Polityka Wschodnia

Nr 4 (11)/2010

Tadeusz A. OlszaÑski

ȗ

WedÏug wielu obserwatorów, polskie postrzeganie wschodnich s¦siadów Polski jest nadal zdeterminowane przez pryzmat patrzenia historycz-nego, w którym waĂniejsze od przy-szÏoäci wzajemnych stosunków jest rozpatrywanie symbolicznych spo-rów historycznych (KatyÑ, ludobój-stwo na WoÏyniu, Ponary, a ze strony s¦siadów: JeÑcy z wojny polsko-bol-szewickiej, czy akcja „WisÏa”). Czy ist-nieje moĂliwoä© doprowadzenia do sytuacji, w której polskiej polityki wschodniej nie b¸d¦ determinowa© spory historyczne?

W

‹‡Ž— ‘„•‡”™ƒ–‘”×™ …œ¸•–‘ •‹¸ ›Ž‹ ȋœ™Ïƒ•œ…œƒǡÇ•¦–‘ƒ‘‰×φœ‹‡Ǧ ‹ƒ”œ‡ȌǤƒŒ‡•–‹–›”ƒœ‡Ǥ‘ŽǦ •‹‡ ’‘•–”œ‡‰ƒ‹‡ •¦•‹ƒ†×™ ȋ‹‡ –›Ž‘ ™•…Š‘†‹…Šǡ ‹‡‹‡… –‡ĂȌ ‹‡ Œ‡•– ǷƒǦ †ƒŽdzǡƒŽ‡…‘”ƒœ„ƒ”†œ‹‡Œœ†‡–‡”‹‘™ƒ‡ ’”œ‡œŠ‹•–‘”‹¸ǡ…œ›”ƒ…œ‡ŒȂ’”œ‡œ’ƒ‹¸© ‘Š‹•–‘”‹‹Ǥœƒ…œ‹‡™‹¸•œ›•–‘’‹—ǡ ‹Ă ’‹¸–ƒä…‹‡ Ȃ †™ƒ†œ‹‡ä…‹ƒ Žƒ– –‡—Ǥ ‹…‹‡œƒ’‘™‹ƒ†ƒ‘†™”×…‡‹ƒ–‡‰‘–”‡Ǧ †—Ǥ c™‹ƒ– ™”ƒ…ƒ †‘ ›äŽ‡‹ƒ ‘ ’‘Ž‹–›…‡ ™ ƒ–‡‰‘”‹ƒ…Š –‘Ă•ƒ‘ä…‹ǡ ƒ ™‹¸… Ȃ Š‹Ǧ ȗ_{ •’‡”– 䔑†ƒ –—†‹×™ •…Š‘†‹…Š} ‹Ǥ ƒ”ƒ ƒ”’‹ƒǡ ƒƒŽ‹–› ’”‘„Ž‡ƒ–›‹ —”ƒǦ ‹Ñ•‹‡Œ ȋ–‡•– ‘†œ™‹‡”…‹‡†Žƒ ’”›™ƒ–‡ ’‘‰Ž¦†› ‹’”œ‡›äŽ‡‹ƒƒ—–‘”ƒȌǤ •–‘”‹‹ǤŒ‡•––‘‘–›Ž‡ƒ–—”ƒŽ‡ǡÇ’”œ‡Ǧ •œÏ‘ä©Œ‡•–‘”‡–‡ǡƒ’”œ›•œÏ‘ä©Ȃ‹‡Ǥ ‹‡†ƒ•‹¸•‹¸‰ƒ©™’”œ›•œÏ‘ä©ǡ‹‡‘’‹‡Ǧ ”ƒŒ¦…•‹¸ƒ’”œ‡•œÏ‘ä…‹Ǥ ‘™”×– ‹‡…×™ †‘ œƒƒœƒ‡Œ ’”œ‡œ’×Ï™‹‡—†—›œ™Ïƒ•›…Š†œ‹‡Ǧ Œ×™ ȋƒ ‹‡ –›Ž‘ œ ’‘™‘Œ‡‡Œ ’‘–¸‰‹ ‰‘•’‘†ƒ”…œ‡ŒȌǡ ‘†”›™ƒ‹‡ ’”œ‡œ ‘Ǧ •Œ¸ ’”ƒ™†› ‘ ™Ïƒ•›…Š †œ‹‡Œƒ…Šǡ ‹‡‹Ǧ ϑ•‹‡”‹‡ œƒÏƒƒ›…Š ’”œ‡œ ‘™‹‡–› ȋƒœƒ”ƒœ‡ȂœƒÏƒ›™ƒ‹‡‹…Š™‘™› •’‘•×„Ȍǡƒœ†”—‰‹‡Œ•–”‘›Ȃ†›•—”•’‘•–Ǧ ‘Ž‘‹ƒŽ›™‹‹›…Š”ƒŒƒ…Šƒ…Š‘Ǧ †—ǡ ‘†”›™ƒ‹‡ ’”œ‡‹Ž…œƒ›…Šǡ …œ¸•–‘ ™•–›†Ž‹™›…Š ƒ”– †œ‹‡Œ×™ ƒŒ‘™•œ›…Š ȋ—ƒ•Ȃ ‡†™ƒ„‡ǡƒŽ‡‹–”ƒ‰‡†‹ƒ”‡•×™ǡ ™‡ ”ƒ…Œ‹Ȃ”‘Žƒ”œ¦†—‹…Š›™œƒ‰Ïƒ†œ‹‡ ›†×™ǡ™‹‡…œ‡…ŠȂŽ‘•™›’¸†œ‘›…Šǡ ƒ ”ƒ‹‹‡ Ȃ ‘Ï‘†‘‘” ‹–†Ǥǡ ‹–’ǤȌǤ ‘ ƒ–›–Ž‡–”œ‡„ƒ™‹†œ‹‡©’‘Ž•‹‡ǡ™…‹¦Ă †‘ä© ‹‡ä‹ƒÏ‡ ‘†™‘Ï›™ƒ‹‡ •‹¸ †‘ Š‹Ǧ •–‘”‹‹™’‘Ž‹–›…‡œƒ‰”ƒ‹…œ‡ŒǤ ‘”‹‡–‘™ƒ‡ƒ’”œ›•œÏ‘ä©™‹‡Ž‹‡ ’”‘Œ‡–›‘•–ƒ–‹…Š†œ‹‡•‹¸…‹‘Ž‡…‹…œ¸ä…‹‘Ǧ ™‘ œ‘•–ƒÏ› œ”‡ƒŽ‹œ‘™ƒ‡ ȋ™‡Œä…‹‡ ‘ŽǦ •‹‹‹›…Š”ƒŒ×™—”‘’›c”‘†‘™‡Œ†‘  ‹ Ȍǡ …œ¸ä…‹‘™‘ œ„ƒ”—–‘™ƒÏ› ȋ•œ›„‹‡™…‹¦‰‹¸…‹‡‹ƒÏ‘”—•‹‹”ƒ‹› †‘ ǡ ƒŽ‡ –‡Ă Ȃ †‡‘Ž‹„‡”ƒŽ› ’”‘Œ‡– ǷŒ‡†‘ä…‹‡—”‘’‡Œ•‹‡ŒdzǡŒ‡†¦œ’‘†•–ƒ™ –×”‡‰‘ „›Ï ™‡•–‹‘‘™ƒ‹‡ œƒ…œ‡Ǧ ‹ƒ –‘Ă•ƒ‘ä…‹ ’ƒÑ•–™‘™‘Ǧƒ”‘†‘™‡ŒȌǤ ”›œ›•‰‘•’‘†ƒ”…œ›’‘†™ƒĂ›Ïǡƒ™™‹‡Ǧ Ž—”¸‰ƒ…Šœ‹•œ…œ›Ï‘’–›‹•–›…œ›•–‘Ǧ •—‡ †‘ ’”œ›•œÏ‘ä…‹ǡ œƒä ™›œ™ƒ‹ƒǡ œ™‹¦œƒ‡œ‰Ž‘„ƒŽ‹œƒ…Œ¦‹‹‹‰”ƒ…Œ¦œƒǦ ŽƒœÏ› ‘†’‘™‹‡†Ā ™ ’‘•–ƒ…‹ œƒ’‘–”œ‡„‘Ǧ ™ƒ‹ƒƒ•‹Ž¦ǡ™›”ƒœ‹•–¦–‘Ă•ƒ‘䩉”—Ǧ ’‘™¦ ȋ‹‡‘‹‡…œ‹‡ ƒ”‘†‘™¦Ȍ ‹ •‹Ž‡ ’ƒÑ•–™‘ǡœ†‘Ž‡‹•Ï‘‡†‘‘”‡äŽƒ‹ƒ ‹‘„”‘›™Ïƒ•›…Š‹–‡”‡•×™Ǥ ‘Ž‹–›ƒ‹‡‘Ç„›©‘†‡”™ƒƒ‘† •–ƒ—䙋ƒ†‘‘ä…‹•’‘χ…œ‡ŒǤ‘Ç„›© œ ‹¦ ™ ’‡™› †›•‘ƒ•‹‡ ȋ‹ ƒ ‘‰×Ï

