A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S
FO LIA H IST O R IC A 72, 2001
M ic h a l K o b ie rec k i
GEN EA LO G IA RO D U W ALEW SKICH H ERBU K O LUM N A W XVII-XV1II W IEKU
Współcześnie pojawia się coraz więcej prac zajmujących się historią rodów szlacheckich, co jest wynikiem badań nad społeczeństwem polskim na przestrzeni wieków, ja k i chęci poznania dziejów najw ybitniejszych rodzin, które przyczyniły się do rozwoju i przetrw ania kultury polskiej. Do tej pory wydano opracow anie o najsławniejszych i najbardziej znanych rodach Rzeczypospolitej szlacheckiej: Chodkiew iczach, L anckorońskich z Brzezia, Sapiehach, Branickich czy R adziw iłłach1. A utorzy obejm ują swoim zainteresowaniem rodziny, które w okresie X V I-X V III w. wchodziły w krąg m agnaterii i opracow ania ich drzew rodowych były zlecane specjalnie do tego zaangażowanym ludziom pióra, mającym sławić dzieje rodziny, np. Reinholdowi Heindensteinowi u kanclerza wielkiego koronnego i hetm ana wielkiego koronnego Jan a Zamoyskiego. Także dwudziestowieczne dzieło W łodzimierza Dw orzaczka pt. Genealogia zawiera tablice genealogiczne kilkunastu rodów królewskich oraz możnowładczych i m agnackich, dzięki którym historyk zajmujący się opracowywaniem dziejów znanych rodów Rzeczypospolitej m a gotowe podstaw owe informacje do pracy. Opracowanie dziejów rodziny szlacheckiej, nie wywodzącej się z kręgu m agnackiego lub m ożnowładczego, jest trudniejsze z pow odu rozproszenia m ateriałów i na-potyka wiele przeszkód.
1 S. C y n a r s k i , Dzieje rodu Lanckorońskich z Brzezia od XIV do XVIII. Sprawy kariery urzędniczej i awansu majątkowego, W arszawa-Krak6 w 1996; S. M a c k i e w i c z , Dom Radziwiłłów, W arszawa 1990; L. P o d h o r o d e c k i , Dzieje rodu Chodkiewiczów, W arszawa 1997; M. R u s z c z y c, Dzieje rodu i fortuny Branickich, W arszawa 1991; A . T ( o r n a c k i , Sapiehowie. Linia kodeńska, W arszawa 1996. Oficyna W ydaw nicza Volum en i W ydaw nictw o Bellona rozp oczęły cykl W ielkie R od y R zeczyposp olitej, w którym jak dotąd u k azała się praca p. L. Podhorodeckiego i zapowiedziały opracowania dotyczące m. in. Zborow skich, Radziwiłłów , O ssolińskich czy Zam oyskich. T. Z i e l i ń s k a , Poczet polskich rodów arystokratycznych, W arszawa 1997. Praca la, to studium o dziejach 24 najsłynniejszych rodów Rzeczypospolitej.
Ród Walewskich herbu K olum na2 nie należał do m agnatcrii, lecz do średnio zamożnej szlachty i na terenie województw sieradzkiego i łęczyckiego, gdzie znajdowały się siedziby różnych gałęzi rodowych odgrywał dużą rolę w życiu politycznym lokalnej społeczności szlacheckiej. W yznacznikiem tej pozycji był udział w sejmikach, konfederacjach czy innych zjazdach szlachec-kich, na których m. in. wybierano ich na m arszałków , deputatów lub posłów. W edług ustaleń heraldyków, Walewscy pochodzili od niejakiego Jaśk a z Walewic (1386 r.) „rodow itego m azura h. R och” . Bardziej pewną inform acją jest to, że Leszek Walewski w 1382 r. podpisał konfederację wielkopolską3. Ród Walewskich pieczętował się herbem K olum na, którego dokładny opis i wizerunek znajduje się w dokum encie z 14 września 1797 r. zaświadczającym o szlachetnym pochodzeniu M ichała Walewskiego, wojewody sieradzkiego i jego przyrodniego brata A dam a, brygadiera przed jednym z zaborców. Herb K olum na „to jest K olum na prosta do góry stojąca, w polu czerwonym nad nią w hełmie ko ro n a, a w koronie zwierz” . N atom iast T. Żychliński rozróżnia w X IX w. linie raw ską i hrabiow ską. T a pierwsza m a w herbie K olum nę srebrną w polu czerwonym, podczas gdy hrabiow ska i inne osiadłe w okolicach Sieradza, W ielunia i Częstochowy pieczętują się srebrną kolum ną w polu błękitnym. N a koronie znajduje się pół lwa z podniesionym mieczem4.
W edług rodowej tradycji wszyscy ci, którzy pieczętowali się herbem K olum na, pochodzili od starożytnych hrabiów K olum nów w Rzymie, jeden z nich, T rajan, miał być im peratorem i wystawić kolum nę, pozostaw iając ją sukcesorom. Z rodu tego mieli się wywodzić papieże, książęta, hrabiowie, a jego członkowie związali się ze znaczącymi rodam i Europy od K arola Wielkiego do Gwelfa, księcia Bawarskiego, a następnie osiedlili się w różnych państw ach i jeden z nich otrzym ał Walewice i od nazwy swych dóbr przyjął
2 Przy opracowywaniu genealogii rodziny W alewskich h. K olu m na sięgnąłem d o herbarzy, ale lylko dwa zawierały informacje: K . N i e s i e c k i , H erbarz Polski, wyd. J. N. Bobrow icz, 1. 9, Lipsk 1842; T. Ż y c h l i ń s k i , Z ło ta księga szlach ty polskiej, R. 4, Poznań 1882. W iadom ości te skonfrontow ałem z Archiwum Kazim ierza W alew skiego z T ubądzina, które znajduje się w Archiwum Państw owym w Łodzi. Zbiór ten został opracow any w pierwszej p ołow ie X X w. przez Kazimierza W alew skiego i w odróżnieniu od innych dotąd zachow anych archiwów rodzinno-m ajątkow ych jest uporządkow any, opisany i p od zielon y na tom y. N a to archiwum składają się dokum enty o charakterze gospodarczym i rodzinnym , m. in. są w nich oryginalne odpisy z ksiąg grodzkich i ziem skich, dyplom y, um ow y o dzierżawę dóbr, inwentarze oraz notatki dotyczące tej rodziny dok onan e przez K azim ierza W alew skiego. D otyczyły one także genealogii W alew skich, były to jednak niezbyt dokładne próby, które nie zakończyły się pełnym sukcesem. Wyniki swoich ustaleń uzupełniłem i potw ierdziłem pod czas kwerendy w księgach grodzkich, ziemskich Łęczycy i Sieradza. N a tej podstaw ie pow stał niniejszy tekst i tablice genealogiczne.
1 K. N i e s i e c k i , op. cit., s. 215; T. Ż y c h l i ń s k i , op. cit., R. 1, Poznań 1879, s. 343. 4 A rchiwum Kazimierza W alew skiego z Tubądzina [dalej: Arch. K az. W al.), t. 31, s. 104; T . Ż y c h l i ń s k i , op. cit., R. 1, s. 343.
nazwisko W alewski5. Tyle rodow a legenda o początkach rodu Walewskich herbu K olum na.
O pierwszym z Walewskich wiadomo niewiele, miał na imię M ikołaj, w 1502 r. odziedziczył Walewicc, tytułował się podkom orzym łęczyckim, choć brakuje potwierdzenia, iż otrzym ał ten urząd. W 1534 r. jego m ajątek trafił w ręce syna A dam a, dlatego m ożna przyjąć, że M ikołaj zmarł w tym okresie6. K. Niesiecki, a za nim T. Żychliński, przyjęli, że M ikołaj miał brata Jakuba i obaj ożenili się z siostrami Kościeleckimi, wojewodziankami brzesko-kujawskimi, córkam i M ikołaja7. Związek Jakuba i Kościeleckiej był bezpotom ny, natom iast z małżeństwa M ikołaja i K atarzyny Kościeleckiej urodził się syn Adam oraz dwie córki A nna (zamężna za Wincentym D uninem ) i Elżbieta (mąż Jan Bełdowski)8. A dam , korzystając z m ajątku ojcowskiego, a także dzięki własnej aktywności, zakończył życie na urzędzie kasztelana elbląskiego (w 1585 r.), będąc wcześniej podkom orzym sochaczew- skim. Jego żoną została A nna Firlejówna, córka Piotra, wojewody lubelskiego, ze związku tego przyszły na świat dzieci: Piotr, Jan, M ikołaj, Hieronim (Jarosz), A dam 9.
Czterech z braci było żonatych i m iało dzieci. Najstarszy z nich, Piotr, związał się z Jadwigą Rembiewską i z tego m ałżeństwa urodzili się: A dam , Gabriel, Jan, M arcin, Hieronim, Stefan, Rościsław (praw dopodobnie byli także Piotr i Andrzej zmarli w dzieciństwie) oraz córki: Eufrozyna, Ewa i A nna. Z dziewięciu synów czterech pozostawiło potom stw o. N atom iast bezpotom nie zmarli: chory psychicznie G abriel, Stefan (przed 1608 r.) i Hieronim (ok. 1620 r.), który był żonaty z A nną R obaczyńską10. Z córek Piotra - Eufrozyna (+ 1655 r.) poślubiła Stefana Bogdańskiego, Ewa ( t przed 1617 r.) - W awrzyńca Drzewieckiego, A nna zaś wstąpiła do klasztoru i tam
5 Arch. Kaz. W al., t. 31, s. 155-165. 6 Arch. K az. W al., t. 39, s. 2; t. 40, s. 302.
7 K . N i e s i e c k i , op. cii., s. 215; T. Żychliński, op. cit., R. 4, s. 402.
‘ Arch. K az. W al., t. 2, brak paginacji, akt d ożyw ocia spisany m iędzy Janem Beldowskim a Elżbietą z W alewskich z 5.12.1542 r., dokum ent 4; t. 43, s. 2, 3; К N i e s i e c k i , op. cit., s. 215; T. Żychliński, op. cit., R. 4, s. 402.
