Marin B aczw arow
K atedra Geografii M iast i Turyzm u U n iw ersytet Łódzki
ul. K op ciń sk iego 31 9 0 - 1 4 2 Łódź
PROFESOR BERNARD BARBIER
-
PRZEWODNICZĄCY KOMISJI
GEOGRAFII TURYZMU
I WYPOCZYNKU PRZY MIĘDZYNA
RODOWEJ UNII GEOGRAFICZNEJ
1 9 8 0 - 1 9 9 2
1. Z HISTORII KOMISJI
W ciągu 12 lat (1 9 8 0 -1 9 9 2 ), lat decydujących 0 rozw oju geograficznego kierunku badań nad tu rystyką, wolnym czasem i rekreacją, profesor B er nard B arbier był na czele jed y n eg o m iędzynarodo wego forum w tym zakresie. W cześniej - w roku 1972 na kongresie M iędzynarodow ej Unii G eogra ficznej w M ontrealu, z inicjatyw y ów czesnego Prezydenta M UG, prof. S tanisław a Leszczyckie- go - została pow ołana G rupa R obocza G eografii Turystyki, na czele której stanął prof. S. M atznet- ter z RFN. B adacz ten zajm ow ał geografią ekono m iczną i regionalną. T ym czasem globalny rozwój turystyki w latach siedem dziesiątych i w yspecjali zow anie się w tej problem atyce coraz większej liczby uczonych, w tym w ielu geografów , spow o dowało, że na zjeździe M U G w T okio w roku 1976 podniesiono rangę G rupy Roboczej do Kom isji Unii i na jej szefa pow ołano znanego francuskiego badacza turystyki - B ernarda B arbiera, który w ów czas był przew odniczącym K om itetu francuskoję zycznych geografów turyzm u.
Prof. B arbier stał na czele Kom isji G eografii Turyzm u i W ypoczynku przez trzy kadencje 1 w tym charakterze przyczynił się w sposób zasad niczy do rozw oju tej dyscypliny naukow ej oraz do stw orzenia prężnej w spółpracy m iędzynarodow ej. Sw oje osobiste w rażenia z pracy K om isji czerpię z okresów 1980-1984 i 1988-1992, kiedy byłem członkiem Kom isji.
PROFESSOR BERNARD BARBIER
- CHAIRMAN OF THE GEOGRAPHY
OF TOURISM AND LEISURE
COMMISSION AT THE
INTERNATIONAL GEOGRAPHICAL
UNION 1 9 8 0 - 1 9 9 2
1. THE COMMISSION - HISTORICAL
OUTLINE
Over the 12 y ears th a t decided the
developm ent of th e geographical stu d y of
tourism , leisure an d recreation (1980-
1992), Prof. B ernard B arbier headed the
only in tern a tio n al forum on the subject.
Earlier, in 1972, a t th e International Geo
graphical Union (IGU) congress in Montreal,
the President, Prof. S tanislaw Leszczycki,
initiated th e w orking group on the
geography of to u rism headed by Prof.
M atznetter from W est Germ any, which
stu d ied econom ic a n d regional geo
graphy. The global development of tourism
in the 1970’s an d th e growing n u m b er of
specialists, including m any geographers,
led to th e w orking group being prom oted
to a Union Com m ission a t th e IGU confe
rence in Tokyo, 1976, w ith B. Barbier,
a renow ned F ren ch to u rism geographer,
as its chairm an . At th e tim e of the
nom ination he w as chairm an of the Comité
Nationale d e Géographie d u Tourisme.
Prof. B arbier chaired th e G eography of
Tourism an d R ecreation Com m ission for
th ree term s of office, an d so contributed
significantly to th e developm ent of this
field, as well a s bringing a b o u t effective
in tern a tio n al cooperation. My personal
im pressions of th e Com m ission’s activity
Sukces K om isji i jej późniejszy rozwój pod kierow nictw em prof. H elleinera (1992-1996) oraz M. Hal la (1 9 9 6 -2 0 0 0 i w bieżącej kadencji 2000-200 4) został w dużej m ierze przesądzony dzięki niezwykłej osobow ości prof. B. B arbiera - jeg o ogrom nej w iedzy i erudycji, rzadko spotyka
nej elokw encji i niespożytej energii oraz nasta wieniu na otw artość i nie narzucanie w łasnego po glądu.
