Kazimierz Bielenin,Szymon
Orzechowski,Jolanta Drążyk
Modliborzyce, woj. tarnobrzeskie
Informator Archeologiczny : badania 19, 102-103
- 102 *
W śród grobów Jeden z a w ie ra ł pochówek ciałopalny, d z ie w ię tn a śc ie sz k ie ł et owych, « tr z y uznano za sym boliczne. Bez w yposażenie było Jedynie pięć grobów, w tym jeden osobnika d o ro słeg o . J e d e n a śc ie z g r o bów szk ieleto w y ch z a w ie ra ło pochówki cząstkow e, n ajw ięcej dolnych pai'Üï sz k ieletó w , choć w grobie ar 109 znaleziono ty lk o p raw ą połowę ssk le le tu .
W kilku p rzypadkach dokonano in te re su ją c y c h ob se rw ac ji o d io śn ie k o n stru k cji pojem ników na zw łoki. W g ro b le n r 11 i była to w ygięta wydrąż<ma kłoda. Ułożenie sz k ie le tu podyktowane było k s z ta łte m tej trvnny. W k łodzie spoczyw ały te ż zwłold d zieck a * grotm a r 101* W g ro b le a r 105 dolna połowa sz k ie le tu spoczyw ała w r e g u la rn ie p ro sto k ą tn e j, w ąskiej sk rzy n i t d esek o g ru b o ści 2, 5 cm . N ieznane aa tym c m e n ta rz y sk u e le m enty obrządku pogrzebow ego zaobserw ow ano w gro b le n r 1Q6# w którym sz k ie le t spoczyw a na d z ie s ię c in - cen ty m etro w ej "podsypce* z siln ie p la m iste j, c ie m n e j ziemi* W stro p grobu n r 67, zaw ie ra ją c e g o dolną p o łow ę sz k ie le tu 1 lew ą <Soń, wkopano " s k rz y n ię ” , po k tó re j negatyw n asy co n y był w ęglem drzew nym 1 niew ielką ilo ś c ią spalonych kości. W g ro b le n r 95 znajdow ały s ię dwie c z ę ś c i sz k ie ł e ta : g ó rn a do p a s a o r a z nogi o d ę t e n a w ysokości potowy dtogości oda*
Z n a la z ła p o tw ierd zen ie o b se rw a c ja o wkopywaniu e p a io n ^ h azczątków brak u jący ch c z ę śc i szkieletów w stro p y grobów / n r 90 1 1 0 2 /. N ie w ytłum aczona je s t n a to m ia st sy tu a c ja układu stra ty g ra fic z n e g o pom iędzy trz e m a grobam i: U l , 109 1 110 zale g a ją c y c h p ra k ty c z n ie nad eobą, co n ie było spowodowane b ra k ie m m ie jsc a na cm entarzysku. N ajn iżej le ż a ł g rób n r 1 1 1, z a w ie ra ją c y kom pieto y sz k ie le t w yposażony w g rzeb ień 1 zapin k ę. Nad nim w g ro b ie n r 109 z należ len o p ra w ą połowę sz k ie le tu k o b iety m ającego zdeform ow aną c z a sz k ę z pow ykrzyw ianym i tktiytnl zębam i 1 m asyw ną żuchw ą, któ rem u to w a rz y sz y ły dwa n aczy n ia, okucie końca peaa
1 fra g m e n t b rązo w ej b ra n so le ty taśm ow ej, W g rób ten wkopany był pochów ek o se sk a /110/ ,
In te re s u ją c a je s t rów nież sy tu a c ja grobu n r 107. J e s t to głęboka, ro z le g ła ja m a . w k tó re j stro p wko pana była tru m n a ze zw łokam i. W o b rę b ie Jam y nie znaleziono m a te ria łu a rch eo lo g iczn eg o ,
W przypadku grobu ttr 91 odnotowano re g u la rn y wkop w środkow ej c z ę ś c i n a ru s z a ją c y układ sz k ie le tu . W ydaje s ię . że m e m ia ł on c h a ra k te ru rabunkow ego, gdyż g rób zaw ie ra ł p ełn e w yposażenie: zapinkę, g r z e bień, sp rz ą c z k ę . Ig łę. p rz ę ś llk , p a c io rk i w ielobarw ne 1 m ozaikow e, sz k lan e, b u rszty n o w e, k tó ry ch cz ę ść była jednak we wkopie.