* K olejność w jakiej synowie Adam a W alewskiego, kasztelana elbląskiego, przychodzili na świat przyjąłem za aktem podziału majątku ich ojca w niesionym do ksiąg grodzkich łęczyckich 1.01.1586 г. Archiwum G łów ne Akt D aw nych [dalej: A G A D ], K sięgi G rodzkie Łęczyckie Inscrypcyjne [dalej: ŁG lnscr.] 74, karta 2 0 -2 2 , 22-23; Arch. Kaz. W al., t. 39, s. 2; t. 43, s. 2, 2v, 3, 124, 124v. W Archiwum w spom ina się również o Rościsław ie jak o potom ku Adam a. K . N i e s i e c k i , op. cit., s. 215; Urzędnicy Prus Królewskich XV-XVIII wieku. Spisy, oprać. K. M ikulski, W rocław 1990, t. 5, z. 2, s. 86; T. Ż y c h 1 i ń s к i, op. cit., R. 4, s. 402. Brak informacji o losach Jana, który otrzymał dobra po rodzicach w wojew ództw ie pom orskim . W edług notatek Kazimierza W alew skiego Adam m iał, nieznane z im ienia, dw ie córki.
10 A G A D , Księgi Ziemskie Sieradzkie 70, k. 1043v-1044v; Arch. K az. W al., t. 40, s. 1016, 1069, 1330; t. 43, s. 149v, 150, 150v. W przypadku Hieronim a, syna Piotra, myli się go z Hieronimem, stolnikiem łęczyckim; t. 2, d. 79; t. 43, s. 78, 149v, 150, 150v, 177; K. N i e s i e c k i , op. cit., s. 216; T. Ż y c h l i ń s k i , op. cit., R . 4 , s. 408.
przybrała imię Zofii11. M łodszy M ikołaj, od 1602 r. starosta nakielski, a od 1606 r. gnieźnieński, był żonaty z Ewą z Padniewskich. Brak informacji 0 jego potom stw ie12. Jego brat Hieronim ( t ok. 1603 r.), od 1588 r. łowczy łęczycki, był żonaty z Agnieszką z Wężyków i m iał z nią dwóch synów: Stanisława i Jan a oraz sześć córek: Barbarę (mąż Jan D unin Brzeziński), K atarzynę (mąż Stanisław Rychłowski), Annę (żona M ikołaja W ilkanows- kiego), Zofię (mąż Aleksander Warszycki), M ariannę lv. Aleksander Bykowski, 2v. Hieronim Gołyński, Krystynę (mąż Wojciech Sarnow ski)13. Najmłodszy A dam ( t a. 1616 r.) był żonaty dw ukrotnie najpierw bezpłodnie z Zofią W ilkowiecką, a następnie z Elżbietą G rudzińską 2v. Stefan Gembicki, z którą miał synów: Zygm unta i Stefana oraz córkę K atarzynę, żonę A dam a Noskow skiego14.
Obydwaj heraldycy, którzy zbadali dzieje rodziny Walewskich, inaczej przedstawili ten fragment drzewa genealogicznego. Znali synów A dam a, ale do ich imion dopasowali osoby wywodzące się z innego pokolenia Walewskich, mianowicie potom ków Piotra, kasztelanica elbląskiego i Jadwigi Rembiews- kiej15. Ród Walewskich w ciągu XVII i XVIII w. rozradzał się i m iał wiele linii, dlatego historykom tru d n o było dokładnie zbadać genealogię tej rodziny. W nukowie Piotra i Jadwigi Rembiewskiej, potom kow ie A dam a, Rościsława i M arcina byli założycielami czterech linii: charłupskiej, krakow -skiej, pstrokońskiej i rembieszewskiej. Aby dokładniej zbadać losy rodziny h. K olum na, należy przyjrzeć się poszczególnym liniom, których protoplastami byli dwaj synowie A dam a kasztelana elbląskiego, Piotr i Adam .
LINIA NA BUCZKU I CHARŁUPI W IELKIEJ
Początki tej gałęzi rodu W alewskich sięgają do A dam a, kasztelana łęczyckiego i sieradzkiego, syna Piotra i Jadwigi Rembiewskiej, żonatego z Elżbietą z Koniecpolskich od 1606 r., z k tó rą m iał piątkę dzieci: M arcina,
11 Arch. K az. W al., t. 2, d. 15, 18, 21, 67; t. 8, s. 36; t. 22, d. 2; t. 24, d. 18, s. 2, 5; t. 40, s. 144, 238, 928, 1008-1011; t. 43, s. 43, 46, 68, 103.
12 Lustracja w ojew ód ztw w ielk op olsk ich i kujaw skich 1 6 1 6 -1 6 2 0 , wyd. Z. G órsk i, R . K abaciński, J. Pakulski, W rocław 1994, cz. 1, s. 66, 79, 355; cz. 2, s. 68, 8 0 -8 1 , 93; Arch. K az. W al., t. 40, s. 161, 222, 295, 917; 1 .4 3 , s. 103, 104.
13 A G A D , ŁG Inscr. 106, k. 54, 407v; 110, k. 575-576v; 126, k. 6v-7; 127, k. 470-4 7 0 v , 501—501 v; 131, k. 482v-483; 151, k. 329-330; 160, k. 149v-150; 165, k. 160-16W ; 195, k. 140—140v; 299, k. 8 v-9.
14 A G A D , ŁG Inscr. 108, k. 369v-370v; 131, k. 482 v -4 8 3 ; 145, k. 577v-578v; 159, k. 1161-164; Księgi G rodzkie Sieradzkie Inscrypcyjne [dalej; SGInscr.] 89, k. 328; Arch. Kaz. W al., t. 42, s. 35; t. 43, s. 11-12.
15 K . N i e s i e c k i , op. cit., s. 215, 216; T. Ż y c h 1 i ń s k i , op. cit., R. 4, s. 402. U w ażali, że Adam W alewski, kasztelan elbląski, m iał pięciu synów: nieznanego z im ienia żonatego z N . D orp ow sk ą, który miał spłodzić syna A dam a, starostę nakielskiego ożen ion ego, ale bezdzietnie, z N. Padniewską. Następny to M arcin, jego żoną została Jadw iga Rem biewska 1 z niej syn Piotr, podkom orzy sieradzki i łęczycki żonaty z Elżbietą z K oniecpolskich.
Ja n a Franciszka i Ewę (później wstąpiła do klasztoru w Łowiczu), Eleonorę (zamężną za Aleksandrem Zaleskim), Jadwigę A nnę oraz Eufrozynę (mąż M arcin Sadowski). Jadwiga Walewska poślubiła w 1623 r. Andrzeja Gomoliń- skiego, w trzy lata później wyszła za m ąż za Jan a Stokowskiego. Obydwa herbarze są zgodne co do tego, że M arcin i Jan Franciszek byli synami kasztelana sieradzkiego i Koniecpolskiej, pierwszy z nich zszedł bezpotomnie, choć był żonaty od 1642 r. z K onstancją Szczawińską h. Prawdzie, woje- w odzianką brzesko-kujaw ską16.
Po Janie Franciszku pozostało wiele dokumentów. W czasach młodości był na dworze cesarskim, później został wysłany do Wiednia, razem z Denhoffem, po królow ą Cecylię Renatę, służył pod sławnym hetm anem Koniecpolskim , a także brał udział w życiu politycznym kraju, posłował na sejmy, był deputatem na trybunał (?) oraz marszałkiem sądów kapturow ych. W 1673 r. został nom inow any na urząd stolnika sieradzkiego, zmarł w wieku 72 lat w 1691 r. W bogatym i urozm aiconym życiu towarzyszyły m u trzy kolejne żony, z którymi spłodził dziesięcioro dzieci. Ze swoją pierwszą żoną K atarzyną Borzewicką ożenił się w 1641 r. i m iał jedynego syna M arcina, który obrał drogę duchowną. Był plebanem w D rużbinie, kanonikiem gnieźnieńskim i łęczyckim, zmarł ok. 1691 r., niedługo przed ojcem. D rugą żoną Jan a Franciszka została w 1647 r. Petronella Bykowska, z którą także miał jedynego syna Stanisława. W 1661 r. ożenił się z K onstancją Bogumiłą Zapolską ( t 1709 r.) m atką jego ośmiorga dzieci: Przemysława, późniejszego zakonnika i opata cysterskiego w Bledzewie (f ok. 1708 r.), A leksandra, który zmarł bezżennie, Franciszka, Elżbietę Salomeę (żonę Sebastiana Starzyńskiego), Petronellę (żonę Stanisława Byszewskiego), Zofię, zakonnicę, Teodorę zmarłą panną w 1761 r. oraz Franciszkę (żonę Bartłomieja Cieleckiego)17.
Z pięciu synów Jan a Franciszka tylko dwóch - Stanisław i Franciszek - pozostawiło po sobie potom ków , którzy zapewnili trw anie Walewskich na Buczku i Charłupi Wielkiej, choć niewiele brakow ało, aby linia ta
16 A G A D , Ł G lnscr. 161, k. 4 1 9-420, 42(M 20v; Arch. Kaz. W al., t. 2 s. 105, 106, 130, 175; t. 22, k. 5-7; t. 42, s. 2, 66, 85; t. 43, s. 4 -1 0 v , 45v, 110, 141v; K . N i e s i e c k i , op. cii., s. 215, 216; T. Ż y c h l i ń s k i , op. cit., R. 4, s. 402.