45

Odpowiedģ na ankietą dotyczûcû polskiej polityki wschodniej Tadeusz A. Olszačski

Œ‡•–Ȍǡ ƒŽ‡ ‹‡ ‘Ç Œ‡Œ ‹‰‘”‘™ƒ©Ǥ ‘œƒ –›ǡŒƒ’‹•ƒÏ‘„”œ›Ñ•‹ȂŠ‹•–‘”‹ƒŒ‡•– ‹•–”œ›‹¦ ’‘Ž‹–›‹Ǣ ”œ‡…œ –›Ž‘ ™ –›ǡ „›‹‡„›Ïƒ–‘ˆƒÏ•œ›™ƒŠ‹•–‘”‹ƒǤ”‘„Ž‡Ǧ ‡‹‡Œ‡•–œƒ–‡–‘ǡ…œ›—†ƒ•‹¸ƒ ™›œ™‘Ž‹©’‘Ž•¦’‘Ž‹–›¸™•…Š‘†‹¦‘† …‹¸Ăƒ”—Š‹•–‘”‹‹ǡƒŽ‡Ȃ™Œƒ‹•’‘•×„–ƒ Š‹•–‘”‹ƒ„¸†œ‹‡‘„‡…ƒ™’‘Ž‹–›…‡Ǥ