W jp c a j i e n l e pochówków ze w schodniej c z ę ś c i c m e n ta rz y sk a je s t ub o ższe od zDojdowanych w c m tra m . W groble n r 103 znaleziono pięć n aczyń lepionych w rę k u i ornam entow anych w sty in w ielb a r ełrtm / t r z y n a le ż ą c e do VI grupty S c h in d le ra , jedno - ХД g ru p y 1 duży kubek z kan alik iem w u c h u /, dwie zapinki b rązow e, Igłę, s r e b r n y w isio re k w laderkow aty, p a c io re k bursztynow y 1 g rz e b ie ń . W g ro b le 101 odkryto ic s ta w p rz y b o - rów do g ry , sk ła d a ją c y s ię z żetonów ze sz k ła , p o ro ża 1 k am ien ia o ra z dwóch k o ste k w p o sta c i wydłużonych p ro sto p ad ło ścian ó w , sia c z o n y c h na d łu ższy ch śc ian k ach n a d ę c ia m i. W g ro b le 105 zn alezio n o k o lię 2 około siedem d z ie się c iu paciorków szklonych 1 w isiorków bursztynow ych, a w g ro b ie n r 9! p a c io rk i m ozaikow e 1 z w ielobarw nego sz k ła . W stro p grobu n r 90 wkopano w raz ze spalonym i kośćm i g ó rn ej c z ę ś c i sz k ie le tu f r a g m enty ontycznej a m fo ry 1 naczyń toczonych no kole. W w a rstw ie p o k ry w ającej badaną c z ę ś ć c m e n ta rz y sk a w ystąpiły n ie o m a l w yłącznie fra g m e n ty c e ra m ik i 1 p rz e d m io ty z m etali kolorow ych 1 sz k ła . Z n alezio n o m iędzy Innymi zapinkę s r e b r n ą z podwójną sp rę ż y n ą 1 półołtoągłą p ły tą po k ry w ającą główkę / w a ria n t la a dwułpytowych fibul A m bro z a / , k tó rą m ożna uznać za jed en z n ajm ło d szy c h elem entów cm en ta r zyska 1 datow ać za G .H . D la- coou o* IV w .a . e.
In te re s u ją c e g o o d k ry c ia dokonano ró w n ież w gro b le n r 106, k tórego w y p o s a ż o n e atanow ll g rz e b ie ń rogow y typu Ш T hom as, datow any n a fa z ę B2 o k reau wpływów rz y m sk ic h . Byłby to w ięc n a js ta r s z y g ró b w Ma sio то ęc za, co p o tw ierd za ró w n ież s tr a ty g r a fia z grobem n r 109, zaw ie ra ją c y m zapinkę w c z e sn e j odm iany A 168.
M a te ria ł znajduje s i ę w K a te d rz e A rch eo lo g u UMCS. Badania będą kontynuowane.
MODLIBORZYCE hfeizeum A rc h eo lo g iczn e woj. ta rn o b rz e s k ie w K rakow ie
Wojewódzki O środek
A rc h e o lo g ic z n e -K o n se rw a to re Id w K ielcach
Badaitla>prowadzili d o c ,d r h ab . K azim ierz Bieleniu /M uzeum A rc h eo lo g iczn e w K ra k o w ie /, m gr Szym on O rzech o w sk i / WOAK w K ie lc a c h /, m g r Jo la n ta D rążyk /In sty tu t Hie to rii A ntycznej WSP w K ie lc a c h /, F in an so w a ł WOAK w K ielcach. P ie r w s z y sezon ba dań. O sada h u tn icza o k re su wpływów rz y m sk ic h .
Stanow isko d y m a rsk ie w M odlibcw zjnacb z o sta ło o d kryte w c z a s ie p ra c in w en tary zacy jn y ch p ro w ad zo nych w ra m a c h zorganizow anego w I9 8 5 r. studenckiego obozu arch eo lo g iczn eg o , k tó reg o c e le m była sz c z e g ó łowa in w e n ta ry z a c ja stanow isk ż u ż la o ra * w sz e lk ic h stan o w isk arch eo lo g ie m y ch na te r m a c h położonych na południe 1 południow y w schód od P a s m a Je le n io w sk ieg o po Opatów,
Podobnie ja k w ro k u 1984, o p ró cz p r a c inw entaryzacyjnych w prow adzono do p ro g ra m u z a ję ć obozu badania w ykopaliskow e, Do b a ib ń wykopaliskow ych wytypowano z zinw entaryzow ane w M odliborzycach sta n o w isk a żu żla na polu M Rad owiec kiego. W m lejao aab n ajin ten sy w n ie jszeg o pow ter z e tn i owego w ystępow ania ułam ków żużla założono 3 wykopy.
- 103 *
w wykopie 1 od sło n ięto с a le plecow i* ko d y m a rsk ie . N a le e у o d odo typowych ś w iętokrzyaksch etanowi ek
d y m a rsk ic h uporządkow anych, dw uczęitdęw ych typa 2 i 4. W wynika w ielo letn iej «praw y pola uległo ono w dużym atopolu zn iszczen iu . W ciągu praw ym tan iej zniszczonym odkryto p o zo stał ой cd 41 kotlinek, w ciągu - lewym p o z o s ta ło śc i 18 kotlinek.
W wykopie 2 o dsłonięto Ślady. k tó re początkow o identyfikowano г m le le rte m d y m a rsk im . W tra k c ie e k s p lo ra c ji nasuw a s ię w niosek, że je s t to zagłębiony p ra ż a k rudy. P ró b k i p ra ż o n e j ra d y pobrano do analizy.