17 A G A D , Księgi G rodzkie Łęczyckie, obiaty 49, k. 470; SG lnscr. 153, k. 160v-162; 173, k. 91-9 1 v , 91 v -9 2 , 544; 184, k. 93-95; 194, k. 19v-20v, 20v -2 1 . W A rchiw um K . W alew skiego znajduje się informacja, że Aleksander W alewski, syn Jana Franciszka, stolnika sieradzkiego, m iał żonę M ariannę z Tom ickich lv . Stanislaw W alewski, 2v. A dam Olecki, 3v. W ojciech W alew ski, 4v. W ładysław Pawłowski. Jest to nieprawda, poniew aż stolnikow icz sieradzki nie żył już w 1705 г., a jego dom niem ana m ałżonka żyła jeszcze w 1713 r. wraz ze swym czwartym mężem. SG lnscr. 200, k. 250-250v; 202, k. 27; Arch. K az. W al., t. 2, d. 167, 179-181, 217, 218; t. 3, d. 62, 84; t. 4, d. 72; t. 40, s. 8 -10, 969; t. 41, s. 8, 10, 12-15, 20; t. 43, s. 73v, 77v, 79, 87v, 178-184; t 49, s.155; K . N i e s i e c k i , op. cit., s. 216; Urzędnicy województw łęczyckiego i sieradzkiego XVI-XVIII wieku. Spisy, oprać E. Opaliński, H. Żerek-Kleszcz, red. A. Gąsiorowski, K órnik 1993, s. 174; T . Ż y c h l i ń s k i , op. cit., R. 4, s. 402, 403.
wygasła. Franciszek zmarły przed 1716 r. był żonaty z K atarzyną M ączyńską h. Świnka, starościanką klonowską, i z nią miał trzech synów: Stanisława Józefa, Jan a Antoniego i Zygm unta. W edług T. Żychlińskiego ten ostatni był kasztelanem rozpierskim i mężem M arianny Koniecpolskiej, co jest kolejnym błędem dziewiętnastowiecznego heraldyka1“. W iadomo, że Stanisław, sędzia grodzki sieradzki, który od 1726 r. tytułował się bezprawnie łowczym sieradzkim, zmarł po 1732 r. nie pozostawiając potom stw a19. N atom iast Jan A ntoni (f 1747 r.) został w 1726 r. miecznikiem sieradzkim , trzy lata później chorążym mniejszym piotrkowskim , a w 1744 r. otrzym ał nominację na chorążostw o większe sieradzkie. M iał trzy żony: Jadwigę Gosławską (wdowę po Adam ie Czarnockim), następnie W iktorię Petronellę Bykowską (wdowę po Aleksandrze Walewskim z linii na Ruścu) oraz K onstancję z Radolińskich20. Z ostatniego związku chorążego sieradzkiego przyszli na świat syn Stefan Juliusz ( t 1819) i córka T eodora (została zakonnicą). Jedyny syn Jana Antoniego był sędzią grodzkim ostrzeszowskim, a w 1786 r. został podsędkiem sieradzkim. Stefan Juliusz, żonaty z Justyną Dziembowską, spłodził czterech synów: K ajetana (24 sierpnia 1784 r.21), Feliksa (żona M agdalena Kiełczewska lv. Józef Walewski), Jana, K arola oraz tyle samo córek: Emilię i M agdalenę (obie wyszły za Psarskich), Justynę (później żonę N. Koryckiego) i Ludwikę22. Trzeci z braci Zygm unt ( t 1737 r.) był żonaty z Julianną Jasińską lv. M ikołaj Szczawiński, 3v. Filip Piekarski, z którą m iał dwoje dzieci: Jan a i M agdalenę (mąż Kazimierz Szołdrski)23.
Stanisław, syn Jan a Franciszka z małżeństwa z Petronellą Bykowską, ożenił się w 1680 r. z Joanną Zapolską. Niestety m ałżeństwo nie trwało długo, poniew aż W alewski został zabity przez A ndrzeja K ołudzkiego. W 1682 r. jak o pogrobowiec urodził się jego syn Jan. Nieprawdziwe wydają się informacje K. Niesieckiego, że Stanisław był w 1683 r. kom isarzem „na uspokojenie pogranicznych dyflerencji od Szląska”24.
'* A G A D , SGInscr. 202, k. 436; Arch. K az. W al., t. 40, s. 17, 22, 22v, 23«; t. 43, s. 126-127; K. N i e s i e c k i , op. cit., s. 216; T. Ż y с h 1 i ń s к i, op. cit., R. 4, s. 403.
19 Arch. Kaz. W al., t. 8, s. 607; K . N i e s i e c k i , op. cit., s. 216; Urzędnicy województw łęczyckiego..., s. 150, 151.
20 A G A D , Księgi G rodzkie Sieradzkie Relacyjne [dalej: SG R elac.] 88, k. 154, 154v; Arch. K az. W al., t. 8, s. 449-451; t. 40, s. 991; t. 43, s. 190—192v; t. 50, s. 21; Urzędnicy województw łęczyckiego..., s. 109, 137, 153.
21 D a ty podaw ane przy imieniu oznaczają dzień lub rok, w którym odbył się chrzest danej osoby.
22 Arch. K az. W al., t. 42, k. 52, 54, 90, 112; t. 43, s. 105v.
23 A G A D , SGInscr. 211, k. 38-39v; 221, k. 294-294v, 466-466v; Arch. Kaz. W al., t. 3, d. 233; t. 7, s. 286-288; t. 42, k. 34, 52, 54, 90, 112. Jan, syn Zygm unta, miał praw dopodobnie dw óch synów: W ojciecha i Zygm unta R ocha, jednak brak informacji, kto był ich matką.
2‘ A G A D , SGInscr. 186, k. 330-331v. Joanna Z apolska W alewska p o śmierci m ęża wyszła za Stanisława Jarzynę, kasztelana sochaczew skiego. Arch. Kaz. W al., t. 2, d. 221a; t. 3, d. 77; t. 39, s. 11; t. 41, s. 21, 22; K . N i e s i e c k i , op. cit., s. 216.
Jan ( t 1733 г.), syn Stanisława, odziedziczył po dziadku Buczek i Charłupię W ielką, starał się o urzędy ziemskie, ale jego dwie pierwsze próby nie powiodły się i dopiero w 1720 r. został podstolim sieradzkim. Dziewięć lat później był już kasztelanem rozpierskim. Jego żoną była K atarzyna Mycielska, z którą miał dwoje dzieci: Feliksa i zmarłą bezdzietnie Franciszkę25. W 1732 r. Jan przekazał Charłupię Wielką synowi Feliksowi, który w rok później ożenił się z K rystyną z Rychłowskich. W 1748 r. Feliks ( t 1755 r.) został chorążym mniejszym piotrkowskim, a w cztery lata później był już kasztelanem rozpierskim. M iał synów Jan a i M ateusza oraz córkę Barbarę. W 1759 r. B arbara W alewska poślubiła M arcina Załuskiego generała m ajora wojsk koronnych, a po jego śmierci w 1769 r. wyszła za Jak u b a Zbierzchowskiego, starostę brodzińskiego26.
Po śmierci Feliksa C harłupia Wielka i inne dobra przypadły według podziału Janowi żonatem u z Teresą z Walewskich (+ 1816 r.) córką Józefa Walewskiego i M arianny Głembockiej (z linii na Walewicach). Z tego m ałżeństwa przyszło na świat ośm ioro dzieci, ale troje z nich zmarło w dzieciństwie: Ludwik (1776-1777), Bogumiła (1777 r.), Feliks (1779 r.), natom iast 13 m aja 1775 r. urodziła się M arianna B arbara ( t 1799 r.), która wyszła za Józefa Gołembowskiego, 10 października 1780 r. przyszła na świat Jadw iga (mąż K acper K arśnicki), 16 (19?) października 1782 r. Brunona Tekla (zamężna za Janem Zbijewskim), 5 m aja 1784 r. urodził się syn Józef (później dw ukrotnie żonaty, z M agdaleną Kiełczewską - rozwód w 1816 г., a następnie z N. Radolińską) oraz ostatnia córka Tekla Joanna (żona H ipolita Masłowskiego). Jan (f 1791 r.) działał także na polu poli-tycznym, oprócz udziału w zjazdach i sejmikach, był również posłem na sejm w 1776 r., otrzym ał też w 1764 r. nowo utw orzone chorążostw o szadkowskic, które po dwudziestu latach zamienił na urząd chorążego większego sieradzkiego. W 1765 r. został szambelanem królewskim 27. Drugi z synów Feliksa, M ateusz ( t 1780 r.) ożenił się 3 czerwca 1763 r. z Rozalią D zierzbicką, córką A leksandra Dzierzbickiego, kasztelana brzezińskiego i z nią spłodził Anastazego, Józefa, K atarzynę i M ariannę, ale brak jest informacji o ich dalszych losach28.
25 A G A D , SG lnscr. 202, k. 48v-49; 209, k. 92; Arch. K az. W al., I. 8, s. 4 2 6-429; t. 40, s. 6, 9, 22, 22v; t. 41, s. 12, 26, 30, 33, 132, 133; t. 43, s. 184v-189; K. N i e s i e c k i , op. cit., s. 217; Urzędnicy województw łęczyckiego..., s. 133, 150, 164, 183.
26 A G A D , SG lnscr. 209, k. 459; 217, k. 466; 218, k. 598-598v; 228, s. 175-177; Arch. K az. W al., t. 4, d. 43, 179; t. 7, s. 14, 42; l. 8, s. 524; t. 39, s. 120-121; t. 40, s. 10, 164, 1058; t. 43, s. 111-115; t. 50, s. 10; Urzędnicy województw łęczyckiego..., s. 109, 133.
27 A G A D , SG lnscr. 228, k. 31; Arch. Kaz. W al., t. 4, d. 236; t. 5, d. 4, 16-18; l. 7, s. 71, 81, 2 7 7-278, 492; t. 40, s. 8, 10, 1279-1280; Urzędnicy województw łęczyckiego..., s. 138, 187.
