S
P
R
A
W
O
Z
D
A
N
I
A
___________________________________________________________
ROCZNIKI NAUK PRAWNYCH Tom XXII, numer 1 — 2012
MARIOLA LEWICKA
Katedra Kos´cielnego Prawa Publicznego i Konstytucyjnego KUL
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA
„TECHNOLOGIE INFORMATYCZNE W S ˛
ADOWNICTWIE.
DOS´WIADCZENIA I PERSPEKTYWY”
LUBLIN, 19 LISTOPADA 2011
Problematyka informatyzacji s ˛adownictwa byđa przedmiotem ogólnopolskiej konfe-rencji naukowej nt. „Technologie informatyczne w s ˛adownictwie. Dos´wiadczenia i perspektywy”, która odbyđa sie˛ w Lublinie w dniu 19 listopada 2011 r. Konferencje˛ zorganizowađo: Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjacióđ Wydziađu Prawa Katolickie-go Uniwersytetu LubelskieKatolickie-go, Katedra Kos´cielneKatolickie-go Prawa PubliczneKatolickie-go i Konstytucyj-nego KUL i Wyz˙sza Szkođa Zarz ˛adzania i Prawa im. Heleny Chodkowskiej w War-szawie.
Otwarcia konferencji dokonađ ks. prof. dr hab. Józef Krukowski, przewodnicz ˛acy SAWP KUL, który podkres´liđ, z˙e SAWP KUL w ramach swojej dziađalnos´ci statuto-wej w celu rozwoju nauki i praktyki ws´ród absolwentów i studentów Wydziađu Pra-wa, Prawa Kanonicznego i Administracji KUL organizuje po raz kolejny konferencje˛ naukow ˛a. Zauwaz˙yđ, z˙e tematyka konferencji dotyczy informatyzacji w s ˛adownictwie, jednego z najnowszych problemów w polskim wymiarze sprawiedliwos´ci, który zostađ rozwi ˛azany na skale˛ ogólnokrajow ˛a w Lublinie, poprzez utworzenie s ˛adu elektronicz-nego. Dodađ, z˙e problematyka konferencji spotkađa sie˛ z szerokim zainteresowaniem, o czym s´wiadczy wđ ˛aczenie sie˛ w organizacje˛ konferencji trzech podmiotów: Stowa-rzyszenia Absolwentów i Przyjacióđ Wydziađu Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Katedry Kos´cielnego Prawa Publicznego i Konstytucyjnego KUL i Wyz˙-szej Szkođy Zarz ˛adzania i Prawa im. Heleny Chodkowskiej w Warszawie.
Naste˛pnie prof. J. Krukowski powitađ wszystkich uczestników konferencji, a szczególnie: pana prof. dr hab. Eugeniusza Ke˛dre˛, peđnomocnika Rektora WSZiP, ks. dr. hab. Piotra Stanisza, prof. KUL, prodziekana Wydziađu Prawa, Prawa Kano-niczego i Administracji KUL, oraz prelegentów: dr. Michađa Rojewskiego z
Euro-194 SPRAWOZDANIA
pejskiej Szkođy Prawa i Administracji w Warszawie, dr. hab. Jacka Widđo z KUL-u, dr. Marcina Zygmunta Zielin´skiego z WSZiP i mgr. Pawđa Cichosza z KUL-u.
W imieniu Rektora WSZiP gđos zabrađ prof. Eugeniusz Ke˛dra, który podkres´liđ, z˙e tematyka obrad jest bardzo interesuj ˛aca zarówno z punktu widzenia teoretycznego, jak i praktycznego, czego potwierdzenie znajduje sie˛ równiez˙ w zmianach doko-nanych w nomenklaturze ministerstw w zwi ˛azku z powođaniem nowej Rady Minis-trów, poniewaz˙ Ministerstwo Spraw Wewne˛trznych i Administracji zostađo podzielone na dwa ministerstwa: Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji oraz Ministerstwo Spraw Wewne˛trznych. Celem takiego dziađania jest usprawnienie funkcjonowania administracji i s ˛adownictwa i podkres´lenie roli technologii informatycznych w tych dziedzinach funkcjonowania pan´stwa. Na zakon´czenie wyst ˛apienia prof. Ke˛dra z˙yczyđ wszystkim uczestnikom owocnych obrad.