Czy nadal o Polsce moĂemy mówi© jako „pomoäcie mi¸dzy Wschodem a Zachodem”? Czy sytuacja, nie wy-gl¦da tak, Ăe wspóÏpraca mi¸dzy Uni¦ Europejsk¦ a Rosj¦ rozwija si¸ bez na-szego udziaÏu? ‘Ž•ƒ ™ …‘”ƒœ ™‹¸•œ› •–‘’‹— Œ‡•– ™Ïƒä‹‡ ’‘‘•–‡ Ȃ •–”‡ˆ¦ –”ƒœ›–‘™¦ǡ ƒ‹‡•ƒ‘†œ‹‡Ž›‘䔑†‹‡’‘䔇†Ǧ ‹…œ¦…›Ǥ‹‡œ†‘σŽ‹ä›•–ƒ©•‹¸–ƒ‹ ‘䔑†‹‡ǡ–×”‡‰‘œ†ƒ‹‡ƒœƒ…œ‡‹‡ †Žƒƒ•œ›…Š’ƒ”–‡”×™ǡœ–×”‡‰‘‹–‡”‡Ǧ •ƒ‹–”œ‡„ƒ•‹¸Ž‹…œ›©ȋ…œ›œ”‡•œ–¦’‘–”ƒǦ ϐ‹›‘”‡äŽ‹©ƒ•œ‡‹–‡”‡•›™‘„‡…•¦•‹ƒǦ †×™ǫȌǤ  –ƒ Œ—Ă ”ƒ…œ‡Œ œ‘•–ƒ‹‡Ǥ ”›œ›• ‰‘•’‘†ƒ”…œ› •’‘™‘†‘™ƒÏ ”‡‹–‡”’”‡–ƒǦ …Œ¸Ƿ†—…Šƒdz–”ƒ–ƒ–—Ž‹œ„‘Ñ•‹‡‰‘™‹‡Ǧ ”—— ™œ”‘•–— œƒ…œ‡‹ƒ ’ƒÑ•–™ ƒǦ ”‘†‘™›…Š™”ƒƒ…Šǡƒ–‘œƒ…œ›ǡÇ ”‘䐋‡ œƒ…œ‡‹‡ ’ƒÑ•–™ ™‹‡Ž‹…Š ‘”ƒœ —Ïƒ†×™ Ž‹‡–›•–›…œ›…Šǡ ƒ –ƒĂ‡ Ȃ Ç ”‘Žƒ‹•–›–—…Œ‹‡—”‘’‡Œ•‹…Š„¸†œ‹‡ƒŽƒǦ σǡƒ‹‡”‘•Ïƒȋ…Š‘©„¸†œ‹‡–‘ƒ•‘™ƒǦ ‡ Ǥ‹Ǥ ‘ǐ‹‡ „‹—”‘”ƒ–›…œ›…Š †›”‡–›™™‹‡‹•–‘–›…Š•’”ƒ™ƒ…ŠȌǤÇ …‘”ƒœ™‹¸•œ‡œƒ…œ‡‹‡„¸†¦‹‡©•–‘Ǧ •—‹ ‹‡ ”—•‡Ž‹ǡ ƒŽ‡ ‡”Ž‹ƒ ‹ ƒ”›Ǧ à œ ‘•™¦ ȋœ ƒ”•œƒ™¦ œ”‡•œ–¦ –‡ĂȌǤ –ƒ‹—Ïƒ†œ‹‡‹‡ƒ‹‡Œ•…ƒƒ’‘ŽǦ •‹‡‰‘ ’‘䔇†‹ƒǡ …‘ ƒŒ™›Ă‡Œ ƒ Ƿ–Ï—Ǧ ƒ…œƒdzǡ †‘•–ƒ”…œ›…‹‡Žƒ ˆƒ…Š‘™‡Œ ™‹‡†œ› ‘—”‘’‹‡•…Š‘†‹‡Œǡƒ‹–‘…‘”ƒœ‹‡ŒǦ •œ‡Œǡ„‘’‘–‡…ŒƒÏƒƒŽ‹–›…œ‘Ǧ‡•’‡”…‹ ‘…ƒ”•–™‡—”‘’‡Œ•‹…Š”‘䐋‡Ǥ

Czy wybór Wiktora Janukowycza nie postawiÏ polskiej dyplomacji w doä© dziwnej sytuacji, przecieĂ przez ostat-nie lata jednoznaczostat-nie popieraliämy ärodowiska (od dÏuĂszego czasu we-wn¸trznie podzielone) „PomaraÑczo-wej rewolucji”, a zwyci¸ĂyÏ Janukowycz nie ciesz¦cy si¸ sympati¦ w Polsce?

