W wieku 81 lat odesz³a, pozostawiaj¹c nas w smutku, nasza Kole¿anka doc. dr Zofia Borówko-D³u¿akowa, pale-obotaniczka i d³ugoletni pracownik Pañstwowego Instytu-tu Geologicznego w Warszawie. Urodzona 19 paŸdziernika 1924 r. w Baranowiczach na terenie obecnej Bia³orusi, m³odoœæ spêdzi³a w Czêstochowie oraz w Poznaniu, gdzie studiowa³a na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym, w Zak³adzie Botaniki Ogólnej na Uniwersytecie Adama Mic-kiewicza. Tytu³ magistra uzyska³a w 1951 r. ¯ycie zawodo-we i rodzinne na sta³e zwi¹za³a z Warszaw¹. Ju¿ na studiach wspó³pracowa³a z prof. Boles³awem Halickim, a w 1953 r. zaczê³a pracowaæ pod jego kierownictwem w Zak³adzie Czwartorzêdu i Geomorfologii Muzeum Ziemi PAN. Swoj¹ dzia³alnoœæ naukow¹ rozpoczê³a jako palino-log, analizuj¹c interglacjalne osady z pó³nocno-wschodniej Polski. Ju¿ wtedy zajmowa³a siê badaniami makroszcz¹tków roœlinnych i gromadzi³a kolekcje karpologiczne.
Po reorganizacji Muzeum Ziemi w 1953 r. zosta³a pracownikiem Pañstwowego Instytutu Geologicznego. W Pracowni Paleobotaniki rozwija³a umiejêtnoœci i warsz-tat naukowca, badaj¹c osady plejstoceñskie i holoceñskie metod¹ analizy py³kowej i makroszcz¹tków roœlinnych. Szczególnie ceni³a opracowania dotycz¹ce póŸnoglacjal-nych i holoceñskich zmian roœlinnoœci ró¿póŸnoglacjal-nych rejonów Polski. Ciê¿ka i systematyczna praca, powi¹zana z wysoki-mi uwysoki-miejêtnoœciawysoki-mi badawczywysoki-mi, zaowocowa³a w 1964 r. prac¹ doktorsk¹, poœwiêcon¹ Badaniom paleobotanicznym osadów m³odoplejstoceñskich (Brörup) w Koninie-Maran-towie. Opracowanie to stanowi ogromny wk³ad w poznanie sukcesji py³kowej i roœlinnej nowego interglacja³u.
W roku 1975 otrzyma³a stanowisko docenta. Efektem dzia³alnoœci naukowej Zofii Borówko-D³u¿akowej by³o wiele prac naukowych — artyku³ów, opracowañ archiwal-nych i ekspertyz. Jej spuœcizna obejmuje ponad 50 publika-cji i ponad 200 ekspertyz oraz opracowañ archiwalnych z Jej badañ paleobotanicznych. Wyniki tych badañ by³y wyko-rzystywane podczas wykonywania arkuszy Mapy geolo-gicznej Polski w skali 1 : 200 000 i Szczegó³owej mapy geologicznej Polski w skali 1 : 50 000 oraz stanowi³y inspiracje do wydzielenia nowych jednostek stratygra-ficznych w plejstoceñskich utworach pó³nocno-wschod-niej Polski.
Wyniki swoich badañ prezentowa³a na licznych konfe-rencjach krajowych i zagranicznych, w tym ogólnoœwiato-wych, jak np. INQUA. Jej wyst¹pienia budzi³y du¿e zainteresowanie i wywo³ywa³y szerok¹ dyskusjê. W spo-rach naukowych broni³a swego stanowiska, szanuj¹c rów-noczeœnie pogl¹dy oponenta.
Dorobek naukowy Zofii Borówko-D³u¿akowej uzu-pe³niaj¹ badania aeropalinologiczne i kryminalistyczne.
Paleobotanika by³a Jej pasj¹. S³u¿y³a swoj¹ rozleg³¹ wiedz¹ paleobotaniczn¹ m³odym adeptom nauk, a tak¿e wprowadza³a ich w tajemniczy i piêkny œwiat py³ku oraz szcz¹tków roœlinnych.
Jej mi³oœæ do paleobotaniki by³a niezmienna i nie-skoñczona. Po przejœciu w 1983 r. na emeryturê czêsto przychodzi³a do PIG, cieszy³a siê ze spotkañ i nawi¹zywa³a nowe kontakty z m³odymi paleobotanikami, jednak¿e g³ównym celem tych wizyt by³a dyskusja nad zagadnienia-mi palinostratygrafii plejstocenu. Jako emerytka nadal pisa³a artyku³y i wyg³asza³a referaty na konferencjach.
Dziêki Zofii Borówko-D³u¿akowej, która zada³a sobie trud zebrania informacji o ka¿dym z nas, pamiêæ o osobach i osi¹gniêciach warszawskich paleobotaników przetrwa w publikacji Zarys historii paleobotaniki w Pañstwowym Instytucie Geologicznym w Warszawie.
Z Zofi¹ Borówko-D³u¿akow¹ by³yœmy zwi¹zane rela-cjami kole¿eñskimi i przyjacielskimi. Czêsto spoty-ka³yœmy siê w gronie paleobotaniczek na wspania³ych przyjêciach wydawanych z okazji imienin i innych uroczy-stoœci. Jako Osoba pogodna, ¿yczliwa i obdarzona poczu-ciem humoru skupia³a wokó³ siebie liczne grono przyjació³ i znajomych.
Opromienia³a ca³y œwiat swoim uœmiechem i ¿yczliwo-œci¹ dla innych. Trudno uwierzyæ, ¿e nie ma Jej ju¿ wœród nas.
Hanna Winter & Zofia Janczyk-Kopikowa Przegl¹d Geologiczny, vol. 54, nr 11, 2006
938