2“ Po śmierci m ęża R ozalia z Dzierzbickich lv . W alew ska wyszła w 1782 r. za A dam a R ak ow sk iego, podkom orzego królew skiego. A G A D , SG lnscr. 227, k. 381, 385, 481; 228, s. 2 0 3 -2 0 4 , 204-205; Arch. K az. W al., I. 3, d. 177, 226, 234; t. 43, s. 107v.
LINIA NA REMBIESZEWIE
Bratem A dam a, kasztelana sieradzkiego, protoplasty linii na Charłupi Wielkiej, był M arcin, podkom orzy sieradzki, syn P iotra W alewskiego, żonaty z Elżbietą ze Złotkow a, z którą m iał syna Piotra i córki: Reginę (od 1632 r. żona M arcina Borzewickiego, po jego śmierci wyszła ponownie za T om asza Trzcbickiego) oraz A nnę (od 1635 r. żona M ikołaja Pickarzew- skiego)29.
Jedyny syn M arcina Piotr miał dwie żony: Petronellę (M ariannę) Tymińską i Barbarę ze Starkow ca D obrzycką, wdowę po Franciszku A dam ie D ob- rzyckim, podstolim ciechanowskim , i ośm ioro dzieci (praw dopodobnie z pierwszej żony): R afała (wstąpił do zakonu franciszkanów i przebywał w konwencie kaliskim, gdzie przybrał imię Bonawentura, t 1711 r.), Stanisława, W ładysława i córki: Elżbietę (od 22 lutego 1661 r. żona W ojciecha Grodziec- kiego), Jadwigę (żona A dam a Biernackiego), M ariannę (mąż W incenty Urbański), Eufrozynę (mąż Andrzej M odliński) Annę i Teresę. Piotr (f przed 5 czerwca 1671 r.) otrzymał 2 czerwca 1645 r. nominację na urząd podstolego sieradzkiego, a w trzynaście lat później był kasztelanem konarskim sieradz-kim30. Jego najmłodszy syn Władysław ( t 1679 r.) miał z M arianną Starzyńską córkę K onstancję Urszulę zamężną od 13 listopada 1691 r. za Jakubem Rem biewskim 31.
Starszy syn Piotra Stanisław, dziedzic Rembieszewa, ożenił się z K atarzyną Lanckorońską i miał syna K azim ierza oraz sześć córek: K onstancję (mąż
29 A G A D , SG Inscr. 125, k. 299v-300; 141, k. 5 -6 , 6-6v; 143, k. 433; 163, k. 1332-1334; Arch. K az. W al., t. 24, d. 18, s. 13, 22, 23, 25; t. 40, s. 707, 1013; l. 43, s. 73. W Archiwum K azim ierza W alew skiego znajdują się informacje, iż M arcin W alewski był trzykrotnie żonaty, tzn. p o śmierci pierwszej żony m iał mieć kolejne: Jadwigę R em biewską i Barbarę Pogondzką. N ie jest to prawda, poniew aż Elżbieta ze Z łotkow a pojaw iła się w aktach grodzkich jako zmarła żona podkom orzego sieradzkiego po raz pierwszy w 1652 r., natom iast sam Marcin zmarł praw dopodobnie w 1653 r. i po jeg o śmierci nie wym ieniano przy jego nazwisku innych m ałżonek oraz żadnej po nim żyjącej w dow y. Pierwsza z dom niem anych m ałżonek, Jadwiga Rem biew ską, nigdy nie wyszła za mąż, a jej kontakty z podkom orzym sieradzkim polegały na corocznej wypłacie prowizji od sumy 510 złp. D zia ło się tak d o 1642 r., gdy przelała ona swoje prawa d o tej kw oty na siostrę K atarzynę, a później już nie pojaw iła się w aktach. SGInscr. 163, k. 228-229. Jedynie w przypadku Barbary Pogondzkiej potw ierdza się fakt, iż była żoną i w dow ą po M arcinie W alewskim, ale nigdzie nie tytułow ano jej podkom orzyną sieradzką. Praw dopodobnie jej mężem był M arcin W alewski, syn Zygm unta, p od kom orzego łęczyckiego z linii na O rłow ie i W alew icach. SG Inscr. 176, k. 11 v—12. Brakuje jednak jednoznacznego potw ierdzenia tego faktu.
50 A G A D , SGInscr. 161, k. 86-87; 173, k. 16v-17v; 175, k. 246v-248; 192, k. 52v-55v; Arch. K az. W al., t. 5, b. p., odpis aktu podziału majątku p o zm. Piotrze W alewskim , kasztelanie konarskim sieradzkim, z 1674 r. t. 24, d. 18, s. 32, 62; t. 40, s. 66, 1006, 1243; t. 42, s. 66; t. 47, s. 88, 787; t. 49, s. 162; Urzędnicy w ojew ództw łęczyckiego..., s. 146, 164.
31 A G A D , SGInscr. 173, k. 594-594v; 193, k. 139-139v; Arch. K az. W al., t . 24, d. 18, s. 43, 89, 91; t. 40, s. 1007; t. 47, s. 88; t. 49, s. 162.
M arcin Porczyński), Teresę (wyszła w 1692 r. za M arcina Burzeńskiego), K atarzynę (22 lutego 1694 r. - d a ta ślubu z Janem Zaleskim), Ludwikę (od 16 kwietnia 1697 r. żonę Kazimierza Szamowskiego, a następnie Wojciecha Cieńskiego) i Zofię (zamężną od 6 kwietnia 1704 r. za Piotrem Łykowskim), oraz Jadwigę (urodzona 12 października 1682 r.). Stanisław Walewski nie piastował urzędów centralnych ani ziemskich, ale pojawiał się w dokum entach jak o kasztelan sieradzki, choć w tym okresie kto inny spraw ował ten urząd, a Stanisławowi przysługiwał jedynie tytuł kasztelanica sieradzkiego32. Jedyny syn Stanisława przejął większość m ajątku rodowego i ożeniwszy się z Zofią Radolińską, a następnie z K atarzyną W alewską lv. A leksander Popławski, 3v. Kazimierz Rychłowski, spłodził z pierwszą dziesięcioro dzieci - pięciu synów i pięć córek, z drugą m iał jed n ą córkę. K azim ierz ( t 1734 r.), podobnie jak dziadek, który był kasztelanem konarskim sieradzkim, otrzym ał 18 czerwca 1711 r. nominację na kasztelanię spicyrnierską, choć wcześniej przypisywano mu kasztelanię konarską sieradzką (być może otrzym ał ją z nom inacji Stanisław a Leszczyńskiego). Z pięciu córek z pierwszego związku cztery wyszły za mąż: M aria (M arianna) w 1723 r. (20 lipca - intercyza) za Andrzeja Radolińskiego, Eleonora za A ntoniego Dobieckiego (ślub 6 stycznia 1727 r.), a w 1740 r. po raz drugi za Pawła Tymienieckiego, T eodora za Franciszka Walewskiego z linii na Ruścu (ślub 29 września
1737 r.), po jego śmierci za Antoniego Zawiszę, Franciszka za Antoniego G rodzieckiego, tylko M ichalina zm arła panną. N atom iast K onstancja, córka z drugiego małżeństwa, wyszła za Świętosława G noińskiego33.
Najstarszy syn Kazimierza, Antoni żenił się dwukrotnie, najpierw w 1736 r. z K unegundą Garczyńską, a następnie z K atarzyną Szczucką. Z pierwszą z nich m iał córkę M ariannę zamężną za Janem K antym Jabłkow skim oraz syna Jan a żonatego z M arianną Turow ską (z którą m iał dzieci)34.
Drugi w kolejności Józef, zrobił największą karierę urzędniczą spośród braci, ponieważ - zaczynając od stolnikostw a brzezińskiego w 1742 r., potem , w 1752 r., został chorążym brzezińskim. W trzy lata później był już chorążym mniejszym łęczyckim, a w 1759 r. otrzymał nominację na kasztelanię brzezińską, na rok przed śmiercią, w 1762 r., został kasztelanem łęczyckim. G dy wymierała linia na Walewicach, ożenił się z Ludw iką W alewską, córką także Józefa, wojewody łęczyckiego, ostatniego z tamtejszej linii męskiej.
12 A G A D , SG lnscr. 192, k. 201-20W , 201v-202v; Arch. K az. W al., t. 24, d. 18, s. 9; t. 39, s. 194; t. 42, s. 66, t. 43, s. 72, 72v, 88; t. 47, s. 89; t. 49, s. 159, 163; U rzędnicy w ojew ództw
łęczyckiego..., s. 146.
35 A G A D , SG lnscr. 210, k. 234-239; 213, k. 6 2 6 -6 2 6 v 217, k. 378-379; Arch. K az. Wal., t. 5, d. 12; t. 39, s. 194, 196-198; t. 40, s. 989, 990; t. 42, s. 66; t. 47, s. 90, 787; t. 49, s. 164; K sięgi M etrykalne Parafii W ierzchy 1, s. 55; Urzędnicy w ojew ództw łęczyckiego..., s. 147, 186.
M A G A D , SG lnscr. 210, k. 682-682v; 220, k. 2 0 -2 1 , 2 1 -2 2 , 22; 227, k. 324-324v, 326-327v; Arch. K az. W al., t. 42, s. 66, 94; t. 43, s. 47.
Z tego związku urodziły się dzieci - Jadwiga, późniejsza żona M ichała W alewskiego, wojewody sieradzkiego z linii wołyńskiej, T eodora (żona K acpra Walewskiego z linii krakowskiej), Helena Jo an n a (żona Szymona Dzierzbickiego), Zofia (lv. Jan Przeździecki, 2v. Bogumił Pągowski) oraz syn A nastazy, który otrzym ał od dziadka Józefa, wojewody łęczyckiego, w spadku Walewice. Z drugiego m ałżeństwa z M arianną Głęm bocką, Józef, kasztelan łęczycki, miał syna D om inika (8 czerwca 1756 r.) w rok później córkę Annę (16 października 1757 r.), która wyszła za Szymona Chabielskiego, także Teresę ( t 1816 - żonę Jan a Walewskiego z linii na Buczku i Charłupi Wielkiej), Angelę (żona Juliana Chabielskiego) i Apolinarę, zakonnicę35.
