, zas prof. J.Misiewicz-koncepcj~ zakladu. Ostatecznie Senat zdecydowal (29:6:4), by wa-runkowo, na okres I roku powolac zaklad pro-wadzony przez p.o. kierownika, z nadziejq, ze w sklad zespolu wejdzie samodzielny pracow-nik naukowy.
• Analogiczny problem pojawil si!( po uzu-pelnieniu porzqdku obrad (31 :3:3) o punkt do-tyczqcy powolania Wydzialowego Zakladu Aparatury Procesowej na Wydziale Mechanicz-no-Energetycznym. Prof. J.Sworakowski za-uwazyl, ze i ta sprawa powinna bye przedsta-wiona Komisji Regulaminowej. Prof. J.Zda-nowski zgodzil si!(, ze jest to Jalandyzacja, ale w dobrej intencji.
I tym razem Sen at postanowil powolac zaklad na rok (30:4:5).
• Senat zapoznal si!( ze sprawozdaniem ,Wsp61praca mictdzynarodowa PWr" przygoto-wanym przez Sekcjl< Wsp61pracy Mi!(dzynaro-dowej. Mimo stalej skali wsp6lpracy obserwu-je si!( spadek publikacji. Gl6wny ci!(:i:ar kontak-t6w przesun<~.l si!( na dydaktyk!(. Uczelnia uczestniczy az w 34 programach, w tym w 2 duzych. Dzi~ki nim okolo 500 student6w uczestniczylo w wymianie. Obecnie zakonczo-no I etap programu Socrates-Erasmus. Konczy si!( tez okres pomocowy, wchodzimy w epokl( kontakt6w partnerskich.
• W zwi<~.zku ze zblizajqcym sict przetargiem na budynek teatru Kalambur JM Rektor zwr6-cil si!( do Senatu o wyrazenie stanowiska co do mozliwosci zaangazowania sil( PWr w finanso-wanie tej plac6wki. Senat wyrazil zgod!( na uczestnictwo w finansowaniu sceny studenckiej, jednak w stopniu nie wi!(kszym ni:i: rzeczywisty udzial student6w naszej uczelni w tym przedsi!(-wzi!(ciu. Nie przewidziano mozliwosci podj!(cia si!( przez PWr roli organu zalozycielskiego Aka-demickiego Osrodka Teatru Otwartego.
• Postanowiono podj<~.c (po rocznej przerwie) finansowanie dw6ch stypendi6w specjalnych dla student6w poszkodowanych w wypadku sa-mochodowym. Mimo uplywu czasu poszkodo-wani wymagajq stalej opieki.
Dalsze punkty obrad przelozono na nastc;pne posiedzenie, kt6re odbctdzie si!( 23 kwietnia o godz. 14.00. (mk)
kwiecie1i 1998
Wspomnienie
Architekt
ZDZISLAW JERZY PRF;GOWSKJ
W dniu 17 marca 1998 r., w wieku 86
I at, zmarl w Winterthur w Szwajcarii sp.
Zdzislaw Jerzy PRI;:GOWSKI, zolnierz
2. Dywizji Strzelc6w Pieszych, dyplomo-wany inz. architekt zuryskiej ETH, prze-myslowiec, wynalazca, artysta obdarzo-ny Jiczobdarzo-nymi talentami, ale przede wszyst-kim- ofiarny spolecznik, szczodry filan-trop i wielki patriota; doktor honoris
causa Politechniki Wroclawskiej. Urodzil sit< we Lwowie 17 listopada 1912 r. Po maturze wstqpil w 1933 r. na Wydzial Architektoniczny Politechniki Lwowskiej.
W okresie studi6w lwowskich, opr6cz
zainteresowan zwi1tzanych z architektu-r::t, Jego r6wnorzt<dn1t pasj1t byla muzy-ka womuzy-kalna. Od pocz1ttku studi6w zwi1t-zal sit< z akademickim Lwowskim
Ch6-rem Tech.nickim. Byl pierwszym uczniem
bas-barytona Adama Didura i odbyl rocz-ne studia wokalrocz-ne we Wloszech.
Na pOCZ1ttku wrzesnia 1939 r. jako zol-nierz WP opuscil Lw6w, by poprzez Bukareszt, Jugoslawit< i Wlochy, znalezc sit< na pocz1ttku 1940 r. we Francji.
Po zgloszeniu sit< do formowanego Wojska Polskiego na Zachodzie dostal przydzial mobilizacyjny do 2. Dywizji Strzelc6w Pieszych, kt6r1t dowodzil gen.
Bronislaw Prugar-Ketling. W czerwcu 1940 r. zostal internowany w
Szwajca-rii, gdzie 2. DSP pozostala do konca wojny w 1945 r. Ten kraj stal sit< jego drug1t Ojczyzn1t.
Internowani zolnierze polscy, dzit<ki
zabiegom swego dow6dcy oraz pomocy wladz szwajcarskich, uzyskali zgodt< na prac« i naukt< w wielu obozach, a w tym w 4 obozach studenckich zwi1tzanych z uczelniami Zurychu, St. Gallen i Fribo-urga.
St. szeregowiec Zdzislaw Prt<gowski,
skorzystal z nadarzaj1tcej sit< okazji: w obozie studenckim w Winterthur zostal sluchaczem zuryskiej ETH i w 1945 r. uzyskal dyplom inz. architekta.
W okresie internowania zaangazowal Sit< W bogate zycie kuituraine dywizji daj1tc og6lem w ci~u 5 !at ponad 190 udokumentowanych wystt<p6w solo i wesp6l z ch6rami zolnierskimi. Propa-gowal po!Sk1t i swiatOW1t muzykt< Opero-W::t, ludow1t czy popularno-rozrywkow'l:.
Caly doch6d z tych koncert6w przezna-czal na cele dobroczynne w okupowanej Polsce lub dorazne potrzeby dywizji w Szwajcarii.
Zaraz po wojnie,juzjako dyplomowa-ny inz. architekt, rozpocz1tl praktykt< pro-jektow1t w szwajcarskich biurach i osiadl
na stale w Winterthur. Otworzyl wlasne biuro architektoniczne oraz firm« PRE-WI, kt6rej dyrektorem pozostal do p6Z-nej starosci. Nie ograniczal sit< do zarz'l:-dzania biurem i nadzoru nad wykonaw-stwem swych projekt6w z zakresu bu-downictwa mieszkalnego czy przemyslo-wego. Ci~le poszukiwal nowych roz-wi1tzan technicznych i technologicznych,
zwlaszcza w odniesieniu do betonu. Jego dziclem byly m.in. opatentowane w kilkunastu krajach swiata systemy tzw. strukturowania powierzchni
PREWJ-STRUKTUR; systemy d:Zwit<kochlonne z
wykorzystaniem rurek plastikowych
PREWI-PHON oraz systemy cieplnej izolacji z przetworzonego szkla odpado-wego PRE WI-CELL.
