Konkurencyjność infrastrukturalna
miast : na przykładzie miast na
prawach powiatu województwa
lubuskiego i zachodniopomorskiego
Ekonomiczne Problemy Usług nr 108, 33-45ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO
NR 794 EKONOMICZNE PROBLEMY USŁUG NR 108 2013
PAWEŁ BRONIEK
Uniwersytet Szczeciński
KONKURENCYJNOŚĆ INFRASTRUKTURALNA MIAST – NA PRZYKŁADZIE MIAST NA PRAWACH POWIATU WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO I ZACHODNIOPOMORSKIEGO
Wstęp
Konkurencyjność rozpatrywać można jako termin relatywny oznaczający zestawienie jednego podmiotu z innym bądź z innymi podmiotami, ze względu na różnice występujące pomiędzy ich cechami, częściej przedstawiana jest w odniesieniu do sektora prywatnego, natomiast rzadziej w odniesieniu do sek-tora publicznego. W aktualnej rzeczywistości gospodarczej zaobserwować można stale wzrastającą tendencję do doskonalenia czynników wpływających na wzrost poziomu konkurencyjności również wśród jednostek samorządu tery-torialnego.
Konkurencyjność jednostek samorządu terytorialnego rozpatrywać można w kategoriach społecznych, geograficznych, finansowych, jak również gospo-darczych ze szczególnym wyszczególnieniem czynników infrastrukturalnych.
Celem artykułu jest próba analizy wpływu czynników infrastrukturalnych na poziom konkurencyjności miast na prawach powiatu leżących w obrębie wo-jewództwa lubuskiego i zachodniopomorskiego.
1. Konkurencyjność jednostek samorządu terytorialnego
Rozkwit badań konkurencyjności dotyczący różnego rodzaju podmiotów trwa nieprzerwanie od lat siedemdziesiątych XX wieku. Ostatnimi czasy za-uważyć można zwiększone zainteresowanie badaniem konkurencyjności, a w konsekwencji oceny i nadawania wielu zjawiskom ekonomicznym miana konkurencyjnych lub niekonkurencyjnych. Wśród przyczyn takiego stanu rze-czy należy się dopatrywać tego, że procesy integracyjne i globalizacyjne w ota-czającej rzeczywistości gospodarczej zmuszają do szukania czynników skutku-jących poziom konkurencyjności grup danych podmiotów1, w tym również jed-nostek samorządu terytorialnego (dalej JST).
Zasadniczo w ekonomii jako konkurencyjność pojmować należy zdolność do osiągania sukcesu w gospodarczej rywalizacji2, bądź też uszczegóławiając jako kategorię ekonomiczną, którą można odnieść i rozpatrywać na wielu po-ziomach agregacji, począwszy od jej ujęcia w wymiarze mikro (pojedyncze podmioty sektora publicznego, prywatnego itp.), skończywszy na wymiarze makro (gospodarka w skali regionalnej, krajowej, międzynarodowej)3
.
Wszystkie szczeble architektury administracyjnej samorządu terytorialne-go w Polsce (od momentu jeterytorialne-go restrukturyzacji w 19904 i 19995 roku), stale ulepszają swoje instrumenty, w tym również narzędzia podnoszące zdolność do konkurowania. Konkurencja w układach lokalnych ma zgoła odmienny wymiar niż ten panujący w sektorze chociażby przedsiębiorstw prywatnych, co wynika z profilu działalności gmin, powiatów, czy województw6
. W konsekwencji jako konkurencyjność JST, zdefiniować można jako stały proces konkurowania po-między władzami publicznymi. Konkurowanie to podzielić można na pośrednie i bezpośrednie. Pierwsze uznać można jako istnienie lub tworzenie warunków otoczenia lokalnego lub regionalnego dla przedsiębiorstw w nim
1
Konkurencyjność – Poziom makro, mezo i mikro, red. N. Daszkiewicz, Wydawnictwo Na-ukowe PWN, Warszawa 2008, s. 13.
2
K. Kłosiński, Sektor usług w procesie podnoszenia konkurencyjności gospodarki, część I, IRWiK, Warszawa 2004, s. 19.
3
Z. Przygodzki, A. Nowakowska, J. Chądzyński, Region i jego rozwój w warunkach
globali-zacji, Wydawnictwo Fachowe CeDeWu, Warszawa 2007, s. 105.
