View of Język polski w Chicago – rodzimy? drugi? obcy? Studia podyplomowe w zakresie nauczania języka polskiego jako obcego/drugiego z elementami nauczania kultury polskiej KUL
4
0
0
Pełen tekst
(2) KOMUNIKATY I SPRAWOZDANIA. 177. W tym zakresie – paradoksalnie – cudzoziemcy s w lepszej sytuacji ni polscy heritage speakers. Od lat istniej bowiem szkoy jzyka polskiego jako obcego i prowadzone s kierowane do obcokrajowców kursy jzykowe – powstaj wszechstronne programy, nowoczesne podrczniki, doskonalone s narzdzia edukacyjne. Cudzoziemcy, którzy pragn pozna jzyk polski, maj do dyspozycji rónorodne materiay i programy dostpne we wasnym kraju oraz konstruowane specjalnie dla nich kursy – akademickie, specjalistyczne, tematyczne – w Polsce. Z drugiej strony realizowane s studia podyplomowe dla lektorów jzyka polskiego jako obcego, kolejne uniwersytety proponuj swoim studentom specjalizacje w tym zakresie. Glottodydaktyka polszczyzny kwitnie i miewa si coraz lepiej. A jednak istnieje taka przestrze nauczania jzyka i kultury polskiej, która cigle wymaga intensywnego namysu, bada szczegóowych i nowatorskich rozwiza metodycznych. Mam na myli nauczanie jzyka polskiego kierowane do osób polskiego pochodzenia. Przez dugi czas uwaano, e proste przeniesienie podrczników, dowiadcze i metod ze szkó w Polsce do polskich szkó sobotnich zapewni oczekiwane efekty. Tego rodzaju dziaania powiody si w ograniczonym zakresie – szkoy przetrway, kolejne generacje uczniów miay kontakt z jzykiem polskim. Nauczyciele szkó sobotnich jednak od dziesicioleci skar si na braki programowo-podrcznikowe. Dopiero od niedawna istnieje Podstawa programowa dla uczniów polskich ucz cych si za granic (MEN, Warszawa 2010) oraz Podstawa programowa wychowania przedszkolnego oraz ksztacenia ogólnego (MEN, Warszawa 2008, Dz.U. nr 4 z 15 stycznia 2009). By moe zatem teraz dopiero nadszed czas, by i w tej przestrzeni dydaktyka polszczyzny rozwina skrzyda. wiadomo, i jzyk polski bywa nie tylko jzykiem ojczystym (rodzimym) lub obcym, ale równie „matczynym” (J. Nikitorowicz), domowym, o/dziedziczonym (E. Lipi ska, A. Rabiej), etnicznym (J.J. Smolicz, M.J. Secombe), „niedominujcym” czy wreszcie „funkcjonalnie drugim” (W. Miodunka, A. Rabiej), powinna prowadzi do gbokich zmian w polonistycznym nauczaniu, do przeformuowania metod pracy i stworzenia odpowiednich materiaów dydaktycznych. Dotyczy to zwaszcza prowadzonego poza granicami Polski ksztacenia nauczycieli, którzy chcieliby uczy polskiego nie tylko jako obcego. Mam na myli akademickie programy, które wskazuj – gównie nauczycielom polskich szkó sobotnich – skuteczne metody pracy, podpowiadaj efektywne strategie nauczania polszczyzny, wyposaaj w nowoczesne narzdzia dydaktyczne.
(3) 178. KOMUNIKATY I SPRAWOZDANIA. – uatwiajce prac z uczniem „skomputeryzowanym i usieciowionym” – przy zachowaniu wiadomoci, i podstaw tego nauczania s specyficzne waciwoci jzyka polskiego, a szczególn uwag naley powici ksztaceniu i rozwijaniu sprawnoci jzykowych. Zapewne wiadomo tego rodzaju potrzeb przywiecaa realizacji dwóch programów Podyplomowych studiów kwalifikacyjnych w zakresie nauki jzyka polskiego jako obcego (UMCS – Nowy Jork, 2008-09; Chicago, 2010-11). Do wyej wspomnianej grupy odbiorców skierowana jest równie kolejna – druga – edycja studiów podyplomowych UJ-PUNO w Londynie Nauczanie jzyka i kultury polskiej jako drugich (2013-2014). Potrzeby, o których mowa – wyranie wskazane i sproblematyzowane – le u podstaw programu Studiów podyplomowych w zakresie nauczania jzyka polskiego jako obcego/drugiego z elementami nauczania kultury polskiej, przygotowanych przez Szko Jzyka i Kultury Polskiej KUL i realizowanych w Chicago od maja 2013 roku. Studia trwaj 4 semestry i obejmuj 360 godzin wykadów, konwersatoriów i wicze . Wykadowcami s pracownicy Szkoy Jzyka i Kultury Polskiej oraz polonistyki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawa II, posiadajcy bogate dowiadczenie w przygotowywaniu i prowadzeniu zaj z jzyka polskiego jako obcego na rónych poziomach zaawansowania i skierowanych do rónych grup odbiorców. W programie studiów znalazy si m.in. takie zagadnienia, jak: specyfika jzyka polskiego i sposoby jego nauczania, czyli prezentacja podstaw gramatyki funkcjonalnej, strategie i techniki nauczania sprawnoci jzykowych dzieci i modziey, praktyczne rozwizania dydaktyczne. W module „Jzyk a kultura” akcentujemy rol i funkcje literatury oraz innych tekstów kultury w nauczaniu jzyka z pen wiadomoci, i znajomo kontekstu kulturowego determinuje sprawno jzykow, omawiamy sposoby prowadzenia zaj jzykowych jako lekcji wiedzy o kulturze, historii, geografii. „Jzyk polski na obczynie” to cz programu, która pokazuje jzyk polski w ameryka skim kontekcie kulturowym, a take wskazuje na to, jak uczy innego jzyka w przestrzeni anglojzycznej. Modu zorientowany na materiay dydaktyczne i testowanie koncentruje si na tworzeniu i adaptacji materiaów dydaktycznych, stosowaniu nowoczesnych metod nauczania (w tym metody projektowej, multimedialnej itp.), umiejtnoci konstruowania takich testów sprawnoci i wiedzy, które s nie tylko narzdziem ewaluacji, ale stanowi te wany element samego procesu dydaktycznego. Ze wzgldu na odbiorc (nauczyciele sobotnich szkó polonijnych) program jest nakierowany na metodyk nauczania jzyka polskiego (jako drugiego/ob-.
