Witold Gumiński,Jan Fiedorczuk
Dudka, st. 1, gm. Wydminy, woj.
suwalskie, AZP
20-75/-Informator Archeologiczny : badania 27, 10-11
10 Neolit
Badania n a kulm inacji zam knęły zasięg głównego skupiska m ateriałów. Zarejestrow a no tam relikty czterech osad. N ajstarsza związana była z ludnością k u ltu ry pucharów lejkowatych, nąjprawdopodobniej z fazy IIIA wg periodyzacji kujawskiej. Ślady osadnictwa k u ltu ry am for kulistych pochodzą z faz IIB-IIIA. W niewielkim tylko stopniu zaznaczyły się pozostałości osadnictw a k u ltu ry ceram iki sznurowej, najwyraźniej obserwow ane w po przednich sezonach (por. spraw ozdania za rok 1991 i 1992). Najliczniej zam anifestow ał się w tym sezonie etap iwieński. Możliwe, że mam y tu do czynienia z kolejnym obozowiskiem tej k u ltu ry (por. spraw ozdania za rok 1990 i 1991).
Stok pokryty został siatką sondaży. Celem badań tej części stanow iska było odtw orze nie przebiegu gleby kopalnej i pozyskanie informacji o typie zachowanych w niej k u ltu ro wych pozostałości oraz próba datow ania dynam iki procesów przekształceń powierzchni stanow iska pod wpływem ludzkiej aktywności. Pierw szy cel został osiągnięty, co pozwala wykreślić m apę paleopowierzchni tej części stanow iska, odbiegającej w isto tn y sposób od współczesnego ukształtow ania terenu. W kilku sondażach w obrębie gleby kopalnej odkry to nieliczne m ateriały ceramiczne, k tóre wiążą się z k u ltu rą późnej ceram iki wstęgowej oraz pucharów lejkowatych. Odkryto też kilka nadzwyczaj dobrze zachowanych drzew (głównie części korzeniowych). D atowania С и zarówno próbek węgla z gleby kopalnej, jak i fragm. drew na dały zbieżne wyniki — ok. 3000 la t conv BC.
B adania powinny być kontynuow ane.
D u d k a , s t. 1 Polska A kadem ia N auk In s ty tu t Ar-gm . W ydm iny, w o j. s u w a ls k ie cheologii i Etnologii Zakład E poki Ka-A Z P 2 0 -7 5 /— m ienia w W arszawie
B adania prowadzi! d r W itold Gum iński przy współudziale mgr. Ja n a Fiedorczuka. Finansow ane przez In sty tu t Archeologii i Etnologii PAN. Ósmy sezon badań. Obozowisko mezolityczne, pa raneol i tycznej kultury Zedmar, późnoneolityczne i średniowieczne; grób późnoneo- li tyczny.
B adania prowadzono w obrębie czterech wykopów o łącznej pow ierzchni 26 m 2. W wykopie III badano 2 m przyległe bezpośrednio do pochówka mez o litycznego (zob. spraw ozdanie za 1991 r.). Nie udało się dotrzeć do późnoborealnego poziomu z pochów kiem, natom iast w torfie sapropelowym (środkowy okres atlantycki), w którym występo wały dotychczas jedynie zabytki z surowców organicznych, znaleziono sm ukły wiór krze m ienny z podgiętym wierzchołkiem.
Wykop VII o powierzchni 8 m2 wytyczono na zachodnim brzegu wyspy, n a jej południo wym cyplu. Nieliczne zabytki, głównie późnoneolityczne, znajdowano pod d a rn ią w torfie czarnobrunatnym , spłaszczonym, a jedynie w jego spągu natrafiono n a kilka fragm. cera miki typu Zedmar. Poniżej, w piaskach z resztkam i b runatnego torfu i próchnicy, znalezio no tylko 1 odlupek krzemienny. Pod tym i piaskam i wystąpiła w arstw a żwiru z rozdrobnio nym b ru n atn y m torfem {zapewne preborealna, jak w wykopie I), ale bez zabytków.