B. B arbier otrzym ał szerokie w ykształcenie geograficzno-historyczne. Jego głów ne zaintereso wania naukow e do ty czą geografii osadnictw a i tu rystyki i o p ierają się na gruntow nej wiedzy z geo grafii fizycznej. S zczególnie innow acyjne i szero ko znane s ą Jego prace dotyczące rozw oju turysty ki w środow isku górskim .
Dzięki Profesorow i K om isja została szeroko otw arta na udział specjalistów nie tylko z Europy Zachodniej i Ameryki (jak było w wielu innych Kom isjach M UG), lecz także na E uropę Środkow ą i W sc h o d n ią na ZSRR , kraje arabskie, kraje D ale kiego W schodu i Afryki.
W skład K om isji T uryzm u i W ypoczynku, tak jak i innych kom isji M U G , w chodził przew odni
czący i 5 -6 stałych członków , pow oływ anych przez niego. U czestnictw o w im prezach zorgani zow anych przez K om isje było ja k najbardziej otw arte dla w szystkich geografów i przedstaw icieli innych dyscyplin, których interesow ały aspekty przestrzenne turystyki i rekreacji. W konferen cjach brało udział duże grono m łodzieży akade mickiej. N igdy nie pobierano opłaty za udział w konferencjach K om isji. Prof. B arbier potrafił porozum ieć się z przew oźnikam i i hotelarzam i, którzy oferow ali zniżki i ulgi dla uczestników spotkań. Zaw sze po konferencjach organizow ane były ciekaw e wycieczki naukow e, których trasy Profesor uzgadniał z m iejscow ym i organizatora mi. B. B arbier był m istrzem nie tylko słowa, ale i czynu - osobiście angażow ał się w organizację konferencji, w ycieczek, ja k rów nież spotkań to warzyskich. W ycieczki i spotkania, w spólne space ry stw arzały atm osferę przyjaźni w śród w szyst kich uczestników im prez zorganizow anych przez Komisję.
K onferencje oficjalne Kom isji odbyw ały się raz do roku, jed n ak w co najm niej jeszcze 2 -3 Kom i sja w spółuczestniczyła w organizacji sym pozjów i kongresów. r e f e r t o t h e p e r i o d s o f 1 9 8 0 - 1 9 8 4 a n d 1 9 8 8 - 1 9 9 2 , w h e n I w a s a m e m b e r . T h e C o m m i s s i o n ’s s u e c e s s , a n d i t s f u r t h e r d e v e l o p m e n t w i t h P ro f. H e l l e i n e r ( 1 9 9 2 - 1 9 9 6 ) a n d M i c h a e l H a ll ( 1 9 9 6 - 2 0 0 0 , 2 0 0 0 - 2 0 0 4 ) a s c o o r d i n a t o r s , h a s l a r g e l y d e p e n d e d o n P ro f. B a r b i e r ’s e x t r a o r d i n a r y p e r s o n a l i t y , h i s v a s t k n o w l e d g e a n d e r u d i t i o n , e x c e p t i o n a l e l o q u e n c e a n d e n e r g y , a s w e ll a s h i s o p e n n e s s to d i f f e r e n t v i e w p o i n t s . F o llo w in g t h e F r e n c h t r a d i t i o n , h e h a d g a i n e d a t h o r o u g h g e o g r a p h i c a l a n d h i s t o r i c a l e d u c a t i o n . H is m a i n a c a d e m i c i n t e r e s t s c o n c e r n t h e g e o g r a p h y o f s e t t l e m e n t a n d t o u r i s m , a n d a r e b a s e d o n h i s p r o f o u n d k n o w l e d g e o f p h y s i c a l g e o g r a p h y . H is w o r k c o n c e r n i n g t h e d e v e l o p m e n t o f t o u r i s m i n a m o u n t a i n o u s e n v i r o n m e n t i s p a r t i c u l