Naste˛pnie gđos zabrađ ks. prof. P. Stanisz, prodziekan WPPKiA, który pogratulo-wađ organizatorom wyboru tematyki konferencji, bardzo waz˙nej w funkcjonowaniu pan´stwa, nios ˛acej ze sob ˛a wiele problemów natury teoretycznej i praktycznej. Wyraziđ satysfakcje˛ z faktu, z˙e problematyka ta zostađa podje˛ta przez SAWP KUL, które konsekwentnie i owocnie rozsđawia WPPKiA. Za te˛ dziađalnos´c´ oraz systema-tyczne wspieranie dziađan´ Wydziađu prof. Stanisz bardzo serdecznie podzie˛kowađ prof. J. Krukowskiemu, przewodnicz ˛acemu SAWP KUL, i ks. dr hab. Mirosđawowi Sitarzowi, prof. KUL, kierownikowi Katedry Kos´cielnego Prawa Publicznego i Kon-stytucyjnego KUL. Podkres´liđ, z˙e cenna jest równiez˙ wspóđpraca z innymi os´rodkami naukowymi, szczególnie z WSZiP, która jest wspóđorganizatorem konferencji. Z˙yczyđ wszystkim przybyđym udanych i wartos´ciowych obrad.
Program konferencji obejmowađ dwie sesje.
Pierwszej sesji przewodniczyđa dr Mađgorzata Makarska, wiceprezes S ˛adu Rejo-nowego w Biađej Podlaskiej. Pierwszy referat wygđosiđ dr Michađ Rojewski nt. „Rola informatyzacji w rozwoju sprawnego s ˛adownictwa i administracji na przykđadzie Krajowego Rejestru S ˛adowego i ksi ˛ag wieczystych”. W wyst ˛apieniu prelegent zauwa-z˙yđ, z˙e tradycyjna forma papierowa prowadzenia ksi ˛ag wieczystych moz˙e podlegac´ róz˙nym formom zniszczenia lub uszkodzenia, jak np. podczas powodzi w 1997 r., gdy zostađ zalany cađy wydziađ ksi ˛ag wieczystych we Wrocđawiu. Z tych przyczyn powstađo zapotrzebowanie na prowadzenie ksi ˛ag wieczystych w formie elektronicznej. Sposób realizacji tego dziađania polega na migracji ksi ˛ag wieczystych w wersji papierowej do wersji elektronicznej. Zajmuj ˛a sie˛ tym specjalne os´rodki, zwane Os´rodkami Migracyjnymi Ksi ˛ag Wieczystych. Naste˛pnie dr Rojewski przedstawiđ praktyczne funkcjonowanie ksi ˛ag wieczystych w wersji elektronicznej i podstawy prawne ich prowadzenia. Prelegent zauwaz˙yđ, z˙e zakđadanie ksie˛gi wieczystej dla nowych nieruchomos´ci naste˛puje wyđ ˛acznie w wersji elektronicznej bez zakđadania wczes´niej ksie˛gi papierowej. Omówiđ tez˙ proces migracji ksie˛gi wieczystej papie-rowej do wersji elektronicznej. Zainteresowany na podstawie numeru ksie˛gi wie-czystej, której proces migracji juz˙ sie˛ zakon´czyđ, moz˙e uzyskac´ informacje o stanie nieruchomos´ci, dla której dana ksie˛ga zostađa zađoz˙ona. System ten zostađ uspraw-niony i sprawdzenie stanu nieruchomos´ci moz˙e nast ˛apic´ poprzez strone˛ Ministerstwa Sprawiedliwos´ci bez koniecznos´ci udawania sie˛ do s ˛adu. Dr Rojewski zauwaz˙yđ, z˙e w okres´lonych sytuacjach potrzebny jest odpis z ksie˛gi wieczystej, podobnie jak z
195
SPRAWOZDANIA
Krajowego Rejestru S ˛adowego, pos´wiadczony podpisem upowaz˙nionego organu. Od-pis aktualny ksie˛gi wieczystej kosztuje 30 zđ, natomiast zupeđny 60 zđ. Te same opđaty obowi ˛azuj ˛a takz˙e przy odpisach z Krajowego Rejestru S ˛adowego. Naste˛pnie przedstawiđ organizacje˛ i funkcjonowanie Krajowego Rejestru S ˛adowego. Na zakon´-czenie dr Rojewski dodađ, z˙e mimo swoich zalet, systemy elektroniczne maj ˛a równiez˙ swoje wady, wynikaj ˛ace ze stosowanej technologii informatycznej.