‘ ’”ƒ™†ƒǡ Ç ™ ’‘Ž•‹…Š ‘–ƒ–ƒ…Š œ ”ƒ‹¦ ™ …‹¦‰— ‘•–ƒ–‹…Š •œ‡ä…‹— Žƒ– ȋ„‘ ”œ‡…œ œƒ…œ¸Ïƒ •‹¸ ’‘†…œƒ• ƒ’ƒ‹‹ ’”‡œ›†‡…‹‡ŒœʹͲͲͶ”ǤȌƒ•–¦’‹Ï‘’‡™‡ Ƿ’”œ‡‰‹¸…‹‡dz ƒ ‘”œ›ä© ‘„‘œ— ’‘Ž‹–›…œǦ ‡‰‘ǡœ™‹¦œƒ‡‰‘œ‹–‘”‡ —•œ…œ‡Ǧ ¦‹ —Ž‹¦›‘•œ‡‘Ǥ‘ǡÇ’‘’‹‡”ƒŽ‹Ǧ 䏛–‡‘„לǡƒ‹‡Œ‡‰‘’”œ‡…‹™‹×™ǡ „›Ï‘ƒ–—”ƒŽ‡ǡ‰†›Ă™›‹ƒÏ‘œŒ‡†‡‰‘ œ™ƒĂ›…Š…‡Ž×™’‘Ž‹–›‹’‘Ž•‹‡ŒȂ’”œ›Ǧ …‹¦‰ƒ‹ƒ ƒ•œ›…Š ™•…Š‘†‹…Š •¦•‹ƒ†×™ †‘ •–”—–—” ‡—”‘ƒ–Žƒ–›…‹…Š ‹ ‡—”‘’‡ŒǦ •‹…ŠǤŽ‡”œ‡…œ›™‹ä…‹‡’‘ʹͲͲͷ”ǤƒŽ‡ĂƒǦ ϑœƒ’‡™‹©™‹¸•œ¦”×™‘™ƒ‰¸™‘Ǧ –ƒ–ƒ…Š ’‘Ž‹–›…œ›…Šǡ „‘ „›Ï‘ Œƒ•‡ǡ Ç ƒ”–‹ƒ‡‰‹‘×™’‘œ‘•–ƒŒ‡™ƒĂ›‰”ƒǦ …œ‡’‘Ž‹–›…œ›ǡǏ‘Çœ†‘„›©™ÏƒǦ †œ¸ƒ”ƒ‹‹‡Ǥ ‡†ƒ •–‘•—‹ ’‘Ž•‘Ǧ—”ƒ‹Ñ•‹‡ ’‘ ‘„Œ¸…‹— ’”‡œ›†‡–—”› ’”œ‡œ ‹–‘”ƒ ƒ—‘™›…œƒ™…ƒŽ‡‹‡ƒŒ¦•‹¸ĀŽ‡ǤŠ›Ǧ „ƒƒ™‡–ƒŒ¦•‹¸Ž‡’‹‡Œǡ‹Ă’‘†‘‹‡… ”œ¦†×™ —•œ…œ‡‹Ǥ ƒ—‘™›…œ ‹ Œ‡‰‘ ™•’×ϒ”ƒ…‘™‹…›•¦’”ƒ‰ƒ–›ƒ‹ǡ’‘Ǧ Ž‹–›ƒ –‘Ă•ƒ‘ä…‹ ƒÏ‘ ‹…Š ‹–‡”‡•—Œ‡ ȋ‹‡‰”‘搃™‹¸…‘™‡œ‰”œ›–›™”‘Ǧ †œƒŒ— ƒ†ƒ‹ƒ –›–—Ï— ‘Šƒ–‡”ƒ ”ƒ‹› –‡’ƒ‘™‹ƒ†‡”œ‡Ȍǡ†¦Ă¦–‡Ă†‘’‘’”ƒǦ ™›•–‘•—×™œ‘•Œ¦’”œ›—–”œ›ƒ‹— †‘„”›…Š •–‘•—×™ œ ƒ…Š‘†‡ ȋ„ƒ”Ǧ †œ‹‡Œ‹ĂȌ‹œƒŽ‡Ă›‹ƒ’‘’”ƒ™Ǧ ›…Š ȋ…Š‘© ‹‡ Ȃ —’”œ›™‹Ž‡Œ‘™ƒ›…ŠȌ •–‘•—ƒ…Š œ ‘Ž•¦Ǥ ‘ ‹‡ƒŒ‰‘”•œ› ’—– ™›Œä…‹ƒ †‘ „—†‘™› †‘„”›…Š •–‘Ǧ •—×™†™—•–”‘›…Šǡ…Š‘©—•‹›•‹¸

46

Historia i Polityka Nr 4 (11)/2010 Ankiety

œ‰‘†œ‹©œ–›ǡljÏי›‡—”‘’‡Œ•‹ ’ƒ”–‡”‡”ƒ‹›„¸†¦‹‡…›Ǥ‘†‘„Ǧ ‹‡œ”‡•œ–¦Œƒƒ•œ›Ǥ

Po 1989 roku w myäli politycznej, czy teĂ praktyce politycznej cz¸sto odwo-Ïywano si¸ do dziedzictwa II Rzeczy-pospolitej. Wówczas bardzo pr¸Ănie rozwijaj¦cym si¸ nurtem byÏ prome-teizm. Czy obecnie osoby odpowie-dzialne za kreowanie polskiej poli-tyki zagranicznej powinny si¸ga© do dorobku chociaĂ WÏodzimierza B¦cz-kowskiego czy teĂ Instytutu Wschod-niego?