Przez 20 !at (1954-1974) by!
kusto-. szem Muzeum Polskiego w Rapperswi-lu.
Najbardziej wyr6zniaj1tcymi Go doko-naniami, kt6re SWiadCZ1t 0 Jego postawie patriotycznej, dobroci serca i rzadkich przymiotach charakteru byly akcje cha-rytatywne. Na pocz1ttku !at osiemdziesi1t-tych Zdzislaw Prt<gowski pod auspicja-mi Kosciola - w uzgodnieniu z pryma-sem Wyszynskim i przy blogoslawien-stwie Ojca Sw. - zainicjowal pierwsz1t na tak1t skalt< w historii Polonii
swiato-wej akcjt< charytatywn1tPOLEN IN NOT ( Polska w potrzebie). W ramach tej ak-cji organizowano w Szwajcarii tzw.
,wi-taminowe wakacje" dla polskich dzieci. Niesiono tez pomoc dla NSZZ
,SOLI-DARNOSC", zwlaszcza w stanie wojen-nym, oraz Zwi1tzku Sybirak6w, dla kt6-rych z wlasnych srodk6w stworzyl spe-cjaln1t fundacjt< i wspomagal materialnie biuro organizacji w Warszawie.
W okresie ubieglorocznej powodzi Zdzislaw Prt<gowski, mimo nienajlepsze-go juz zdrowia, w ramach wznowionej akcji POLEN IN NOT natychmiast
za-angazowal sit< w zbieranie funduszy na pomoc dla powodzian, a zebrane pieni1t-dze w kwocie ponad 28 tys. frank6w szwajcarskich przekazal do Wroc!awia.
Wroclaw byl Mu szczeg6lnie bliski, a zwlaszcza naszatJczelnia, kt6ra w 1992 r. wyr6:2:nila Go swym doktoratem hono-rowym. Od polowy !at osiemdziesi1ttych znacznie wspomagal materialnie sanato-rium w Sob6tce; pod koniec !at osiem-dziesi1ttych dotowal budow« pomnika
Orlqt Lwowskich postawionego na
cmentarzu na St<polnie; wspieral wiele razy naszAkademicki Ch6r, gdy ten kon-certowal w Szwajcarii; do pracowni mi-neralogicznej Wydzialu G6rniczego przekazal w darze naturalny krysztal ,MORJON" o wadze 229 kg; dla
slucha-czy Wydzialu Architektury stworzyl spe-cjalny fundusz stypendialny za ponad 30
tys. frank6w szwajcarskich, z kt6rego od 1996 r. korzystaj1t zar6wno polscy stu-denci jak i stustu-denci polski ego pochodze-nia zza naszej wschodniej granicy.
Sp. Zdzislaw Jerzy Prt<gowski za swe zaslugi wojenne i osi~nit<cia tw6rcze w dziedzinie architektury, budownictwa, spiewu i plastyki oraz za caloksztalt swej dzialalnosci charytatywnej dla Polski
-byl wielokrotnie wyr6Zniany.
W oddziale wroclawskim TVP S.A. re-zyser Boguslaw Klimsa zakonczyl pract< przy realizacji filmu dokumentalnego pt.
,WUJEKZERO", poswit<conego osobie Zdzislawa Prt<gowskiego. Film ten cze-ka obecnie na emisjt< w II programie TVP z Warszawy w ramach ,dziela form do-kumentalnych".
Spocz1tl na cmentarzu w Winterthur, nieopodal pomnika ku czci swych towa-rzyszy broni z 2. DSP, zmarlych w okre-sie internowania w Szwjacarii.
Niech pozostanie w naszej dobrej, wdzit<cznej pamit<ci na zawsze!
Andrzej Ostoja-Solecki
7
Z 1J)RA(: RAlL)Y
SZ
J[(()L~KCT\VA
GLt)\VNE~J
Q\¥VYZSZE(§0
KBN - REALIA I WIZJEPrzewodniczqcy Komitetu Badan Nauko-wych prof. Andrzej Wiszniewski przedsta-wil na forum Rady Gl6wnej aktualnq sytu-acj(( w zakresie finansowania badan nauko-wych oraz niekt6re zarnierzenia na przy-szlose. Obecny rok nie jest korzystny dla nauki, stwierdzil minister Wiszniewski. Na finansowanie badan naukowych przewidzia-no 2,4 mld.zl., co stanowi zaledwie 0,47% PKB i oznacza zmniejszenie realnych na-klad6w o ok. 20% w stosunku do r.l992. W roku biezqcym przewidziano nast((pujqcy podzial tej kwoty:
- indywidualne projekty badawcze -18%, - projekty eel owe - I 0%,
- inwestycje-13%,
- dzialalnose og61notechniczna - 6%, - wsp6lpraca z zagranicq- 2%, - badania wlasne i statuto we - 51%. Srodki na badania wlasne i statutowe dzie-lone sqmi((dzy jednostki badawcze zgrupo-wane w trzech pionach dzialalnosci nauko-wej skupiajqcych odpowiednio: szkoly wy-zsze, instytuty PAN oraz tzw. jednostki ba-dawczo-rozwojowe. Struktura ta odziedzi-czona po PRL wykazuje zdumiewajqcq trwalose i odpomose na pr6by jakichkol-wiek reform. Przy podziale mi((dzy poszcze-g6lne piony obowiqzujq r6Zne wagi i wsp6l-czynniki, z reguly bardzo niekorzystne dla szkolnictwa wyzszego. Ilustruje to zamiesz-czona nizej tabela I.
widzianych na granty indywidualne, gdzie decyduje merytoryczna wartose przedsta-wionych projekt6w, a nie wsp6lczynniki preferencyjne.
Minister Andrzej Wiszniewski zapowie-dzial, ze do najpilniejszych zadan KBN w najblizszej perspektywie nalezee b((dzie:
- opracowanie nowych zasad podzialu srodk6w na badania wlasne i statutowe,
- opracowanie nowych kryteri6w katego-ryzacji jednostek badawczych,
- przeprowadzenie restrukturyzacj i jedno-stek badawczo-rozwojowych,
- zaostrzenie kryteri6w odbioru prac wy-konanych w ramach grant6w.
Gl6wnym kryterium podzialu srodk6w na badania wlasne i statutowe powinno bye
mld.zl,) w r. 2000 i wreszcie do I% PKB (7,3 mld.zl.) w r. 2001. Oszolomiona tymi marzeniami sala przyj((la wystqpienie Mi-nistra burzliwymi oklaskami.
NO COMMENTS !