Drugi referat, nt. „Elektroniczny s ˛ad cywilny (e-s ˛ad) – zadania, problemy i przyszđos´c´”, wygđosiđ dr hab. Jacek Widđo, prof. KUL, prezes S ˛adu Elektronicznego w Lublinie. Na wste˛pie podzie˛kowađ organizatorom za zainteresowanie i podje˛cie problematyki informatyzacji w s ˛adownictwie. Dodađ, z˙e s ˛ad zawsze tworz ˛a ludzie, których praca jest niezbe˛dna takz˙e przy poste˛powaniu elektronicznym. Prelegent podkres´liđ równiez˙, z˙e e-s ˛ad dziađaj ˛acy w Polsce, jest pierwszym tego typu systemem dziađaj ˛acym w skali europejskiej, polegaj ˛acym na realizacji cađego poste˛powania upominawczego bez koniecznos´ci udawania sie˛ do s ˛adu. Mimo sprawnie dziađaj ˛acego systemu, oczekiwanie na zakon´czenie poste˛powania jest dos´c´ dđugie, z racji na niewystarczaj ˛ac ˛a liczbe˛ osób zatrudnionych w e-s ˛adzie. Jest to równiez˙ spowodowane nowos´ci ˛a tego typu poste˛powania i duz˙ym zainteresowaniem osób posiadaj ˛acych inte-res prawny rozpoznania ich spraw przez s ˛ad elektroniczny. Prof. J. Widđo stwierdziđ, z˙e sposób prowadzenia poste˛powania, organizacja i funkcjonowanie e-s ˛adu podlegaj ˛a cze˛stej kontroli organów pan´stwa. Zasadnicz ˛a cze˛s´c´ wyst ˛apienia pos´wie˛ciđ przed-stawieniu zagadnien´ dotycz ˛acych: procedury rozstrzygania spraw w elektronicznym poste˛powaniu upominawczym, obowi ˛azków i uprawnien´ powoda i pozwanego, spo-sobu przedstawiania dowodów, a takz˙e kwestii wydawania orzeczen´ i ich wyko-nania. Na zakon´czenie poinformowađ, z˙e do tej pory przed e-s ˛adem rozstrzygnie˛to 1 800 000 spraw.
Drugiej sesji przewodniczyđ prof. Eugeniusz Ke˛dra. Pierwszy referat tej sesji wygđosiđ dr M. Zielin´ski nt. „Odpowiedzialnos´c´ cywilnoprawna z tytuđu czynnos´ci dokonywanych drog ˛a elektroniczn ˛a”, który na wste˛pie okres´liđ, czym jest elektro-niczna forma czynnos´ci prawnej. Naste˛pnie przedstawiđ zagadnienie s´wiadczenia usđug drog ˛a elektroniczn ˛a i s´rodki komunikacji elektronicznej, które zostađy sprecyzowane w ustawie z dnia 18 lipca 2002 r. o s´wiadczeniu usđug drog ˛a elektro-niczn ˛a. Prelegent okres´liđ równiez˙ relacje mie˛dzy form ˛a pisemn ˛a a form ˛a elektro-niczn ˛a czynnos´ci prawnej, która dopiero w 2003 r. zostađa wprowadzona do kodeksu cywilnego. Zaznaczyđ, z˙e do waz˙nos´ci czynnos´ci prawnej nie jest wymagana forma pisemna, ale do celów dowodowych jest ona konieczna. Naste˛pnie dr Zielin´ski dodađ, z˙e zgodnie z orzecznictwem s ˛adów zawarcie umowy w formie elektronicznej moz˙e nast ˛apic´ m.in. przez poczte˛ elektroniczn ˛a, komunikatory, aukcje elektroniczne. Prelegent omówiđ równiez˙ skđadanie zeznan´ podatkowych drog ˛a elektroniczn ˛a. Przed-stawiđ takz˙e zagadnienie harmonizacji prawa polskiego z prawem wspólnotowym i umowami mie˛dzynarodowymi, ze szczególnym uwzgle˛dnieniem zasad dotycz ˛acych mie˛dzynarodowych kontaktów handlowych, prawa kontraktów, acquis, czyli prawa handlowego be˛d ˛acego syntez ˛a przepisów obowi ˛azuj ˛acych w pan´stwach czđonkowskich Unii Europejskiej. Zasadnicz ˛a cze˛s´c´ wyst ˛apienia dr Zielin´ski pos´wie˛ciđ odpowie-dzialnos´ci cywilnoprawnej za czynnos´ci dokonywane drog ˛a elektroniczn ˛a. Na zakon´-czenie prelegent zaznaczyđ, z˙e kupuj ˛acy przy zawieraniu umowy w formie
elektro-196 SPRAWOZDANIA
nicznej ma prawo do odst ˛apienia od umowy bez podania przyczyny w terminie 10 dni. Natomiast przedsie˛biorca ma cađy szereg obowi ˛azków zwi ˛azanych z infor-mowaniem konsumenta o: szczegóđowych danych o swojej osobie, prawie odst ˛apienia od umowy, przetwarzaniu danych osobowych. Wszystkie informacje musz ˛a byc´ wiary-godne.