(4) KOMUNIKATY I SPRAWOZDANIA. 179. cego) dzieci i modziey w ameryka skim kontekcie kulturowym, w zwizku z czym zwracamy szczególn uwag na rónice i podobie stwa w nauczaniu jzyka polskiego w szkole w Polsce i w szkole polskiej za granic, zjawiska zwizane z interferencj jzykow i kulturow, specyfik pracy nauczyciela w przestrzeni obcojzycznej, moliwoci, potrzeby i autonomi ucznia, stosowanie specyficznych i efektywnych strategii w procesie nauczania i uczenia si, nauczanie zintegrowane, zaangaowanie rodziców w proces przyswajania i doskonalenia sprawnoci jzykowych przez uczniów, a take na ksztacenie kompetencji jzykowych ze szczególnym wskazaniem na komunikacyjn oraz interkulturow. Nie wolno zapomina, e szkoa jest zawsze przestrzeni rozwoju zarówno dla uczniów, jak i dla nauczycieli. Dlatego wanie przygotowany zosta program, który przypomina kwestie fundamentalne, podpowiadajc przy tym nowe rozwizania, które wyrastaj z wieloletnich dowiadcze nauczania jzyka polskiego jako obcego/drugiego i wychodz naprzeciw problemom, jakie dzisiaj wi si z prac nauczyciela polskiej szkoy sobotniej.. BIBLIOGRAFIA L i p i s k a E.: Jzyk ojczysty, jzyk obcy, jzyk drugi. Wstp do bada dwujzycznoci, Kraków: Wyd. UJ 2003. M i o d u n k a W.: Moc jzyka i jej znaczenie w kontaktach jzykowych i kulturowych, w: Jzyk polski w wiecie, red. W. Miodunka, Warszawa–Kraków PWN 1990, s. 39-50. M i o d u n k a W.: Polszczyzna jako jzyk drugi. Definicja jzyka drugiego, w: Silva Rerum Philologicarum. Studia ofiarowane profesor Marii Strycharskiej-Brzezinie z okazji Jej jubileuszu, red. J.S. Gruchaa, H. Kurek, Kraków 2010, s. 233-246. N i k i t o r o w i c z J.: Kreowanie tosamoci dziecka. Wyzwania edukacji midzykulturowej, Gda sk 2005. R a b i e j A.: Wstp, w: Program nauczania jzyka polskiego jako jzyka dziedziczonego dla uczniów w wieku wczesnoszkolnym na poziomie podstawowym, http://www.wlaczpolske.pl /biblioteka/Program_nauczania_jezyka_polskiego_jako_jezyka_dziedziczonego_dla_uczniów_ w_wieku_wczesnoszkolnym.pdf [dostp: 24.04.2014] S m o l i c z J.J.: Jzyk jako warto podstawowa kultury, w: Jzyk polski w wiecie, red. W. Miodunka, Warszawa–Kraków: PWN 1990, s. 23-38. S m o l i c z J.J., S e c o m b e M.J.: Zosta Australijczykiem? Polski dom, australijska szkoa, Warszawa 1990..
(5)
Powiązane dokumenty
Wprowadzenie nauki o filmie na UŁ było projektem nowatorskim i swoich kontynuatorów znalazło dopiero kilkanaście lat później na Uniwersytecie Jagiellońskim (1973) i
Jest autorką monografii oraz artykułów z zakresu glottodydaktyki i metodyki nauczania języków obcych, programów nauczania oraz zbiorów zadań do nauczania języka
Postępowanie dyscyplinarne wszczyna się na wniosek rzecznika dyscyplinarnego oraz na podstawie jego aktu oskarżenia, po czym toczy się ono z urzędu, cofnięcie więc aktu oskar-
To nie fakt istnienia kategorii „obejścia prawa przedmiotowego” jest kontrowersyjny, ale konkretne stwierdzenia Polemisty oraz zakres pojęcia, szczególnie w odniesieniu do
Rozkład uzyskanych odpowiedzi w zakresie kompensacji szkód powstałych podczas pożarów przedstawia się następująco: 46% respondentów wskazało na dobry poziom przygotowania,
Na podkres´le- nie zasługuje fakt, iz˙ listopadowa konferencja, dotycz ˛ aca szeroko rozumianej tematy- ki powstania styczniowego, odbyła sie˛ juz˙ po raz drugi, a jej
2 taksatywnie wylicza 10 zachowań, ale już w pozostałych aktach wyliczenie ma charakter przykładowy, przy czym tylko w odniesieniu do funkcjonariuszy SW ma ono
Wśród nielicznych zróżnicowań opinii o poszczególnych środkach transportu w zależności od uczelni wyższej, można wskazać to, iż studenci UM, częściej