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Fi-nans6w - dr Halina Wasilewska-Trenkner wystosowala do Przewodniczqcego Rady Gl6wnej pismo, w kt6rym ustosunkowala si(( do stanowiska Nr 21197 Rady Gl6wnej, a takze do wystqpien innych gremi6w wy-razajqcych zaniepokojenie projektowanq wysokosciq naklad6w budzetowych na fi-nansowanie szkolnictwa wyzszego w 1998 r. W swoim pismie Pani Minister przytacza dane liczbowe (patrz tabela 2), z kt6rych jej zdaniem wynikajednoznacznie, ze w latach Tab. 2. Finansowanie szkolnictwa W)'Zszego w 1atach 1996-98
Wzrost PKB brutto [%] Realny wzrost PKB [%]
Udzial wydatk6w na szkolnictwo W)'Zsze w PKB [%]
Wzrost wydatk6w norninalnych na szkolnictwo wyZsZC (%)
Wzrost wydatk6w rea1nych na szkolnictwo
j wyZSZC (%]
kryterium ,produktywnosci" jednostki ba-dawczej stwierdzil Minister, a nie jej
przy-1996 25,6 6,1 0,83 38,0 15,1 1997 1998 20,6 16,9 5,7 5,6 0,86 0,83 24,5 13,2 8,5 2,0
Tab. I. Finansowanie pion6w dzialalnoki naukowej
1996-97 szkolnictwo wyzsze finansowane bylo na zasadzie nadzwyczajnych preferen-cji, a tempo wzrostu naklad6w przekracza-lo znacznie wzrost dochodu narodowego. Takie preferencje Sq na stale nie do utrzy-mania i nie moze wi((c dziwie, ze w plano-wanym budzecie powr6cono do poziomu preferencji z Jat wczesniejszych. Niepok6j srodowisk akademickich jest tym bardziej nieuzasadniony, ze na r. 1998 pJanuje Si(( realny wzrost wydatk6w budzetowych na szkolnictwo wyzsze az o 2%. Zalecenie Sej-mu RP dla Rzqdu, zawarte w Rezolucji z 13 pazdziemika 1995 r. i postulujqce suk-cesywne zwi((kszanie w budzecie panstwa wydatk6w na szkolnictwo wyi:sze, tak aby ich poziom w r. 1997 wynosil 2% PKB dla szkolnictwa wyi:szego i I% PKB dla nauki, okazaly si(( nierealne i nierealne pozostanq r6wniei: zapewne w najblii:szej przyszlosci. Pion Kadra naukowa Projekty badawcze Projekty celowe Badania wlasne
f%1 f%1
Szkoly W)'Zsze 72,0 58,3
Instytuty PAN 6,5 14,4
JBR'y 21,5 27,3
• 4% rezerwa
Gdyby nawet przyjqe, ze zgodnie z art. 99 ustawy o szkolnictwie wyzszyrn, nauczycie-le akademiccy obok pracy naukowej obciq-zeni Sq r6wniez obowiqzkami dydaktyczny-mi oraz organizacyjnydydaktyczny-mi i zastosowac w zwiqzku z tym do ich liczby wsp6lczynnik wagowy 1/3, to i tak udzial szk6l wyzszych w podziale srodk6w na dzialalnose badaw-CZq wlasnq i statutowq si((gnqc winien ok. 50%. 0 duzej aktywnosci pracownik6w wyzszych uczelni swiadczy zresztq znacz-ny ich udzial w konsumpcji srodk6w
prze-f%] i statutowe [%]*
23,5 33
2,2 22
74,3 41
naleznose do okreslonego pionu.
Minister zwr6cil r6wniez uwag(( na nowe mozliwosci pozyskiwania srodk6w, jakie pojawiq si(( po przystqpieniu Polski do Unii Europejskiej i wlqczeniu naszych plac6wek naukowych w realizacj(( europejskich pro-gram6w badawczych. M6wiqc o przyszlo-sci Minister wyra:lnie si(( rozmarzyl. Wedlug jego przewidywan, nawet w wariancie mniej optymistycznym, naklady na badania nauko-we wzrosnqe majq do 0,6% PKB (3,5 mld.zl.) w r. 1999, do 0,8% PKB (5,3
Pani Minister odnotowuje dalej fakt znacznego zwi((kszenia liczby student6w ksztalconych w uczelniach panstwowych, wyrai:a jednak Wqtpliwosci czy liczba ta powinna bye miemikiem podstawowym i
kwiecien 1998
9
Z
R])RAC~
RAJDY
§
Z 1[
0
LN
.
K (:
T\\~\T
A
(]r
L ()) \V N E
·
J
0'
VVYZSZE(}()
wazqcym przy rozdziale srodk6w budzeto-wych. Nie wszystkie elementy koszt6w w uczelniach S't bowiem, jej zdaniem, bezpo-sredni<t pochodn<t liczby student6w, a te koszty, kt6re istotnie rosn<t wraz z liczb<t stu-den tow, nie zawsze rosn<t w takich samych proporc j ach.
Uczelnie powinny nie tylko formulowac ,oczekiwania" pod adresem budzetu pan-stwa, stwierdza Pani Minister, ale r6wniez zwittkszyc wysilki w celu zdynamizowania pozyskiwania srodk6w na swojq dzialalnosc ze zr6del innych niz budzet panstwa i trak-towac to nie tylko jako obowi(tzek narzuco-ny im przez obowi(tzuj(tce przepisy, ale r6w-niez jako rozwi(tzanie systemowe, przyno-SZ<\.Ce ewidentne korzysci. 0 ogromnej wa-dze jak'l. przywi'l.zuje Rz'l.d do szkolnictwa wyzszego swiadczy, zdaniem Pani Minister fakt, ze pomimo trudnej sytuacji finansowej jak dotychczas jeszcze zadna szkola wyzsza nie zostala zniesiona, przeksztalcona czy chocby tylko pol'l.czona z inn'!. uczelni(t.
Argumentacja przytoczona w pismie Pani Minister wprawila czlonk6w Rady Gl6wnej w tak wielkie oslupienie, iz nie podj!(li po-lemiki, ani nawet nie usilowali pisma
ko-mentowac.
PRIMA APRILIS
Wzorem !at ubieglych z dniem 1 kwietnia Minister Edukacji Narodowej wprowadza nowy taryfikator plac dla nauczycieli aka-demickich i pracownik6w szk6l wyzszych nie bttd'l.cych nauczycielami akademickimi.