4
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, (DzU 1990, nr 16, poz. 95).
5
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, (DzU 1998, nr 91, poz. 578); Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa, (DzU 1998, nr 91, poz. 576).
6
A. Szewczuk, M. Kogut-Jaworska, M. Zioło, Rozwój lokalny i regionalny. Teoria i
cych, które pozwolą im na wygenerowanie przewagi konkurencyjnej w elemen-tach działalności gospodarczej pozostającej poza kontrolą ich działania. Nato-miast konkurowanie bezpośrednie JST oraz powiązaną z nim bezpośrednie konkurowanie władz publicznych należy definiować jako rywalizację upodmio-towionych jednostek sektora publicznego o wysoki poziom życia obywateli oraz rozwój społeczny i gospodarczy, a uszczegóławiając o różnego rodzaju ko-rzyści, np.7
:
a) dostęp do środków finansowych;
b) przyciągnięcie inwestorów zewnętrznych; c) zatrzymanie kapitału w regionie;
d) lokalizację instytucji administracji wyższego szczebla; e) lokalizację oraz organizację imprez międzynarodowych.
W konsekwencji, biorąc pod uwagę obie powyższe kategorie, konkurowa-nie JST sprowadza się do zdolności osiągania w sposób trwały i efektywny co-raz wyższych dochodów i wskaźników zatrudnienia w warunkach konkurencyj-ności na poziomie zarówno krajowym jak i międzynarodowym8
. Konkurencyj-ność JST jest jego długotrwałą zdolnością do sprostania w różnych układach konkurencyjnych innymi JST będącymi jego konkurentami i charakteryzuje je-go przewyższanie lub dystans do konkurentów. Wysoki poziom konkurencyjno-ści JST, czyli przewaga nad konkurencją, oznacza posiadanie wyróżniających i niepowtarzalnych cech, jak również czynniki i warunki posiadane przez JST przy jednoczesnym braku ich posiadania lub posiadaniu ich w niższym stopniu przez jednostki konkurujące. Z kolei niski poziom konkurencyjności JST de-terminują te cechy, czynniki i warunki, które poprzez swoje niekorzystne kształ-towanie w porównaniu z konkurentami, stanowią bariery i braki rozwojowe da-nej jednostki9.
Do grupy czynników realnie wpływających na budowę potencjału konku-rencyjnego JST wyróżnia się między innymi infrastrukturę gospodarczą10,
7 I. Wierzbicka, Blaski i cienie polityki regionalnej w aspekcie wejścia Polski do Unii
Euro-pejskiej, w: Mechanizmy integracji europejskiej w konkurencyjność regionów, Red. R.M. Czarny,
Kielce 2002, s. 369.
8
M. Piotrowska-Trybull, Istota i czynniki konkurencyjności regionu, w: Konkurencyjność
re-gionów w okresie przechodzenia do gospodarki rynkowej. Międzynarodowa analiza porównaw-cza: Białoruś, Litwa, Łotwa i Polska, red. W. Kosiedowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja
Kopernika w Toruniu, Toruń 2004, s. 17, 20.
9
A. Olesiuk, Konkurencyjność regionów a parki technologiczne i klastry przemysłowe, Oficy-na Wydawnicza Branta, Bydgoszcz–Warszawa 2009, s. 27.
10
żącą nieprzerwanemu bezpośredniemu i bieżącemu zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej. W jej skład wchodzą takie pojedyncze czynniki jak: sprawny system transportowy, telekomunikacyjny, zaopatrzenie w wodę, ener-gię elektryczną, cieplną, sieci wodociągowe, samorządowe zasoby mieszkanio-we oraz pozostałe budynki, budowle i urządzenia zapewniające materialne pod-stawy dla spełniania przez organy miejskie innych nałożonych na nie zadań11. Tak więc rywalizowanie pomiędzy JST poprzez udoskonalanie i zwiększanie atrakcyjności powyższych czynników, w celu uzyskiwania zamierzonych ko-rzyści bezpośrednich i pośrednich, można rozumieć jako konkurencyjność in-frastrukturalną, również w przypadku miast na prawach powiatu.