Ostatni referat konferencji wygđosiđ mgr Paweđ Cichosz nt. „Procesowe gwarancje praw czđowieka w elektronicznym poste˛powaniu upominawczym”. Na wste˛pie zazna-czyđ, z˙e w wyst ˛apieniu skoncentruje sie˛ na uprawnieniach stron procesowych i zasadach obowi ˛azuj ˛acych w elektronicznym poste˛powaniu upominawczym. Podkres´-liđ, z˙e elektroniczne poste˛powanie skraca czas oczekiwania na rozstrzygnie˛cie s ˛adu przy jednoczesnym zachowaniu okres´lonych standardów dla stron procesowych. Na-ste˛pnie mgr Cichosz przedstawiđ zasady obowi ˛azuj ˛ace w elektronicznym poste˛po-waniu upominawczym. Pierwsza z nich dotyczy rozpatrywania spraw w rozs ˛adnym terminie. Napotyka ona dwie przeszkody. Z jednej strony braki kadrowe, a z drugiej sytuacje, w których sprawy przekazywane s ˛a z elektronicznego poste˛powania upo-minawczego do poste˛powania zwykđego. Druga obejmuje prawo do niezawisđego i bezstronnego s ˛adu. W modelu przyje˛tym w Polsce, inaczej niz˙ w Niemczech, zachowano udziađ czynnika ludzkiego w orzekaniu w poste˛powaniu elektronicznym. Naste˛pna zasada dotyczy prawa równos´ci stron, która realizuje sie˛ w poste˛powaniu elektronicznym przez m.in. korzystanie z aplikacji ogólnodoste˛pnych i bez ko-niecznos´ci zakupu komercyjnych produktów komputerowych. Przedstawienie dowo-dów przed e-s ˛adem polega na tym, z˙e strona powodowa nie ma obowi ˛azku przedsta-wiania dowodów, a tylko ich opisania. W tej sytuacji s ˛ad opiera sie˛ jedynie na twierdzeniach powoda. Pozwany zas´ moz˙e zgđosic´ sprzeciw, a sprawa jest przekazy-wana do zwykđego poste˛powania. Uzasadnienie orzeczen´ w przypadku elektronicz-nego poste˛powania upominawczego dotyczy zwykle zarz ˛adzen´ w sprawie uzupeđnie-nia przez powoda braków formalnych. Druga sytuacja dotyczy przekazauzupeđnie-nia sprawy do zwykđego poste˛powania, poniewaz˙ uzasadnienie sporz ˛adza sie˛, gdy roszczenie nie jest jeszcze wymagalne. Na zakon´czenie mgr Cichosz podkres´liđ, z˙e elektroniczne poste˛powanie upominawcze funkcjonuje sprawnie i jest skutecznym s´rodkiem do-chodzenia roszczen´.
Po zakon´czeniu referatu prof. Ke˛dra dokonađ podsumowania sesji, podzie˛kowađ organizatorom za zaproszenie i pogratulowađ wyboru tematu konferencji, wyraz˙aj ˛ac nadzieje˛, z˙e problematyka informatyzacji w s ˛adownictwie zainteresowađa wszystkich uczestników.
W imieniu organizatorów podsumowania obrad i zamknie˛cia konferencji dokonađ ks. prof. Mirosđaw Sitarz, który podzie˛kowađ wszystkim za wspóđprace˛ w organizacji konferencji, prelegentom za przybycie i wygđoszenie referatów, przewodnicz ˛acym sesji, uczestnikom i czđonkom Stowarzyszenia za owocne obrady.