Kolejny z synów Kazimierza, Wojciech, piastował urzędy sądownicze. Najpierw był, od 1746 r., podsędkiem, a w 1767 r. został sędzią sieradzkim. Ż onaty z B arbarą Trzcińską spłodził córkę Balbinę Teresę oraz synów Jan a i A ndrzeja (8 grudnia 1742 r.). Posiadał C harłupię M ałą (do 1765 r.) i przekazał ją synowi Andrzejowi związanemu z A ntoniną Czartkow ską. Najstarszy syn W ojciecha spłodził Józefa, Bogumiła, Ignacego, A ntoniego, A ugustyna, K atarzynę (ur. 1766 r., m ąż N. U rbanow ski), A nnę (pierwszy m ąż Józef Kraśnicki, drugi N. Zabłocki). M łodszy syn Jan ożenił się z Teklą W alewską w 1785 r., ale nie m iał dzieci36.
Ignacy, następny syn Kazim ierza, był żonaty z Anielą K rąkow ską, która po jego śmierci, prawdopodobnie w 1756 r., wyszła za Ignacego Wysławskicgo. Walewski spłodził trójkę dzieci: K acpra (zm arł w młodości), M ariannę (mąż Alojzy Kijeński) i Teresę37.
K onstanty, syn K azim ierza i Zofii Radolińskiej, ożenił się z Franciszką Siemieńską ( t 1789 r.), z którą miał syna K arola (28 stycznia 1753 r.) zmarłego w dzieciństwie, Józefa, który również zszedł bezpotom nie, i córki: Rozalię M ariannę (2 października 1750 r.) żonę W ojciecha Psarskiego, M ichalinę Reginę (3 października 1755 r. t j a k o dziecko) i A nnę M artę (4 sierpnia 1757 r.), zamężną po raz pierwszy za Bogumiłem Pstrokońskim , chorążycem piotrkowskim , a następnie za Bogumiłem Tarnow skim 3“.
35 A G A D , ŁG Inscr. 377, k. 86, 86-86v; 382, k. 71; Arch. K az. W al., t. 5, d. 14; t. 31, s. 840-842; t. 39, s. 199-242; t. 40, s. 1279, 1280; t. 43, s. 80v, 81v, 107; t. 47, s. 84, 85; l. 49, s. 160; t. 50, s. 21; Urzędnicy województw łęczyckiego..., s. 2, 25, 32, 53, 64; według 'Г. Żych- lińskiego Józef kasztelan łęczycki był synem w ojew ody łęczyckiego, żonaty z Ludwiką, z którą m iał Jadwigę i A nastazego, to jednak jest błąd. T. Ż y c h l i ń s k i , op. cit., s. 407, 408.
36 A G A D , SGInscr. 210, k. 643; 221, k. 79-79v; 225, k. 221-223; 227, k. 480; Arch. Kaz. W al., t. 40, s. 12, 13v, 1247; t. 43, s. 44v, 45, 202v; Urzędnicy województw łęczyckiego..., s. 162, 166-167.
17 A G A D , SGInscr. 215, k. 1108; 217, k. 635-635v; 221, k. 283, 468-468v; Arch. Kaz. W al., t. 42, s. 94.
31 A G A D , SGInscr. 215, k. 878-879; 224, k. 158v; Arch. Kaz. W al., t. 40, s. 979, 982, 1048, 1079; t. 47, s. 83-85; t. 49, s. 159, 160; t. 50, s. 46.
LIN IA N A P ST R O K O N IA C H
K ażdy z trzech synów Piotra i Jadwigi Rembiewskiej: Adam , kasztelan sieradzki, M arcin, podkom orzy sieradzki i Rościsław, był założycielem linii rodowych Walewskich h. K olum na, które mogły tworzyć oddzielne drzew a genealogiczne. Potom kow ie tego ostatniego stworzyli linie: na Pstrokoniach, krakow ską i wołyńską oraz A leksandra, chorążego m niej-szego piotrkowskiego. Rościsław był dw ukrotnie żonaty, najpierw z Eufro- zyną Lubstowską, wdową po Piotrze Gom olińskim , a następnie z A nną L asocką, wdow ą po A ndrzeju Złotkow skim . Z tą ostatnią m iał syna Stefana, który odziedziczył po ojcu m ajątek3\ Stefan jeszcze w 1653 r. ożenił się z Zofią z Zapolskich, m atką jego trzech synów: Zygm unta, Jan a i Stanisława K onstantego (praw dopodobnie w 1662 r. Stefan umarł pozostawiając opiekę nad synami żonie). Najmłodszy z braci Stanisław K onstanty, żonaty z M arianną T om icką, sięgnął po urząd chorążego mniejszego sieradzkiego (w 1681 r.) i piastował go do 1688 r., gdy zmarł bezdzietnie40.
Średni syn Stefana Jan W alewski ( f o k . 1702 r.), p iastow ał urząd miecznika sieradzkiego, ożenił się w 1675 r. z Fclicjanną Ligęzianką, z którą m iał czterech synów: Kazimierza, W ładysława (zszedł bezdzietnie), Józefa i A leksandra41.
N ajstarszy syn, Zygm unt, ożenił się w 1669 r. z A nną G ostyńską, córką Zygm unta Bonka Gostyńskiego, łowczego ziemi wieluńskiej. Z tego m ałżeń-stwa przyszli na świat: Stanisław Franciszek oraz M arianna (29 stycznia 1679 r.) i Zofia. O dziewczynkach brak bliższych informacji, praw dopodobnie obie zmarły w dzieciństwie. 17 lutego 1689 r. odbył się pogrzeb Zygm unta, o czym dowiadujemy się z listu zapraszającego jednego z W alewskich na tę uroczystość42.
Jedyny syn Zygm unta Stanisław (f 1716 r.) w pierwszych latach po śmierci ojca, jako nieletni, nie mógł występować samodzielnie w sądach, dlatego pojaw ia się tam razem z m atką. Zaczyna sam prowadzić swoje sprawy pod koniec XVII w. W 1710 r. zostaje nom inow any na łowczego sieradzkiego. Był także podstarościm i sędzią grodzkim sieradzkim. Żenił się dw ukrotnie. Z pierwszą żoną Rozalią Siemianowską m iał synów Józefa,
и A G A D , SG lnscr. 128, k. 253-253v; 132, k. 285v-286; 156, k. 54-55; SG R elac. 16, k. 420; Arch. K az. W al., t. 22, d. 36, 45; t. 40, s. 1040-1044.
40 A G A D , SG lnscr. 156, k. 55v-56v; 170, k. 423v; 191, k. 285v; Arch. K az. W al., t. 22, d. 79, 95, 180; t. 40, s. 15, 136, 153; t. 47, s. 88; Urzędnicy w ojew ództw ł ę c z y c k i e g o . s. 135.
41 A G A D , SG lnscr. 205, k. 225-225v; Arch. K az. W al., t. 22, d. 192; t. 40, s. 156, t. 41, s. 152; Urzędnicy w ojew ództw łęczyckiego..., s. 152.
43 A G A D , SG lnscr. 173, k. 485^ł85v; 190, k. 441; Arch. K az. W al., t. 22, d. 87, 132; t. 40, s. 1520; t. 47, s. 82; t. 49, s. 159.
zmarłego bezdzietnie w 1726 r. i W ojciecha (f 1757), z drugą, K rystyną Rychłowską lv. Trzebicka - Feliksa i K arola43.
Wojciech, drugi syn Stanisława z pierwszego małżeństwa, ożenił się z Teresą Łaszewską. Z m ałżeństwa tego było czworo dzieci: Ludwik, ur. 1754 r., Józefa (19 czerwca 1737 r.) zamężna za K onstantym Ossowskim, Eleonora (za Maciejem Krobanowskim) i Rozalia (wyszła za Jakuba M adaliń- skiego). Ludwik, jedyny syn, działał aktywnie w życiu politycznym województwa sieradzkiego, zostając w końcu w 1778 r. na krótko wojskim piotrkow -skim i w tym samym roku awansując na chorążego mniejszego piotrkowskiego, pozostał na tym urzędzie do śmierci w 1820 r. M iał dwie żony: M aksym ę z Wężyków lv. Andrzej Niemojowski i Antoninę K alinow ską, k tó ra urodziła m u dzieci: K arol (ur. 1795 r.), Rościsław (ur. 1798 r., zmarł w dzieciństwie), N apoleon (1802 r.), M ichał (1804 r.) i córka Justyna (1807 r.)44.
Z drugiego małżeństwa Stanisław miał dwóch synów, Feliksa i K arola. Pierwszy zmarł bezpotom nie w 1752 r., drugi, żonaty z Brygidą G ałecką 2v. Jan Radoliński, miał córki: Ludwikę (żona Kazimierza K acpra G em barta) i Juliannę (zamężną za Feliksem Złotnickim , a następnie za Danielem Sucheckim). K arol (f przed 1757 r.) otrzym ał w 1746 r. nominację na urząd cześnika piotrkowskiego, ale zrezygnował z niego w 1749 r., choć nadal posługiwał się tytułem 45.
LINIA KRAKOWSKA I WOŁYŃSKA
Jan Walewski, miecznik sieradzki, który był synem Stefana, żonaty z Felicjanną Ligęzianką, miał czterech synów: Kazimierza, W ładysława (zmarł bezdzietnie), Józefa i A leksandra. Najstarszy, Kazim ierz, żonaty z M arianną Finków ną spłodził troje dzieci: K atarzynę, która wychodziła za m ąż trzy razy, za A leksandra Popławskiego, K azim ierza W alewskiego, kasztelana spicymierskiego (z linii na Rembieszewie) i K azim ierza Rychłow- skiego, kasztelana rozpierskiego, Józefę, która wyszła najpierw za M ichała Rulikowskiego, a następnie, w 1744 r., za A dam a Łączyńskiego oraz syna Marcina. Kazimierz (f ok. 1721 r.) posługiwał się tytułem stolnika sieradzkiego, choć nigdy nie otrzym ał nominacji na ten urząd i kto inny w tym czasie
43 A G A D , SGInscr. 192, k. 203-204v; 201, k. 300v; 204, k. 30~30v; 208, s. 622; Arch. K az. W al., t. 22, d. 134, 135; t. 23, d. 39, 41, 52, 67, 156; t. 40, s. 1076; t. 41, s. 147; Urzędnicy
wojew ództw łęczyckiego..., s. 150.
44 A G A D , SGInscr. 209, k. 458v; 219, k. 129v-130, 321-321v; 221, k. 179-179v; 230, k. 239; Arch. K az. W al., t. 23, d. 35, 152, 153, 156; t. 24, s. 40, 46, 53; t. 41, s. 134-135; t. 49, s. 149, 150.
43 A G A D , SG Inscr. 217, k. 202, 202-202v, 202v; 219, k. 124; Arch. K az. W al., t. 23, s. 174; t. 41, s. 149, 150; t. 43, s. 110v; Urzędnicy w ojew ództw łęczyckiego..., s. 111.
piastował tę godność46. N atom iast jego syn M arcin ( t 14 grudnia 1761 r.) zaczynał karierę urzędniczą od skarbnikostw a piotrkowskiego w 1726 r., następnie przeskoczył drabinkę o kilka szczebli na podczaszostwo piotrkowskie w 1734 r., a w trzy lata później został stolnikiem sieradzkim. W 1750 r. wybrano go na sejmiku na podkom orzego sieradzkiego, ale część szlachty oprotestow ała ten wybór ze względu na zbyt wczesną porę („przed wschodem słońca”), co jednak nie przeszkodziło w otrzym aniu nominacji. Walewski żenił się dw ukrotnie, najpierw z A ntoniną M agdaleną Szcmbekówną lv. Pisarzewska ze Słupowa, z którą miał Józefa, M ichała, R om ualda i Annę Ludwikę (zamężną za Adamem Śląskim, pułkownikiem wojsk koronnych, zm arłą w sędziwym wieku w 1832 r.). D rugą jego żoną została M arianna Rem erów na z Wierzbicy, za sprawą której uzyskał dobra w województwie krakowskim . Z M arianną spłodził K acpra, A dam a, Franciszka, Justynę (wyszła za M ichała Pisarzewskiego), M ariannę i Paulinę47. W herbarzu T. Żychlińskiego brakuje informacji o ponownym związku M arcina Walewskiego i o dzieciach z m ałżeństwa z Rem erówną, myli się też ten au to r podając, iż Józef Walewski, ostatni podczaszy krakow ski od 1781 r., będąc żonatym od 1754 r. z Felicjanną Połchowską (ur. ok. 1743 t 15 lutego 1808 r.) miał aż sześć córek. W dokum encie z 27 kwietnia 1779 r. wymienia się jedno dziecko - A ntoninę, która właśnie m iała wyjść za Stefana Walewskiego (z linii na Ruścu). Potwierdzają to także zapisy wymienione przez Połchowską na rzecz swej siostry Zuzanny (zamężnej za Rom ualdem W alewskim, był bratem Józefa) i jej córek Felicji i M agdaleny4".
M ichał Walewski (ur. 1735 r. t 1806 r.), syn M arcina i A ntoniny M a -gdaleny Szembekówny, brat Józefa, podczaszego krakow skiego, był drugim i ostatnim wojewodą w rodzie Walewskich h. K olum na. Aktywny politycznie, brał udział w konfederacji barskiej, został szambelanem kró -lewskim, w 1776 r. otrzym ał urząd podkom orzego krakowskiego. 24 gru-dnia 1784 r. król Stanisław August Poniatow ski wydał przywilej nadający m u województwo sieradzkie. Był kawalerem O rderu O rła Białego i św. Stanisława. 13 sierpnia 1792 r. Walewski złożył rezygnację z urzędu wo-jewódzkiego. W 1775 r. kupił od Lubom irskich leżące na W ołyniu dobra Tuczyn i tam założył następną linię rodziny Walewskich. M ichał Walewski miał trzy żony. Z pierwszą, Jadwigą W alewską, córką Józefa, kasztelana łęczyckiego, spłodził: Józefa (żona M arianna z Czackich), W ojciecha (żona
46 A G A D , SG lnscr. 205, k. 198-198v, 225-225v; 211, k. 272v; Arch. K az. W al., t. 40, s. 1056, 1273; t. 41, s. 63-65; Urzędnicy województw łęczyckiego..., s. 175.
47 Arch. K az. W al., t. 5, b. p., odpis aktu podziału majątku po zm. M arcinie W alewskim , podkom orzym sieradzkim, z 18.06.1762 r.; t. 39, s. 303; t. 40, s. 715-718; t. 41, s. 67-69;
Urzędnicy województw łęczyckiego..., s. 115, 117, 160, 175.
4* Arch. K az. W al., t. 5, b. p., odpis intercyzy ślubnej Stefana i A n ton in y W alewskich z 27.04.1779 r.; t. 40, s. 21, 966; t. 41, s. 70, 71; Urzędnicy województwa krakowskiego XVI-XVIII w. Spisy, S. Cynarski, A. F alniow ska-G radow ska, red. A. G ąsiorow ski, Kórnik
z M aszkiewiczów lv. M ałachow ska) i T eodorę, k tó ra wyszła za Ja n a Steckiego w 1786 г., a później za Stanisława ks. Jabłonow skiego. D ruga żona, Jadw iga T u rn ian k a, dała m u syna H ieronim a, żonatego później z Cecylią Potocką, Teresę zamężną za Adamem Bierzyńskim i K arolinę, żonę A leksandra hr. Chodkiewicza i A leksandra ks. Golicyna. Z trzecią żoną, Felicją M ichałow ską lv. Śląską, M ichał W alewski rozw iódł się w 1796 r. nie m ając dzieci49.
Trzeci z braci Walewskich, obok Józefa i M ichała, Rom uald (ur. ok. 1738 r. t 14 czerwca 1812 r. w wieku 74 lat) obrał karierę wojskową, 27 kwietnia 1773 r. awansował na generała adiutanta, a w 1789 r. otrzym ał patent na rotm istrza Kawalerii Narodowej. Oprócz tego był komisarzem wojskowym, otrzym ał w 1781 r. Order św. Stanisława, a 31 lipca 1792 r. O rder O rła Białego. Z pierwszą żoną, Z uzanną z Połchowskich, siostrą Felicjanny, żony swojego brata Józefa, Rom uald m iał córki: Felicję (wyszła za Sebastiana Dembowskiego) i M agdalenę (zamężną za A ntonim Libiszo- wskim). D ruga żona, Teresa D uninów na K arw icka, urodziła m u syna M ichała (żonaty z Józefą Badeni) i córkę Teodorę (mąż K w iryn Russo- cki)50. K acper, szambelan królewski, najstarszy syn M arcina i jego drugiej żony M arianny R em erów ny, żonaty z T e o d o rą W alew ską (z linii na Rembieszewie) spłodził ośmioro dzieci: Antoniego (ur. 21 stycznia 1774 r. - dw ukrotnie żonaty, z M arianną D ąbską i Julią Libiszowską), Feliksa (ur. ok. 1778 r. t 15 lipca 1828 r. - żonaty z H onoratą Rudnicką), M arię (wyszła za N. Roźnieckiego), Felicję (za Józefa Darowskiego), Julię (zamęż-na za Ig(zamęż-nacym Badenim), Ludwikę i K onstancję, obie w zakonie, oraz Jadwigę51.
Adam , brat K acpra, tak jak Rom uald poświęcił się karierze wojskowej, w 1780 r. zwolnił się z regimentu pieszego i wyjechał do Francji, tam zaciągnął się do wojska w randze kapitana. Po powrocie do kraju 22 paź-dziernika 1789 r. został wicebrygadierem Kawalerii Narodow ej, a w 1792 r. awansował na brygadiera. Nieszczęśliwy wypadek podczas festynu w Puławach pozbawił go słuchu i dlatego był zmuszony wystąpić z wojska. Ożenił się z Józefiną Lubom irską, z którą m iał syna Tadeusza, żonatego z A nną K arw icką i córkę Izabellę (mąż Siergiej G agarin). T. Żychliński pomylił się umieszczając go jak o syna M ichała Walewskiego, wojewody sieradzkiego52.
4SI Arch. Kaz. W al., t. 5, b. p., odpis aktu rozw od ow ego m ałżeństw a M ichała W alew skiego i Feliksy M ichałowskiej lv . Śląskiej z 3.10.1796 r.; t. 24, d. 68, t. 31, s. 105-108; t. 39, s. 377; t. 40, s. 793, 794, 1240; t. 41, s. 81-83; Urzędnicy województwa krakowskiego..., s. 83; Urzędnicy województw łęczyckiego..., s. 178; T. Ż y c h l i ń s k i , op. cit., s. 407, wymienia jeszcze syna A d am a z pierw szego małżeństwa, żonatego z Józefą Lubom irską, co jest błędem.
i0 Arch. K az. W al., t. 31, s. 673; t. 40, s. 968, 1030; t. 41, s. 72-76. 51 Arch. K az. W al., t. 39, s. 425-446; t. 40, s. 1277; t. 49, s. 48.
Najmłodszy syn M arcina, podkom orzego sieradzkiego, Franciszek miał z Ludw iką Stokowską pięciu synów: Józefa (1771 r.), K acpra, D am azego, Ignacego i Klemensa (1782 r.) - wszyscy oni byli żonaci i mieli dzieci53.