Miasta na prawach powiatu, to największe miasta w Polsce, dysponujące największym potencjałem dochodowym, ludnościowym, jak również gospodar-czym12. Właściwe zarządzanie, sterowanie jego rozwojem oraz dysponowanie odpowiednimi środkami finansowymi i rzeczowymi niezbędnymi do finanso-wania ich konkretnych potrzeb rozwojowych, są warunkami ich prawidłowego funkcjonowania, rozwoju13, a co za tym idzie podnoszenia zdolności konkuren-cyjnych miasta na tle innych.
2. Analiza czynników konkurencyjności infrastrukturalnej miast na prawach powiatu województwa lubuskiego i zachodniopomorskiego
Badaniem konkurencji infrastrukturalnej objęto jednostki samorządu tery-torialnego, na przykładzie, miast na prawach powiatu leżących w województwie lubuskim i zachodniopomorskim. W województwie lubuskim są to Gorzów Wielkopolski i Zielona Góra, natomiast w województwie zachodniopomorskim Koszalin, Szczecin oraz Świnoujście.
Do przeprowadzenia badania wykorzystano dane pochodzące z Banku Da-nych LokalDa-nych Głównego Urzędu Statystycznego oraz ze sprawozdań finan-sowych miast dostępnych w Biuletynie Informacji Publicznej. Zakres czasowy przeprowadzonego badania to lata 2007–2011.
11
Encyklopedia samorządu terytorialnego. Dla każdego. Część 1, red. M. Stahl, B. Jaworska- -Dębska, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2010, s. 67.
12
Samorząd miejski, red. S. Wróbel, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań–Chorzów 2008, s. 279.
13
Ekonomika i zarządzanie miastem, red. R. Brol, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2004, s. 19.
W celu przedstawienia rankingu miast ukazującego poziom konkurencyj-ności infrastrukturalnej wyodrębniono 8 czynników. Do czynników wpływają-cych na konkurencyjność miast ujętych w badaniu należą:
a) drogi powiatowe i gminne o powierzchni utwardzonej (w km na km²) – x1;
b) sieć wodociągowa (w km na km²) – x2;
c) sieć kanalizacyjna (w km na km²) – x3;
d) sieć gazowa (w km na km²) – x4;
e) sieć cieplna (w km na km²) – x5;
f) kotłownie ogółem (na km²) – x6,
g) przeciętna powierzchnia mieszkania (w m²) – x7;
h) wydatki inwestycyjne na infrastrukturę techniczną na mieszkańca (w zł) – x8.
W analizowanym okresie powyższe czynniki kształtowały się następująco:
Tabela 1
Drogi powiatowe i gminne o powierzchni utwardzonej (w km na km²) w latach 2007–2011 (x1)
Drogi powiatowe i gminne o pow. utwardzonej w km na km² powierzchni miasta 2007 2008 2009 2010 2011 Powiat m. Gorzów Wlkp. 1,42093 1,39767 1,51395 1,53954 1,539535 Powiat m. Zielona Gó-ra 2,61379 2,61379 2,50172 2,50172 2,505172 Powiat m. Koszalin 1,24458 1,27229 1,67711 1,76627 1,79759 Powiat m. Szczecin 2,57309 2,57641 2,57641 2,57641 2,209635 Powiat m. Świnoujście 0,41827 0,41574 0,42335 0,4264 0,426904
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS.
Największe zagęszczenie dróg powiatowych i gminnych w analizowanym okresie, widoczne w tabeli 1, odnotowano w Zielonej Górze oraz w Szczecinie. W latach 2007–2008 oraz 2011 większe zagęszczenie dróg występowało w
Zie-lonej Górze, natomiast w latach 2009–2010 w Szczecinie. Z kolei zdecydowa-nie najniższą wartość wskaźnika odnotowano w Świnoujściu, które charaktery-zowało się najniższymi wartościami w całym analizowanym okresie.
