R ecenzje
129
jaśnić, autor opiera ro zw ażan ia głó w n ie na analizie ry su n k ó w skalnych i p oró w n y w a n iu ich ze znanym i fo rm a m i ro z w o jo w y m i czółna. R ozp atru je też krytycznie inne rozw iązan ia rekonstruk cyjne (Jensena, H óhlego); stw ie r dza jednak, że om ów iona p ró b a nie może być p rzy obecnym stanie w iedzy całkow icie udowodniona.
J. J.
Z H I S T O R I I A U T O M A T Y Z A C J I W Y D O B Y C I A R O P Y W P O L S K I M P R Z E M Y Ś L E N A F T O W Y M
A rt y k u ł pod tym tytułem ogłosił Rom an B ie la w s k i w „W iadom ościach N a fto w y c h ” (n r 3/1959) om aw iając autom atyczne urządzenia, które przed 25 laty zostały zainstalow ane na k op aln i „ S ta ro w sian k a” i p ra c o w a ły tam bez zarzutu przez k ilk a lat. W tym czasie jedynie W en ezu ela i In d ie H olenderskie m ogły się poszczycić stosowaniem tego ro d zaju urządzeń.
J. J.
O B A D A N I A C H N A D M E T R O L O G I Ą S T A R O P O L S K Ą
K ażdy historyk techniki, zajm u jący się p roblem atyką X V I, X V II, X V III, a n aw et X I X stulecia, n a tra fia na p ow ażną trudność w przetłum aczeniu na m ia ry m etryczne m ia r w ystęp u jący ch w d aw n y ch źródłach. Z w y liczen ia dokonanego przez d ra Stefan a G órzyńskiego w obszernym artyku le O
nie
których problemach metodologicznych i potrzebie badań nad historią metro
logii staropolskiej,
o p u blik ow an y m w num erach 4, 6 i 7/1959 „P rzegląd u Geodezyjnego” w yn ik a, że w d a w n e j Polsce istniało sto kilkadziesiąt jedn o stek m iar, p rzy czym niektóre z nich w różnym czasie i w różnych m iejscach posiadały różne wielkości. T rzeba p rzy tym zauważyć, że zestaw ienie d ra G ó rzyńskiego nie pretenduje by n ajm n ie j do zupełności — b ra k tu np. bałw an a, jednostki m ia ry uży w an ej w górn ictw ie solnym.A rt y k u ł d ra G órzyńskiego om aw ia zagadnienie arch iw a ln y ch i rzeczowych źródeł do historii naszej m etrologii i szkicuje p ro gra m bad ań w tym zakresie. A u to r s taw ia m. in. postulat opraco w an ia
Słownika metrologii polskiej,
a w przyszłości