Wprowadzenie nowego taryfikatora wi'l.2:e sitt z podwyzkami plac, kt6re srednio w skali panstwowych szk6l wyzszych wynios<t I 2, 7% i, jak sitt zaklada, b!(d<t o ok. I% wy-zsze od planowanej inflacji. Zmiany w
ta-czajnego powinno odpowiadac poczw6mej pensji asystenta. Wr!(cz odmienne tenden-cje ujawniaj<t sitt w nowym taryfikatorze, gdzie iloraz ten zmniejszono z poprzedniej wartosci 2,33 do 2,14. Co ciekawsze, w uza-sadnieniu wprowadzonych zmian stwierdza si((, ze nizszy wskaznik wzrostu uposazenia profesor6w byl konieczny ze wzglttdu: ,na pokrycie niezb~dnego wzrostu stawek dla asystent6w i adiunkt6w ze stopniem dokto-ra odokto-raz na dodatkowy wzrost zatrudnienia w grupie pracownik6w zatrudnionych przy pilnowaniu, dla kt6rych od 1 stycznia 1998 r. wzrosla norma czasu pracy" (? !). Koniec konc6w nie powinno to jednak dziwic, bo bez profesor6w uczelnia nadal bttdzie funk-cjonowac, a bez os6b do pilnowania maj'l.-tek szkoly doznac moze uszczerbku.
Nowy taryfikator przewiduje r6wniez znaczny wzrost dodatk6w funkcyjnych. Ta-bela 4, w kt6rej przedstawiono wzrost tych dodatk6w na niekt6rych stanowiskach jest r6wnoczesnie wyrazem opinii ministerstwa o rzeczywistym wkladzie pracy uczelnia-nych funkcjonariuszy w nielatwe dzielo za-rz(tdzania szkol'l..
rz'l.d6w trawiennych obywateli, ale nikt juz dokladnie nie pami!(tal kiedy to bylo i jak sitt ostatecznie zakonczylo.
PTYS
Ministerstwo Edukacji Narodowej dbaj(tc o dobre samopoczucie czlonk6w Rady Gl6wnej przygotowuje na sali obrad zesta-wy regeneracyjne zlozone z 4 butelek wody mineralnej ,Mazowszanka" i szklaneczki slonych paluszk6w na kazde 6 os6b uczest-nicz(tcych w posiedzeniu. Ku ogromnemu zaskoczeniu zebranych, tym razem obok wody mineralnej, do kazdego zestawu do-l'l.czono butelktt napoju orzezwiaj'l.cego 0
ujmuj'l.cej nazwie ,Ptys". Natychmiast tez poszly w ruch otwieracze i wszyscy rozpo-czttli obrady delektuj'l.C si!( tym letnim i slod-kawym napojem. Wkr6tce jednak opr6znio-no butelki, a po napoju pozostalo wspo-mnienie ozywiane jedynie lekturq barwnych etykiet. W6wczas to jeden z profesor6w obdarzony lepszym niz inni wzrokiem od-kryl wydrukowany drobnymi literami nap is informuj'l.cy, iz zalecany termin spozycia napoju uplywa z dniem 15 grudnia 1997 r.
Wzburzony profesor podzielil sitt swym
Tab. 4. Procentowy wzrost dodatk6w funkcyjnych stanowisko rektor I kat. prorektor I kat.
J Procentowy 20 36,36
wzrost dodatku
·~ =
-Znacznie mniej inicjatywy wykazano przy nowelizacji taryfikatora dla pracownik6w nie b!(d'l.cych nauczycielami akademickimi, aczkolwiek i tu procentowo wyzsze przyro-sty stawek wystttpuj<t w nizszych katego-riach zaszeregowania i faktu tego nie
zmie-N
dziekan prodziekan
39,78 144
'
Tab. 3. Procentowy wzrost g6mej g~icy ..Zidelek zasze~;wania
odkryciem z zebranymi wywoluj(tc og6lne zamieszanie i lawintt r6znych domysl6w. Jedni uwazali, ze sprawa rna charakter poli-tyczny i uknuta zostala przez opozycj({ ce-lem wprowadzenia destabilizacji w resor-cie edukacji narodowej i to w przededniu planowanych reform, drudzy uznali, ze jest to odwet rz<tdz(tcej koalicji za przeglosowa-ll't ostatnio na Radzie ,ekshumacjtt docen-ta", inni odrzucaj(tc motywy polityczne po-S<tdzali sluzby ministerialne o korupcj({,
wszyscy, mimo powstalego tumultu, wslu-chiwali sitt uwaznie w coraz wyrazniejsze i bardziej niepokoj(tce odglosy wewn!(trzne, po czym pojedynczo zaczttli opuszczac sal({.
stanowisko profesor zw. prof. nadzw. prof. nadzw. docent, adiunkt adiunkt, st.wykl.
I
z tytulemProcentowy 6,38 9,76
wzrost
~
..
belach plac S<t niewielkie, aczkolwiek kie-runki tych zmian sklaniac musz<t do pew-nych refleksji. Jak wynika z tabeli 3, w gru-pie nauczycieli akademickich z tytulem lub stopniami naukowymi najwyzej pre-ferowano adiunkt6w i starszych wykladow-c6w bez habilitacji. W zalozeniach do no-wej ustawy o szkolnictwie wyzszym prze-widuje sitt, ze uposazenie profesora
zwy-bez tytulu ze stop. dr hab. ze stop. dr
I
11,6 13,6 18,4
I
~ ----''·
---nia podwyzszenie maksymalnego dodatku funkcyjnego o ok. 25%.Generalnie rzecz ujmuj(tc, w nowych ta-ryfikatorach dominuje tendencja do ,splasz-czania" siatek i niwelowania wybujalych r6znic w dochodach. Obdarzeni lepsz<t pa-mi!(ci<t czlonkowie Rady twierdzili, ze kie-dys zetknttli sitt z podobnymi tendencjami, uzasdnianymi ponoc podobn'l. budow<t
na-Przewodnicz(tcy Rady Gl6wnej oglosil kr6tk<t przerw!(. Po przerwie wszyscy z wy-j<ttkiem jednej osoby wr6cili na saltt obrad. Nikt nie zostal hospitalizowany. Postano-wiono sprawie nie nadawac dalszego bie-gu.
CK- 1997 r.
rD
R A
'(."~.
J.r-'
... \
~_/
(~L(),VNE<iif
0
§Zl[(())LNKCT"~'r
J-li
\VYZSZE(i()
Tytulu Naukowego i Stopni Naukowych -prof dr hab. Janusz Tazbir przeslal do Rady Gl6wnej sprawozdanie z dzialalnosci CK w r. 1997. Rok ten byl pierwszym rokiem bie-za._cej kadencji. Jak wiadomo, czlonkowie CK wybierani sa._ przez osoby z tytulem na-ukowym profesora sposr6d kandydat6w zgloszonych przez rady jednostek nauko-wych, uprawnionych do nadawania stopnia naukowego doktora. Na 9727 uprawnio-nych, w glosowaniu udzial wzit(lo 7149 os6b. Wybrano 220 czlonk6w CK sposr6d 728 kandydat6w zgloszonych przez 482 jed-nostki. Wsr6d wybranychjest 135 os6b, kt6-re wchodzily w sklad CK poprzedniej ka-dencji.