Tabela 2 Sieć wodociągowa (w km na km²) w latach 2007–2011 (x2)
Sieć wodociągowa w km na km² powierzchni miasta 2007 2008 2009 2010 2011 Powiat m. Gorzów Wlkp. 2,347 3,7 3,849 3,867 3,905 Powiat m. Zielona Góra 3,685 3,75 3,75 3,757 3,876 Powiat m. Koszalin 2,201 2,287 2,319 2,005 2,073 Powiat m. Szczecin 2,177 2,233 2,302 2,394 2,482 Powiat m. Świnoujście 0,506 0,53 0,533 0,538 0,544
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS.
Najwyższym wskaźnikiem zagęszczenia sieci wodociągowej w km na km², przedstawionym w tabeli 2, charakteryzowały się 2 miasta leżące w woje-wództwie lubuskim. W latach 2007–2008 najwyższe zagęszczenie odnotowano w Zielonej Górze, natomiast w latach 2009–2011 najwyższe zagęszczenie sieci wodociągowej spośród badanych miast wykazał Gorzów Wielkopolski. Z kolei najniższe zagęszczenie sieci wodociągowej w całym okresie odnotowano w Świnoujściu.
Tabela 3 Sieć kanalizacyjna (w km na km²) w latach 2007–2011 (x3)
Sieć kanalizacyjna w km na km² powierzchni miasta 2007 2008 2009 2010 2011 Powiat m. Gorzów Wlkp. 2,135 2,291 2,457 2,483 2,501 Powiat m. Zielona Góra 3,366 4,052 4,128 4,152 4,301 Powiat m. Koszalin 2,115 2,165 2,189 1,868 1,976 Powiat m. Szczecin 1,61 1,752 1,825 2,025 2,028 Powiat m. Świnoujście 0,491 0,537 0,537 0,537 0,545
Kolejno analizując tabelę 3 zaobserwować można, że zdecydowanie naj-większym zagęszczeniem sieci kanalizacyjnej w km na km² w całym badanym okresie charakteryzowało się miasto Zielona Góra. Natomiast zdecydowanie najniższy wskaźnik zagęszczenia sieci kanalizacyjnej w każdym z analizowa-nych lat wykazało miasto Świnoujście.
Tabela 4 Sieć gazowa (w km na km²) w latach 2007–2011 (x4)
Sieć gazowa w km na km² powierzchni miasta 2007 2008 2009 2010 2011 Powiat m. Gorzów Wlkp. 2,791 2,814 2,852 2,935 3,000 Powiat m. Zielona Góra 3,318 3,390 3,526 3,551 3,624 Powiat m. Koszalin 2,766 2,797 2,967 2,571 2,589 Powiat m. Szczecin 2,661 2,683 2,713 2,732 2,862 Powiat m. Świnoujście 0,426 0,434 0,439 0,442 0,473
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS.
Podobnie jak w przypadku zagęszczenia sieci kanalizacyjnej, również w przypadku zagęszczenia sieci gazowej, które przedstawiono w tabeli 4, naj-wyższymi wartościami wskaźnika w analizowanym okresie charakteryzowała się Zielona Góra, jednakże dysproporcja ta nie była już tak znaczna. Również w przypadku zagęszczenia sieci gazowej kilkukrotnie niższy wskaźnik zagęsz-czenia sieci gazowej od pozostałych badanych miast wykazało Świnoujście.
Tabela 5 Sieć cieplna (w km na km²) w latach 2007–2011 (x5)
Sieć cieplna w km na km² powierzchni miasta 2007 2008 2009 2010 2011 Powiat m. Gorzów Wlkp. 0,8 0,91 0,93 0,99 1,03 Powiat m. Zielona Góra 1,4 1,43 1,55 1,61 1,58 Powiat m. Koszalin 0,85 0,92 0,92 0,91 0,92 Powiat m. Szczecin 0,74 0,88 0,88 0,87 0,86 Powiat m. Świnoujście 0,14 0,15 0,13 0,13 0,13
Analizując dane przedstawione w tabeli 5, zaobserwować można, iż naj-wyższe zagęszczenie sieci cieplnej spośród badanych miast w latach 2007–2011 po raz kolejny wykazało miasto Zielona Góra. Z kolei, tak jak w przypadku po-przednich czynników wpływających na poziom konkurencyjności infrastruktu-ralnej, również zagęszczenie sieci cieplnej na najniższym poziomie odnotowano w Świnoujściu.