Poza tradycjami II RP, mamy równieĂ koncepcje Jerzego Giedroycia i äro-dowiska zgromadzonego wokóÏ pa-ryskiej „Kultury” (cho©by Juliusz Mie-roszewski), czy polska dyplomacja czerpie z dorobku intelektualnego tego ärodowiska? ’‘Ž•‹‡Œ’‘Ž‹–›…‡™•…Š‘†‹‡Œ‘•–ƒ–‹‡Ǧ ‰‘†™—†œ‹‡•–‘Ž‡…‹ƒ‘†™‘Ï›™ƒ‘•‹¸‹‡ –›Ž‡ †‘ †œ‹‡†œ‹…–™ƒ  œ‡…œ›’‘•’‘Ž‹–‡Œ ȋ–×”‡Œ‹‡•’‘•×„‘‰”ƒ‹…œ›©†‘’”‘‡Ǧ –‡‹œ—Ǣ„›Ïƒ–‡Ă–”ƒ†›…Œƒ‡†‡…ƒǡ‹‘ƒ ƒ •‹¸ †œ‹ä „‘†ƒŒ Ž‡’‹‡Œǡ ‹Ă ’‹Ï•—†…œ›Ǧ ‘™•ƒȌǡ‹Ž‡†‘’‘™‘Œ‡‡Œ‘–›—ƒ…Œ‹ ’”‘‡–‡‹œ—Ȃ–œ™Ǥ†œ‹‡†œ‹…–™ƒ‹‡†”‘›Ǧ …‹ƒǤ‡ˆ‡…‹‡’‘Ž‹–›¸–¸•’¸–ƒÏ›Ž‹•œ‡ǡ •—–‡…œ‹‡ ’”œ‡•œƒ†œƒŒ¦…‡ œ”‘œ—‹‡©ǡ …‘•‹¸†œ‹‡Œ‡ƒ™•…Š‘†œ‹‡—”‘’›Ǥ ‡†¦ œ ƒ•œ›…Š ™ƒ† ƒ”‘†‘™›…Š Œ‡•–Ž‡‹•–™‘—›•Ï‘™‡Ǥƒ…œ‡Œ‘†™‘Ï›Ǧ ™ƒ‹‡•‹¸†‘Ƿƒ—–‘”›–‡–×™dzǡ‹Ă’‘†‡Œ‘Ǧ ™ƒ‹‡ ™Ïƒ•‡Œ ”‡ϐŽ‡•Œ‹Ǥ ‘Ž‹› ™œƒǦ ™‹ƒ© ¦…œ‘™•‹‡‰‘ ȋ„› ’‘œ‘•–ƒ© ’”œ› –”‡ä…‹ ’›–ƒ‹ƒȌǡ ‹Ă ’‘†‡Œ‘™ƒ© •ƒ‘Ǧ †œ‹‡Ž¦ƒƒŽ‹œ¸‘–ƒ…œƒŒ¦…‡‰‘ƒ•䙋ƒ–ƒǤ –ƒĂ‡Ȃ™œƒ™‹ƒ©‹…œ…‹©ǡƒŽ‡Œ—Ћ‡‘Ǧ ‹‡…œ‹‡ Ȃ …œ›–ƒ© ‹ ”‘œ—‹‡©Ǥ ‘–”›ƒ ’‘Ž•‹‡Œ ’‘Ž‹–›‹ ™•…Š‘†‹‡Œ ȋŒ‡äŽ‹ •Ï‘Ǧ ™‘Ƿ†‘–”›ƒdz‹‡Œ‡•–ƒ™›”‘•–Ȍ‘’‹‡”ƒ •‹¸‹‡ƒŽ‡–—”œ‡ƒƒŽ‹œ —Ž‹ƒƒ‹‡”‘Ǧ •œ‡™•‹‡‰‘ ‹ ’—„Ž‹…›•–›‹ ‡”œ‡‰‘ ‹‡Ǧ †”‘›…‹ƒǡƒ’‘†”—‰‹‡Œ•–”‘‹‡Ȃ’”ƒ…‘Ǧ ƒƒ‘™•‹‡‰‘‹Œ‡‰‘—…œ‹×™ǡƒŽ‡‹…Š ’—„Ž‹…›•–›…œ›…Š‘×™‹‡Ñ‹•–”‡•œ…œ‡Ñǡ œƒœ™›…œƒŒ ’‘„‹‡Ă›…Š ‹ ‹‡™‹‡”›…Šǡ …œ¸•–‘ ’”œ›”ƒ™ƒŒ¦…›…Š ‘ƒ™‹ƒ‡ ’‘Ǧ ‰Ž¦†›†‘„‹‡Ă¦…›…Š’‘–”œ‡„’‘Ž‹–›…œ›…ŠǤ –ƒĂ‡ƒ’”œ‡‘ƒ‹—ǡÇ–‘ǡ…‘ƒ’‹•ƒŽ‹ ‹‡Ž…›ȋ‹‡–›Ž‘–—™›‹‡‹‡‹Ȍǡœƒ…Š‘Ǧ ™—Œ‡™ƒĂ‘ä©‹•‡…—Žƒ•ƒ…—Ž‘”—Ǥ ›…œƒ•‡ ‹‡”‘•œ‡™•‹ǡ ƒ ƒǦ ™‡– ‹‡†”‘›… ‘’‹•›™ƒŽ‹ 䙋ƒ–ǡ –×”› ™ ‹¸†œ›…œƒ•‹‡ ’”œ‡‹¦Ï ‹ ’”œ‡™‹†›Ǧ ™ƒŽ‹䙋ƒ–ǡ–×”›•‹¸‹‡•’‡Ï‹Ïȋ…Š‘©„› ™–›ǡÇ—’ƒ†‡™‹¦œ—‘™‹‡…‹‡‰‘ ‹‡ƒ•–¦’‹Ï™†”‘†œ‡”‡™‘Ž—…Œ‹ƒ”‘†‘Ǧ ™›…ŠǡŽ‡…œ‘–”ƒ–—‘‡Žƒ–—”ȌǤ ‡†Ǧ ‘‹†”—‰‹‡‹‡Œ‡•–‹…Š™‹¦Ǥƒ•œƒ™‹¦ Œ‡•––‘ǡÇ–‡‰‘™’‘”¸‹‡†‘•–”œ‡‰Ž‹ä›Ǥ ‘Ž‡‹•–™‘—›•Ï‘™‡†‘’”‘™ƒ†œ‹Ǧ ϑ †‘ ’‘™•–ƒ‹ƒ ‘™‡‰‘ ‘…‡’–— ȋ„‘ ‹‡‘…‡’…Œ‹…œ›‹†‡‹ȌǷ’‘Ž‹–›‹’‹ƒ•–‘™Ǧ •‹‡ŒdzǡƒŒ¦…‡Œ„›©‘’…Œ¦ƒ”œ‡…œ‘†‡”Ǧ ‹œƒ…Œ‹ǡ œƒ‘”œ‡‹‡‹ƒ ™ —”‘’‹‡ ‹ ™Ï¦Ǧ …œ‡‹ƒ ’‘Ž‹–›‹ ’‘Ž•‹‡Œ ™ ‰Ïי› —”– ’‘Ž‹–›‹‡—”‘’‡Œ•‹‡Œǡ‘”ƒœǷ’‘Ž‹–›‹‡‘Ǧ Œƒ‰‹‡ŽŽ‘Ñ•‹‡Œdzǡ —–‘Ă•ƒ‹ƒ‡Œ œ ‹‡†”‘›Ǧ …‹‡ ‹ ‹‡”‘•œ‡™•‹ǡ ƒ ƒ‰ƒĂ—Œ¦…‡Œ ‘Ž•¸™‘’Ž‡•Ƿ•’”ƒ™™•…Š‘†‹…Šdz ‘•œ–‡”‡Žƒ…Œ‹œ‡”Ž‹‡‹ƒ”›Ă‡Ǥ ›…œƒ•‡ –‘ ‹‡”‘•œ‡™•‹ „›Ï œ†‡…›†‘™ƒ› œ™‘Ž‡‹‹‡ 䅋•Ï‡‰‘ œ™‹¦œƒ‹ƒ‹‡’‘†Ž‡‰Ï‡Œ‘Ž•‹œ‹‡…ƒǦ ‹ȋ™×™…œƒ•‹‡„›Ï‘Œ‡•œ…œ‡‘’…Œ‹Ƿ‡—Ǧ ”‘’‡Œ•‹‡ŒdzȌǤ ‘œ—‹ƒÏǡ Ç •ƒƒ ‘Ž•ƒ ‹‡ƒ‹‹‡„¸†œ‹‡‹‡©’‘–‡…ŒƒÏ—ǡ’‘Ǧ œ™ƒŽƒŒ¦…‡‰‘ Œ‡Œ „—†‘™ƒ© ‹¸†œ›‘”œ‡Ǥ –‘‘‘’‘™‹ƒ†ƒÏ•‹¸œƒ‘Ž•¦œƒ‘”œ‡Ǧ ‹‘¦™—”‘’‹‡ǡ‘™‘…œ‡•¦Ȃ‹†Žƒ–‡Ǧ ‰‘ƒ–›™¦ƒ™•…Š‘†œ‹‡Ǥ›‹•Ï‘™› ‹‡”‘•œ‡™•‹”‘œ—‹ƒÏǡÇ‹¸†œ›‘”œ‡ ƒ•œƒ•‡Œ‡†›‹‡Œƒ‘‹––‡Ž‡—”‘’ƒǤƒǦ