LINIA ALEKSANDRA CHORĄŻEGO PIOTRKOWSKIEGO
Z czterech synów Jana Walewskiego, miecznika sieradzkiego, i Felicjanny Ligęzianki jedynie Władysław był bezdzietny, natomiast młodszy od Kazimierza Józef poślubił M agdalenę Trepczankę, z którą spłodził cztery córki: M ariannę (mąż Andrzej Głembocki, t 7 m arca 1744 r.), T eodorę (dw ukrotnie zamężna
primo Józef Domaniewski, secundo Eligiusz Słucki), K atarzynę (wyszła za
K onstantego Kociełkowskiego) i A nnę (mąż W ładysław K am iński)5,1. N a to -miast najmłodszy z braci Aleksander (+ 1746 r.), miecznik sieradzki od 1711 r., a następnie od 1726 r. chorąży mniejszy piotrkowski, wrócił od 1729 r. do urzędu miecznika sieradzkiego, miał trzy żony: Aleksandrę Remerównę, Helenę Orłowską, wdowę po Hieronimie Szołowskim, i Bonę Wężyk. W iadom o, że pierwsza była m atką Józefa (żonaty z Aleksandrą Remerówną - zmarł bezdzie-tnie), druga Rościsława i Aleksandra. Brak dokładniejszych informacji, kto był m atką Aleksandry (żona M arcina Rcm era) i Felicjanny (mąż Franciszek Białobrzeski). N atom iast H ipolit, Jakub, Ewa (mąż Ignacy Strzembosz), M arianna (wyszła za N. W łodzimierskiego) oraz A nna i Rozalia, zakonnice, były dziećmi trzeciej żony A leksandra55.
Rościław, syn Aleksandra, miecznika sieradzkiego, był żonaty z Konstancją z Sucheckich, któ ra d ała m u syna Ja n a i córki: A nnę (m ąż K ajetan M ęciński) i K atarzynę, a po śmierci męża wyszła za W ojciecha Kobierzyc- kiego. Jedyny syn Rościsława został pisarzem grodzkim wieluńskim i związał się z A nną K atarzyną Psarską. Z tego związku na świat przyszła Józefa, późniejsza żona N. K onopnickiego56.
M łodszy syn Jakub z trzeciego m ałżeństwa A leksandra Walewskiego został podw ojew odą, m iał dwie żony: K atarzynę G órecką i Bogumiłę Łykowską lv. Kazimierz Rychłowski. Pierwsza była m atką: Józefa (16 czerwca 1785 r. t 22 sierpnia 1857 r.), żona A nna Walewska, Stefana (żona M ichalina
53 A G A D , ŁGInscr. 383, k. 26v; Arch. K az. W al., t. 40, s. 1037, 1074; t. 43, s. 130v. 54 A G A D , SG lnscr. 207, k. 214v-215; 209, k. 275; 210, k. 622, 622v; 211, k. 11 8 v -l 19: 212, k. 276v-277; Arch. Kaz. W al., t. 5, b. p., odpis zapisu d ok on an ego przez Teodorę z Walewskich lv . Dom aniewską Eligiuszowi Słuckiemu, z 13.02.1739 r.; t. 40, s. 1085; t. s. 153-156.
” A G A D , SG lnscr. 201, k. 440; 208, s. 1509; 205 k. 38, 38v; 207 k. 422, 422v; Arch. K az. W al., t. 5, b. p., odpis aktu zrzeczenia się praw d o majątku po rodzicach przez Felicjannę z W alew skich B iałobrzeską, z 14.01.1721 r.; t. 39, s. 5; t. 40, s. 1026; t. 41, s. 161-166;
Urzędnicy w ojew ództw łęczyckiego..., s. 109, 153.
56 A G A D , SG lnscr. 214, k. 218; 219, k. 432, 432-432v; 221, k. 535-535v; Arch. Kaz. W al., t. 31, s. 716-718; t. 41, s. 167.
Jaraczewska), Brygidy, której mężem został N. Kiersnow ski, G ertrudy (mąż Józef Szafrański), M arii (wyszła za N. Chodorow icza) i K atarzyny, dom ini- kanki57.
Hipolit, skarbnik opoczyński od 1764 r., najmłodszy syn A leksandra Walewskiego, miecznika sieradzkiego, był żonaty z K atarzyną M irecką, z którą m iał trzech synów: M acieja, A dam a i Franciszka, wszyscy oni jednak zmarli bezdzietnie58.
LINIA NA ORŁOWIE I WALEWICACH
N a początku XVII w. na terenie województw łęczyckiego i rawskiego, gdzie znajdowało się gniazdo rodowe rodziny W alewskich, Walewice, żyli synowie H ieronim a, łowczego łęczyckiego, i A dam a. Ten pierwszy zmarł przed 1605 r. i pozostawił Stanisława, który został kanonikiem poznańskim , oraz Jana, żonatego dwukrotnie, najpierw z K atarzyną Śleszyńską, a następnie z K atarzyną z Wilkanowskich 2v. Krzysztof Sarnowski, 3v. M arcin Kobierzy- cki. Jednak z żadną z nich Walewski nie miał potom stw a59.
D obra orłowskie, które posiadali synowie H ieronim a, przeszły w ręce Zygm unta Walewskiego ( t 2 czerwca 1665 г.). To on, z bratem Stefanem, po śmierci ojca przejął Walewice od m atki Elżbiety z G rudzińskich lv. Walews-kiej, 2v. Gembickiej60. Właściciel dóbr walewickich był osobą zdecydowaną, pragnącą zrealizować swe cele bez oglądania się na konsekwencje działań. W 1628 r. porwał 12-letnią Zofię Radzewską z sąsiedniego dom u szlacheckie-go, aby uzyskać m ajątek przypadły jej po śmierci ojca (m atka Zofii wyszła drugi raz za m ąż i była właścicielką dożywotnią części należnego jej m ajątku). Sprawa trafiła przed sąd sejmowy, proces trwał przez trzy lata i zapadł wyrok skazujący Zygm unta na infamię. W tym czasie Walewski ożenił się z Zofią, co spowodowało, że nie doszło do wykonania kary61. Wydarzenia te nie przeszko-dziły m u w zrobieniu kariery politycznej, był dw orzaninem królewskim, a następnie, od 10 lutego 1644 r. podkom orzym łęczyckim62. Zygm unt miał
57 A G A D , SG Inscr. 224, k. 109-109v; 226, k. 62; 233, k. 576v-577, 1048v; A rch. Kaz. W al., t. 31, s. 64, 67, 68; t. 41, s. 171-175.
5,1 A G A D , SGInscr. 226, k. 216; 227, k. 426v-427; Arch. K az. W al., t. 41, s. 168-170; t. 43, s. 20; Urzędnicy województwa sandomierskiego X V I - X V I I I wieku. Spisy, oprać. K. Chłapow ski, A . F alniow ska-G radow ska, red. A . G ąsiorow ski, K órnik 1993, s. 51.
w A G A D , ŁGInscr. 140a, k. 8-«v, 24; 156, k. 143v-144; 171, k. 221v-222; 172, k. 229-229v; 249, k. 103.
40 Arch. Kaz. W al., t. 19, s. 2, 3 -5 , 7, 8; t. 39, s. 2; t. 40, s. 301; t. 41, s. 101-103. 61 Arch. K az. W al., t. 40, s. 300, 999-1004; t. 41, s. 101-103.
63 A G A D , ŁGInscr. 185, k. 33v-34; Urzędnicy województw łęczyckiego..., s. 81, podaję dw ie daty śmierci Zygm unta W alew skiego 2.06.1665 albo 22.09.1666 r.
trzy żony, pierwsza - Zofia Radzewska zm arła przy porodzie jedynej córki Elżbiety, późniejszej żony Andrzeja K onarskiego (od 12 lutego 1655 r.), z którym m iała synów Zygm unta, Stanisława i Samuela. Elżbieta z W alew-skich K onarska zmarła między 15 czerwca 1699 r. a 1700 r. D rugą żoną Zygm unta została Helena Tarnow ska, z którą m iał czterech synów: A dam a, M arcina, K onstantego, K acpra i trzy córki: Barbarę ( t po 1704 r.), dw u-krotnie zamężną za W ładysławem Leszczyńskim, wojewodą poznańskim ( t 1679 r.) i Michałem Lasockim, podkom orzym wyszogrodzkim, Annę (za Krzysztofem Sułowskim) i Katarzynę (żonę Krzysztofa Garwaskiego). Z trzecią żoną, Agnieszką Plichcianką lv. M ikołaj Radziejowski, 3v. W ładysław Lesz-czyński, Zygm unt m iał syna Franciszka63.
Z pięciu synów Zygm unta, podkom orzego łęczyckiego, tylko dwóch zostawiło potom stwo. Najstarszy Adam ( t 1710 r.), dziedzic i właściciel Orłowa, od 14 października 1678 r. kasztelan inowłodzki, m iał cztery żony. Pierwszą była jedenastoletnia (?!) Domicella Plichcianka, która zm arła osiągnąwszy dziewiętnaście lat przy porodzie córki, także Domi- celli, późniejszej żony Andrzeja Grabskiego, a następnie Andrzeja Głem- bockiego, kasztelana rawskiego. Z drugą żoną, Felicjanną Lasocką, Adam ożenił się 27 listopada 1674 r. M iał z nią dwoje dzieci: syna A da-m a Andrzeja, który nie pozostawił potoda-m ka, oraz córkę M atyldę, póź-niejszą m ałżonkę A leksandra Wierzbickiego, podczaszego podlaskiego. Po śmierci Felicjanny, 9 listopada 1678 r., Adam ponow nie wstąpił w zwią-zek małżeński, tym razem z K atarzyną L anckorońską, wdową po Piotrze Śladkowskim, z którą spłodził córkę Barbarę, żonę Stanisława Wilkszyc- kiego. Czwarte małżeństwo Walewskiego, z A nną K urdw anow ską, było bezdzietne64.