Tabela 6 Ilość kotłowni ogółem (na km²) w latach 2007–2011 (x6)
Kotłownie ogółem na km² powierzchni miasta 2007 2008 2009 2010 2011 Powiat m. Gorzów Wlkp. 0,73 0,79 0,86 0,73 0,63 Powiat m. Zielona Góra 0,74 0,84 0,91 0,79 0,69 Powiat m. Koszalin 0,54 0,51 0,52 0,58 0,57 Powiat m. Szczecin 0,52 1,06 1,11 1,05 0,98 Powiat m. Świnoujście 0,13 0,12 0,13 0,14 0,13
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS.
Największą liczbę kotłowni ogółem na km² miasta, co przedstawia tabe-la 6, odnotowano w kolejno w 2007 roku w Zielonej Górze, a w tabe-latach 2008– 2011 najwyższy wskaźnik ilości kotłowni ogółem odnotowano w Szczecinie. Natomiast najmniejszą liczebnością kotłowni ogółem w całym analizowanym okresie charakteryzowało się miasto Świnoujście. Warto również zauważyć, że podobnie jak przypadku pozostałych czynników wpływających na atrakcyjność infrastrukturalną wskaźnik ten w Świnoujściu jest mniejszy kilkukrotnie w po-równaniu do pozostałych badanych miast, na co wpływa duża powierzchnia sto-sunkowo duża w stosunku do ilości mieszkańców powierzchnia miasta.
Tabela 7 Przeciętna powierzchnia mieszkania (w m²) w latach 2007–2011 (x7)
Przeciętna powierzchnia mieszkania w m² 2007 2008 2009 2010 2011 Powiat m. Gorzów Wlkp. 60,1 60,5 60,7 60,8 59,7 Powiat m. Zielona Góra 60,9 61,2 61,5 61,7 60,7 Powiat m. Koszalin 60,7 60,8 61 61,5 60,5
Przeciętna powierzchnia mieszkania w m² 2007 2008 2009 2010 2011 Powiat m. Szczecin 60,5 60,7 61 61,1 60,3 Powiat m. Świnoujście 59,5 59,8 59,5 59,5 60,1
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS.
Analizując dane zamieszczone w tabeli 7, zauważyć można, że w całym analizowanym okresie największą przeciętną powierzchnię mieszkania w m² odnotowano w Zielonej Górze. Z kolei najniższą przeciętną powierzchnię mieszkania w latach 2007–2010 odnotowało Świnoujście, a w 2011 roku naj-niższą Gorzów Wielkopolski. Zauważyć jednak należy, że przeciętne wartości powierzchni mieszkań, w badanym okresie we wszystkich miastach, nie odbie-gały od siebie znacząco.
Tabela 8
Wydatki inwestycyjne (w PLN) na infrastrukturę gospodarczą na mieszkańca w latach 2007–2011 (x8)
Wydatki inwestycyjne na infrastrukturę gospodarczą na mieszkańca
2007 2008 2009 2010 2011 Powiat m. Gorzów Wlkp. 345,14 zł 117,20 zł 318,94 zł 304,83 zł 77,28 zł Powiat m. Zielona Góra 160,26 zł 225,09 zł 251,63 zł 339,41 zł 237,94 zł Powiat m. Koszalin 330,16 zł 298,77 zł 381,68 zł 354,47 zł 588,90 zł Powiat m. Szczecin 307,51 zł 198,80 zł 147,88 zł 248,71 zł 496,34 zł Powiat m. Świnoujście 1 148,50 zł 914,66 zł 449,04 zł 268,13 zł 830,54 zł
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS oraz BIP.
Czynnikiem finansowym wpływającym na konkurencyjność miast pod względem infrastrukturalnym jest wydatkowanie środków publicznych na inwe-stycje w infrastrukturę gospodarczą. Kształtowanie się owych wydatków w przeliczeniu na mieszkańca przedstawia tabela 8. Zauważyć na niej można, iż pomimo relatywnie niskich pozostałych wskaźników, to właśnie miasto Świno-ujście w latach 2007–2009 oraz 2011 wykazało zdecydowanie najwyższe wy-datki inwestycyjne na infrastrukturę gospodarczą w przeliczeniu na mieszkańca, natomiast w 2010 roku miastem o najwyższych nakładach inwestycyjnych był Koszalin. Z kolei najniższymi nakładami inwestycyjnymi na infrastrukturę
go-spodarczą charakteryzowały się kolejno w 2007 roku – Zielona Góra, w 2008 i 2011 roku Gorzów Wielkopolski, a w 2009 i 2010 roku miasto Koszalin.
