Andrzej Matoga,Bogusław Chorąży
Tur Dolny-Busina, gm. Michałów,
woj. kieleckie, st. 3
Informator Archeologiczny : badania 22, 47
info rm a to r A rcheologiczny J 9 8 8
4 7
T u r D o ln y -B u a in a , j M u zeu m A rcheologiczne w K rakow ie g m . M ic h a łó w ,
w o j. k ie l e c k ie , a t . 3
B a d a n ia prow adził m gr A ndrzej M atoga p rzy w sp ó łu d ziale B o g u sław a C h o rążeg o . F in a n s o w a ł WOAK w K ielcach. S z ó sty se z o n b a d a ń . O s a d a k u ltu r y trzcln leck lej o raz o s a d a 1 c m e n ta rz y s k o k u ltu r y łużyckiej.
B a d a n ia p ro w ad zo n o w z a c h o d n ie j części sta n o w is k a . P rz e b a d a n o o b s z a r o p o w ierzch n i o k. 0 0 m 2, e k s p lo ru ją c 2 9 o b iek tó w o sad o w y ch [n r 2 7 6 -2 7 7 . 2 8 0 -2 9 8 ) o ra z 7 grobów c iało p a ln y c h [n r 103-109).
W iększość o b iek tó w o sa d o w y c h sta n o w iły Ja m y k u ltu r y trzcln leck lej. W rzu cie p o sia d a ły o n e z a ry s k o listy lu b o w aln y ( w Jed n y m p rz y p a d k u trapezow aty] o ś re d n ic y 8 4 -1 6 0 cm . W profilu były n leck o w ate, w o rk o w ate lu b p ro s to k ą tn e . W ypełnlska b a rw y b r u n a tn e j, c ie m n o sz a re j lu b In te n sy w n ie c z a rn e j o siąg ały m ią ż sz o ść w g ra n ic a c h 3 0 -1 2 0 c m . M ateria l z ab y tk o w y s ta n o w iły g łó w n ie fr. n aczy ń 1 k o śc i zw ierzęce, rzad k o w yroby k a m ie n n e lu b k rz e m ie n n e . C e ra m ik a re p re z e n to w a n a była p rz e z Гг. g a rn k ó w o eso w aty m profitu, c z ę sto ze zg ru b iały m , s k o ś n ie ś c ię ty m brzegiem , zdobionych p lasty czn y m i listw am i lu b d o o k o ln y m l żło b k am i. Z n a leziono t e i fr. n a c z y n ia w lełobocznego ze sła b o w y o d ręb n io n y m i g u zk am i.
J a m y zaliczo n e do późnej fazy k u ltu r y łużyckiej p o s ia d a ły w rz u c ie z a ry s o w aln y lu b p r o s to k ą tn y o w y m ia ra c h w a h a ją c y c h się w g ra n ic a c h od k ilk u d z ie się c iu d o 130 cm . W profilu były n le c k o w a te lu b w o rk o w ate. W y p ełn lsk a b ru n a tn e , s z a re tu b In te n sy w n ie c z a rn e o sią g a ły m ią ż sz o ść 3 0 -1 0 0 cm . C e ra m ik a re p re z e n to w a n a była w głów nej m ierze przez fra g m e n ty n a c z y ń b eczu łk o w ato -jajo w aty ch .
G ro b y były s iln ie zn iszczo n e - w w iększości p rzy p ad k ó w z ach o w ały s ię Jed y n ie d o ln e części p o p ieln ic z p rz e p a lo n y m i kośćm i w ew n ątrz. Ńleco lepiej z a c h o w a n y był Jed y n ie g ró b 104 złożony z u szk o d z o n e j p o p ieln icy · w azy n a k ry te j szczątkow o z a c h o w a n ą m isą . W s k ła d w y p o sa ż e n ia w chodziły leż 2 n ac z y n ia p rz y sta w n e (k u b e k I m a ła w azka) o ra z 2 s k r ę ty d r u t u brązow ego z n ale zio n e w śró d k ości w e w n ą trz popielnicy. Ze w zględu n a c h a ra k te ry s ty c z n e form y n a c z y ń w azow a ty ch z u c h w y ta m i p lasty czn y m i [» n iż e j zało m u b rz u ś c a o d k ry te gro b y m o ż n a zaliczyć do g ru p y g ó rn o ślą sk o -m a lo p o łsk ic j k u ltu ry łużyckiej z V o k re s u epoki b rą z u ł p o czątk ó w o k re s u h alsztack ieg o .
M ateria ł zab y tk o w y p rzech o w y w an y j e s t o b e c n ie w M u zeu m A rcheologicznym w K rakow ie. B a d a n !« b ę d ą k o n ty n u o w a n e ,
i W ierzbica “Żele", woj. ra d o m sk ie - p a trz neolit. Z b ro je w · k o , g m . L ip ie ,
w o j. с s ę a Ł o c h o w s k ie , a t . 3
U n iw e rsy te t Ja g ie llo ń s k i I n s ty tu t A rcheologii w K rakow ie___________
B a d a n ia prow adzili: ргоГ. d r M arek G edl o raz m g r U rsz u la B ąk 1 m g r B a rb a ra Szybow lcz. F in a n s o w a ł WKZ w C zęstochow ie. C m e n ta rz y sk o g ru p y g ó rn o ślą sk o -m a ło poi sklej k u ltu r y łużyckiej z 11I-V o k re só w epoki b rą z u .
Z b a d a n o 3 7 o b iek tó w (n r S 3 7 -9 7 3 ). w w iększości gro b ó w g ru p y g ó rn o ślą sk o -m a ło p o lsk ie j. C zęść z n ich to g ro b y z k o n s tru k c ja m i k a m ie n n y m i g ru p y g ó rn o ślą sk o -m a ło p o lsk ie j, b a d a n e w la ta c h p o p rz e d n ic h . W śród ty c h grobów były pochów ki szkieletow e, w k tó ry c h szczątk i k o s tn e uległy c a łk o w item u rozkładow i w p la s k u I pochów ki c ia ło p a ln e bezpo ple lnico we zało ż o n e w d u ż y c h p o d łu ż n y c h J a m a c h n a p o d o b ień stw o g ra b ó w szkieletow ych. W yposażone były w n a c z y n ia g lin ia n e 1 n iek ied y w d ro b n e w yroby brązow e (szpile, s k r ę ty z d ru tu ). S to s u n k o w o liczne były p ochów ki c ia ło p a ln e bezpoplelnlcow c bez k o n s tru k c ji k a m ie n n y c h , założone w czy s ty m p la s k u 1 n a ogół pozbaw ione w y p o sażen ia. O d k ry to te ż 6 grobów c ia ło p a ln y c h p o p ieln ico w ych, w śró d k tó ry c h n ie k tó re m o ż n a było zaliczyć do fazy w czesn ej, a In n e do faay k lasy czn ej g ru p y g ó rn o ś lą sk o -m a ło p o lsk ie j. W yniki p rzep ro w ad zo n y ch d o tą d b a d a ń dow odzą, ż e j e s t to d u ż e c m e n ta rz y sk o , n a k tó ry m m o ż n a w ydzielić poszczególne z g ru p o w an ia pochów ków p o ro z d z ie la n e p u s ty m i stre fa m i, lu b o b s z a ra m i z nielicznie w y stę p u ją c y m i p o ch ó w k am i. N adal nie u d a ło się u s ta le n ie g ra n ic c m e n ta rz y s k a IJego w ielkości.