a r l y i n n o v a t i v e a n d w e ll k n o w n . T h a n k s to P ro f. B a r b i e r , t h e C o m m i s s i o n b e c a m e o p e n to s p e c i a l i s t s n o t o n l y f r o m W e s t e r n E u r o p e a n d A m e r ic a ( w h ic h w a s t h e c a s e i n m a n y o t h e r IG U C o m m i s s i o n s ) , b u t a l s o C e n t r a l a n d E a s t e r n E u r o p e , t h e U S S R , A r a b a n d F a r E a s t e r n c o u n t r i e s , a n d A fr ic a . T h e T o u r i s m a n d R e c r e a t i o n C o m m i s s i o n , s i m i l a r t o o t h e r s i n t h e IGU, c o n s i s t e d o f a c h a i r m a n a n d fiv e o r s ix p e r m a n e n t m e m b e r s a p p o i n t e d b y h im . A ll g e o g r a p h e r s a n d r e p r e s e n t a t i v e s o f o t h e r d i s c i p l i n e s i n t e r e s t e d i n t h e s p a t i a l a s p e c t s o f t o u r i s m a n d r e c r e a t i o n c o u l d a t t e n d e v e n t s o r g a n i s e d b y t h e C o m m i s s i o n . A l a r g e n u m b e r o f u n i v e r s i t y s t u d e n t s t o o k p a r t i n t h e c o n f e r e n c e s , a n d p a r t i c i p a t i o n w a s f r e e o f c h a r g e . P ro f. B a r b i e r a r r a n g e d w i t h t r a n s p o r t c a r r i e r s a n d h o t e l i e r s fo r r e d u c e d p r i c e s fo r c o n f e r e n c e p a r t i c i p a n t s . A f te r t h e c o n f e r e n c e s , i n t e r e s t i n g fie ld t r i p s w e r e o r g a n i s e d , a n d P ro f. B a r b i e r w o u l d h a v e d i s c u s s e d t h e r o u t e s w i t h lo c a l o r g a n i s e r s . A m a s t e r o f b o t h w o r d a n d a c t i o n , h e l i k e d to b e c o m e in v o lv e d in o r g a n i s i n g c o n f e r e n c e s , t r i p s a n d s o c i a l m e e t i n g s , c r e a t i n g a f r i e n d l y a t m o s p h e r e a m o n g a l l t h e p a r t i c i p a n t s .
2. SZKIC DZIAŁALNOŚCI PROFESORA
BERNARDA BARBIERA JAKO
PRZEWODNICZĄCEGO KOMISJI
Nie sposób przedstaw ić ca łą działalność Komisji pod przew odnictw em prof. B. Barbiera. Postaram się zaakcentow ać kilku jej aspektów :
Z ainicjow anie i przeprow adzenie na wysokim poziom ie naukow ym i organizacyjnym dużej licz by konferencji, z których w ażniejsze odbyły się w: W arnie (B ułgaria) - 1980, A ix-en-Provence (Francja) - 1981, K rakow ie (Polska) i Lipari (W łochy) - 1982, Łodzi (Polska) - 1983, Lugano (Szw ajcaria) - 1984, B erlinie Zachodnim - 1985, Palm a de M allorka (H iszpania) - 1986, Sousse (Tunezja) - 1987, T okio (Japonia) - 1988, E dyn burgu (W ielka B rytania) - 1990, M arakeszu (M aroko) - 1991, M insterze (N iem cy) - 1992, P e terborough! (K anada) - 1992. O prócz tych corocz nych oficjalnych konferencji - ja k ju ż w spom nia no - K om isja w ystępow ała w roli w spółorganiza tora sym pozjów , zjazdów i konferencji w wielu krajach. Każda konferencja była pośw ięcona tem a tyce problem ow ej, np. turystyce gór, dużem u m ia stu, turystyce wysp, term inologii turystycznej itd. M ateriały pokonferencyjne były zazwyczaj w yda wane w oficjalnych językach Unii - angielskim i francuskim .