K onstanty, syn Zygm unta i Heleny Tarnowskiej, właściciel Walewic, był kasztelanem konarskim łęczyckim, wcześniej stolnikiem sochaczewskim, a od 10 m arca 1700 r. kasztelanem brzezińskim65. Jego jedyną żoną została Teresa Nowomiejska, z którą m iał dziewięcioro dzieci, pięciu synów: Zygm unta, A leksandra Antoniego w przyszłości proboszcza łowickiego i kanonika łęczyckiego, Józefa ( t 1759 r.), M arcina L eonarda, stolnika brzezińskiego od 1736 r., zmarłego bezpotom nie w 1737 r. i Franciszka
63 A G A D , ŁG lnscr. 160, k. 129-129v, 129v-130; 169, k. 450-451; 170, k. 104-105, 481 v-482v; 209, k. 273v-274; 222, k. 263-263v, 264-264v; 224, k. 265-266v; 231, k. 2 1 6 -2 1 7v; 236, k. 46v-48v; 239, k. 131-132; 240, k. 146v-149; 241, k. 75v-76v; 257, k. 2 0 -2 1 , 21-22; 273, k. 210; Arch. K az. W al., t. 31, d. 3 -6 , 7-8; t. 40, s. 948; t. 41, s. 104-105.
ы A G A D , ŁG lnscr. 238, k. 9-10; 249, k. 177-177v, 177v-178v, 178v-179v, 179v-180v; 252, k. 203-203v; 254, k. 306-307v; 257, k. 209v-210; 280, k. 5 v-7, 156-157; 313, k. 71-72; A rch. K az. W al., 1. 41, s. 110-112, 115, 116; 1 .4 3 , s. 14v, 15v; U rzędn icy w ojew ództw
łęczyckiego..., s. 40.
( t przed 1726 r.) oraz cztery córki: Helenę, lv. Stanislaw G rabski, 2v, M ichał Zakrzewski, A nnę (wyszła za Ludw ika Jasińskiego), Barbarę (mąż Ł ukasz M aliński) i Petronellę (dw ukrotnie zamężną, najpierw za N. Nie- mojowskim i drugi raz za N. Kruszewskim)66. Z pięciu synów K o n stan -tego Walewice przejął Józef, natom iast Zygm unt (żona K atarzyna Zdzy- chowska lv. Józef Jachowski) i Franciszek (żonaty z A nną Szamowską) nie pozostawili potom stw a67. Dziedzic dóbr walewickich zmieniał kilka razy urzędy, aby w końcu zostać wojewodą łęczyckim, pierwszym wojewo-dą w rodzie. Zaczynał od nominacji z 7 m arca 1727 r. na urząd stolnika inowłodzkiego, po trzech latach został senatorem , obejm ując kasztelanię brzezińską, by po czternastu latach zamienić ją na kasztelanię łęczycką. Ukoronowaniem jego kariery urzędniczej było województwo łęczyckie, na które otrzym ał nominację 21 sierpnia 1750 r., oraz O rder O rła Białego przyznany m u przez A ugusta III. Walewski ożenił się z B arbarą G rabską, podkom orzanką łęczycką, z którą m iał dwie córki - Teresę (zm arła m ło-do nie wychodząc za mąż) i Ludwikę, późniejszą żonę Józefa W alews-kiego, kasztelana łęczyckiego z linii na Rembieszewie. Ponieważ jedyna zamężna córka zm arła przed swoim ojcem, wojewoda postanow ił przelać praw a do Walewic i innych posiadanych dóbr na syna Ludwiki i Józefa W alewskiego, czyli swego w nuka Anastazego. Ten był trzykrotnie żonaty: z Jo an n ą Pułaską, z którą m iał syna Ksawerego i córkę Józefę (zamężną najpierw za N. Brochockim, a później za N. W itkowskim). Razem z d ru -gą żoną, M agdaleną Tyzenhauz, siostrą Antoniego, podskarbiego Wiel-kiego Księstwa LitewsWiel-kiego, Walewski postawił pałac w Walewicach. P a-łac stoi do dnia dzisiejszego, ale do historii A nastazy przeszedł będąc mężem M arii z Łączyńskich, znanej powszechnie M arii Walewskiej. W ale-wski nie dzierżył urzędów ziemskich ani centralnych, był jedynie szam- bclanem królewskim, a w 1791 r. został starostą wareckim, zm arł ok. 1815 r.6lt
W arto zauważyć, iż wszyscy właściciele Walewic, poczynając od Zygmunta, podkom orzego, aż po Józefa, wojewodę łęczyckiego, piastowali wysokie urzędy ziemskie i wchodzili w skład senatu spraw ując urząd kasztelana bądź wojewody.
“ A G A D , ŁG Inscr. 245, k. 87-87v; 293, k. 30v-31; 339a, k. 46-46v; Arch. K az. W al., t. 39, s. 2; t. 41, s. 120, 121, 125, 126, 128; 1 .4 3 , s. 144; K. N i e s i e c k i , op. cit., s. 217;
U rzędnicy w ojew ództw łęczyckiego..., s. 32.
67 A G A D , ŁG Inscr. 293 k. 30v-31; 320, k. 44; 322 k. 95v, 96; SG Inscr. 196, k. 254v-255, 2S5V-257.
“ A G A D , ŁG Inscr. 325, k. 616v-617; 326, k. 618; 334, k. 4 0 -4 2 ; 334b, k. 260; Arch. K az. W al., t. 39, s. 3; t. 40, s. 302, 985, 1245; t. 43, s. 4 0 -4 2 .
LINIE NA RUŚCU I DZIEBĘDOWIE
M łodszy brat Zygm unta Walewskiego, założyciela linii na W alewicach, Stefan, syn A dam a i Elżbiety Grudzińskiej, zapoczątkow ał dwie linie: na Ruścu i Dziebędowie. Żonaty dw ukrotnie, najpierw z Teresą Sarnowską, a następnie z A nną D ąbrow ską, lv. Jan U rbański, w 1657 r. został kasz-telanem spicymicrskim. Zm arł w 1681 r. pozostawiając po sobie siedmioro dzieci: Zygm unta, Jakuba, scholastyka poznańskiego, W awrzyńca, Wojciecha, K atarzynę, lv. Stanisław Stokowski, 2v. Andrzej Kałowski, Annę, lv. Stani-sław Kałowski, 2v. Jan Starczewski, oraz Teresę (trzykrotnie zamężną za Kazimierzem Skarbkiem, Janem Dąmbrowskim i Kazimierzem Sokołowskim)m. 2 kwietnia 1700 r. najstarszy z Walewskich otrzym ał nom inację na urząd kasztelana rozpierskiego i pozostał na nim do śmierci w 1716 r. Żenił się dw ukrotnie, najpierw z M arianną Koniecpolską, z którą miał synów F ra n -ciszka i A leksandra oraz z A nną Olszewską. Z tego m ałżeństwa pochodził syn Wojciech M ichał (1706 r.) oraz córki: M aria M agdalena (1701 r.), Justyna Teresa (1708 r.). Dwie inne córki Zygm unta to Franciszka i Alek-sandra, nie wiadomo jednak, kto był ich m atką. Z czterech córek kasztelana rozpierskiego tylko Justyna ( t 1752 r.) dożyła lat sprawnych i wyszła za Jan a Potockiego70. W edług T. Żychlińskiego Zygm unt Walewski, kasztelan rozpierski, m iał być synem Franciszka W alewskiego, a wnukiem Ja n a Franciszka z linii na Charłupii Wielkiej i K atarzyny Mączyńskiej h. Świnka, starościanki klonowskiej. Inform acja ta jest błędna. N atom iast oba herbarze potwierdzają, że Zygm unt ożenił się w 1701 r. z M arianną Koniecpolską, wojewodzianką parnaw ską, nie podając, iż jego drugą żoną była A nna Olszewska. Uznano także Zygmunta za „praojca trzech odnóg” : hrabiowskiej, stróżskiej i rusieckiej. Spośród dzieci wymienia się tylko synów Franciszka i A leksandra. Ten pierwszy miał się tytułować „centum villarum haeres” ze względu na swój posiadany m ajątek na Ukrainie, który sprzedał
Lubomir-M A G A D , ŁGInscr. 171, k. 340v, 340v-342, 342-342v; 294, k. 124 -1 25v; 295, k. 175-176; 296, k. 300; SGInscr. 169, k. 342-343, 592-592v, 752v-753v; 173, k. 123, 123v-124, 473v-474, 4 7 4 U 7 4 v ; 176, k. 374v-375; 178, k. 342-342v, 476-476v; 186, k. 69v-71; 191, k. 450v-451v; 192, k. 115—116v; 199, k. 282v; 206, k. 10v, 11, 136-137. W księgach grodzkich inskrypcyjnych z Łęczycy i Sieradza w latach 1693-1696 pod aw an o, że Teresa z W alew skich miała dw óch m ężów 1 v. K azim ierz Skarbek, 2v. Jan D ąm brow ski. G d y spisywała w 1723 r. testament, wniesiony d o Sieradza w tym samym roku, wym ieniła w nim tylko dw óch mężów: Skarbka i nieżyjącego Kazimierza Sokołow skiego, miecznika płockiego. W ynika stąd więc, że Teresa m iała trzech mężów: Skarbka, D ąm brow skiego i Sok ołow sk iego. Arch. K az. W al., t. 39, s. 2; t. 40, s. 301, 1067, 1082; t. 43, s. 34, 35, 96v, 171; t. 47, s. 359; U rzędn icy w ojew ództw
łęczyckiego..., s. 186.
70 A G A D , SGInscr. 186, k. 903-903v; 202, k. 4v-5; 208,, s. 1308; 211, k. 20v, 532v-533; 228, s. 842-844; Arch. K az. W al., t. 16, b. p.; t. 17, d. 7, 8; t. 40, s. 133, 221, 962; t. 41, s. 97; t. 42, s. 34; U rzędnicy w ojew ództw łęczyckiego..., s. 133.