47

Odpowiedģ na ankietą dotyczûcû polskiej polityki wschodniej Tadeusz A. Olszačski

–‘‹ƒ•–Ƿ’‹ƒ•–‘™•ƒdz™‹œŒƒ‘Ž•‹ȋ†œ‹‡Ǧ ϑ‘™•‹‡‰‘‹‘—ύ‹Ȍ„›Ïƒ‹’‘œ‘Ǧ •–ƒŒ‡ ™‹œŒ¦ ƒ–›‹‡‹‡…¦ǡ ’‘䔇†‹‘ Ȃ –ƒĂ‡ ƒ–›‡—”‘’‡Œ•¦Ǥ  ‘„‹‡–›™‹‡ ”—•‘ϐ‹Ž•¦ǡ „‘ Œ‡äŽ‹ ‰Ïי› Š‹•–‘”›…œǦ ›™”‘‰‹‡‘Žƒ×™•¦‹‡…›ǡ‹…ŠŒ‡Ǧ †››•‘Œ—•œ‹‹‡‘‰¦„›©‘•Œƒ‹‡Ǥ ƒ› œƒ–‡ ’‘’Ž¦–ƒ‹‡ ’‘Œ¸© ‹ ’‘Ǧ ‹‡•œƒ‹‡Œ¸œ›×™Ǥ‹‹•–‡”ƒ†‘•Ïƒ™‹Ǧ ‘”•‹ ’”‘’‘—Œ‡ ’‘™”×– †‘ ‹‡”‘•œ‡™Ǧ •‹‡‰‘ǡƒœ›™ƒŒ¦…–‘Ƿ’‘Ž‹–›ƒ’‹ƒ•–‘™•¦dzǤ ‹Ï‘œƒ•œ‡‰‘Œ¸œ›ƒ”‘œ”×Ћ‡‹‡‹¸Ǧ †œ› ’‘Ž‹–›¦ Ƿƒ–›™‹•–›…œ¦dz ‹ Ƿ’ƒ•›™‹Ǧ •–›…œ¦dzǤ ‘‹ œ†ƒ‹‡ Ž‡’‹‡Œ ‘’‹•—Œ¦…‡ ™•’×υœ‡•›•’×”‘’‘Ž•¦’‘Ž‹–›¦œƒ‰”ƒǦ ‹…œ¦ȋǷƒ–›™‹œdz‹‡‰‘†œ‹•‹¸ƒ–‘ǡ„› ‘Ž•ƒ„›Ïƒ™ƒ•ƒŽ‡Œƒ‹‡‰‘‘Ž™‹‡”ƒǦ Œ—ǡ Ƿ’ƒ•›™‹œdz ƒ…‡’–—Œ‡ ’‘†’‘”œ¦†‘Ǧ ™ƒ‹‡ œ‡™¸–”œ‡ ™ ‹‹¸ ’”œ‡–”™ƒ‹ƒ ƒ”‘†—Ȍǡ ƒ –ƒĂ‡ †›…Š‘–‘‹ƒ Ƿ’ƒÑ•–™‘Ǧ ™›Ȃƒ”‘†‘™›dzǡ–×”ƒ‹‡•–”ƒ…‹Ïƒ™ƒĂ‘Ǧ 䅋œ–‡‰‘’‘™‘†—ǡÇ™‘Ž•…‡’”ƒ™‹‡‹‡ ƒ†œ‹ä‹‡Œ•œ‘ä…‹ƒ”‘†‘™›…ŠǤ

Czy „polska misja na wschodzie” w dzisiejszej sytuacji geopolitycznej to tylko frazes? Czy Polska faktycznie powinna wróci© do „piastowskiej kon-cepcji polskiej polityki zagranicznej”?

