Wspomnienie o Profesorze Kazimierzu Urbanie (1946-2007)

Pełen tekst

(1)Wspomnienie o Profesorze Kazimierzu Urbanie (1946–2007) 5 kwietnia 2007 r. zmarł przedwcześnie Profesor Akademii Ekonomicznej w Krakowie, dr hab. Kazimierz Urban. Całe swoje dorosłe życie związał z Wyższą Szkołą Ekonomiczną, a następnie Akademią Ekonomiczną w Krakowie. Urodził się 21 listopada 1946 r. w rodzinie chłopskiej w Bieździedzy k. Jasła, gdzie ukończył szkołę podstawową (1953–1960). W 1960 r. podjął naukę w Liceum Ogólnokształcącym w Kołaczycach, którą ukończył cztery lata później. W lipcu 1964 r. rozpoczął studia na kierunku ogólnoekonomicznym w ówczesnej Wyższej Szkole Ekonomicznej w Krakowie. Pracę magisterską nt. „Komunikacja miejska w Krakowie 1882–1945” napisał pod kierunkiem prof. dr Janiny Bieniarzówny. 22 grudnia 1969 r. otrzymał stopień magistra ekonomii, a 1 stycznia 1970 r. został przyjęty na asystencki staż przygotowawczy w Międzywydziałowym Studium Nauk Politycznych Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Krakowie, po ukończeniu którego 1 maja 1970 r. został powołany na stanowisko asystenta, przechodząc kolejne stopnie awansu naukowo-dydaktycznego, do profesora nadzwyczajnego włącznie. Profesor K. Urban, mimo że uzyskał wyższe wykształcenie ekonomiczne, nie kontynuował tej dyscypliny w pracy naukowej i dydaktycznej. Jeszcze podczas studiów, a przede wszystkim po podjęciu pracy w uczelni interesował się naukami humanistycznymi: badawczo – historią najnowszą Polski, dydaktycznie – naukami politycznymi. Zainteresowania badawcze w pierwszym okresie rozwoju naukowego Profesora skupiły się zasadniczo na problematyce związanej z dziejami mniejszości religijnych w powojennej Polsce oraz na polityce wyznaniowej PRL. Ze względu na to, że zagadnienia mniejszości wyznaniowych były wówczas prawie całkowicie nieznane w literaturze przedmiotu (ówczesne władze administracyjne celowo usuwały z publicznego pola widzenia tę problematykę), badania te miały charakter pionierski. W wyniku wieloletnich badań w Archiwum Urzędu ds. Wyznań, Archiwum Komitetu Centralnego PZPR i Archiwum Akt Nowych, Profesor K. Urban zgromadził liczne i najczęściej nieznane szerzej materiały pozwalające mu na systematyczne publikowanie artykułów w czasopismach naukowych i na przygotowanie pod kierunkiem doc. dr. hab. Jana Pawlicy z Uniwersytetu Jagiellońskiego rozprawy doktorskiej pt. „Nierzymskokatolickie związki wyznaniowe wobec przeobrażeń ustrojowych w Polsce Ludowej 1944–1970”. Pracę doktorską.

(2) 6. Jerzy Kornaś. obronił 26 września 1980 r. na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od tamtej pory ograniczył swoje obszary badawcze przede wszystkim do problematyki dotyczącej najnowszej historii prawosławia w Polsce oraz zagadnień stosunków międzywyznaniowych, ekumenizmu, tolerancji religijnej i światopoglądowej. Rezultatem badań nad prawosławiem w Polsce była opublikowana w 1992 r. rozprawa habilitacyjna pt. „Kościół prawosławny w Polsce 1945–1970” na podstawie której, 16 czerwca 1993 r. na Wydziale Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie historii. W ostatnich latach życia zajmował się badaniem międzynarodowych aspektów działalności mniejszości wyznaniowych i narodowych tak w Polsce, jak i poza jej granicami. Dorobek naukowy Profesora jest imponujący: ponad 200 publikacji naukowych, na które składają się przede wszystkim artykuły naukowe, recenzje, komunikaty i referaty wygłoszone na konferencjach oraz 7 samodzielnych opracowań książkowych i kilka współ autorskich. W pracy dydaktycznej Katedry Nauk Politycznych prowadził ćwiczenia i wykłady z nauk politycznych, geografii politycznej, proseminaria i seminaria magisterskie oraz wykład dotyczący narodowościowych i wyznaniowych aspektów stosunków międzynarodowych. Cechowały się one wysokim poziomem merytorycznym i były cenione przez słuchaczy. Opublikował również (niektóre jako współautor) 7 skryptów i materiałów dydaktycznych z zakresu nauk politycznych. W latach 1996–2006 Profesor K. Urban był kierownikiem Katedry Nauk Politycznych, którą przejął jeszcze jako „pełniący obowiązki” w styczniu 1996 r., a następnie od 1 października jako kierownik. W ciągu dziesięciu lat, kiedy kierował Katedrą, przewody habilitacyjne przeprowadziło dwóch pracowników, jedna osoba obroniła pracę doktorską i jedna została mianowana na stanowisko profesora nadzwyczajnego Akademii Ekonomicznej. We wrześniu 2006 r. Profesor złożył rezygnację ze stanowiska kierownika Katedry i od 1 października przebywał na urlopie naukowym, planując ukończenie kolejnej monografii. Na jej podstawie zamierzał ubiegać się o tytuł naukowy profesora. Nie ukończył jednakże prac badawczych i redakcyjnych nad tą książką, chociaż miała ona stanowić ukoronowanie jego dorobku naukowego. Podczas studiów i w całej swojej karierze zawodowej uczestniczył w pracach wielu komisji uczelnianych i wydziałowych. Angażował się w pracę społeczną i był w przeszłości członkiem organizacji politycznych: PZPR, ZMW, ZMS i ZSP oraz nieprzerwanie Związku Nauczycielstwa Polskiego Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Był ponadto członkiem Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych, Towarzystwa Krzewienia Kultury Świeckiej i Polskiego Towarzystwa Religioznawczego..

(3) Wspomnienie o Profesorze Kazimierzu Urbanie…. 7. Za wybitną pracę naukową Profesor K. Urban został wyróżniony Nagrodą Ministra Edukacji Narodowej (1981 r.), Nagrodą im. Andrzeja F. Modrzewskiego (1984 r., 1993 r.) i wielokrotnie nagrodami naukowymi i dydaktycznymi Rektora Akademii Ekonomicznej. Odznaczony został również Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi (1987 r., 2003 r.). Profesor K. Urban był postacią barwną i jednocześnie skromną o złożonym charakterze. Słynął z ostrego dowcipu, niekiedy z ekscentrycznych zachowań. Był życzliwy wobec ludzi i wymagający wobec współpracowników, jednocześnie zamknięty i często nieufny wobec otoczenia. Zawsze starał się w miarę swych możliwości pomagać ludziom. Chociaż miał wielu szanujących Go przyjaciół i kolegów, ale pozostał samotnikiem z wyboru. Jego pasją była nauka i chęć pisania o zagadnieniach, którymi się interesował. 16 kwietnia 2007 r. na cmentarzu Batowickim Profesora Kazimierza Urbana żegnało wiele osób: najbliżsi krewni, władze Akademii Ekonomicznej, przyjaciele, koledzy, współpracownicy, wychowankowie i studenci oraz ci, którzy mieli okazję współpracować z nim na różnych polach jego aktywności publicznej. Jerzy Kornaś.

(4)