Eligia Gąssowska,Zenon
Woźniak,Zbigniew Lechowicz
Św. Krzyż (Łysa Góra), gm. Nowa
Słupia, woj. kieleckie
Informator Archeologiczny : badania 13, 193-194
193
p r o s t o k ą t a . N a le ż a ła o n a p ra w d o p o d o b n ie d o n a j s t a r s z e j f a z y z ab u d o w y g ro d u X I w ie k u . W w y p e łn ia ku s t u d n i z a le g a ły z n a c z n e i l o ś c i c e r a m i k i w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e j, c a ły g a r n e k p ra w d o p o d o b n ie z r e s z t k ą je d z e n ia d a to w a n y n a 2 p o ł.X I w ie k u , d u ż e f r a g m e n ty n a c z y n ia Χ Π /Χ 1Ι1 w ie k u , f r a g m e n ty p o r o ż a je l e n i a , z n a c z n e i l o ś c i s z c z ą tk ó w o r g a n ic z n y c h - s k o r u p k i ja je k ,· p e s tk i ś liw y ? E k s p l o r a c j a p o łu d n io w e j c z ę ś c i w ykopu z c h a tą n r 4 , p o c h o d z ą c e j z Х П / ΧΙΠ w ie k u , o d s ło n iła d u ż e s k u p is k o k a m ie n i, z a le g a ją c e p o d p iw n ic z e n ie o b ie k tu i r o z c i ą g a j ą c e s i ę w k ie ru n k u p o łu d n io w y m . W ydobyto z n a c z n e i l o ś c i c e r a m i k i z Х П /Х Ш w ie k u , n o ż y k i Ż e la z n e , s z p ilk i m ie d z ia n e . , 2 .W ykop n r V /1 0 0 m / z a ło ż o n o w c e lu u c h w y c e n ia p r o f ili p r o s t o p a d ły c h do m u ró w o b e c n e g o p a ła c u , a t a k i e u c h w y c e n ia k o n ty n u a c ji o b ie k tó w z w ykopu n r I i Ш . W ykop V p r z y le g a do n ic h od s t r o n y p o łu d n io w e j. E k s p l o r a c j ę d o p ro w a d z o n o d o g łę b o k o ś c i 5 0 -8 0 cm p o n iż e j p o w ie r z c h n i t e r e n u , d o p o z io m u b ru k u X IX -w ie c z n e g o . SW. K R Z Y Ż / Ł y s a G ó r a / , g m .N o w a S łu p ia W o jew ó d zk i K o n s e r w a to r w o j. k ie le c k ie Z a b y tk ó w w K ie lc a c h B a d a n ia p r o w a d z iła d r E l i g i a G ą s s o w s k a p r z y w s p ó ł p r a c y d o c .d r, Z e n o n a W o ź n ia k a i m g r . Z b ig n ie w a L e c h o w ic z a . F in a n s o w a ł W K Z w K ie lc a c h . S a n k tu a riu m p o g a ń s k ie . W c z e s n e ś r e d n io w ie c z e ,
W ś w ie tle r e z u lta tó w o s ią g n ię ty c h w c ią g u p ię c iu l a t b a d a ń s a n k tu a r iu m p o g a ń s k ie g o n a G ó r z e D o b r z e s z o w s k ie j, p o d ję to w e r y f ik a c ję u s t a l e ń p r z y ję ty c h p r z e d 1 8 - tu la ty n a Ł y s e j G ó r z e .
P o s z u k iw a n ie no w y ch e le m e n tó w o r g a n i z a c j i p r z e s t r z e n i z o s ta ło u w ie ń c z o n e p o w o d z e n ie m . O d k ry to w e w n ę trz n y w a ł p o p r z e c z n y o d c in a ją c y p ó łk o liś c ie p r z e s t r z e ń u p o d sta w y g r a n i s k a ln e j, k t ó r a j e s t p o d ło ż e m z a ło ż e n ia k o ś c ie I n o - k la s z t o r ne go. W ał te n s łu ż y ł p ra w d o p o d o b n ie ja k o
p ie r w s z y t e r a s p o n iż e j w y p ię tr z e n ia g r a n i , d la w c h o d z ą c y c h n a g ó r ę w e jś c ie m p o łu d n io w y m . N a s to p ie w a łu , u ło ż o n e j z p ł a s k ic h , b a r d z o d u ży ch k a m ie n i, s p o c z y w a j ą d r o z b u d o w a n e z d u ż y c h g ła z ó w , tw o r z ą c y c h s to p n ie . P r z e s t r z e ń m ię d z y n im i i s t r o p w y p e łn io n a z o s t a ł a r u m o s z e m k a m ie n n y m . W t e r e n i e z a m k n ię ty m w a łe m z n a jd u je s i ę k a m ie ń p ła s k i, d u ż y , w y g ła d z o n y d łu g im u ż y w a n ie m , z a k tó ry m c e lo w o z o s t a ł u s ta w io n y p io n o w y , o s t r o k r a w ę d z i s t y b lo k k a m ie n n y . D ru g i w ykop z a ło ż o n o p o z a p r z e k o p e m p r z e z w ał w e w n ę tr z n y w c e lu s tw i e r d z e n i a , c z y n a s y p ta m z n a jd u ją c y s i ę j e s t o d p o w ie d n ik ie m , z d r u g ie j s t r o n y i n a w y ż s z y m p o z io m ie , o w alu w a łu p o p r z e c z n e g o . N a s y p o k a z a ł s i ę n o w o ż y tn y . G r a ń s k a ln a b y ła p ie r w o tn ie n a g a .