Do zweryfikowania istotności statystycznej wyżej wymienionych zmien-nych posłużono się współczynnikiem zmienności dla każdego z analizowazmien-nych lat. Wyniki badania przedstawiono w tabeli 9.
Tabela 9 Współczynnik zmienności w latach 2007–2011
Współczynnik zmienności (w %) 2007 2008 2009 2010 2011 X1 56,6703 56,6493 50,3791 49,5058 47,2130 X2 51,6980 52,9152 53,0033 54,7010 54,3725 X3 53,4165 58,5653 58,0482 58,8999 59,5026 X4 47,1703 47,2774 47,7095 48,2553 47,8189 X5 56,9230 53,2661 57,1264 58,2984 57,3229 X6 46,4518 54,4735 54,6254 51,0127 51,0446 X7 0,9198 0,8495 1,2353 1,4235 0,6384 X8 85,7054 91,6949 37,5838 14,8840 66,3005 Źródło: opracowanie własne.
Współczynnik zmienności pozwala zdefiniować jak silne jest zróżnicowa-nie analizowanych danych, co za tym idzie określić zmienne statystyczzróżnicowa-nie istot-ne dla daistot-nego badania. Dla poprawności przeprowadzoistot-nego badania za wartość minimalną współczynnika zmienności przyjęto 20%.
Najwyższą średnią wartość współczynnika w analizowanym okresie po-siadała zmienna x8 – wydatki inwestycyjne na infrastrukturę techniczną na mieszkańca (w zł), która wynosiła 59,23%, natomiast najmniejszą średnią war-tość posiadała zmienna x7 – przeciętna powierzchnia mieszkania (w m²), która była równa 1,01%. Ze względu na to, że w żadnym z badanych lat owa zmienna nie posiadała współczynnika zmienności na poziomie powyżej 20%, została wyeliminowana z badania. Z kolei najwyższą roczną wartość współczynnika zmienności wykazała, tak jak w przypadku wartości średniorocznej, zmienna x8, która wynosiła w zaokrągleniu 91,7%. Co więcej również ta zmienna w 2010 roku charakteryzowała się najniższą wartością współczynnika zmienności wy-noszącego 14,884%. W związku z tym, że wartość ta nie przekraczała progu 20%, wartości zmiennej x8 z 2010 roku zostały wyłączone z badania.
3. Ranking konkurencyjności infrastrukturalnej miast na prawach powiatu województwa lubuskiego i zachodniopomorskiego
W celu konstrukcji rankingu konkurencyjności infrastrukturalnej w latach 2007–2011 posłużono się analizowanymi zmiennymi. Konstrukcja rankingu po-legała na wyodrębnieniu wartości modelowych, zarówno maksymalnych jak i minimalnych, dla każdej z poszczególnych zmiennych dla każdego z lat. Ko-lejno zbadano procentowe spełnienie modelowego przedziału przez wartości zmiennych odpowiadających dla każdego z analizowanych miast w każdym z lat badanego okresu.
Tabela 10 Średnia realizacja wartości wzorcowych w latach 2007–2011
Średnia realizacja wartości wzorcowych (w %) 2007 2008 2009 2010 2011 Powiat m. Gorzów Wlkp. 58,86 57,74 67,13 68,12 58,10 Powiat m. Zielona Góra 85,71 84,30 86,80 94,11 83,76 Powiat m. Koszalin 52,73 49,17 59,01 52,12 55,84 Powiat m. Szczecin 56,20 61,30 59,39 70,10 66,39 Powiat m. Świnoujście 14,29 14,29 14,29 0,00 14,29
Źródło: opracowanie własne.
Procentowe zrealizowanie modelu przez każdą ze zmiennych posłużyło do obliczenia średniej spełnień dla każdego z miast w poszczególnych latach, co przedstawia tabela 10. Im wyższy wskaźnik spełnienia wartości wzorcowych przez dane miasto w danym roku, tym wyższa jego pozycja w rankingu.