W 1997 r. CK rozpatrzyla og6lem 1248 r6Z-nego rodzaju spraw podlegaja._cychjej ustawo-wym kompetencjom, w tym 420 (391 pozy-tywnie) wniosk6w o nadanie tytulu profeso-ra, 714 (676 pozytywnie) wniosk6w o nada-nie stopnia naukowego doktora habilitowane-go i 61 (37 pozytywnie) wniosk6w o upraw-nienia do nadawania stopni naukowych.
w
stosunku do sredniej wieloletniej ( 1991-96) liczba rozpatrzonych w 1997 r. wniosk6w o nadanie tytulu naukowego pro-fesora jest nizsza o ok. 13%. Najwit(cej ty-tul6w profesorskich przyznano w dziedzi-nie nauk humanistycznych (77), medycz-nych (61) i technicznych (49); najmniej- w dziedzinie nauk 1e5nych (0), wojskowych (2) i teologicznych (2).w
1atach 1991-96, srednio w kazdym roku rozpatrywano 840 spraw habilitacyjnych. Rok 1997 przyni6sl wit(c, w stosunku doW ostatnim czasie ukazaty sit( nastt(puja._-ce pisma ok6lne i zarza._dzenia wewnt(trzne:
• Pismo ok61ne 4/98 z dnia 26.02.1998 w sprawie trybu wnioskowania o odznaczenia ( ordery) panstwowe.
·Pismo ok6lne 5/98 z dnia 27.02.1998 w sprawie organizacji pomocy serwisowej dla uzytkownik6w srodk6w informatyki wAd-ministracji Centra1nej.
• Pismo ok6lne 6/98 z dnia 6.03.1998 w sprawie godzin rektorskich dla student6w IV i V roku.
• Pismo ok6lne 7/98 z dnia 11.03.1998 wprowadzaja._ce zmiany do Pisma Ok61ne-go 22/97 z dnia 4 sierpnia 1997 w sprawie
tego okresu, ok. 17% spadek liczby habili-tacji. Decyzje negatywne podjt(to w odnie-sieniu do 5,3% rozpatrywanych wniosk6w podczas gdy srednia wie1oletnia wynosi tu ok. 7,2%. Najwit(cej stopni naukowych dok-tora habilitowanego przyznano w dziedzi-nie nauk humanistycznych (141), technicz-nych ( 114) i medycztechnicz-nych (1 09); najmniej -w dziedzine nauk o kulturze fizycznej (2) oraz nauk wojskowych (3) i 1esnych (5). Rozklad jest wit(c tu bardzo podobny jak w przypadku nadanych tytul6w naukowych. Wsr6d dyscyplin technicznych przoduje budowa i eksploatacja maszyn (23), elek-tronika (13) oraz mechanika (I 0) i e1ektro-technika (1 0).
W km1cowej czt(sci sprawozdania prof. Tazbir stwierdzil, ze jak dota._d dobrze ukla-da sit( wsp6lpraca CK z Raukla-da._ Gl6wna._. Wsp6lpraca ta dotyczy og6lniejszych zagad-nien rozwoju kadry naukowej, jak i szcze-g6lowego wsp6lnego zadania wynikaja._ce-go z ustawy o tytule naukowym i stopniach naukowych, zwia._zanego z przyznawaniem uprawnien do nadawania stopni naukowych jednostkom szk6l wyzszych. Podobnie jak w latach poprzednich, bardzo dobrze ukla-dala sit( r6wniez wsp6lpraca CK z Kancela-ria._Prezydenta RP w sprawach przedstawia-nia wniosk6w o nadanie tytulu naukowego profesora. Wnioski w tych sprawach wysu-wane przez CK sa._ rozpatrywysu-wane bez zwlo-ki, co pozwala na szybkie zakonczenie pro-cedury nadania tytulu naukowego.
ALLELUJA!
W dniu 21lutego 1998 r. Krajowa Sekcja
zasad ustalania oraz wysokosci naleznosci przysluguja._cych pracownikom z tytulu pod-r6zy sluzbowej poza granicami kraju.
• Zarza._dzenie wewnt(trzne 7/98 z dnia 16.02.1998 w sprawie praw do wtasnosci wynik6w badan naukowych przy realizacji projekt6w badawczych finansowanych przez Komitet Badan Naukowych.
• Zarza._dzenie wewnt(trzne 8/98 z dnia 19.02.1998 w sprawie wprowadzenia Regu-laminu przyznawania i usta1ania wysokosci pomocy materialnej d1a student6w studi6w dziennych na Politechnice Wroclawskiej.
• Zarza._dzenie wewnt(trzne 9/98 z dnia 26.03.1998 w sprawie wprowadzenia zmian
Nauki NSZZ ,Solidamosc" zajt(la stanowi-sko Nr I w sprawie reformy prawa o szkol-nictwie wyzszym. W dokumencie tym do najwazniejszych spraw wymagaja._cych usta-wowej regulacji zaliczono:
- prawidlowy, nie krt(powany sztucznymi barierami, rozw6j kadry pracownik6w uczelni i instytut6w naukowych,
- zapewnienie jakosci wyksztalcenia od-powiadaja._cej randze nadawanego dyplomu zgodnie z og6lnie przyjt(tymi normami w krajach wysoko rozwinit(tych,
- skuteczne i racjonalne finansowanie szkolnictwa wyzszego,
- zapewnienie odpowiedniego statusu pra-cownikom szk6l wyzszych.
Szczeg61nie interesuja._co brzmi rozwinit(-cie punktu pierwszego: ,Naleiy przyjqc
zasad?;, ie stopien naukowy doktora
stano-wi pelnoprawnq kwalifikacj?; formalnq do zajmowania wszystkich stanowisk ze
stano-wiskiem profesora wlqcznie oraz do pelnie-nia wszelkichfunkcji w organach kolegial-nych i jednoosobowych, jak rowniei
funk-cji promo/ora prac doktorskich. Struktur?; stanowisk pracownikow naukowo-dydak-tycznych naleiy sprowadzic do trzech
szcze-bli, np. asystent, profesor pomocniczy,
pro-fesor. Liczba tych stanowisk w uczelni po-winna bye okreslona odpowiednio do jej zadan dydaktycznych i badawczych. Powin-na Powin-nastqpic rezygPowin-nacja z nadawania tytulu naukowego ".
Nastt(pne posiedzenie Rady Gl6wnej od-bt<dzie sit( 16 kwietnia br.
Dla ,Pryzmatu" przygotowal prof Andrzej Halas
w Zarza._dzeniu Wewnt(trznym 10/95 z dnia 9 maja 1995 z p6Zniejszymi zmianami.
• Zarza._dzenie wewnt(trzne I 0/98 z dnia 27.03.1998 w sprawie zmian organizacyj-nych dotycza._cych instytut6w mit(dzywy-dzialowych: I-10, 1-13, I-17, I-21, I-30.