B ędąc w ytraw nym narciarzem i specjalistą problem atyki górskiej, a zw łaszcza alpejskiej, prof. B. B arbier popierał rozszerzenie tem atyki ba dań i publikacji członków Kom isji łączących tury stykę ze sportem i re k re a c ją ja k i z geografią kul tury.
K ierow anie K om isją - które prof. B arbier pro wadził praw ie bez w sparcia finansow ego ze strony M UG i uniw ersytetu A ix-M arseille II - choć bar dzo pracochłonne, nie pow strzym ało Go od wprost ogromnej działalności naukowo-dydaktycznej i licz nych w yjazdów do w ielu państw , nie tylko euro pejskich, które skutkow ały d u żą liczb ą dogłębnych studiów turystyczno-geograficznych, z uw zględ nieniem szerszych pow iązań naukow ych i aplika cyjnych.
Znane są pionierskie publikacje prof. B. B ar biera dotyczące rozw oju Alp Południow ych -o tendencjach r-ozw -oju francuskich stacji narciar skich (stations integrates de ski), badania proble mów zagospodarow ania gór i turystyki we Francji, w Japonii, Nowej Zelandii, R um unii, Bułgarii, w C zechosłow acji. N ależy tu w yróżnić chyba naj bardziej cytow ane studium dotyczące narciarstw a w krajach socjalistycznych. Prof. B arbier, w duchu
2. PROF. BERNARD BARBIER’S
ACTIVITY AS COMMISSION
CHAIRMAN
It is n ot possible to p re se n t the whole of
the C om m ission’s activity u n d e r his
leadership, an d so I will point to several.
He organised an d conducted m any in te r
national conferences e.g.: in Varna (Bul
garia) 1980, AixenProvence (France)
1981, Kraków (Poland) an d Lipari (Italy)
-1982, Łódź (Poland) - 1983, Lugano
(Switzerland) - 1984, W est Berlin - 1985,
Palma de Mallork (Spain) - 1986, S o u sse
(Tunisia) - 1987, Tokyo (Japan) - 1988,
Edinburgh (Great Britain) - 1990, Mara-
k e sh (Morocco) - 1991, M ünster (Ger
many) - 1992 and Peterborough (Canada) -
1992. A part from th ese a n n u a l official
conferences, the Commission co-organized
n u m e ro u s sym posia, m eetings and con
ferences in m any countries. Each con
ference w as devoted to an individual
issue, e.g. m o u n ta in tourism , the city,
island tourism , to u ris t terminology, etc.
Post-conference m aterials were usually
p ublished in th e IGU’s official languages -
English an d French.
As a n experienced skier, fam iliar with
the m o u n ta in s an d particu larly the Alps,
Prof. B arbier su p p o rte d stu d ies and
publications th a t com bined tourism with
sp o rt an d recreation, a s well a s with the
geography of cu ltu re.
A dm inistering th e Com m ission with
alm ost no financial su p p o rt on the p a rt of
the ICU or th e Université Aix-Marseille 11
w as extrem ely h a rd an d tim e-consum ing.
This, however, did n o t prevent him from
conducting research , teaching, or travell
ing frequently w ithin a n d outside Europe.
His travels resu lted in thorough to u rist
a n d geographical stu d ies, including both
theoretical an d practical aspects.
Prof. B arbier is know n for his pioneer
ing p u b lications concerning the develop
m en t of th e S o u th e rn Alps, on French
skiing statio n s, m o u n tain exploitation
and to u rism in F rance, J a p a n , New
Zealand, Rom ania, B ulgaria an d Czecho
slovakia. His m o st renow ned stu d y on
c e n tra l-e a ste rn E urope concerned skiing
in th e form er socialist countries. Prof.
francuskiej szkoły geograficznej, w iele swoich prac pośw ięcił geografii regionalnej i kulturow ej, np. prace o geografii produkcji win i alkoholi w Europie oraz we Francji.