T r z e c i w ykop, pod d z w o n n ic ą ,p r z y n ió s ł d a n e d o ty c z ą c e b e z p o ś r e d n io g r a n i s k a ln e j. B y ła o n a o d p o w ie d n io z a a d a p to w a n a , w y ż ło b io n a i w y g ła d z o n a w w ie lu m i e j s c a c h . /M i a ł a p ra w d o p o d o b n ie d u ż e z n a c z e n ie
1 9 4 u ż y tk o w e , s ł u ż ą c e ja k o m i e j s c e z g r o m a d z e ń w e w n ą trz o k rę g u ś w ię te g o d r u g ie g o s to p n ia , p o z a n a j ś c i ś l e j s z y m s a n k t u a r i u m / . R o z e z n a n ie c h a r a k t e r u t e j c z ę ś c i g ó r y to s p r a w a d a ls z y c h b a d a ń . W ie le u w a g i p o ś w ię c o n o r o z e z n a n iu d w ó ch p ie rw o tn y c h d r ó g w io d ą c y c h ku p r z e s t r z e n i o b ję te j w ie lk im w a łe m . U s ta lo n o , ż e p o z a g łó w n y m w e jś c ie m w s c h o d n im , b y ło d r u g ie od p o łu d n ia , d o b r z e d o d z i ś -zach o w an e. W e jś c ie w s c h o d n ie p o n iż e j p r z e r w y w w ale / b r a m y / r o z w id la s i ę , od s p e c ja ln ie u s y p a n e g o kopcayw t r z y d r o g i - w ą w o z y . K a ż d a z n ic h m a s w ó j s y s te m o z n a k o w a n ia w p o s ta c i n a s y p ó w k a m ie n n y c h . B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e . T A R C Z Y N Y , g m . L i d z b a r k We le k i C ie c h a n o w s k ie T o w a r z y s tw o S ta n o w is k o 2 N aukow e W o je w ó d z k i K o n s e r w a to r Z a b y tk ó w w C ie c h a n o w ie B a d a n ia p r o w a d z ili m g r W o jc ie c h B r z e z i ń s k i pod n a u k o w y m k ie r o w n ic tw e m d o c . d r* h a b . J e r z e g o G ą s s o w s k ie g o . F in a n s o w a ło C ie c h a n o w s k i e T o w a r z y s tw o N au k o w e i W KZ w C ie c h a n o w ie . C z w a r ty s e z o n b a d a ń . W c z e s n o ś r e d n io w ie c z n a o s a d a o tw a r ta / V i l -Х w, / o r a z o s a d a p r z y g ro d o w a / X I I -Χ Π Ι w. / . C e le m p r a c w r o k u 1979 b y ło o k r e ś l e n i e z a s ię g u o s a d y w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e j w k ie r u n k u p o łu d n io w o -z a c h ó d n im .
W o p a r c iu o now y p u n k t o r ie n ta c y jn y , p o ło ż o n y w o d le g ło ś c i 1 m od l i z i e r y l a s u , w k ie ru n k u p o łu d n io w o -z a c h o d n im , w y z n a c z o n o d w a w y ko p y o p o w ie r z c h n i 1 a r a k a ż d y . R o z c ią g a ły s i ę o n e w k ie r u n k u p ó łn o c n o - w s c h o d n im i p o łu d n io w o -z a c h o d n im . W /w a r y o t r z y m a ł y k o le jn e n u m e r y 8 i 9 . E k s p l o r a c j ę r o z p o c z ę to od w yk o p u n r 8 . N a je g o t e r e n i e z l o k a l i z o w an o d w ie ja m y /p r a w d o p o d o b n ie ja m y g o s p o d a r c z e / . G łę b o k a o r k a s p o w o d o w a ła , ż e w y ż e j p o ło ż o n e c z ę ś c i o b ie k tó w w r a z z c e r a m i k ą z o s t a ł y r o z - · w le c z o n e n a d u ż e j p r z e s t r z e n i w s p o s ó b u n ie m o ż liw ia ją c y ł ą c z e n i e ic h z k o n k r e tn y m i o b ie k ta m i. O b ie ja m y m ia ły n ie w ie lk ie r o z m i a r y / o k o ło 80 cm d łu g o ś c i i 50 cm s z e r o k o ś c i ; g łę b o k o ś ć o k o ło 40 c m / . W w a r s tw ie z i e m i o r n e j , w‘ o b r ę b ie te g o a r a z n a le z io n o g u z m o s ię ż n y , o z d o b ę w y s tę p u j ą c ą od X d o Χ Π w . C a le c w w y k o p ie n r 8 w y s tę p o w a ł ju ż n a g łę b o k o ś c i 3 0 -4 0 c m . S y tu a c ja s t r a t y g r a f i c z n a w o b r ę b ie n a s tę p n e g o a r a / n r 9 / b y ła n ie c o in n a . J a k ju ż w s p o m in a liś m y , w yk o p y r o z c i ą g a ł y s i ę w k ie ru n k u p o łu d n io w o - z a c h o d n im . Z n a jd o w a ło s i ę ta m p e w n e o b n iż e n ie g r u n tu . S p o w o d o w ało to , ż e n a t e r e n i e te g o a r a p o m ię d z y w a r s tw ą z ie m i o r n e j , a c a l c e m , w y tw o rz y ła s i ę w a r s tw a o g r u b o ś c i 10 d o 30 cm k o lo r u s z a r e g o , n a s k u te k s p ły w u i g r o m a d z e n ia s i ę ta m w o d y . Z a w ie r a ły o n e w s o b ie