• Zarza._dzenie wewnt(trzne 11198 z dnia 27.03.1998 w sprawie utworzenia Katedry i Wydzialowych Zaklad6w na Wydziale E1ektroniki.
• Zarza._dzenie wewnt(trzne 12/98 z dnia 27.03.1998 w sprawie utworzenia Wydzia-lowego Zakladu Geologii i W6d Mineral-Dokaticzenie na stronie II
kwiecie1i 1998
11
Nowo mianowani profesorowie z Politechniki W
roctawskiej
Barbara Lejczak
Postanowieniem z dnia 13 marca 1998 roku Prezydent RP nadal tytulnaukowy profesora nauk biologicznych dr hab. Barbarze Lejczak.
Barbara Lejczak urodzila si~ w Krakowie.
Studia ukm1czyla na Wydziale Nauk Przy-rodniczych Uniwersytetu Wroclawskiego w roku 1972. W tym samym roku rozpocz~la
studia doktoranckie w Instytucie Inzynierii Ochrony Srodowiska Politechniki Wroclaw-skiej. Prac~ doktorsk<t obronila w 1975 roku i podj~la prac~ w tymze instytucie na stano-wisku adiunkta. W tym czasie jej zaintere-sowania koncentrowaly si~ wok61 tematyki
ZWi<tzanej Z zanieczyszczeniem srodowiska
Dok01iczenie ze stronv 10
nych na Wydziale G6miczym.
• Zarz<tdzenie wewnt;trzne 13/98 z dnia 27.03.1998 w sprawie utworzenia Wydzia-lowego Zakladu Pomiarowej i Medycznej Aparatury Elektronicznej na Wydziale Pod-stawowych Problem6w Techniki.
• Zarz<tdzenie wewnt;trzne 14/98 z dnia 27.03.1998 w sprawie utworzenia Wydzia-lowego Zakladu Aparatury Procesowej na Wydzia1e Mechaniczno-Energetycznym.
• Zarz<tdzenie wewnt;trzne 15/98 z dnia 6.04.1998 w sprawie zmian w strukturze organizacyjnej administracji Politechniki Wroclawskiej.
• Zarz<tdzenie wewnt;trzne 16/98 z dnia 7.04.1998 w sprawie wysokosci stawek sto-sowanych dla nauczycieli akademickich za godziny ponadwymiarowe.
wodnego, problemami biodegradacji i de-toksyfikacji na drodze biologicznej. Od 1977 roku zwi<tzala sit; z Instytutem Che-mii Organicznej i Fizycznej (obecnie Insty-tut Chemii Organicznej, Biochemii i Bio-techno1ogii). Od tego czasu zacz~a sit; jej ,przygoda naukowa w swiecie aminofosfo-nian6w", do kt6rego wprowadzil j<t prof.dr hab. Przemyslaw Mastalerz.
W 1990 roku Rada Wydzialu Nauk Przy-rodniczych Uniwersytetu Wroclawskiego nadala jej stopien doktora habilitowanego nauk przyrodniczych.
Od roku 1993 jest profesorem nadzwy-czajnym Politechniki Wroclawskiej.
Od 1991 roku kieruje Zakladem Biotech-nologii w Instytucie Chemii Organicznej, Biochemii i Biotechno1ogii. W latach 1991-93 pelnila funkcj~ prodziekana Wydzialu Podstawowych Problem6w Techniki. Obec-nie jest kierownikiem specjalnosci
Biotech-nologia Molekularna i Biokataliza na
kie-runku Biotechnologia Wydzialu Chemicz-nego.
Jej dzialalnosc dydaktyczna jest zwi<tza-na z tym wlasnie kierunkiem. Prowadzi wyklady z biologii i ekologii, mikrobiolo-gii i biotechnolomikrobiolo-gii. Jest promotorem dwu ukonczonych prac doktorskich, a obecnie opiekuje sit; dwoma nast@nymi doktoran-tami, z kt6rych jeden bt;dzie realizowal ba-dania przy wsp6lpracy z E.N.S.C. w Mont-pellier. Byla opiekunk<t 7 prac dyplomo-wych. Recenzowala 3 prace doktorskie, licz-ne granty dla KBN oraz prace dla czasopism naukowych. Otrzymala dwie nagrody Mi-nistra Edukacji Narodowej oraz Iiczne na-grody Rektora Politechniki Wroclawskiej.
Zainteresowania naukowe prof. B.Lejczak zwi<tzane S'l z badaniem biologicznej a ktyw-nosci kwas6w aminofosfonowych i ich kr6 t-kich peptyd6w. Zwi<tzki te z racji swojej ana1ogii struktura1nej z aminokwasami S'l inhibitorami enzym6w uczestnicz<tcych w ich przemianach metabolicznych ina poz io-mie kom6rki czy organizmu wywoluj<t efekt antybakteryjny, antynowotworowy, a w przypadku organizm6w roslinnych zaburz a-j<t ich wzrost.
Od kilku !at prof. B.Lejczak zajmuje sit; wykorzystaniem biokatalizy do syntezy optycznie czynnych aminofosfonian6w, sta-raj<tc si~ pol<tczyc skrywan'l sympati~ do chemii (i nieskrywan<t do aminofosfonia-n6w) ze zdobytym doswiadczeniem biolo-ga, dla kt6rego mozliwosc spojrzenia na
kom6rk~ czy enzym jak na odczynnik che -miczny wydaje sit; fascynuj<tca.
Dorobek naukowy prof. B.Lejczak obej
-muje 1 podrt;cznik akademicki, 1 skrypt, 71 publikacji, 2 monografie i 5 udzielonych patent6w. Wszystkie artykuly zostaly opu
-blikowane w czasopismach o uznanym stan-dardzie mit;dzynarodowym. Prace prof. B.Lejczak byly cytowane ponad 350 razy, a praca prof. Pawla Kafarskiego i prof. Bar-bary Lejczak ,Biological activity of amino
-phosphonic acids" jest najczt;sciej
cytowa-11'! prac'l z Politechniki Wroclawskiej. Wy -niki badan byly takze prezentowane w po-staci 58 komunikat6w konferencyjnych.
Poza prac'l naukow'l profesor !ubi muz y-kt; R.Wagnera, dobre ksi<tzki, a najbardziej psy ( obecnie najpit;kniejszy i najm<tdrzejszy na swiecie Yorkshire terrier) oraz sw6j sa-moch6d.
Stowarzysze
ni
e N
auko
w
e
S
tud
en
to
w
- ,
Optoelektronika
i
m
i
kr
osy
st
e
m
y"
Wiadomosc dla wszystkich zainteresowanych za-stosowaniem swiatlowod6w i optoelektroniki!
