III Konferencja Dziedzictwo i historia górnictwa
oraz wykorzystanie pozosta³oœci dawnych robót górniczych
Lutynia k. L¹dka Zdroju, 11–
13.04.2007
W dniach 11–13.04.2007 r. w Lutyni k. L¹dka Zdroju odby³a siê konferencja pt. Dziedzictwo i historia górnictwa oraz wykorzystanie pozosta³oœci dawnych robót górni-czych. Jej organizatorem by³ Instytut Górnictwa Politech-niki Wroc³awskiej, a finansowego wsparcia udzieli³y KGHM Polska MiedŸ SA oraz £u¿ycka Kopalnia Bazaltu Ksiêginki SA w Lubaniu. Patronat nad konferencj¹ obj¹³, ju¿ po raz trzeci, wiceprezes Wy¿szego Urzêdu Górnicze-go Jan Szczerbiñski, zaœ rola przewodnicz¹ceGórnicze-go Komitetu Honorowego powierzona zosta³a podsekretarzowi stanu w Mi-nisterstwie Œrodowiska, g³ównemu geologowi kraju Mariuszowi-Orionowi Jêdryskowi.
Konferencja sukcesywnie staje siê coraz szerszym fo-rum do wymiany informacji, wyników badañ i doœwiad-czeñ pomiêdzy in¿ynierami górniczymi, geologami i hydro-geologami, ale te¿ gleboznawcami i zoologami, archeolo-gami i historykami oraz przedstawicielami muzeów, pod-ziemnych tras turystycznych i w³adz lokalnych.
Przedstawiane referaty dotycz¹ w g³ównej mierze za-gadnieñ historycznych — od staro¿ytnoœci (wydobycie gli-ny w Germanii czy metali szlachetgli-nych w Dacji) do czasów wspó³czesnych (np. historia udostêpnienia i eksploatacji LGOM). W czasie wyst¹pieñ s¹ ukazywane dzieje poszczególnych miast górniczych, rejonów wydobycia, a nawet pojedynczych wyrobisk, jak równie¿ sylwetki wybitnych osób (m.in. Ignacy Domeyko, Hieronim £abêc-ki, Tadeusz Dziekoñski). Autorzy referatów omawiaj¹ zagadnienia techniczne zwi¹zane z udostêpnianiem dla ruchu turystycznego i zabezpieczaniem dawnych wyrobisk górniczych (Wieliczki, Górnego Œl¹ska, Wa³brzycha, Klet-na, Z³otego Stoku i in.). Przedstawiane s¹ zmiany w obrêbie ró¿nych elementów dzia³alnoœci górniczej, np. wentylacji, odwadniania, transportu szynowego, BHP. Niezwykle war-toœciowe okazuj¹ siê opracowania dotycz¹ce kwestii praw-nych, zwi¹zanych z udostêpnianiem historycznych wyrobisk czy ochron¹ przyrody o¿ywionej na obszarach i w obiektach pogórniczych. Coraz czêœciej s¹ prezentowane opracowania poœwiêcone zagadnieniom spo³ecznym — wierzeniom i przes¹dom, roli tradycyjnej rodziny górniczej.