N ależy dobitnie podkreślić, że geografia tury styczna w rozum ieniu B ernarda B arbiera miała niewiele w spólnego z opisem , naw et najbardziej szczegółow ym , w alorów turystycznych, zabytków i tras. On umiał przedstaw ić w sposób spektakular ny i przekonyw ający przede w szystkim problem y rozwoju turystyki na tle przyrody, tradycji, gospo darki, kultury, ze szczególną u w agą pośw ięconą miejscowej społeczności. D latego m ożna Go uznać za jednego z prekursorów podejścia, które później zyskało sobie m iano rozw oju zrów now ażonego
(.développem ent durable).
3
. UCZESTNICY W PRACACH KOMISJI
I PODKOMISJE
W ram ach Kom isji prof. B. B arbier zainicjow ał funkcjonow anie dużej liczby podkom isji. Ich licz ba była zm ienna w zależności od atrakcyjności problem atyki i zgłaszających się uczonych do współpracy. M ożna było uczestniczyć w więcej niż jednej podkom isji. N ajdłużej pracow ały pod kom isje, które w ym ieniam poniżej:
- „Turystyka a góry” (pod kierow nictw em prof. B illeta i z udziałem B. B arbiera, J. Herbina, L. Di- neva, M. V alenzuela, G. Ferro, F. Julga, L. B ridela i innych);
- „K onsum pcja przestrzeni przez turysty kę” (G. W ackerm ann, S. Liszew ski, M. Stalski, Z. Pepeonik, F. Julg);
- „W ykorzystanie potencjału turystycznego w rozwoju regionalnym ” (M. Stalski, G. Battisti, C. C iaccio, K. Sihnhuber);
- „A tlas św iatow ej turystyki” (R. Price, R. Ruppert, W . Ritter. F. R ajootte, F. Fourneau);
- „K artografia turystyczna” (J. M ajer, P. M a- riot, C. W ildiers);
- „Turystyka i w ypoczynek w obszarach uprze m ysłow ionych” (F. R eitel, J.-M . D ewailly, G. Skw arcekova, M. W alenzuela, E. D ziegieć);
- „Czas wolny i przem iany społeczne” (B. Duf- field, K. W olf, J. C oppock, R. B ennet, E. Gorm - sen, J. M irloup, W. R itter, P. K ouw e, P. W eber, P. Preau);
- „Optymalizacja usług turystycznych” (M Stal ski, G. Battisti, C. C iaccio, K. S ihnhuber, C. V ela squez, G. W ackerm ann);
B arbier devoted m u ch of his work to
regional an d c u ltu ra l geography (wine
an d spirits p roduction in France and
Europe).
According to B ernard Barbier, to u rist
geography h ad little in common with
a description, even th e m ost detailed, of
to u rist a sse ts, m o n u m e n ts or routes. He
knew how to convincingly p resen t the
problem s of to u rist developm ent in rela
tion to n a tu re , tradition, economy and
culture, w ith p a rtic u la r atten tio n paid to
local com m unities. Therefore he may be
considered to be one of th e p recu rso rs of
w h at becam e know n as su stain ab le
developm ent.
3. PARTICIPANTS IN THE WORK OF THE
COMMISSION AND THE SUB-COMMISSIONS
Prof. B arbier in itiated a large n u m b er
of sub-com m issions, depending on the
attra ctiv e n ess of the problem s and on
those willing to cooperate. It w as possible
to p articip ate in m ore th a n one s u b
com m ission. Here are those th a t worked
the longest:
- Tourism a n d mountains (under the
supervision
of Prof.