W wykopie 3 odalooięto w a rstw ę obiektu gospodarczego / ? / , w k tó re j wypełnleku snajdowaŁy s ię głów- nie fra g m e n ty c z ę śc i ro z b ity c h szybów p ra c u ją c y c h obok pleców d y m a rsk ic h . P o b ran o próbki ż u ż la , węgla drzew n eg o o ra z r u d y do bedon spec ja lls ty c m y ch .
MORO С ZYK, gm . H rubieszów U niw ersytet im . M a rli Curle-Skłoitow eklej woj. z a m o js k ie K ated ra A rch eo lo g u
Stanow isko 2 5 w Lublinie
Badania prow adził zesp ó ł pod kieru n k iem d r , A n d rzeja Kokowskie go. F inansow ało &BLD2 w Z am o ściu . P ie rw s z y sezon badań. C m en tarzy sk o ze schyłkow ej f*Ey o k re su wpływów rzy m sk ich 1
o k re su w ędrów ek Indów, O eada k u ltu ry c e ra m ik i sznurow ej, osada póżnowczęsnośrecfcilow iec& iz, Ślady osadnictw a k u ltu ry św id e r sk ie j t o k re su p a le o litu , k u ltu ry pucharów Lejkowatych.
Badania przep ro w ad zo n o n a w yraźnie eksponowanym niew ielkim w yniesieniu le ż ą c y m w ob ręb ie te r a s y ak u m u lacy jn ej niew ielkiego d e k u G ąsk a, będącego dopływem Buc z wy, po północno zachodniej stro n ie w si Mo- ro czy n .
P o p r z e c ię c iu w y n iesien ia dwoma k rzy żu jący m i e ię wykopami o l y m . 30 * 1 m okazało się , że obiekty a rc h e o lo g ic z n e znajdują się n a południowym 1 w schodnim atoku w y n iesien ia. P rz e b a d a n o łączną pow ierzchnię 305 m ,
Ł ą c z n ie odkryto tr z y n a ś c ie obiektów , z k tó ry ch c z te r y o k azały s ię g ro b am i. Je d n ą z ja m m ożna od n ie ś ć do k u ltu ry pucharów lejkow atych, jeden do k u ltu ry ce ra m ik i sznurow ej o r a z jed n ą do późnych faz wcze* anego śred n io w iecz a. T a o sta tn ia z a w ie ra ła n a diile kom pletny sz k ielet św ini, s z k ie le t dużego gry zo n ia 1
naczy n ie z dwoma otw oram i w dnie. W p o zo stały ch obiektach m a te ria ł w ystąpił w b ard zo m ałych ilo ściac h la b te ż były go c n e pozbaw ione zupełnie.
W śród grobów dwa b yły ciało p aln e 1 dwa szk ieleto w e. H a w yposażenie sk ład ały s ię n aczynia toczone na kole /w tym jedno naśladow nictw o p u ch ark u szklanego ze szlifow anym i ow alam i/« sp rz ą c z k i brązowe» g rz e b ie n ie 1 Igła. In te re s u ją c y był g ró b ciałopalny h r 1. Owalna duża ja m a grobowa z a w ie ra ła * s tr o p ie potłu czone dwa a a czynią to czo n e n a kole. W spągu obiektu znajdow ały s ię sz k ie le ty dużego p tak a 1 aaak a /p s a ? / . Na tym sam ym poziom ie zn alezio n o te ż nóżkę m asyw nej zapinki brązow ej z p e łn ą pochewką.
P o n a d to w w a rstw ie kulturow ej stanów lak a, na po w ierzch n i 1 w wypełni akach niew ielkich obiektów zn a- l e t l œ o m a te ria ły p a le o lity c z n e k u ltu ry św id e rs k ie j o ra z rd z e ń , w iórki 1 p ó łty lczak o d noszące s i ę do m ezolitu.
M a te ria ły zn ajd u ją s ię w K ated rze A rch eo lo g ii UMCS, Badania zakończcno.
MROCZA M uzeum O kręgowe woj. bydgoskie w Bydgoszczy Stanow isko 2
Badania p ro w ad ził m g r W ojciech K uczkow ski. F inansow ało Muzeum O kręgow e w Bydgoszczy, T rz e c i se zo n ьд^д* C m en ta r z y sk o z o k re su h a lsz ta c k ie g o 1 rzy m sk ieg o .
Kontynuowano badania odkryw ając 1 e k s p lo ru ją c 6 grobów Jamowych. G roby zaleg ały pod w arstw ą hu m u su , na głęb, od 26 do 37 cm , stą d te ż u leg ły m aczn em u zn iszczen iu . W iększość z nich z a w ie ra ła bardzo n iew ielk ą Ilo ść m ocno ro z d ro b n io n y c h , p rzep alo n y ch kości ludzkich lub ich negatywowe odbicie, w ęgielki d rzew n e o r a z fra g m e n ty ceram iki»
W o p arciu o w y stę p u jącą c e ra m ik ę , g ro b y datować m ożna na o k re s wpływów rzy m sk ich . M a te ria ły % badań z n a jd iją s i ę w Muzeum O kręgow ym w Bydgoszczy.