Znaczna czêœæ przedstawianych materia³ów to opraco-wania przyrodnicze, m.in. referaty omawiaj¹ce sukcesjê faunistyczn¹ i florystyczn¹ na obszarach pogórniczych (podkreœlaj¹ce niezwyk³e bogactwo kszta³tuj¹cych siê tam ekosystemów) czy problemy ochrony nietoperzy. Analizo-wany jest te¿ wp³yw historycznej eksploatacji i przeróbki rud na zmiany sk³adu chemicznego gleb. Obiekty zwi¹zane z minion¹ dzia³alnoœci¹ górnicz¹ stanowi¹ te¿ przedmiot opracowañ z zakresu geologii i nauk pokrewnych. Relacjo-nowane s¹ wyniki geofizycznych poszukiwañ podziem-nych form antropogeniczpodziem-nych czy mineralogiczpodziem-nych prac,
dokumentuj¹cych wspó³czesne formowanie siê minera³ów na termicznie aktywnych ha³dach powêglowych (w wa-runkach bardzo zbli¿onych do wulkanicznych solfatarów). W licznych pracach przedstawiono wyniki prowadzonego od ponad 10 lat szczegó³owego geologicznego dokumen-towania dawnych wyrobisk podziemnych Dolnego Œl¹ska. W zwi¹zku z niezwyk³¹ koncentracj¹ ciekawych zjawisk i stru-ktur geologicznych wiele spoœród tych obiektów mo¿na traktowaæ jako poligony badawcze lub zaplecze dydak-tyczne. Niektóre z nich mog¹ kandydowaæ do miana geoto-pów — stanowisk w modelowy sposób ukazuj¹cych m.in. wa¿ne granice geologiczne.
Specyfik¹ konferencji jest prezentowanie elementów historycznego górnictwa dolnoœl¹skiego oraz jego t³a geo-logicznego podczas licznych sesji terenowych. W ubieg-³ych latach zwiedzaliœmy ma³o znane pozosta³oœci po kopalni rud o³owiu i srebra Neuer Philipp w Lutyni i trasê turystyczn¹ w dawnej kopalni z³ota i arsenu w Z³otym Sto-ku (2005 r.), jak równie¿ rejon XVI-wiecznej eksploatacji srebronoœnych ¿y³ barytowych w Bystrzycy Górnej (w tym doskonale zachowan¹ sztolniê), teren poszukiwañ i eksplo-atacji rud uranu w Dzieæmorowicach-Kozicach oraz trasê turystyczn¹ w masywie W³odarza — element niemieckie-go kompleksu Riese (2006 r.). W ramach teniemieckie-gorocznej kon-ferencji szczegó³owo przedstawione zosta³y kletnieñskie podziemne trasy turystyczne — w Jaskini NiedŸwiedziej i sztolni dawnej kopalni rud uranu i fluorytu Kopaliny. W ostat-nim dniu spotkania odbyliœmy wycieczkê do Zlatych Hor, gdzie zapoznaliœmy siê z rekonstrukcjami XVI-wiecznych t³uczek i m³ynów do kruszenia rudy z³ota, podziemnym sanatorium oraz obszarami dewastacji terenu po komoro-wej eksploatacji rud.
Artyku³y pokonferencyjne z lat 2005 i 2006 dostêpne s¹ w zeszytach Prac Naukowych Politechniki Wroc³awskiej nr 111 i 117 (seria Konferencje, nr 32 i 43). Obszerne streszczenia referatów tegorocznej konferencji zosta³y za-mieszczone w kwietniowym numerze Miesiêcznika Wy¿-szego Urzêdu Górniczego Bezpieczeñstwo pracy i ochrona œrodowiska w Górnictwie nr 4 (152/2007).
Organizatorzy serdecznie zapraszaj¹ osoby prowadz¹-ce praprowadz¹-ce badawcze w obiektach pogórniczych do wziêcia udzia³u w kolejnej konferencji, która odbêdzie siê w kwiet-niu przysz³ego roku w Œwieradowie Zdroju. Szczegó³owe informacje zamieszczono w witrynie internetowej Wydzia-³u Geoin¿ynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wroc-³awskiej (www.wggg.pwr.wroc.pl). Pytania mo¿na zg³aszaæ do Paw³a Zago¿d¿ona (pawel.zagozdzon@pwr.wroc.pl) i Macieja Madziarza (maciej.madziarz@pwr.wroc.pl).
Pawe³ Zago¿d¿on
451
Przegl¹d Geologiczny, vol. 55, nr 6, 2007
!["W stronę trzeciego tysiąclecia. Kościół wobec przemian społeczno-ekonomicznych", Witold Kawecki, Kraków 1999 : [recenzja]]()