Billet,
and
in
cooperation w ith B arbier, Herbin, Dinev,
V alenzuela,
Ferro,
Ju lg ,
Bridel
and
others);
- The consum ption o f tourist space
(W ackermann, Liszewski, Stalski, Pepe
onik, Julg);
Tourist
potential
fo r
regional
developm ent (Stalski, B attisti, Ciaccio,
S ih n h u b er, Bachvarov);
- World Tourism Atlas (Price, Ruppert,
Ritter, Rajotte, F ourneau);
- Tourist Cartography (Majer, Mariot,
Wildiers);
- Tourism and recreation in industria
lised areas (Reitel, Dewailly, Skw arce
kova, V alenzuela, Dziegieć);
- Leisure
time
a n d social trans
form ations
(Duffield,
Wolf,
Coppock,
Bennet, Gormsen, Mirloup, Ritter, Kouwe,
Weber, Preau);
- Tourist service optimisation (Stalski,
B attisti, Ciaccio, S ih n h u b e r, Velasquez,
W ackerm ann);
- „W yroby przem ysłow e dla potrzeb turysty ki” (K. H ottes, G. Erikson, E. G orm sen, T. Basak, G. W ackerm ann, B. B arbier, M. Stenzel);
- „T urystyka w okolicach dużych m iast” (E. Dziegieć, S. Liszew ski, F. V etter, K. M irloup, M. R enuci);
- „Turystyka w ybrzeży” (Y. B arbaza, K. Popp, B. Benthien, Z. Pepeonik, M. Valenzuella, E. Gorm sen).
Została także zainicjow ana podkom isja „Tury styka a warunki fizycznogeograficzne” , pod kie runkiem J. C. M orvana i K. M arsha (K anada), która jed n ak później dołączyła do K om isji G eogra fii Fizycznej.
Należy pokreślić, że w śród aktyw nych uczestni ków Komisji byli jeszc ze tacy uznani specjaliści, ja k P. Defert, R. B utler, R. D um as, R. Kasum ov, D. Pearce. Z polskich uczonych najbardziej aktyw ny udział w pracach K om isji i podkom isjach brali: M. Stalski, E. D ziegieć, S. Liszew ski, A. Jackow ski, J. W arszyńska, J. W yrzykow ski i T. B artkow ski, E. Żukowska. Sym pozja zorganizow ane w Pol sce - w K rakow ie i Łodzi - należą do najbardziej udanych. Poza publikacją w zeszytach konferen cyjnych duża część referatów była drukow ana później w rozszerzonej wersji w czasopiśm ie „Problem y T urystyki” , w ydaw anym przez Instytut Turystyki w W arszaw ie.
4. EFEKTY DZIAŁALNOŚCI KOMISJI
Z realizow ane konferencje, spotkania podkom isji, porady i listy okólnikow e, referaty i w ystąpienia prof. B arbiera oraz wielu innych uczonych zainspi rowały pow stanie dużej liczby publikacji nauko wych i popularnych, podręczników i m ateriałów prom ocyjnych. P rofesor zaw sze pośw ięcał szcze g ólną uwagę kontaktom z m ediam i i traktow ał każ d ą konferencję jak o okazję do prom ocji odw iedzo nego kraju lub m iasta w śród specjalistów i przed staw icieli biznesu turystycznego. Sam potrafił w sposób niezw ykle trafny, elokw entny i dyplom a tyczny podkreślić atuty i problem y rozw oju tury styki. M iał integrujący w pływ na środow isko geo grafów zw iązanych z dy daktyką i badaniam i nad turystyką.
N a sym pozjach zorganizow anych przez K om i sję uczestnicy rozpow szechniali wyniki badań nad turystyką z w łasnych krajów i uczelni, w zajem nie inform ow ali się o sym pozjach i zjazdach
krajo-Industrial products for tourism (Hottes,
Erikson, G orm sen, B asak, W ackerm ann,
Barbier, Stenzel);
- Tourism around big cities (Dziegieć,
Liszewski, V etter, M irloup, Renuci);
- Coastline tourism (Barbaza, Popp,
Benthien, Pepeonik, Valenzuela, Gormsen).
A nother com m ission - Tourism and
physical geographical conditions, u n d er
the supervision of Morvan an d M arsh
(Canada), w as la te r jo ined to the Physical
G eography Com m ission.
Among th e rem aining active m em bers
of th e C om m issions th ere were su ch
renow ned sp ecialists as Defert, Butler,
D um as, Kasum ov or Pearce. The m ost
active Polish academ ics were Stalski,
Dziegieć,
Liszewski,
Jackow ski, W ar
szyńska, Wyrzykowski, Bartkow ski and
Żukow ska. The sym posia organised in
Poland (Kraków a n d Łódź) were very
successful.