‹‡™‹‡ǡ…œ›‘‰Ïƒ„›„›©†œ‹•‹ƒŒǷ’‘ŽǦ •ƒ‹•Œƒƒ•…Š‘†œ‹‡dzǤ‹‡Ž—„‹¸–‡‰‘ ’‘Œ¸…‹ƒǡ ƒŽ—Œ¦…‡‰‘ „‘†ƒŒ „”›–›Œ•‹‡ Ƿ„”œ‡‹¸„‹ƒÏ‡‰‘…œÏ‘™‹‡ƒdzǤ ‡•–™‹ •Ïƒ„‘ œƒ™‘ƒŽ‘™ƒ‡ ’‘…œ—…‹‡ ™›Ă•œ‘Ǧ 䅋ƒ†ƒ•œ›‹™•…Š‘†‹‹•¦•‹ƒ†ƒ‹ǡ ‹‡•œƒŒ¦…‡’ƒ‹¸©‘…œƒ•ƒ…Šǡ‰†›‘Žƒ…› ’ƒ‘™ƒŽ‹ ƒ† ™‹¸•œ‘ä…‹¦ œ‹‡ —”ƒ‹ÑǦ •‹…Š‹„‹ƒÏ‘”—•‹…Šœ’”‘‰”‡•‹•–‘™•‹ ‹ ‡‘Ž‹„‡”ƒŽ› ’‘‰Ž¦†‡ǡ Ç Œ‡†›¦ ‘ĂŽ‹™¦ ‘’…Œ¦ †Žƒ ”ƒŒ×™ ’‘•–‘—‹Ǧ •–›…œ›…Š Œ‡•– •œŽ—•‘™ƒ‹‡ †‘ •–ƒ†ƒ”Ǧ †×™—‹Œ‘Ǧ‡—”‘’‡Œ•‹…Šǡƒ™‹¸…Ȃ™–› ’”œ›’ƒ†—Ȃ’‘•—™ƒ‹‡•‹¸†”‘‰¦ǡ–×”¦ ’‘•œÏƒȋ‹Œ—Ă’”œ‡•œÏƒȌ‘Ž•ƒǤ œ‹ä ’‘Ž•‹ ƒ—–‘” ’‘–”ƒϐ‹ ƒ’‹•ƒ©ǣ Ƿ‹‡ƒσ–™›…Š”‡…‡’–ǡŒƒœ‹‡‹©•›–—Ǧ ƒ…Œ¸ƒ”ƒ‹‹‡ȋǤǤǤȌ’‘–”œ‡„ƒŒ‡•–ϗ†Ǧ ƒ’”ƒ…ƒ‘”‰ƒ‹…œƒǡƒŒ¦…ƒƒ…‡Ž—’‘Ǧ ’”ƒ™¸ •–ƒ†ƒ”†×™ ۅ‹ƒ ’‘Ž‹–›…œ‡‰‘dzǤ –‘ƒ‹„›’‘’”ƒ™‹ƒ©•–ƒ†ƒ”†›ۅ‹ƒ ’‘Ž‹–›…œ‡‰‘ƒ”ƒ‹‹‡ǫǨ›ǫ”—•‡Ǧ Žƒǫ›Ž‘•ƒƒ”ƒ‹ƒ‘Ç–‘œ”‘„‹©Ǣ –›Ž‘ ™–‡†› „¸†œ‹‡ –‘ …‘‘Ž™‹‡ ™ƒ”–‡Ǥ ™ƒ†œ‹‡ä…‹ƒ…œ›’‹¸–ƒä…‹‡Žƒ––‡—’‘ŽǦ •‹‡ †‘䙋ƒ†…œ‡‹ƒ ‹ƒÏ› †Žƒ ”ƒ‹› ’‡™‡ œƒ…œ‡‹‡ǡ œ‰‘†ƒǤ ‘–”œ‡„‘™ƒŽ‹ ™œ‘”…×™ǡ ’‘–”œ‡„‘™ƒŽ‹ ‘‹‡ ƒ 䙋ƒ–Ǥ Ž‡–‡…œƒ•‹¦ÏǤ‹‡’‘†Ž‡‰Ïƒ”ƒ‹ƒ ƒ Œ—Ă †™ƒ†œ‹‡ä…‹ƒ Žƒ–ǡ ƒ ™Ïƒ•‡ †‘Ǧ 䙋ƒ†…œ‡‹ƒǡ ™Ïƒ•› †‘”‘„‡ǡ ™Ïƒ•› ”›–”‘œ™‘Œ—Ǥ œ› –‘ œƒ…œ›ǡ Ç ’‘™‹‹ä› ‘†Ǧ ™”×…‹©•‹¸‘†•…Š‘†—ǫ…œ›™‹ä…‹‡ǡ‹‡Ǥ ”‡•œ–¦‹‡‘Ǐ›ǡœƒ™•…Š‘†‹¦‰”ƒ‹Ǧ …¦‹‡ƒ›‘”œƒǤ—•‹›’”‘™ƒ†œ‹© ‘”ƒŽ¦ ’‘Ž‹–›¸ •¦•‹‡†œ¦ǡ •œƒ—Œ¦… •—™‡”‡‘ä©’ƒ”–‡”×™‹œ†‡…›†‘™ƒ‹‡ ™ƒŽ…œ¦…‘™Ïƒ•‡—œƒ•ƒ†‹‘‡‹–‡”‡•›Ǥ ‘ ‹‡ Œ‡•– Ƿ‡‰‘‹œ ƒ”‘†‘™›dzǡ –‘ ’‘†Ǧ •–ƒ™‘™› ‘„‘™‹¦œ‡ ”œ¦†œ¦…›…Š ™ †‡Ǧ ‘”ƒ–›…œ›’ƒÑ•–™‹‡Ǥ Ž‡ –”œ‡„ƒ •‹¸ –‡Ă ’‘‰‘†œ‹© œ –›ǡ Ç ™ ’‡”•’‡–›™‹‡ ’‘†Ž‡‰ƒŒ¦…‡Œ ‘†’‘Ǧ ™‹‡†œ‹ƒŽ‡— ’”‘‰‘œ‘™ƒ‹— ™•…Š‘†Ǧ ‹‡ ‰”ƒ‹…‡ ‘Ž•‹ ‹ ——‹‹ ’‘œ‘•–ƒǦ ¦ œ‡™¸–”œ›‹ ‰”ƒ‹…ƒ‹ –ƒ ǡ Œƒ ‹Ǥƒ™‡–Œ‡äŽ‹„›Ï›•œƒ•‡ƒ’”œ‡Ǧ •—‹¸…‹‡ –›…Š ‰”ƒ‹… †ƒŽ‡Œ ƒ ™•…Š×† ȋ™–‘™¦–’‹¸Ȍǡ†œ‹ä‹…Š‹‡ƒǤƒ†Ï—‰‘Ǥ