Tabela 11 Ranking konkurencyjności infrastrukturalnej w latach 2007–2011
Pozycja w rankingu konkurencyjności infrastrukturalnej 2007 2008 2009 2010 2011 Powiat m. Gorzów Wlkp. 2 3 2 3 3 Powiat m. Zielona Góra 1 1 1 1 1
Powiat m. Koszalin 4 4 4 4 4
Pozycja w rankingu konkurencyjności infrastrukturalnej 2007 2008 2009 2010 2011 Powiat m. Świnoujście 5 5 5 5 5
Źródło: opracowanie własne.
Przeprowadzone badania wykazały, że w latach 2007–2011 najwyższy po-ziom spełnienia przedziału modelowego, a co za tym idzie najwyższą konku-rencyjnością infrastrukturalną wśród miast na prawach powiatu województw lubuskiego i zachodniopomorskiego, wykazało się miasto Zielona Góra. Co wi-doczne w tabeli 11, miasto to w całym badanym okresie utrzymywała pierwszą pozycję w rankingu. Poza miastem zajmującym pierwsze miejsce w rankingu również Koszalin oraz Świnoujście w całym okresie charakteryzowały się nie-zmienną pozycją w rankingu konkurencyjności infrastrukturalnej, w przypadku Koszalina było to 4. miejsce, a w przypadku Świnoujścia 5. miejsce, które zde-cydowanie odstawało poziomem konkurencyjności od pozostałych badanych miast. Jedyne zmiany pozycji w analizowanym okresie zaobserwowano pomię-dzy Gorzowem Wielkopolskim a Szczecinem. W 2007 i 2009 roku 2. pozycję w rankingu notowało miasto Gorzów Wielkopolski, natomiast w latach 2008, 2010 oraz 2011 wyższą pozycję zajmowało miasto Szczecin. Jak można zauwa-żyć w tabeli 10 różnice realizacji wartości modelowych pomiędzy oboma mia-stami były relatywnie nieduże.
Podsumowanie
Przeprowadzone badania pozwalają stwierdzić, że spośród 5 analizowa-nych miast na prawach powiatu, leżących na terenie województwa lubuskiego oraz zachodniopomorskiego, najwyższym poziomem atrakcyjności infrastruktu-ralnej charakteryzuje się Zielona Góra, której przewaga nad pozostałymi mia-stami była dość znacząca. Natomiast miastem w całym badanym okresie o zde-cydowanie najniższej konkurencyjności było Świnoujście. Z kolei pozostałe miasta charakteryzowały się zbliżonym do siebie poziomem. Z przeprowadzo-nych badań wynika zatem, że najlepsze pozycje w rankingu uzyskiwały miasta wojewódzkie, tj. Szczecin, Gorzów Wielkopolski (siedziba wojewody lubu-skiego) oraz Zielona Góra (siedziba organów samorządu województwa), jedno-cześnie będące ośrodkami miejskimi o najwyższej liczbie ludności na terenie obu województw.
W czasach w których kryzys gospodarczy znacząco wpływa poziom wy-datków i dochodów jednostek samorządu terytorialnego, ośrodki miejskie zmu-szone są do konkurowania pomiędzy sobą na różnych płaszczyznach. Konku-rencyjność infrastrukturalna jest o tyle znacząca, że ma niewątpliwy wpływ na napływ do miasta osób zarówno prawnych, jak również osób fizycznych, co za tym idzie przekłada się bezpośrednio na wzrost dochodów ogółem i dalszy go-spodarczy rozwój miasta w przyszłości.
INFRASTRUCTURE COMPETITIVENESS OF CITIES – THE CASE OF THE COUNTY SEATS OF LUBUSZ AND WEST POMERANIAN
PROVINCE
Summary
Competitive infrastructure is a major category of competitiveness due to the unde-niable influence on the inflow of social finance capital. The main purpose of this paper is to analyze the impact of competitive factors on the competitiveness of the infrastruc-ture of district towns level and the creation of infrastrucinfrastruc-ture competitiveness ranking. The study was conduct at the example of district towns of Lubusz and West Pomeranian Province in 2007–2011.