M any p re se n ta tio n s were
printed b o th a s conference m aterials and,
in full, in the Problemy Thrystyki magazine,
issu ed by the Institute o f Tourism in
W arsaw.
4. THE RESULTS OF THE COMMISSION’S
ACTIVITIES
The conferences, sub-com m ission m eet
ings, new sletters, a s well as p re se n ta
tions by Prof. Barbier and other academics,
resu lted in a large n u m b e r of academ ic
an d p o p u lar p u b lications, course books
an d
prom otional
m aterials.
He
h as
always cared a b o u t co n tacts w ith the
m edia an d tre ated each conference as an
opportunity to promote the visited country
or city am ong sp ecialists and to u rist
b u s in e s s rep resen tativ es. He could p re
cisely,
eloquently
an d
diplomatically
em p h asise th e ad v an tag es an d problem s
of to u rist developm ent.
He
skilfully
m anaged to brin g to g eth er geographers
teaching an d re search in g tourism .
D uring th e sym posia, the p articip an ts
popularised re se a rc h re su lts obtained at
th eir own u n iversities, and exchanged
information about the m eetings on specific
wych, tem atycznych i regionalnych. N aw iązano kontakty rów nież i z innymi m iędzynarodow ym i i regionalnym i organizacjam i, takim i jak: AIEST, W TO , CIRET, LO R ETO , z kom itetam i narodow y mi geografii itd. W ten sposób pow stała nieform al na m iędzynarodow a sieć geografów -turyzm olo- gów, co - moim zdaniem - je st ważnym skutkiem działania Komisji i osobistym osiągnięciem prof. Bernarda Barbiera. Stan wiedzy, badań i dydaktyki były przedstaw ione na paryskim zjeździe M UG w 1984 r. i rok później w specjalnym num erze „G eoJournal” , w którym w iększość szkół narodo wych turystyczno-geograficznych była przestaw io na przez m iejscow ych specjalistów . Profesor szczególną uw agą darzył w spółpracę z kolegami z krajów Europy Środkow ej i W schodniej, zw łasz cza z Polski. D ow odem je g o specjalnego zaintere sow ania tym krajem je s t Jego doskonała książka
La Pologne, napisana we w spółautorstw ie z prof.
M. Rościszew skim .
Bernard B arbier je s t H onorow ym Członkiem PTG, a U niw ersytet Łódzki nadał M u w 1990 r. tytuł doktora honoris causa. W iele razy był za praszany na wykłady i prelekcje w niemal w szyst kich m iastach uniw ersyteckich Polski. Przypom i nam sobie rów nież, że co najm niej sześć razy był zapraszany do B ułgarii na narodow e zjazdy geografów i na inne sym pozja. Zaw sze przyjeż dżał i swoim i w ystąpieniam i w znaczący sposób przyczyniał się do podw yższenia poziom u m eryto rycznego dyskusji, sugerow ał inspirujące kierunki badań.
C ontacts were m ade w ith o th er in te rn a
tional an d regional organisations, su ch
a s AIEST, WTO, CIRET or LORETO, with
the IGU n atio n al geographical com m
ittees, etc, leading to th e form ation of an
unofficial international network of tourism
geographers. I co n sid er th is to be an
im portant effect of the Commission’s act
ivity and Prof. Barbier’s personal achieve
m ent. The c u rre n t sta te of knowledge,
research an d teach in g w as p resented at
the IGU congress in Paris in 1984, and
a year later in a special issu e of Geo
Jo u rn a l w here local specialists presented
m ost of th e n atio n al schools of tourism
a n d geography. He particularly ap p re
ciated cooperation w ith h is colleagues
from C entral a n d E a ste rn Europe and
especially from Poland. His in tere st in
th is co u n try w as reflected in his book La
Pologne, co-written with Prof. Rościszewski.