W grudniu w lnstytucie Techniki Mikrosystem6w (Wydzial Elektroniki) powstalo Stowarzyszenie Naukowe Student6w ,Optoelektronika i mikrosys-temy". Sledzimy najnowsze rozwi<tzania w techni-ce swiatlowodowej, umozliwiamy udzial w bada-niach naukowych instytutu, pomagamy zaprezento-wac sit; na konferencjach naukowych. Jesli chcesz zobaczyc o co chodzi, zglos si~ do laboratorium w pokoju 410, bud. C-2 lub obejrzyj nasz<t gablotk~!
Na zdjt;ciu- tlumiki swiatlowodowe oraz jeden z czlonk6w SNS na konferencji naukowej w Bialo-wiezy.
PrzewodniCZ<tCY kola SNS - Marcin Wielichow-ski, student V roku EOT
Notatka
prasowa z KBN
Przewodnicz::tcy Komitetu Badan Nauko-wycb, prof. Andrzej WISZNIEWSKI spo-tkal si~ 25 marca br. w siedzibie Unii Eu-ropejskiej w Brukseli z pani::t Edith CRES-SON, komisarzem UE odpowiedzialnym
mi~dzy innymi za badania naukowe, inno-wacje i edukacj~. Prof. Wiszniewski za-pewnil pani::t komisarz o silnej woli rz::tdu RP przyst:'l_Pienia naszego kraju do V Pro-gramu Ramowego Badan i Rozwoju Tech-nologii. Jest to program Unii Europejskiej, kt6rego budzet na lata 1999-2003 plano-wany jest na 14-16 mid ECU. Strona pol-ska zadeklarowala sw6j udzial finansowy, kt6ry po wynegocjowanych obnizkach wy-niesie w ci:'l_gu czterech lat okolo 140 mln ECU.
Kwesti::t do dalszych negocjacj i jest moz-liwosc cz~sciowego fmansowania polskiej skladki z funduszu PHARE (Unia popiera to rozwi::tzanie) oraz statusu polskich przedstawicieli w komitetach zarz::tdzaj::t-cych program em. Przedstawiciele Unii po
-stuluj1[, aby polska strona miala status ob-serwatora (moze zabierac glos, lecz nie rna prawa glosowania). Nasi przedstawiciel e-choc bylby to precedens- staraj::t si~ o uzy
-skanie statusu pelnoprawnych czlonk6w. Opr6cz rozm6w z pani::t komisarz Edith CRESSON, minister Andrzej WISZNIEW-SKI spotkal si~ r6wniez z dyrektorami ge-neralnymi Robertem VERRUE i prof. Jor-ma ROUTTI, a takze z dr. Rainer'em GE-ROLD odpowiedzialnym za wsp6lprac~
naukow::t z krajami nie b~d::tcymi czlonka-mi Unii Europejskiej.
Zdaniem prof. Wiszniewskiego uczest-nictwo w V Programie Ramowym b~dzie
wyzwaniem zar6wno dla polskiej kadry na-ukowej wyst~puj:'l_cej z projektami badaw-czymi, jak i dla naszych przedstawicieli w programach zarz::tdzaj:'l_cych, kt6rzy b~d::t
musieli zdobyc wlasciw::t pozycj~ wsr6d koleg6w z innych kraj6w. Doswiadczenie wskazuje, ze nowi czlonkowie kolejnych ramowych program ow w pierwszych latach nie potrafili tak przygotowac aplikacji, by finansowanie ich badan przekraczalo
sklad-k~, kt6r::tkraj uiscil. Prof. Wiszniewski rna
nadziej~, ze Polska b~dzie tu chlubnym wy-Wkiem.
Warszawa, 30 marca 1998 roku
RZECZN/K PRASOWY Komitetu Badaii Naukowych
1-1
dr Tadeusz Zaleski
Koleg
i
um Rektor6w Wrocfa
wi
a
i
Opola
Minister u Rektor6w
27 marca 1998 na Uniwersytecie Wro-clawskim mialo miejsce kolejne posiedze
-nie Kolegium Rektor6w Uczelni Wroclawia i Opola. Gosciem rektor6w byl przewodni-cz::tcy KBN prof. Andrzej Wiszniewski.
• Prorektor UWr prof. Zdzislaw Latajka przedstawil opracowany z tej okazji przez przedstawicieli srodowiska akademickiego zestaw uwag dotycz::tcych wsp6lpracy mi~
dzy Komitetem Badan Naukowych i finan-sowanymi przezen instytucjami. Postulaty dotyczyly gl6wnie przyspieszenia przeply-wu przyznanych funduszy, a takze informo
-wania z gory 0 przyznanych srodkach, gdyz
ulatwiloby to znacznie planowanie wydat-k6w.
Profesor Wiszniewski zapowiedzial odej-scie od dyskretnej kategoryzacji uczelni na rzecz oceny produktywnosci, czyli osi::tgni~c
naukowych przeliczanych na pojedynczego pracownika naukowego. Gl6wnym kryte-rium branym pod uwag~, decyduj:'l_cym o przyznaniu okolo 60% srodk6w, b~d::t pu-blikacje w pismach naukowych o uznanej pozycji.
kwieciert 1998
dziedzinie finansowania dzialalnosci og61-notechnicznej (DOT): fundusze te b<tdll. przyznawane razem ze srodkami na dzia-lalnosc statutowll_. Niestety bardzo zmalaly
naklady na inwestycje: az o 24%. Prof. Wiszniewski ma nadziej((, ze uda sit( popra-wic sytuacj(( dzi((ki srodkom uzyskanym z
dodatkowych rezerw.
Innym istotnym tematem poruszonym przez przewodniczlj_cego KBN jest planowa-ne na poczll_tek przyszlego roku przystll_Pie-nie Polski do V Programu Ramowego UE. Po raz pierwszy Polska wniesie wklad fi-nansowy w realizowany przez zjednoczonlj_ Europ(( program badawczy dotyczll_cy nauki, techniki i technologii. Od dynamiki bada-czy zalezy, bada-czy wynikajll_ce stqd korzysci b<tdll. oplacalne.
Zgloszono interpelacj(( w sprawie nier6w-nomiemego rozdzialu srodk6w na dzialal-nosc statutowll_ pomi((dzy jednostki uczel-niane, PANowskie i JBRy. Problem
szcze-g6lnie dotyczy tych kierunk6w szkolnictwa wyzszego, kt6re Sll_ zwill_zane z Zespolem Elektroniki, Automatyki i Robotyki, lnfor-matyki i Telekomunikacji KBN (zesp6l T-Il). Minister stwierdzil, ze sprawa ta jest mu znana i ze b((dzie staral sit( skorygowac niekorzystne proporcje finansowania przy pomocy srodk6w z rezerw.
