Oznaczenie wybranych niebezpiecznych zanieczyszczeń powietrza, generowanych w procesie termicznego rozkładu mas formierskich z żywicami furanowymi
Celem pracy było opracowanie i przeprowadzenie walidacji metody oznaczania wybranych niebezpiecznych zanieczyszczeń powietrza, uwalnianych w formie gazowej w trakcie termicznego rozkładu w zakresie temperatury od 500°C do 1300°C, wybranych żywic furanowych. ich utwardzaczy oraz mas odlewniczych na bazie tej żywicy. Badania prowadzono na specjalnie zaprojektowanym i utworzonym do tego celu stanowisku badawczym. W części teoretycznej pracy został zaprezentowany przegląd literatury związany z tematyką niebezpiecznych zanieczyszczeń powietrza i źródłami ich powstawania w przemyśle odlewniczym. W tej części pracy przedstawiono również techniki instrumentalne oznaczania związków z grupy BTEX i WWA uwalnianych w trakcie procesów termicznego rozkładu. W części doświadczalnej zaprezentowano zaprojektowane i wykonane w ramach pracy stanowisko badawcze do termicznego rozkładu materiałów. Ze względu na szeroki zakres analizowanych związków, opracowano dwie niezależne metodyki pozwalające na oznaczenia związków BTEX i WWA. Analizę ilościową prowadzono techniką GC MS. Wyznaczono takie parametry walidacyjne opracowanej metody jak: specyficzność/selektywność, powtarzalność, dokładność, zakres stosowalności metody, liniowość oraz granicę wykrywalności i oznaczalności. Opracowana metoda może zostać wykorzystana jako narzędzie wstępnej oceny wpływu materiałów stosowanych do otrzymywania mas odlewniczych na warunki pracy panujące na odlewni.
Determination of selected hazardous air pollutants generated in the thermal decomposition of furfuryl resins used for molding
The aim of the thesis was to develop and validate method for determination of selected hazardous organic compounds, released in gas form, during thermal decomposition, in temperature range from 500°C to 1300°C, of selected furan resins, their activators and molding sands with furan resin. Studies were conducted on specially designed and created laboratory work station for thermal. Literature review connected with selected hazardous air pollutants and their sources in foundry industry was presented in theoretical part of the work. There were also presented determination methods of compounds from BTEX and PAH group as well as instrumental techniques for qualitative and quantitative analysis of these compounds emitted during thermal decomposition. In the experimental part, the station for thermal decomposition of tested materials was made. Due to the wide range of organic compounds selected for research, the independent research methodology appropriate for the determination of BTEX and PAHs compounds was developed. There was used gas chromatograph coupled with mass spectrometer for quantitative analysis. There was made validation of the developed methodology by determination of its validation parameters: specificity/selectivity, repeatability, accuracy, applicability range, linearity as well as limits of detection and quantification. Evaluated methods enables assessment of conditions for formation of BTEX and PAHs compounds during thermal decomposition of the materials used in foundry for molding sand preparation.