B ernard
B arbier
is
a n
Honorary
M ember of th e PTG (Polish Geographical
Society), an d th e University of Łódź
aw arded him honoris causa in May 1990.
He h a s been invited to nearly all Polish
university cities to give lectures. I also
recall him being invited to national geo
graphical m eetings in B ulgaria six tim es.
He always accepted th e invitation, and
h is lectu res elevated th e level of debate,
a s well as inspiring fu rth e r research.
5. Z UZNANIEM I WDZIĘCZNOŚCIĄ
Prof. B ernard B arbier, paryżanin, który po wyż szych studiach założył rodzinę w słonecznej Prow ansji i na stałe zw iązał się z U niw ersytetem A ix-M arseille II, zyskał sobie uznanie nie tylko jak o uczony i w ykładow ca, ale też jak o działacz na rzecz rozw oju regionu A lp Południow ych, za co był nieraz nagradzany, m.in. K rzyżem K om an dorskim Francji. Jest On w ybitnym przedsta w icielem francuskiej szkoły geograficznej, charak teryzującej się szerokim podejściem , zintegro w aniem wiedzy geograficznej z histo rią i z kultu rą. B ędąc Francuzem „z krw i i kości” je st je d n o cześnie Bernard B arbier uosobieniem „E uropej czyka” i najlepszych cech w ypracow anych przez cyw ilizację europejską. Nigdy nie opuszczało
5. APPRECIATION AND GRATITUDE
Prof. B ernard Barbier, a Parisian, who
as a university g ra d u a te se t up family in
su n n y Provence sta rte d p erm an en t work
a t the Universite Aix-Marseille II. He gained
recognition n o t only as a research er and
lecturer, b u t also a s an activist for the
regional developm ent of the S outhern
Alps. He w as rew arded for this several
tim es e.g. w ith th e Croix d ’Honneur of
France. He is a d istin g u ish ed re p re se n t
ative of th e F rench geographical school,
w ith its com prehensive approach, and
integration of geography, history and
cu lture. R em aining a ‘tru e ’ Frenchm an,
B ernard B arbier is also a tru e E uropean,
representing the b est qualities established
Go zarów no pozytyw ne m yślenie, zdrow y dystans do rzeczy i okoliczności, ja k i niezaw odne poczu cie hum oru. O dznaczał się skrom nością i zdolno ścią zniesienia różnych w arunków , nieraz „spar tańskich” .
Jestem w dzięczny zrządzeniu losu, że m ogłem w spółpracow ać w ram ach Kom isji M U G i przy in nych okazjach z tak w spaniałym C złow iekiem , Uczonym, E ru d y tą i P rzyjacielem 1.
by E u ro p ean civilization. Positive th in k
ing, a h ealth y se n se of proportion to work
and circu m stan ces, as well a s a n u n
failing se n se of h u m o u r have never left
him. At th e sam e tim e, he h a s always
b een personally m o d est and ready to
sta n d difficult, som etim es even ‘s p a rta n ’
conditions.
I
am h o n o u red to have worked with
su c h a w onderfully inspiring scholar and
a tru ly w arm frien d 1.
PRZYPIS
1 Notatkę opracowano na podstawie: 1) Listy okólnikow e Komisji Geografii Turyzmu i W ypoczynku przy MUG; 2) ko respondencja E. D ziegieć i M. Baczw arow a z prof. Bernardem Barbierem; 3) Tourism e et L oisirs dan s les environs d es g ra n
d es villes - Zeszyt referatów na konferencję w Ł odzi, 1983;
4) Term inologia turystyki i rekreacji. M ateriały konferencyjne, UJ, Kraków, 1981.
NOTE
1 The note is based on: 1) newsletters of the Geo graphy of Tourism and RecreaUon Commission at the
IGU: 2) correspondence between Prof. Bernard Barbier and Dziegieć and Bachvarov; 3) Tourisme et Loisirs dans les environs des grandes villes - set of presentations for a conference in Łódź, 1983; 4) tourism and recreation terminology, conference materials - the Jagiellonian Uni versity. Kraków, 1981.