• Rektorzy dyskutowali tez nad sprawll_ uczestnictwa w finansowaniu Teatru
,Ka-lambur". Uprzednio ustalono, ze dwie gl6w-ne uczelnie Wroclawia: UWr i PWr rozpa-trzll_ t(( mozliwosc. Obie stwierdzily, ze nie
Sll_ w stanie przejsc barier formalnych
(umieszczenie teatru w strukturze uczelni itp.) niezb((dnych przy przej((ciu zobowill_-zan finansowych.
• Prof. Andrzej Mulak, rektor PWr, poru-szyl spraw(( zbyt malego zaangazowania osrodka wroclawskiego w starania 0 stypen-dia FNP. Zaapelowal o zwi((kszenie staran
w tym kierunku.
• Na zakonczenie odbyla sit( konferencja prasowa, podczas kt6rej prof. Andrzej Wisz-niewski przedstawil zalozenia finansowania
badan naukowych.
Jak stwierdzil, wroclawskie srodowisko
naukowe widziane ,z Warszawy" prezentuje
sit( niezle: zajmuje czwartll_ pozycj(( w kra-ju, po Warszawie, Krakowie i Poznaniu. Do tej pozytywnej oceny przyczynia sit( niski koszt wynik6w naukowych mierzony
rela-cjll_ ilosci publikacji do naklad6w
finanso-wych. Ten wskaznik stawia nas w
zdecydo-wanej czol6wce: na llub II miejscu w kra-ju. Pozytywnie mozna tez ocenic ilosc uzy-skiwanych tu doktorat6w i habilitacji.
!nne dane nie Sll_ juz tak zadowalajll_ce Liczba przyznawanych stypendi6w FNP jest umiarkowana, zas co do nagr6d premiera i innych znaczll_cych wyr6znien- wypadamy
calkiem slabo. M6wienie, ze nas nie lubiq
niewiele pomoze; przede wszystkim nie na-lezy dawac podstaw do zlych ocen.
Najlepszll_ okazjll_ do obiektywnej weryfi-kacji b<tdzie uczestnictwo polskich naukow-c6w w V Programie Ramowym Unii
Euro-pejskiej. Polska musi do tego czasu ujed-nolicic uregulowania prawne co do wlasno-sci intelektualnej oraz wplacic okolo 600
min zl (tj. 140 min ECU) do kasy progra-mu. Dzi((ki temu, zanim jeszcze nasze pan-stwo stanie sit( pelnoprawnym uczestnikiem Unii Europejskiej, zespoly naukowe b<tdll. mogly konkurowac o srodki z funduszu
eu-ropejskiego. Wymogiem b((dzie jednak wsp6lpraca z plac6wkami kraj6w unijnych. Wyrazem dobrej woli ze strony Unii
Eu-ropejskiej jest obnizenie skladki uczestnic-twa, bye moze uda sit( sfinansowac cz((sc naszych zobowill_zan ze srodk6w Phare. Prof. Wiszniewski, po rozmowach z panill_ Edith Cresson w Brukseli, jest nastawiony optymistycznie. (mk)
13
Widzielismy samoloty
Jak wynika z doswiadczen Zakladu Usrug
Socjalnych Politechniki Wroclawskiej, dose
du±ym zainteresowaniom cieszctsi(( wycieczki
do Narodowego Muzeum Techniki w Pradze.
Szacuje sit(, ze bylo tam juz ponad 300 os6b.
W 1997 roku zorganizowano siedem wyjazd6w autokarowych do stolicy Czech. Kazda z nich zaczynala sit( od muzeum mieszczll_cego sit(
przy ul. Kostelni. Ostatnio bawila tam tei: 60-osobowa grupa studencka.
Muzeum jest rzeczywiscie godne polecenia
ze wzgl((du na bogatll_ kolekcj((, kt6rll_ zacz((to gromadzic jui: 90 I at temu. Wtedy to profeso-rowie Politechniki Praskiej powolali do i:ycia
Muzeum Kr61estwa Czeskiego. Miescilo sit(
ono poczcttkowo na Hradczanach, w palacu Schwarzenberskim. W zwill_zku z
powit(ksza-niem sit( zbior6w, a zwlaszcza z powodu coraz wi((kszych rozmiar6w eksponat6w zaczt(to
przed II wojnll_ swiatOW<t budowac nowy
budy-nek muzealny. Fundusze pochodzily ze
zbi6-rek pienit(dzy. Celem prowadzctcej budowt(
fun-dacji bylo zapewnienie i wskazanie udzialu
na-rodu czeskiego w rozwoju techniki, kolekcja
miala slui:yc rozwojowi, bye przykladem. Muzeum zdolalo zgromadzic unikalnej
war-to8ci obiekty. W gl6wnej hali pokazane set
sta-re samoloty, w tym slynny jednoplat z 1910 roku
skonstruowany przez czeskiego ini:yniera Jana
Kaspara (wg Bleriota), kt6ry wykonal na nim szereg udanych lot6w. Jest tei: amerykanski
LUW ,Tractor" z 1917 r. zbudowany w No-wym Yorku, eksploatowany podczas I wojny swiatowej przez Czeski Legion na Syberii, a
nastt(pnie przywieziony przez W!adywostok do
kraju. Tu mo.i:na zobaczyc rosyjski Anatra
Ansa!, najakim latali Polacy w czasie I wojny swiatowej, samoloty Etricha z Trutnova i
sze-reg innych konstrukcji z okresu mit(dzywojen-nego: akrobacyjne Avie BHIO, Kunkadlo
bra-ci Symunk6w itd. (Patrz ok!.IV)
Wielbiciele starych lokomotyw mogct
obej-rzec calct kolekcjt( modeli budowanych w Cze-chach, poczynajll_c od egzemplarza z 1869 roku. Szczeg6lnie zwraca uwagt( salonka cesarska z
1900 roku zbudowana dla arcyksit(cia
Francisz-ka Ferdynanda d'Este. W przeciwienstwie do
wlasciciela nie spotkalajej gwahowna smierc - byla eksploatowanajeszcze po
n
wojnieswia-towej, cboc jui: przez znacznie mniej
wytwor-ne osoby.
Czechy byly te.i: osrodkiem produkcji
samo-chod6w. Dziala!o tu kilkadziesictt firm, totez kolekcja muzealna zawiera blisko 30 pojazd6w z r6i:nych lat i zaklad6w produkcyjnych.
W muzeum jest tei: szereg mniejszych
eks-pozycji: fotograficzna, metalurgiczna, zegar6w
i inn e. Atrakcja jest te:i: bogate archiwum
do-Stt(pne dla publicznosci w dni powszednie. Zacht(camy osoby wybierajctce sit( do Pragi do zwiedzenia Muzeum Techniki. Jest czynne
codziennie, opr6cz poniedzialk6w od godziny
10 do 17. (mk)
Dzit;kujcmy panu Bogdanowi Gintcrowi za