Wykop VIII, w trzech odcinkach o łącznej powierzchni l i m 2, zlokalizowano też na zachodnim brzegu, ale dalej na północ, nad nieznaczną zatoką. Pod darn ią w torfie czar nym, spieszczonym występowały kości, krzem ienie i ceram ika późnoneolityczna. W spągu tej w arstw y {w torfie szaroczarnym , silnie spiaszczonym, z gliną) odrębną grupę stanow ią m ateriały k u ltu ry am for kulistych i ew entualnie k u ltu ry pucharów lejkowatych. J e s t to ceram ika zdobiona sznurem , ceram ika z domieszką szam otu, w tym czarka oraz fragm. z ornam entem stempelkowym, a także fragm. kościanej „klam ry do p asa” zdobionej zyg zakiem. Prócz tego występuje ceram ika typu Zedm ar z dom ieszkam i organicznym i oraz m ieszana z szam otem .
Wykop IX o powierzchni 5 m2 usytuow ano na nieznacznej wyniosłości w centrum wyspy. Prócz zabytków późnoneolitycznych, z ceram iką ornam entow aną sznurem i krze m iennym grodkiem sercowatym , w ystępuje tu też ceram ika średniow ieczna i nowożytna,
Inform ator Archeologiczny U
a także żużle, fragm . skorodowanych szkle! i przedm iotów żelaznych. N ąjistotniejszym odkryciem je s t późnoneolityczny grób jamowy. W prostokątnej jam ie leża! szkielet pięcio letniego dziecka, ułożony na plecach, z podkurczonym i i przechylonymi n a lewo nogami. Lewa ręk a byta w yciągnięta wzdłuż tułowia, a praw a, zgięta w łokciu, spoczywała na piersi. Ja m a i szkielet byty zorientow ane dokładnie po osi północ-południe, uszkodzona czaszka leżała na południe. Niewątpliwym wyposażeniem pochówka był znaleziony w stro pie jam y ceram iczny paciorek rurkow aty z dookolnym zgrubieniem pośrodku i być może m ały paciorek rurkow aty ze skam ieliny wapiennej.
G r a b in a , s t. 4 M uzeum Okręgowe w K oninie g m . O s tr o w ite , w o j. k o n i ń s k i e
B adania prowadził m gr K rzysztof Gorczyca. Finansow ane przez M u zeum Okręgowe w Koninie. Pierw szy sezon badań. O sada k u ltury pucharów lejkowatych, ślad osadnictw a ze schyłkowego neolitu.
Stanow isko położone je st na południowy wschód od wsi, na północ od drogi polnej do Milejowa. Obejmuje zachodnią krawędź piaszczystego wyniesienia, opadającego na zachód ku podmokłym (obecnie zmeliorowanym) łąkom. O sada wchodzi w skład zam kniętej en klawy złożonej z dziewięciu stanow isk k u ltu ry pucharów lejkowatych skupionych dość blisko siebie. Ja k wynika z badań AZFJ w prom ieniu około 4 km nie m a innych stanow isk związanych z tą kulturą.
Badania miały ch arak ter ratowniczy ze względu na istniejące wybierzyska piasku oraz głęboką orkę. Założono 3 wykopy o łącznej powierzchni 150 m .
Stwierdzono, że orka zniszczyła całkowicie w arstw ę kulturow ą. M ateriał pozyskano jedynie z w arstw y ornej i obiektów. Zarejestrow ano 12 obiektów, w większości o ch arak te rze płytkich jam i dołków posłupowych. Uzyskane wyniki pozwalają przypuszczać, że uchwycono pozostałości trzech budowli szałasowych, z których jedna (ob. VII) m iała prawdopodobnie „ram ę” kam ienną oraz była w ylepiana gliną.
Ogółem zarejestrow ano 1410 fragm. ceram iki, 279 krzem ieni (w tym 13 czekolado wych), 3 żarna (po jednym przy każdej budowli), 2 płytki szlifierskie i rozcieracz.
Osadę m ożna w stępnie datow ać na fazę III (wiórecką) grupy wschodniej k u ltu ry pucharów lejkowatych.
W w arstw ie I w ystąpiła niew ielka ilość ceram iki schylkowoneolitycznej o tradycjach k u ltu ry ceram iki sznurowej.
G r ó d e k n a d B u g ie m , s t . 1C U n iw e rs y te t M a rii C u rie S k ło d o w -g m . H r u b ie s z ó w , w o j. z a m o j- skiej K ated ra Archeologii w L ublinie s k i e M uzeum Okręgowe w Sandom ierzu
Badania prowadzili A. Kokowski i J. J. Ścibiorowie. Grób k u ltury w ołyńsko-lubelskiej ceram iki malowanej. Neolit.
